Google This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct to make the world's books discoverablc onlinc. It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr. Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc publishcr to a library and fmally to you. Usage guidelines Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we liave taken stcps to prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing tcchnical rcstrictions on automatcd qucrying. Wc also ask that you: + Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for personal, non-commercial purposes. + Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc translation, optical character recognition or other areas where access to a laigc amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc use of public domain materials for these purposes and may be able to help. + Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout this projcct andhclping thcm lind additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. + Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you arc doing is lcgal. Do not assumc that just bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offcr guidancc on whclhcr any speciflc usc of any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite seveie. About Google Book Search Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb at |http : //books . qooqle . com/| i" ■ i^ » ^■•i AA / i d -:' y^-^ — tt — 6— f» y — ■ T TAYLOR INSTITUTIOX. BEQUEATHED TO THE UNIVERSITY ROBERT FINCH, M. A. OF BALLIOL COLLEGK. •i VYAC AR AN A S E U LOCUPLETISSIMA SAMSCRDAMICAE LINGUAE INSTITUTIO Irt mum Fidei ^raecofftim itt India. Orieatali, ** Virorum Utteratorttm inEitropa adoraata . A P.PAULINO A S.BARTHOLOMAEO CARMELITA DISCALCEATO Cnllegii Urbani .S. Congr. de Prop..Fide Studioriim Praefecto , S*Congr. Indjcis Coosultore, Mission. OO. Syndicoj Acade- miarum Veliteroae, R* Neapolitanae, Caesareo-Regiae Patavinae Socio , et Oalliae Scientiarum Instituto corre^Dodente • ROMAE MDCCCIV. TYPIS S. CONGREG. DE PROPAG. FlpE FKAESIDUM FACULTATE. EMINENTBSAIO ET ILEVIREra>ISSIM<> DOMINd STEPHANO BORGIAE S. R. £. CARDINALI AMPLISSIMO SACKAB CONGR&B&TIOHIS DB PXOPAQAtlOik FIOE FRAfiSfiCIO^ T. PAUUNOS A S.BAII.THOLOMliEO , CARMEUTA DBCAICEATUS. FELICITATEM . lOD Jam fere a duobus secuKs (a) ardentibus Fidei praecoiium vo- tis postulatum fuit ; scilicet , ut ia eorum commodum aliqua Selecta Indica (d) Jam anno 1650-. R.P. Emanuel UMartias jre^ai- Mattiraii&- nooarius datis Romam literis impense rogavit , ut quidam- selecti lodir ci codices typis excudereotur • V^ opusc* ioscriptum : Relazioae della Cri- ttiaaittt di Madure , tcritta dal P. Giacinto de Magistrit , Roma 1661* Hoc ipsum post illius obittin) urgebant alildiversQrumordiiiumMissionarii. Grantmarica typis excusa iniucem ederetur^ hoc tandem Tua cura^ Tua auctoritate acciditEMi- NENtlSSlME AG Rfiy£&fiNDlSSIM]& pRINCEPS. Celebrarunt aliietiam post nostra anni mdccxcviii. acerba fata inclitae Tuae gentis nobilitatem ^ alii Tuae doctrinae et eruditionis copiam , iterum alii singulare Tuum in promovendis politioribus lite- ris studium {b) . Liceat mihi his enarrandis super- (A) Catahgus librorum recentlorum ^ qul infronte eJogia Eminenth-- simi Card. Stephani 3x)rgia fraeseferunt , et Eidem dedicati fuerunt . Elogio del Rmo P« M* .Agostino Antoato 'Giorgi > scritto dair Ab. Francesco Fontani* Firenze i^^S* in 4. Diss. su d'un antico Vaso Battesimale di Adria di Francesco Gi« rolamo Bocchi , nobile Adriese • Adrja 1798« in 4* Osservazioni sopra due versi delf egloca seconda di Virgilio 3 Di- scorso Accademico del Professore Piorjano Caldani. Padova 1798. in S* Lettera di Angelo Luigi Nuzzi ^ Prelato Domestico del Sommo Pon- tefice 9 suli*origine ed uso del nome PAPA • Palova i.Set* 1798. in 8« De aotiquitate ^t afBaitate Linguae Zendicae > Samscrdamicae 9 et Germanicae auctore P^ Paulino a S. Bartholomaeo • Patavii 1799* 1^4* Dissertazione sopra un antico Sigillo di Adria esistente nella citt4 di Velletri nei celebre Museo Borgiano di Francesco Girolamo Bocchi Nobile Adriese-* Adria 1799* ''° 4* De duabus formis archetypis aeneis ad antiquum numisma majoris moduli pertinentibus ^ Disquisitio Comitis Simojnis Stratico • Veronae 1799. in 4. Mumiographia Musei Obiciani ^xarata a Paulino a ^. Bartholomaeo • Patavii 1799* in 4» Edidit Cl« Prof. Florianus Caldanus* Vit^ Antonii Augustini Georgii , auctore CI. Angelo Fabronio, Aca- demiae Pisanae Curatore • Pisis 1799- ^" ^* £^tat in Volum* XVlil* Vi- tarum Italorttm doctrina excellentium • Varhu Krug^iestra Maryna Govoregna &c* cioi , Regno di Maria di Monsig* Alessandro Borgia Arcivcscovo e Principe di Fermo y tra* dotto in liogua lllirica da Monsig* Gre^orio da Varess Vescovo Ruspen* 6e> e Vicario Apostolico oella Bosnia OttoAiana • In Ragusa 1799* ^'^^* Dissertazione sopra una jirnetta Toscanica &c* del Sig* Ab. Luigt Lzxizi* Venezia 1799- in 4.^ inserita nelle Memori^ per servire alta Sto-* ria Letteraria c Civile y Semestre a». Par*u del 1799« KViix sedere^ atque hic unice in sacras Orientis Missio* nes animi Tui ardorem ^ singularemLbenevolen- tiam 3 soUicitudinemque Tuam iaudare • Subsidia- Vita Jacob? Facciolati» anctore Jo* Baptista Ferrari ia Siemiiiario Fataviao Studiorum PraeFecto • Patavii 1799* in 4. La malattk trcdecennalc di Elio Aristide^ Sofista Adrianeo » esposta da Viocenzo Malacarne. da^ Saluzzo Prof-^ ed Accad* Padovano • Padova 1799^ ia 4- Iirastrazione di un antico* S%iIlo df Padova^ esistente nel Museo VeJiterno di S. E. il Sie* Cardinale Stefano Borgia.» Parma i8oo. in 4* IHustrazibne di un urnetta lavorata. d^ oro e dt varj artri metalli ulVjtgemsaa dell^bate Daoiele Dottor Francesconi «f Venezfa 1 8bo« in 8« Orazione Funebre in Jode della S^- M» di Pio VL del Conte Filippa laorcnti - Faligno iSoo». in 4» Jornandis Vindiciaede VAR Hannorttm>»auctoreF*Paalino^ aS«Bar» tholomaeo • Romae 1 8oo« ia 4* Stata ordinario > educazione ^ vizj ^ passioni > virt& ,. costumf » t doveri dejruomo y e lora rapporto nella vita privata e sociale • Diss* di Eorico Gazzera^ inserita nel Tom*^K della Necesutii di una Religio^ ne • Alle sponde del Rodana iSouia 8*^ Del pi& vero prfmo titola giurisdizionale de^ Vescovi di Parenza nel Discretto di Orsara - Diss. del Nob»^ Sig. Bartolommeo Vergottin • Venezia i8oi» in 4« ^aesto opssscoh fu comfosto e stampato^ per insinua^ zione faua dalPEmo Borgiali zi^ Giugno iSoo.- ai Sig^Deputati del^ la citti di Paremo ( come dalh Lettera Dedicatoria y quando vennero per ossequiare A^ S^ PIO Vlh suila nave ia Bellona > la quale erasi ri-- fugiata per tmpesta nel Porto Slgieto dleiP Istria • Desctfzione del Manamenta da porsi alla meitioria delTa defonta Maria Cristina Arciduchessa d^Austria^ ideata ed esegufto dallo Scul« tore Antonio Canova • Romae i8oi« in 8. De Theologo Episcopi Epistola lo« Jos* Paulovichii Locichii • Rha- gusii 180 !•* fn S^ Efogfa d'Irenea Aflf5 9 composta dal P.FompiIip Pozzetti » con no^ te deirAvv- Luigi Bramieri • Parma 1802. in 8* Cosmegoniisi Mosaica del Cav* Angelo Maria Riccj • Roma 1 9oe. in 4» Lucae Fanciulli Auzimatis Eccl- Presb* Canomc* de Lucernis sea Lampadibus peosiiibus. in SacrisChrisitiaaonun aedibns • Maceratae 1802»^ io 4* Lycophroais ChaTcideosfs Cassaodra studia et ainpeiis& JLeopoldi Se^ bastiaoi* Romae iSo^. io 4» * A. X vrax riamTuam manum persensere Christiani Sinenses, Malabarenses , Tangutani , Chaldaei , Syri , Ara- bes , Aegyptii etlberi. Sunt apud has gentes Tui nominis et clementiae non infrequentia signa et monumenta . Nullus ab Oriente in Occidentis oras advehitur , qui de Tuis laudibus non referat. Tu Alphabeto Granthamico , Tu Sindhustanensi Brahmanlco , Tu Avensi et Tangutano in publi- cam lucem emittendo Tuum studium et operam ttavasti (<:) . Te Duce , Te Auspice in lucem pro- dit haec ipsa nostra locupletissima Samscrdamicae linguae institutio ; illius nempe linguae , quae in- tra et cis Gangeui quindecim bhdshas , seu diale- ctos per yarias gentes , et immensas regiones di£- fusas , numerat : quarum £ons et origo, afiini- tas vel disparitas , puritas vel corruptio numquam Dynasties dii second Iivre de Manethon par le Comte ]ean Pato- cki . A Florence 1803. in 8* "Storia deirUniversiti degli "Stadj di -Roma , detta comunemente la Sapienza , deirAvv* Filippo Maria fienazzi . Tomo Ii> Roma 1804* in^. De, Imitatione Christi^ Romae 1804. in 8. Memorie d«I Cardinale Ippolito de' Medici pabblicate dali' Arcip. D. Andrea Lazzari di Urbino . In XJrbino 1 804. in 4. Discoors sur les avantages et la necessitS des lettres , pour dtre lu h la S&ince publique de VAthiaic de Vaucluse , -le t» Brumaire an XII. Par Henri Gazzera . A Avignon an. XII. 1 804. Ven* S. D. Joseph Sebastiani Manasse , Carmefitae Excalceati , Bisi" gnani , deia Tiferni Antistitis , de Consdlatione ad Episcopos , a Co- mrte Hieronymo Sebastiani typis restitutum , ejusque vitae compendio praeornatum opus . Romae 1804. in 4. (c) Vide Joh* Christophori /imadutii , Praesidis Typographiae S.Congr. de Prop* Fide praefationes ad haec Alphabeta , Romae 1771*» et seqq* annis ejusdem S< Congr. typis editas . cottspici et discemi poterit , nisi ipsius matris lingoae perfectam notitiam nanctscamur {d) . Quis , quaeso , Italici , Gallici » Hispani et Lu- sitani sermonis affinitat^m vel disparitatem , ve- nustatem aut impuritatem , nominum radices ac etymologiasrit^ perspiciet,aut rect^ dijudicabit, nisi ipse matris linguae,quae lati/ia est>principiis prob^ imbutus fuerit ? Hac igitur mea lucubratio* ne Indicis Fidei praeconibus campus aperitur, non solum ad ediscendam linguam Saifiscrtain , reiiquo- fum Indiae Idiomatum matrem , per quam aditus patet ad sacros Indorum veteres codices perlegen- dos : sed etiam expedita via datur ad varias Indiae dialectos inter se conferendas et examinandas , ad impuras in iis dictiones ope primaevi sermonis castigandas, ad abstrusas variorum nominum ra- dices penitius indagandas , et quod rei caput est , ad ipsas Indicas dialectos accurat^ , et feiiciter per- discendas (e) . Jam ergo animo benigno , ut soies (d) La llttgua Samcr/f ( Samscrtd ) i una lingua morta nel publi- e« f mai beasi la liitgua dei Libri , che chiamaao aache liagua dei Dei , che sarebbe cotne fra noi la liagua Latiaa , che non ti si te non da chi Pimpara con ttudio . R> P. Marcns a Tnmba in C0 oein ad banc eamdem Grammatioam - -^CXIK ADLECTOREM. Vjr rammaticatn linguae (vuo[S^(Si)8 Samscrta , vulgo ^f^lcl ^'rfw^jcr/r nuncupatae , anno M. d. cc. xc. am- < plissiinorum S. R. E. Cardinalium , Congregationi promo- vendae in exteras gentes Orthodoxae Fidei Praepositorum > ^ecreto et auctoritate in publicam protuli lucem (a), Vix illc peregrinus partus e crena mei calami decidit , jam is suos tutores et patronos ex una parte nactus est, ex alteravero in crimen venit , quasi informis monstri turpitudinem vultu suo praeferret . Cur , dicebant aliqui , cur eidem nullus europaeus color et cultus ? Cur nulla membrorum con- cinnitas ? Cur pellis tam lurida ? Cur vagitus tam tenuis , icam cocrccat ? Jam ergo ad ^ JoBb ra«3o PJacaranam tFaaseamus .^ Est yjacarantt iHa major Brahmanicae Grammaticae pars , quae nominum et verborum inficxionibus seclusis , longo anificta, ct maxima regularum ubcrtatc nomina y rcrba, advcrbia, participiay cr reHquas orationis partes conncctit , attcmpevat,-concitinar, eisque elegantiam, oe^. natum, et venustatem' addit, qua conspicuae, in prosa ct versu apti ct dccor^ comparerc possint (h} . Ea. pro* regionum divcrsit^ vai^iis cfemcntorum fbrmis coascri- pta cst^ Literis Devanagarixis utuntur Brahmancs borea- lis Indiaej Telugicis' seu Talet^anicis incolae mcditcrra- nei , scii' in peninsula Indiac media degentes f Granthami*- tis Brahmanes australis Indiac, quac regnum Caruada r ^oncam , Maissur , Aiaiafalam , Matura y. Tanjaur , et to tam Coromandelidis ( Tscholamandhalam ) oram comple^ (^) Perlege ilh y qaae de Syntaxi BraKmanrca itifra f^« I^i5'*^> €t pag. i>7* ia hac nostra Grammatica aSerootur» )( xm )< ctitur . Jam verd nulla horum eharacterum forma omni- bus Indis ita communis est , ut ea universi promiscud utantur ; unde oritur grave incommodum y ex quo fit , ut una ex tribus memoratis characterum formis exarati codices per totam Indiam pertegi nequeant, cum una- quaeque forma peculiari provinciac affixa; sit j etreliquarum regionum alphabetum exchidat . In tati rerum statu qnos- nam ego in hac mea grammatica typis . evulganda chara* Cteres adhiberem nisi Jatinos , qui ab omnibus Indicis Mis* sionarifSy in quacunque Indiae regione versarentur , per- legi , et intelligi possent l Profecta hac ratione hujus gram- maticae lectio et usus redditur communis y et lingua Sam" scrta 4^^(^^ reliquorum Indiae idiomatum fbns etma- < ter , sub una latina elementorum forma ocyssime et £:• liciter edisci potcrit (r) . Datur etiam Europaeis literatis viris locus eamdem artem perscrutandi , linguae Samscrda* micae ubertatem admirandi ^ opportunitas eam addisceo- di . Quamvis vero potior hujus grammaticae pars lati- nis elementis descripta sit, tn ea tamen Indicorum - cha»- racterum usum prorsus non neglexi, sed iis cumprimis constructionum exempia depinxr atque adornavi , ut ii , qui archetypi , et legitimae lectionis Indicae desiderio af- £ciuntar , eam asscqui valeanr . In Indicis vocabulis , la- tirio charactcTc reddendis , tenacissim^ iAhaesi ortograr phtae Grantbamicae , quae in australi Indiae regione vl- gct, ct quac a Devanagarica non dissonat; quod palam St cx plurimis vocabuli» Samscrdamicis a D. G. Jones Devanagarica orthographia descriptis . yjkcaranam ipsam ex codice ms, R. P» Joannis Ernesti Hanxledeny Samscrda* JSiKi Sermonis peritissimi viri , qui cam cx codicibus pat- (c) Vide vocabah* Samscrta etymolbgiam et analysim infra ia Di- ctumvio- 9ih vqcb Samctta, . » • .. XXivx meis Granthamicis Academiac Brahmanicae Triciurensis ac- curatissima mana descripsit , deprompsi , atque ad codi- cem chart» ms» Francisci Texeira , indigenae Indi , rite con- tuli, quem ego mea manu jam anno 1778. descripsc- ram . Huic ipsi locupletissimum nomenclatorem ex ^«?4- rasinha > ex libro Judhishtiravidjea , ex Dictionario ms, Hanxlediano addidi , dcnicjue omncm operam navavi , ut haec grammatica locuples, pura , facilis , et concinna m luccm prodiret . Primaevus auctor magnae Brahmanicae Grammati- cae creditur fuisse IJfffJa^ Panini, unus cx iis vctcri- bus Indiae Philosophis , 'J*ne$ in eamdem. Confer R. P« CassianiBo* )( XV )( 11 y qui majorem illam Brahmanicam ^ram maticam ^ qua* lem ego ex laudatis academiae Tricmrcnsis codicibus de- scriptam possideo , viderunt , et attenta mente conside* rarunt^ fateantur est ni&cesse , eam non unius hominis^ sed plurium doctorum virorum partum csse . Vera ita« que essc videtur illa Indica sententia quae magnam Brahmanicam Grammaticam Pammay Ca^ajafjae ct Pafa»^ ialio adscribit • Huic refragari , dum et scriptis monu- mentis) et universa Indicae gentis vocali auctoritate suf^ fulcitur^ ab honestae critices regulis esse videtur alie-^ num • Sane universalis hujus traditionis etiam in Australi Indiae regione vigentis testis luculentus est R. P* Pons y qui in epistola ad P. dt^ Hald scripta (e) inquit : Pania aide du Sarasvat , composa un ouvrage immense des reg les dn Samskxet. Quonam autem aevo haec grammatica composita fuerit , quanam aetate et ipsa lingua Samscrta nata sit y hoc in tanta temporis longinquitate , et monumentorum de* fectu y quo laboramus y dictu perdifficile est • Ante Hero-- doti aevum sermonem samscrdamicum certe per totam Indiam y et fortasis etiam veterem Persidem in usu fuis- se y ea probare videntur y quae nps alibi ex Herodoto ipso > ex Ctesia, Plinio^ Arriano , Strabone , et Hesy- chio attulimus (/) . Ceterum ^/ic/ir^»^»^ ,*quam nos tra- I?gattf ^lphabetum Brahmanicum se» Indoitanum Vnhenitath Kas) > Romae i77i«> p^g-io^;*, ubi de Brabmanica grsimmsiticsL Sarasvata in* scripta disserit • Faninii opus grammaticale etiam Sidhhnta Caumudi y id est y pervicacia in inquirenda luce > inscribitiir y cujus libri cxemplar ms. citatur n. 41. in catalogo Anglicano : A catalague 0/ Sanscrita Ma*» nuscripts presented to the Reyal Society by Sir iFilliam and Lady Jones y by Charles Jfilkins , Esq* F* R* S. From the Pilosophical Transactions • (e) Lettre sur la Litterature Indiefme , et les Brahmanes qui en sont les Depositaires y Carical > ce 23- Novem. 1740. Lettres Edifiantesy tom» XXVI» p- 218. et suiv. (/) De Antiquitttte et Affinitate Unguae Zendicae et Samscrda-- micae , Patavii typis Seminarii, pag* xxxiii. ^ et seqq. ^ et cumpriqi^ia pag* xxxvix. §• IV» Vacabula Zendica et Samscrdamica ex Priscis Scri^ )( XVI )< dimus, jam anno Lvi. antc Chrisd Setfatoris N. nati- vitatcm cxstitisse, ct in numcro Indicarum scicntiarum ac librorum cfHilsissc , palam ct apcrt^ evincitur cx AnM' rdsinba y scct. ShM^ivargga . Vinit Amarasinba » cclebris auctor Dictionarii Amarasmha inscripti sub Vicramaditja illustri Indiae rege , (^) qui obiit anno 57. ante Christum natum (h) . Js ergo Jaudata stct, Shabdkdi ina:ripu ait : C3^« seu scicntia vel praecepta morum 5 r^s Si m^z Vjacara^ nay grammatica major cum syntaxi universa; €^/m<0^ niructi commentatio seu glossema in obscura verba et iib- strusas phrasea legis Veda nuncupatae > quarum genuinam ptcribas Eruta * Coofer in eodem opusculo pag«x. ^ iti qua Eusebii » Pii^ nii ^ StrabonU y Clementh Alex^, Cyrilli ^ Mosis Choren.^ seatentia dc antiquts Brahmanum sedibus affertur • (g) Confer in calce hujus operis corollarium de Bibliographia In- dica 9 ubi haec uberius et accuratius expenduntur • (A) Vide de a^ra regis Vicramhditjae librum inscriptum : Viaggio alle Indie Orientali » umiliato alla Santiti di N* S. Papa Pio Vh > Ro- tnae 1796», pag* 24^» et 244.9 ubi haec diligenter et accurat^ expedi- ta fuit* Coofer prae&tionem in librum inscriptum : /Imarasinha y Se- ctio Prima De Caelo ^ ex tribus ineditis Codicibus Indicis Manuscri- ptiSs Romae 1798. pag* ix. io praefat* )(xvnx *igni£catioiiem ei sensum explicat ac expedit^ «g^sSnfS giotiszfi > seu djotiszfi ^ astrologia > seu scientia stellarum i ^ rffi tschanda^ forma venusta^seu Trosadium^ quod de syllabarum f»ensura , carminibus ^ versibus , et rythmicis compositionibus tractat^ Haec omnia consona sunt iibro FidJad^rshaM , mox laudato > in quo eadem sex legis seu Vedae membra recensentur j ut proinde de PJacaranae cii^ stentia et antiquitate dubkare non liceat (V ) . Ad hanc referuntitr Mu^gdhahodha ^ Grammatica Samscrdamica ^ au^ ctore Vofad^va > x}ui fuit Gosvami seu gymnosophista • Meminit hujus grammaticae D. Jones in commentatione in iibrum Vidjadershena . Eadem rec^setur m catalogcr (j) Ciiim jtfffarasspfha suam 'Imgtiae Samscrtamicae Dictionarium in tria capita seu chndha y et 27. sectiones divisum sub imcium seculi tiltimi ante Christum natum composuerit^ et in eo Vjhcaranae memi- nerit , fide historica certum et perspicuum est $ ^ote fpsius aevum hoc grammaticale opus in India notum et pervulgatum fuisse ; is enim non nova et xecentia a se creata aut conficta^sed antiqua , a majoribus tra- dita 1 atque jam dudum in illa regione notissima in suum codicem re- tulit; quod ex divisione Vidae in sex partes, aliisque indiciis aperti^ coUigitur* Potest itaque jure merito^ haec Indic^ ^rammatica certare de antiquitate cum quacumque grammatica latina ; nam ut ^vetonius Gram. c. i. n. i» ait : Primus ^ quantum opinor ^ studium grammaticae in urbem intulit Crates Mallotes , Aristarchi aequalis , qui missus ad Se^ natum ab Attaio re^e snter secundum ac tertium bellum Punicum • An- tea Romae loquendi scribendique lex erat populi consuetudo • At ve- ro Crate Mallote Indicos Philosophos Faninium , Chajanam euPatanja^ lium aevo superiores fuisse^ non datur dubicandi locus, si vel Jeviter animadvertasy Indicam Philosophiam ac scientias aevo Alexandri M* in suo culmine constitisse • Nec desunt intrinsecae rationes pro antiquitate Faninii^ hujus Indicae grammaticae auctoris. Palanjali est auctor se- etae philosophicae Patanjala dershana dictae 3 quae Sanihja «est , con- Xemplatio nempe rerum cum Isbvara stuDomino^qwa animus ad quan- dam quietem^ stoicae phijosophiae pecuUarem , ducitur. Supersunt ho- diedum in India hujus scholae et sectae vestigi.i • Ejus imtium et ori- go ad septingentos circiter annos ante Cbristum natum non sine vaii- dis conjecturis rejici jpotest.. )( XVIII )( Bibiiothecae R. Parisinae cod, chart, ms, nutn. 215. sub corrupto lemmate Mouge hodhay et Bopdeva (jC) . Grammatica ivv^SJJrsScflb^i^^S^ Sidhantacaumudi ^stM Pervicacia in inaui" renda luce inscripta > cujus supra in annotatione )c( me- minimus , Vopadevae opus aetate sua ahtecellit , sed hoc testC) jam laudato D. Jones, lucidius et apertius est. Grammaticam no) ra ^^ rab Sarasvata commendat R. P»Pons> ct R. P. Cassianus Beligattius sUb vulgari et corrtipto no- mine Suoarasot pag. 1 04* Alphabeti Brahmanici seu Indo- stani • Idem commemorat F/icaranam sub inculto vocabu* lo Biakarn ( pag. 49. ibidem ) . His coronidem imponi- mus nostrae in Indicas grammaticas disquisitioni > nam vulgarium grammaticarum copia affluunt singulae Sindhi^ stani provinciae ^ sed de his nobis nullus est sermo > qui solius literalis et purioris Samscrdamicae Hnguae praece- pta trddcnda suscepimus • Dialectos Indicas ex lingua Samscrdamica matre dimanantes > quae sunt S^TPtl Uagri y seu Nagarica > GnzAratica y Bengalica y Goana seu Conckna , Marashtica , Telkgica seu Ta/inga 5 vulg6 Vadaca dicta ) Canarina ^ Tamuiica y Malabarica ^ Sinhalaea sacra in insula Sinhaladipa seu Ceylan , Peguana Avensis sacra > Tali nuncupata , ac denique Zendica , jam alibi accurate et diligenter recensuimus , invicem contulimus^ et pro- ducto multorum vocabulorum agminc jllustravimus (/)• (k) Catalogus Codicacn Orientalium mss. Bibliothecae R. > Pari- $iis3 ex Typographia Regia , 17J9» /^/« 4?4» (/) Vide opos inscriptum : Musei Borgiani Cediees Manusctipti jtvenses , Pegua»i y Siamci , Malabarici , Iftdostani animadversionibus tastigati et illustrati y Romae 179;« » pag. 2» et seqq* > pag. 5 !• et seqq. > ubi analysis datur orationis Dominicae variis dialectis adornatae • Con- fer pag«xvii« et xvui* in Disscrtatione de Antiquitate et Affinitat9 Vestigia aliqua Indici Sermonis in insula Malacensi hodie- dum perstantia reperit Marsden (jn) . Nec mirum , nam alia ego detexi in titiilis regum insulae Sumatra {n) . Jam ergo habes , o bcnevole Lector , in hoc tanto im- mensoque campo sufficiens spatium ^ in buo Tu decurre- re, operam et curas tuas coilocare , stuaium linguarum Orientalium exercere^ et non solum curioso tuo res no- yas inquirendi animo satisfacere y sed etiam ipse aliquid aequi bonique in publicum commodum conferre possis. Aditum aperui > ingredere et sequere . Longa et aspera est via, sed magno et alacri animo facile conficitur ^ ec improbus iabor omnia vincit • Vale « Unguae Zeniicae 9 Samtcriamtcae et Germanicae ^ Patavii , typis Se« minarii • ' (jn) Vide pag.226» On the traces of tke Hindu Language and litterature exstant amongst the Malays yin opere inscripto i Dissertations and Miscellaneous Pieces , Relating To the History and Antiqusties cf /isia^ vol* IV. JLoiidon 1798. \n) Vide supra citatas pag* in Dissertatione de Antiquitate et jiffinitate Lingude Zendicae et Samscrdaraicae . Impuriores sunt, et a veteri gentilitia Samscrdamica matre lingua plus dissidentes , illad Indi- cae dialecti^ quas pervasere et corropere lingua Persica et Arabica ^ armata Barbarorum mana , et, incursionibus Tatarorum in Indiam alla^ tae « £• G* nihil corruptius et • deformius hodierna vulgari lingua In* dostana ; quae per aliquas exstincti Mogolitani Imperii provincias va^ gatur 3 ea enim composita est ex veteri gentilitia Indica lingua , ex Persica et Arabica^ quae duae ultimae illius veteris patriae Jinguae vim et Ittcem adeo exstinxere> ut eam in hac perversa mixtione vix digno- scere^ atque vocabula ejusdem ab Arabicis et Persicis secernere vixpos- •sis • Indos Mogolitanos semper Persice locutos fuisse credas , nisi ani- madvertas ^ hanc Persicam admixtionem tardius > et per Tatarorum in^ Vasiones gentilitiae Indicae linguae accessisse . Vide grammaticam Indo^ stananam vulgarem anno 1778* Romae typis S* Congr* de Prop. Fide editam 3 cujus auctor in explicatione utitur lingua Lusitana • Puriores Indiae dialecti sunt : Marhhtica y Telugica > Tamulica 9 Malabarica > ab his enim Persica et /irabica vocabula et corruptiones exulant • c % \ xxxx I N D I C U L U S eodicum Indicorum Manuscripmum , qui in hct opere citantur s et adhibcntur « ^ I. r^ iS, /13 fvo o.an 8 Amarasinha , de quo jano supra disseruimus , er tafra pag.^^g. sermo recurret. Exscat altcrum ejus exemplar graphio chalT- 6eo et Indica manu in dlis , seu palmarum faliis accurat^ descriptum » quod nunc inMuseo Borgiano^Fclitris asservatur ; exemplar sane pervetu&tum et siglis ac notis interpunctum , quae interpunctiones , resolutis versibus , quibus Amara- sinha suum Dictionarium conscripsit , nomina omnia discincta , et si ita loqui fias est , nuda > sistunt ,. ot Lectoris oculis sigiUatim insiliant , sublatis nempe elisionibus syllabarum, quae in hoc Dictioivario versibus scripto graves diffi- cultates in legendo facessunt . Hoc Dictionario interpuncto ego xn vocabulft Samscrdamicis describendi^ saepe us^s sum«.Aliaduo hujus codicis exemplaria chartacea sunt ; et illud , quod R. P. Hanxlcdcn ex codicibus palmeis Aeade- mlae Brabmanicae Triciurcnsis descripsit > versibus comtat • n. ^ U^ aS) m ^^ ^ Judhishtira vidjca , seu Judhishtirac rcgis v«- ctoriae y poema epicum ; cod. cfaart. ms. > sed mancus > incipit enim ab (ishvii^ sa IV. , seu a capite quarto > quod inscribitur 3 astru labhi shvasa ; Caput V. Kjtschacavadha ripa ; Cap. VI. sx^szfdshvisa ; Cap. VII. Saptamishvisa • cama sujddhanajdrvadha rupa . Codex numerat in 4to. pagioas ipo. minutissimo cha- ractere granthamico exaratas • Descripsit ex codd.. palmeis academiae Triciu^ rensis R. P. Hanxleden > S. J. Missionarius ^ vir linguae Samscrta peritissimus • Vide infra/>irg^35rv> ubide. aera regis Judhi^tirac. Exstzt in Mus^o Borgiano-* Uh S»\^f^fSio.Bhagavata, vel Shribhagavata' j cod. ms. in dlis , seu pal- marum foliis.> nunc in Musco Borgiano ^xstans • Dei Krshnac 0iof «v/av , ffC'^ sta, genus> Pandavis fratribus auxilia praestita purissimo carmine canit • Hur fus codicis initium ego cum versione latina protuli in Sidharhbam* seu. Gram^ matica Samscrdamioa 9 pag. 171. Romae edita 1790- Soriptus^ est charactere Granthamico, et XII. capita complectitur . Alia hujus codicis exemplaria char ractere Dcvanagarico- et BcegaJino exarata citantur in catalogp angucano , su- pra iaudaco^ num, 3. a* > num.j. b. > num. ^.c. >et num* 107. versio hujus operis in idioma Persieum . Bhagavata a Marida poulta in linguam Gallicam versus , opus est apochryphum , et imperfectum > ut recte aotat Domina Jo^ nes pag. 5. in praedicto catalogo • IV. Fragmentum libri Meigha ,. quod apud noe exstat ^ De hoc egi in alia mca Grammatica/> pag. 66. V. 6^ v^ScflbS: Shldga^ seu sentQidae gymnosophisticae > versibus de- scriptaef^ quae exstaat !a czlct Vy^aranae in codice chartaceo HanxledianQr.. VI. Diccibnaria Malabarico-Samscrdamica P.^Hanxlcdcn y et F.Biscoping, in quo ultimo vocabula para Samscrdamica asterisco notantur > et distihguun- tur. Deniqus mea schediasmata » quae ex lectionibus a Brahmane. Krshna.yir tiar et a Cug/ii idhon auditis » confeci et asservavl % X XXI X Sbctxo Sbctio Shctio Sectio Sbctio /" I N DEX CAPITUM, ET SECTIONUM. C A P U T I. Dr Sathscrdamiets Kttcrls •. !• De litterdrum divisione . IL Classis voealium . III. Classis consonantium ► IV. Divisio litterarum consonantiunp •. V. Exempla leetionts , Utterae dupliecj extraiuagatttes .. C A P U T I L Dr Naminum deeUnationibus *. pag. 1 ib. 6 12 16 eoor 49 5» 20 SBCTio r. De deelinationibuf nomfnum exeuntium in vocales . 3 1: Bxempla deeUnationis nominum desinentium in Ay 1; Vi 0, £/, AUi pagina 22. usque i^ € A P U T m.- Sectio I. De deelinationibus nominum desinentium in sonantes •. Declinatio K- Declinatio U. Declinatio III.. Declinatio IV. Dcclinotio V, Vr, VU, Vltt Declinatio IX.. Dedinatio X , XI , XH , Xffl.. - Dediaatioaes Ueutrorum* 1^9 40 4» 46 47 4» .51 54 )( xxn )( Sfictio L De pTdnomine^ et relativis. ^4 — 5S Exempla casus illustrantla 59 Sectio IIL De generibus . 60 Sectio IV. De conjunctione a^verhiorum cum nominihus. 64 Sbctio V« De conjunctionibus nominum Adjectivorum cum Substantivis • 6$ Sbctio VI. De transformatione Substantpuorum in Adjecti-- va y et viceversa • 69 SscTio VJL De contractione nominum inter se • 71 C A P U T I V- \ De conjugationibus verborum • 7» SfiCTio L Conjugatio verhi Bhavati , est > vet existit . 74 CoDJugatio IL Verbi atti edit > runadhi , impugnat junacti 5 jungit . 84 Conjugatio IIL Verhl Sun6di > Tschinodi » Tanodi , Karodi , Bhravidi • Ritum exercet ^ auget , facit y facit y dicit . S S Conjugatio IV, Verbi Krinnodi , emit ^ Grahnnddi, accipit . 9 ft Conjugatio V. Verhi dadhl^di excipit y dadati dat > giuhodi y dat y accipit . 94 Sectio II. De Verbis Passivis • 97 Sbctio IIL De Verbis cemmunibus , sive Mediis > de Depo^ nentibus sive Submediis • i o z Conjugationes verborum communium , et Deponentium , specimina quinque ^ a loz — 11% Sectio IV. De Verbis Anomalis. 11 j SfiCTio V. De Verbis Destderativts , 120 Sbctio VI. De Verbis Effeetivis y et Verbis trequentativis , 122 » • • % )( XXIII )( C A P U T V. Sscno L De Syntaxi Nominum j it Verhorum > de Neml^ nativo . X 2 5 Sbctio IL De jiccusativo seu lL\asu BrahmanicQ • 128 S&CT10 UL De Ablativo causae , societatis , instrttmenti > seu de III. casu BrabmanicOr 231 Sbctio IV. De Dativo cui fini> seu de IV. casu Brabm* 13 a S&CTIO V. De Ahlativo II. , seu de V. casu Brah« 135 Sectio VL De VI. casu , seu de nostto Genitiva et Dativo » 137 Sectio VU» De VII. casu , seu de Ahlat. quietis^ et nameri » 139 C A P U T V L De anatysi constructionum ^ de adverhiis^ praepositionthus y et conjunctionihus » x 40 Sectio L De Conjunettone et separatione dictionum^ X41 SicTio IL De Adverhils . SKctio UL De Supinis 3 participiis et gerundils . 1 5 x C A P U T V I L Nomenclator Lattno-Samscrdamlcus . SicTio L De Deo ejusque attrihutis ^ de caetitibus > et heatis . 155 SfiCTio IL De diis falsis ^ de Ethnicis et eorum sacrificlis . x 5 8 SicTio UL De caelo ^ firmamento ^ astris ^ elementis et tenh poribus . X64 Sccno IV. De terra hahitata-^ ejusque partihus , regnis , urbibusy aedificiis . 171 SicTio V. De igne et aqua. X73 SfiCTio VL De animalihus et hestiis. 174 SficTio VIL De homincy ejusque variis attributis . 177 SfiCTio VIIL de corpore humaHo y ejusque partihus . xSa SfiCTio IX. De statu regio^ 185 v_ , >(X3av)( Sbctio X. De paee et hello. xSp Sbctio XL De statu saeerdotaliy monastkoy el sclentifieo . 1^2 Sbctio XIL De agrlcultura , botanica et medicina . 201 Sficno Xin. De suppellectili domcstica « 209 Signa hieroglyphica » quae Indi in fronte wl pettore depicta gerunt • 216 SscTio XIV. De anima ejusque potentHs , affectibus , sensibus tnternis et externts. ib- Sankirnavargga 9 classis misceilanea variorum voeahu* lorum ordine alphabetico , seu Dictiotiariutn Sam- scrdamico-LatiniKn a pag. 222. nsque adpag* 299 Nanarthavargga ^ seu ^iassis dictionum ae<)uiyocarum • ib« Adjectiva. 3^3 Virorum qualitates . 306 Verba varia charactere Oranthamico descrtpta. 307 Oratio Dominica in lingua Samscrta > jcomposita cum com- mentatione grammaticali . Jif Exempla varia constructionum . Numeralia et Ordinalia . $26 CoroUarium de Indica Bibliographia • 327 im m \ O CAPUTPRIMUM De Samscrdaimcis Literis S E C T I O L De Literarum divisione 'mnes licerae Samscrdamicaedividunturin duasclasses : Wiveoi^ quae est Vocalium > vocatur Samscrdamice Agisnda > vel ut Ger^ mani scribunt^ Adjanda. Altera^ quae esc consonantiumi Ha^ landa nuncupatur • Vocaks suqt i. 2» 3. 4« %• 6. 7« %. 9« 10« XI. 12. i^* 14. \$, «nilu,^ iluii,^ e,«)(^ ai, ^ o^ '6%/nau» (««na am« itf. « M^% ah • Consonantes sunt« A ^4, vel M, «u ^Atf , co ^^ , nei ^ , ^ »g4b JkJ c/j sea //rji^; 7. 8, 9. 10. II, ^ j^/<« seu dia^ n^ ggiha seu tja , 63 ^«« , s dda , d (/(^<9, la. 13. 14. ly. i^ 17. 18, 19, «o fi\3 sat^la crasstim , A 1 SiB ksha seu hda , n rra ^ n o dtOy ajo ppha y^la, .ayd ischa y 38. S E C T I 1 1. Qlassis Voealium. z« Priina vocalis etfertur ut latinum ^ a ^t valet a . Haec voca< lis numquam scribitur in medio et £ne dictionis , quia quaevis consona sibi congenitam habet vocalem 4 j ac proinde figura et forma hujus primae vocalis solumodo occurrit in principio dictio- nis aut periodi ah*cujus • V. G« Aham tga medinim imam handum : Aham ega ^ ega solus (unus), medinrm terram , imam hanc^ han- dum ad destruendum ( nempe sufiicio ) • In hac periodo figura et forma primae vocalis 4 tantumodo scribitur in principio no- m\ms.Aham ego^ in quo conservat suam fbrmam ia praescripto ^syllabario depictani : nti reliquis vocibus a vocalis intermedia aut finaUs ore quidem effertur ^ sed non scribitur ^ Haec regula sem* per certa et firma manet, nec aUquam patitur exceptionem • 2« Secunda yocalis est^ longas et valet duo aa. Eademse- quitur regulam antecedentem ^ sed post consonantem requirit no- tam 5, seu signura vocalis a longae^ quod appositum indicat syllabam esselongam^ ut KS maa magna« 3* Tertia vocalis/ valet latinum/i et numquam scribituc in medio aut in fine ' dictionis ^ sed tunc eam supplet sigla ista"^ consonanti alatere dextro imposita: sicin Snjj^ bhavadi exsisthy vltima consonans Rh y ^seu f « appictum habetsignum vocalis/» « • * valli dictrnn • 4. Quarta vocalis valet daplex /7 seu nongum*} ejusque vices in loedio^et^e^dictionissujpplet nota ''^ W// dicta > consonaa* ti a latere dextro appicta : .utej^eJ5 IJla jocixs . A longa^ t ionga> et u lohga distinguitur a brevi per signa ^iV^fi^ djctat est aiitem dirggha longitudo > ut dirggha darshi longe videns , propheta, qui futura praevidet, et praenoscit . Ex hoc etymo vo- cis )am patet > dirggham scriptura samscrdamica nihil aliud esse^ quam notam vocalis longae consonantl applctam « 5*et 5. Quinta et sexta vocalis est u breve^ et u longum ^ et valet u breve, et u longum latinum « Etiam h^ec litera num^ quam in medio et in fine dictionis iqtegrascribitur^ sed per notas infra ad pedem consonantis appictas suppletur ^ v. grat. (rc^ cft>:S 8 ruksha ira , odium , res aspera ^ dura , terribilis . Varias notarum seu siglarum formas ^ quibus Brahmanes vocalem u supplent^ videsis pag. j i. et 32. in Alphabeto Grandontco' Malabarico , sea Samscrdonico y edito Romae anno 177^. In eodem locupletissi- mam de his literis> earumque pronuntiatione notitiam comperies. Nobis non licet his levitatibus jam toties repetitis Immorari • Ce- terum tota difficultas notarum, quibus u breve ab u longo secer^ nitur) in eo stat , quod utriusque siglae ad latus dextrum 3 aut ad pedem consonantis appensae dunc in dextram, nunc in sini- ' stram manum deflectant y ut in citatis paginis Alphabeti Crantha- mico- Malabarici conspici licet « Eadem ratio et normahabetur in scribendis vocalium notis ^ dum lin^ua Samscrdamica exaratur characteribus Devanagaricis , aut Talenganicis . Notae nempe vo- calium ^quae in lingua Arabica , Persica et Chaldaica punctis con* sonanti impositis aut suppositis determinantur , in linguaSamscr* damica^ quocumque charactere ea exaretur^ consonantibus appi- ctae vel ad dextram , vei ad sinistram ipsius consonantis collocan- tur ) aut siibtus literam producuntur. Widtsis AlphabetumBram^ hanicum^ seu Indostanum universitatis Kasi , Romae editum an- no 177 !• pag. 3 5» > CapilV. De copulatione vocalium cum con^ sonantibus » 7. et 8. Septima et octava vocalis samscrdamica , a^^Iingua graeca et latina omnino aliena, valet ru breve, et ru longum > et in scriptura Devanagarica valet ri breve et r/ longum . Perpau- ca sunt nomina 3 quae ab hac vocali incipiant. Rishi viri sancti Munidlcxx^ veteres Indorum sapicntesj Hikr ^ sama ^ yadju ^s^n A 2 ' 4 yagiti » «iQmma trium Legum > quibns tota Indorum religio > et legislatio continctur j Rishabha bos} Rinna debitums A/^ff spa- tium duorum mensium seu bimestre • Haec fere , et noo alia sont illa vocabula) quae ab initio dictioois haoc vocalem , si vocalis dici potest, postulant* Nota hujus vocaHs, q^uae eam in medio> vet in fine nomlnis suppiet , sunt duae figiirae seu siglae ^ quae consonantlum pedi appiguntur ^ v. g. ex fvu ^ sa fit ^ /r , ut in yoce i^i^ srshttcre2LtiOy res creata, ^Sh mrtju morsi mrshti hitor, mundities . Ad ru vel r/longum denotandutn eadepi in- servit nota consonae subtus appicta, geminando ductum inferio- rem recurvum ipsius notae , ut ^ sri vel sru breve , ^ srii vei sruu tongum. 9. et 10. Nona et declma vocaKs valet lu breve, et /« lon- gum 3 et in Alphabeto Devanagarko li breve , et /i longum • Haec vocalis non suppJetur per notas, sed integra et iirma manet sive abinitio, sivein medio, sive in fine dictionis > et secundum suam formam in syllabario descriptam additur consonanti • 11. Undecima vocalis valet latinum ^, eademque tantumo- do occurrit in principio dictionis: in medioautem et fine conso- nanti addita suppletur per signum pulli dictum; quod hoc mo« do pingitur 6^ s sic c% > ir simplex > cui si praeponas notam pulli erlt e^db y tc . Haec nota in scvipturz Granthamica ^ qua Nosuti- mur> semper consonanti praeponituri inscriptura vero Devana^ garica semper una virgula oblique ducta consonanti imponitur , cadenique vocalem ^ supplet . (*) 12. Duodecima vocalis, seu potius dyphtongus, valet lati* num at vel e) , Eadem suppletur per binas hasce figuras s^ 6> -^ud- de ex cflb k simplici fit e^e^tSb ^kat vel ke$ • 13« Decimatertia vocalisvalet latinum^) quod supplentcoL ^*) Ratio itaque Alpliabeti^ quo quis in scribendo ntitur, baben- da est 9 nam Alphabetum Divanaghricum et Talenga , quibus linguft iamscrda recte exprimitur , alios «t alios ductvs ac figuras habent « s locaddo consohahtetn in medio harotn duaram notartim 6>' t ' et5 s sic ex A.m^ fit 6)^2 m^.: v,g. 0):i^5d3^& moksha bea* titudo . ^ . 14. Decimaquarta vocaliS) seu potius dyphtotiguS) valet Ug^ tinum au\ cujus naturam et vim ubique conservat » CoUocatur autem consona inter duas hasce figuras tf^ et :j ^ atque inearum complexu jtransitJn au darum et dktinctum > sic v.^g. ex/ujp« ^ \ ' » fit oJ 3 (g) 8 pautra i vel S^ «J n (f3)S pautra nepos . XJbi vides lioa semper necessariam esse primam figuram ^ 2 bene tamen secun< dam > quae numquam abesse potest • 15. Decimaquinta vocalisest litdra m^ vt\n nasaliis ^ eamqM^ modo per cyclum, literae latinae similem), autper ipsanxUteram iL tn exprimunt et describunt : v. g« (vuo(^njo samsHravam consensuS) rvoo^/&8 i^ti^^W^ musica ^ concentus^ PDofvoASl samsargga unio, copula, conjunctio, mj^ ww sfmul . Praece* ceptores Indiae Borealis ^ qui Unguae Sainscrdamicae elementa pueris tradirnt , hanc narinam vocalem uno circello describunt> et punctum ankar nuncapaot • Ea semper naribus magis quam ore pronuntiarida est. i6. Decimasem vocaHs est qiiidam accentas^ qui vim et co- natum > sea quamdam aspiration^in indicat tsst faciendam inpro- menda litera , cui a latere dextra ^^ppingantar duo circdU , ^p/- « ^^^Zi^ dicti; ^d3^8 vrkslah arbores j distinguitur pluralis ao* merus cum quadam finaU aspiratione et conatu a numero singU'* lari vrksha arbor > -quod dcsimt in a breve • Hi dicycU etiam in« serviunt ad distinguendam unam dictionem ab alia ^ dum in pe- riodo aUqua nominibus aut verbis interjiciuntur • Devanagaricae scripturae magistlri eos hisarka nuncupant rquod vocabulum scri-* bi debet visargga j id est , disjunctio i tst enim compositum ex vi^iSy et sargga junctio^ unde samsargga con)unctio> copala^ visargga m\9m disjunctlo * Ex hoc voc|s etymp nobls inaotescit horum clicyclorum praecipuum munusj quod estj verba et no- BOtti iniperiodis: invicent separare et'(fistingUere. S E C T 1 O IIL 4 . icalct latinum scu^raeeum *^po*' slta in principio alicujus nominis aut periodi s in medio valet ca^ aut M : sic legito (vucfteJ Sagala ^ non sakala , totum ^ univer- - - - - - ^ - sum ; f-OTdfeon-j^ agampadi miles praefori^nus ( guardi^ dicor- ^q) ) c|E)^3 karm aure^. Haefc coiisonajis .corresponclet conso^ nanti ^. ^^ Alphabeti Devanagarici seu Indostanici , et persicae • .• » ' . literae ^ ?^ ^ ^Uia hujus consonantis est cOf) ika» duplexs quae in |)rrrtciplos in medio y et "fine semper suum durum so- num retinet, et vix distinguitur a C kaf pQVsico^ aut a p kofh hebraico* 2. Secunda consonans -^u i^A^^ valet persicum autarabicum ^ cA^ seu kha cmn aliqua aspiratione etconatu , v.g^ kham -^vl^o caelum seii firmamentum y ^^8 khalay fur , nebulo^ Respon- det haec h'tera Devanagarico TT^/t^,ejusdem valorisetpotestatis. Ad harum duarum consonantium naturam ct vim refertur littera ^amscrdamica^fftM, quae miro et indicibili modo solo gutture cflPertur, v. g* T^vakr m^(3^ tactiis . Huic literae similem nec in ■ » ♦ persico j aut alib alphabeto invenio • Non scriptb ^ sed viva prac- ceptoris voce est pronunciatio lilius ediscenda. 5. Tertia consonans e^t i/^ ga ^ et valet g germanicum , vel gimel X hebraicum, g nempe anie a positum^ ut in latina voce ^aiutlumi^^UttHly.^t ia.verb.o..gerinanico. sehefff In.dostjuu^wm valet duplex gg: v. g. ^'UJ jji 8 wii>^« caelum seti olyrapusgeh- tilium, rLioSS varggay classis » species,. 4« .vQoarta consonans ^tre^ggha^ praecedenci durior, cum vi aliqua ec aspiratione prcflats^a V zltt t. gain persicum > sed cuoi aspiratione et energiavocispiolatum : v.g«. 2).J>eip^^8 dirg^ ghasutra^ iiomo iners ^ et tatdus ; Indostanis haec iittera esr ^ gha # ;• Quinta consorians est ISS nga narFna» quaeEuropaeislit- teris haud exprimi pdtest . iE.(rertur iingua retrorsum retracta^ paolio inversa» et palatuni leniter feriehte, ita ut biesam et si« mul nasaiem sonum edat«. Respondet Indostanfaef '^nga^ Gttim^ thamicom <3d& nngga , quod raro occurrit^^ est duplex ngd ^ 6. Sexta consonans jL^cia ^ valet cia romanum ^ aut tscha germanicum • ^ est duplicatum cia ^ yei tscha ^ Illa prima res« pondet Indostano)3[ cia • Granthamicum juh cifia est ci^ seu tscha cum validi aspiratione « 7. Septima consonans est ^ gia romanum > aut dja germani* cum 5 rectius ^ gim Arabum • Correspondet fy^ gia Indostano .. 8. Octava consonahs est J3u)7>» germanicum ^ aut rectiusfor- tisisimutp,^^/^ arabicum^ cujus patura nostris literis $atisexpri« mi oequit^ Valet Ihdostanum X giha seu germanicum tja^ 9.* Nona consona est &5 gn^ Italicum > ore romaoo proja- tum^ sed cum aliquo narium ministerio ^t Valec Indpstanum sr nghion . Lusitani hanc literam per nh. satis recte enunciant, ut %'^Jiei»\ stfihoy , inhame . Gtaftthamicinn iei tii ^oplex ggna^ ore ' italico pr(^Iat'uffl . Gef inani hadc ' Iiteram'\nec scit&ere , neic satis,.recte pronvinciaire poswjot. .. . . ... .^ ., :, ^ 10. Decima consoiians est s , et valet / latinum^ mixtum cum Ctera ^ • Pronuntiatur inversa retrorum lingua , et palatum fe« riente^) more yjya. Magistri edistendo ;^ Valet ^dostaaum ^ > ti Europaeis litcris expriiiu nftqak;. . . ; ,„ ; 1 1. Undeciipa consOnans est p d^ miKtum literae / , seu^ua- si;dupl«//Vi^vm3, ijt siip^^ fuiti iingua, et palatum fprtiter percutiente.profereodam . Yalet ludostanun^ g , eodem mpdo pronunciandum^ non autem ut /A^cpotra dentes vibratum. Granthamica littera S ttay quaei dei^imae cpnsonantls est filia, ra- to hx libri$ $aiQscr4amici8 oQciirrit . Profertur Hne^a . retrorsum xe(ractaA Imtxs^y «t palamtDr tnajori vi feriente. X2. Daodecima consona 'Qj est 4a grave, et qu.asi.blesum.3 Inflexa lingua proferendutn . Valet Indostanum «r da . i^. Decimatertia est ^ dha grave cum aliquo conatu et aspi-^ ratione prora.»du« . Valet 5 dha Indostannm . 14. Decimaquarta est €3 nna , id est , quasi duplex nn pro- ferendum . Ki est .quadruplex nnnp , et duplici majore vi pro- nunciandum . Illa prior valet Indostanum Tp na , quod pariter cum ah*quo narhitn ministerio efferri debet . Parum ditfert ab Ara- bum \j nun\ . 15. Decimaquinta est O3 t latinum, quod in medip et in fine dictk>ins valet «/latinum . Quar^ in nominibus Samscrdamicis tni- hi solitum est eam scribere per litteram d^ dum ea latinis litteris exaro *, quod non fecit D. G. Jbnes , qui ubique hujus literae so- num et naturam per literam /exprimit. Valet Indostanum 7 /o . • Granthamicuin ' WS^ ita est duplex // . 9 1$. Dedmasexta tstiotha latlnum. Valet^ tba Indo^* Aum 9 et plusquam Tfth u hebraicum « Sunc qui eam Hceram dtt^ plici tt lacino aequiparanc. 17« Decimaseptima est 3 da latinum^ et 7 da Indostanum • ^* • 1 3. Decimaoctava est u) dka cum quadam aspiratione proU- tum } et valet i ^ , seu daleth hebraicum > aut J^ dhal Arabum • Granthamicum ^ ddha est licera ejusdem filialis majori vf prola^ iaca. Correspondec Indoscano seu Devanagarico rrddhas 19 • Decimanona cstra ^ na blandum ^ more lacino prolacum * Vale» js y na Indoscanum • ^ , nna est dupiex nn . - 20. Vigesima consona est a-i , p latinum, quod valet w pa Indoscanum • Etfertur subinde ut h lacinum • 2 1. Vigesimaprima est ^ba y seu 7 ^^ Indoscanum > quo4 jemper valet jB latinum* 2 2« Vigesima secunda est S , hha ^ seu s , hha Indostanuni cum aspiratione proferendum » 23. Vigesimatercia est ) £Ly ma^ seu m latinum > quod va« let T\y i97^7^eu m Indostanum « Granthamicum ^mmatstAvL' plex mm. 24. Vigesimaquarta est «u ^j^^seui^/^consonansLacinorum» valec jr , ja Indostanum • Granthamicum >ftg^ > jja est duplex ji latinum . 2^. Vigesimaquinta est rti^ ra^ sen molle r Latinorum s va^ lec 7 r^ Indostanum • 25. Vigesimasexta est ai /o seu / latinum> valetrr /^lado* B stanam . Grantfaamtcum ai Ua tst duplex // » ' 37« Vjgesimaseptinia esc ru «c;^» seii i/ latinum). et valet/;gr t;^ Indostatium « .Granthamicum r^ ^t;4 est duplex w seu w Germanicum .. Prima illa litera subinde profertur ut byet Kaec pariter subinde ut v i qiiod etiam accidit inter Latinos : unde ilJa vetus epicuraea inscriptia Velitris ia Museo Borgiano. Balnca y virta y Vcnus^ mccum scnucre pcr annos . Hacc cgo si potui^ sit mihi tcrra lchis.. %%^ Vigesimaoctava est v/dt scia ^ seu ut Germani scribunt scha hi voce Schalcn^ Tischlcr y Schlagrcgcn .. Valet Indostanum yr scia^ seu j& scin Arabum » ; 2p» Vigesimanona est t^ sza > quasi ex jitera / >. et 2: con« flatum>. et praecedenti consonante paulisper levius «^ Haeclitera, ut et aliae plures^ in Alphabeto Indostano 9. Cassiani hcligattii desunc .: Eam tamen proferunt AngU Calcuttenses in accuratiori suo Alphabeto NagaricO) edito in L tomo pag. 13. » et seq. ia libro inscripto : ^//W/V jR^x^^rrAr/ » Eadem littera^ multisque aliis a nobis relatis > caret Alphabetum Hanscrctanum sive Brachmani- cum^ in tabula Orbis^ cruditi Utcraturam Kprzcsentzntt ^ a Carot^ Mortonia editum anna 17$ 9 Londini » 30« Trigesima consona samscrdamica est ffsi sa^ seu / lati- num y quod valet 3T sa Indostanum » Granthamicum a^ ssa est da« plex // « 31. Trigesimaprima^ quae in libris samscrdamicis , characte» re granthamica conscriptiS) rara se prodit^ est ^ /jr quoddam crassum , quod inflexa ad palatum lingua profertur . 3 i. Trigesimasecunda est dM hcia romanum > seu isha ger* manicum • Correspondet jx kcia Indostana^ quod P.Cassianus non satis recte exprimit per ciha . Sic ia voce Samscrdamica tx » ♦ ^ ' ^ «^S(g>«u8 hhetria vel keetfta rex, ratio habenda est llterae fc simulconjunctae cum literis jh » vel potius th romanoore prolatis* 33. Trigesimatertia est n rr« asperum Malabaricum, quod in libris genuinis «amscrdamicis non occurrii . Valet duplex rr • 34. Trigesimaquarta cst n o W , vel potius dtay quae com- pressisquasi dentibus , et lingua eos paulisper impetente estpro- ferenda . Non est litera samscrdamica , sed ex superiori Malaba- rica composita , quam tamen heic atfeire libuit , quod in libris mixto idiomate , id est , ex Maiabarico et Samscrdamico sermo« ne compositis, saepenumeroatferatur: v. g. cjraoo netti frons. 3 y. Trigesimaquinta est ttn ppha , seu pph forte latinum , non antem 9 graecum,aut simplex /^^ latinum , nam inilla Utera nuUa nostrae literae/, vel ph ratio habetur, sed enunciari det bet ut duplex pp cum impetu et aspiratione • Aequivalet Indo- stano re ppha : sic pphala frnctus . 3tf. Trigesimasexta est ^o ia seu /lenej unde componitur Bi Ha^ seu duplex //. 37. Trigesimaseptima est jub ctha 3 seu germanicum tscha quasi duplicatum cum aspiratione . C«mponitur ex litera -jl» cia seu tscha , et o/) A , germanica . ^38. Trigesimaoctava consona est modo dictum o/) & , ger^ manico ore prolatum . Aequivalet Indostano ;^ hOi et Arabum ^ h, Subinde occurrit in libris litera bSz<», vel lenissimura / , cft- jus sonus scriptotenus doceri nequit, Indi, dum latinis elementis samscrdamica , aut Malabarica vocabula scribunt, eam supplent per literam / , V. g. ««sS^w^hJS C6Iicdtta C 32, 3 4**" 5 tt 37™» Europaei homines pe^ raro recce pronunciant • Organum iinguae a ceneris unguicuiis hisce pronunciandisassuecum , aut millies repecitum idem vocabu* lum faciiicatem atferthaec exotica elementa rite proferendi) prae- 6ertim si viva magistri vox ^ et frequens loquendi usus accedat • (^> ■ S E C T I O IX. Divisio Litttrarum cansanantium ^ Dlviduntur elementa samscrdamfca in duas cFasses , qcrarum prima vocacur schinda seu sciinda > altera vero asciind^^ seu ^ ut Germanis scribere piacet> aschdnda^ Literae scianda dictae iUae sunt , quae una sola consonante cum addita ^ aut ingenita sibi vocali constant , qualis est v. g. dSk kai ascianda vero illaesunt^ quae ex duabus consonantibus com« ponuntur : v. g. ^ kra • Literae scianda Indis sunt blandae se» flnolle$> a sciindada blandimentum , moUities^ asciinda vero sunt (*) Qliicnnque fiarum Samscr Jaraicarum- Lfterarum^ mimerum » so* 0um > qualitatem , potestatem 9 ac , si ita loqui licet 9 scytbicam '£ie^«fm«y^ seu asperam pronuntiationem rite et diligenter expenderit >. (ateatur est necesse : illos eruditos viros immane quantum avero aberrasse $ qui sam» scrdamica licerarum ehmenta 9 atque ipsam linguam a Graeco » v^la ChaU daico sermone primittis dimanasse rabid^ contenderunt • Plures certe heic s^mscrdamicae literae occurrum» quarum. sonmn et valocem Graeci et Chaldaei neque suis litteris exprimcre^ nec sono vocis satis aeque red- dere possunt • Non diffiteor ApolIoniuniThyanaeunvIndicumregem Tiixi^ £7 graece allocutum fuisse ; et ab aliquibus Indis Homeri carminacah- tari potuisse, quod tradit. Dio Chrysost^ Orat. f^ , pag. ^^% edit. Mo* rell* 1604, Veruoi haec si vera sunt^ ad Indi seu Sindhu fluminis ostia et ripas accidere , ubi Macedonici exercitus^aliquae reliquiae remanserant> non autem in Indiae mediterraneis> non in urbe Divanagari y non ad Gangemy non denique ad juga montium Ghaites; ubi semper purus 9 et antiquus sermo Samscrdamicus floruit > et hodiedum itt rebus lythurgicia viget • Confer Philostratum in vita /Ipolloniilih* } ^ c. z , Aelianum varm. A/l/. lib* 12,^.48, p. 2JO edit* Schefler* \66z\y Lwchnxxm \n fugit* ip*i6^ edit» Amst. 174^ • Ceterum hoc^ quodasserimuS) verba et nomina sam« (ScrJamica^eorunique casa&etinflexipoeslnfra lucukntissinxe comprobabunt» , *3 Mspefae^ quia ex du«bus consonis cons»Bt> ec asperiori modo enunciantur . Ad primam classem pertinent omnes consonantes simplices >. $eu radicales yocalibus conjunctae, quarum unum solum exem- plum proferam in litera y ka , m «8b Ka,d6SKa, S^ Ki , S* Kii seu Ki, cfe Ku , (^ KS , ^ Kru, ^ Krii, cfteTi Kilu, db^ Kilu, e^db Ke, 6iSi(Sb Kai*, velKei, 6)(fl55 K6, 6)(flb3 Kau, <%^ Kam , c%S Kah. Quemadmodum in hac litera consonante ky per varios api- ces 5 signa , seu notas , quae vocales supplent , ordo et methodus vocales cum consonantibus uniendi osrenditiir, ita omnes aUae simpHces consonantes a nobis supra altatae per haec eadem srgna ct notas vocalibus conjungi, et syllabas efformare possunt • Hae simplices syllabae ex una sola consonante et vocali composita^ Tocantur sciinda seu btandae j et harum omnium formam edisce« le poteris ex mea grammatica samscrdamica ^ pag. Si ,et $2 ubi inscribuntur: Consonantes simplices vocalisatae . Ad hanc gram- maticam Lectorem saepe remittere oportet, ne easdem litteras lieic identidem inutiliter appingamus,etpraeseas Grammaticano*» stra iQ immensum volumen excrescat- Literarum aseiinda dictaram numerantur qulnque classes» L Classis consonantfum aseUnda , seu compositanrm aspe« riorum est illa^ quae complectitur co nsonantes rrc/r/w literam r a cergo implexam per quamdam nrotam » quae a dextera ad lae- vam sursum versus producitur et pedi litera^e consonantis annecti* tur r sic vel in Grammatica Samscrdamlca pag. 83. Notandum ; quod omnes hae consonantes per signa et notas supradictas vo^^ calibus omnibus uniri possint, ac proinde eadem ratione scri*. bere queam kli , gli , sli , jfli : Klau ^ glau ^ slau > plau : Klo y glo j slo y plo y Scc. IIL Classis ascianda consonantium est earum^ quae a tergo implexam habent notam ^ y a laeva in dextram scribentis sur^^ sum productam > quae indicium est literae consonantis vigesimae*- quartae > nempe ^su ja , seu jota latinura . Sic & est' k simplex , adde modo dictum slgnum erit ^ kja^ vel kya , ut 6)(vu:7^8 saumja formositas; ubi vides h*terae m consonantem j additam et implexam tsse . Haec consonantium classis tradita fuit in Grammatica Sam- scrdamica pag. 84 , et in Alphabeto Granthamico pag. 5 o sub Classf l. Eadem figura consonantibus annexa recipit omnesvo* cales , quemadmodum de praecedenti classe dictum fuit : v. g. Lja^ kje y kjo ^ kju ^ k}au\ Sja^ sjt^ sjd^ sju ^ sjau &c. IV« Classis implexam gerit literam rxJ «c; , a tergo conso* nanti ahnexam : v.g. ex <& k&t quae literae mr vices obit: v. g» dSb kka est duplex kky cui si*super* fmponas signum r erit et in Alphabeto Granthamica pag» 59 Classem V . In hisduobus locis reperies et aliaspermui* tas samscrdamicas liceras> varios earum'nexus> duplices et tri« pUces consonantium figuras> quae dum ex tribus aut quatuor elementis conflatae sunt > Purnakschara nuncupantur 3 a Purna ple- nus > et akschara litera s seu literae plenae , quod ex pluribus cpngestae et implexae sint • Ex quibus omnibus jam pacec : ele' menta licerarum granchamica seu samscrdamica pene infinitaessei ac proindc alphabetum samscrdamicum prius studiose perdiscen* dum essQ , quam ad lectionem et grammaticam procedacur . Pro' fecto R. P* Ildephonsus a Praesentacione occo millia samscrdami- 'carum licerarum in suo manuscripco Alphabeco afferc > quae om? nes ex elemencis a nobis allacis descendunceccomponuncur • Nos heic radicales, et proxime ab iis descendences descripstmus > quas 81 memoriae mandes, et diurna atque nocturna manu saepe de^ scribaS) reliquas ex iis promanantes facile dignosces> ec edisces. (^) lam ad lectionis specimina procedamus • S E C T I O V. Exempla Lectionis mijoJ\«0^uO^ftjr/3^CI5o^a3on^o4/abAJ^A5>dB Rach > aschva , gagia > patttnam 3 gelam , parvvada y marggache Iancr^dibhi> scia> juddhartche, samgrahe , juddha> c6vidu . (*) In commentariis Petropolitanis tom. III et IV vir apprimi eru«» ditus Theophilus Sigerridus Bayerus in VII Cabulis aeri incisis characte- res exhibetD^f^a^jg^r/Voi quamplurimos; R*P»CIemens z]^sm Grantha* micos fere^omnes in suo Alphabeto Malabarico-^amscrdamico , typis edi<. to Romae anno 1771* Ezemplum secatulum • ;ss 9so% j4 qui> ^rioaoo durnnajam injusckiami vivasha , bhogaja > na, rociade • Farae sitique oppresso ( homini ) venus non placet . Ad iite- ram melius veites : kschul fame ^ tarsza siti> vtvascia homini de- jecto seu impotenti, bhogaja veneri ( venus) ^ na non « rociad^ sapit. Verbum rociade regit Dativum > qui est bhogdjay veneri. 0(fliS(/3^o v^. rju^m^o^, /3b/n>evs5^ Sfn/5» Kschetram cia ^ nagarimcia , tarimcia ^ mokschadhi > bharadi . Agro$ ec, urbes et^ naves et, caelestis sapientia, gubernat • Ex his Lector jam perspicit in Alphabetb Samscrdamico quamplurimas dari literas peculiares ^ qu^e in classes a nobis al- latas cogi non possunt : talis v. g. est licera 4> / finalis , quae cccurrit in voce kschul seu ir/r/W fames > in secundo exemplo exhi«>. bita. Talis etiam est vi?!t *^^^^ <^u sciaxw voce Kschetramcia y na* garimeia^ tarimcia. Quare heic annectendae sunt earum prae- cipuae, quas extravagantes duplices jure vocare possis • €B> nka seu nga , composita tx n tt k leni . ^^ ncia , composita ex n et cia . etJ m^^, composita ex duplici nn tt d . rffi nta vel nda^ composita tx n ett lcni. ft^ fpa duplex pp . of^ -mba > compo$ita ex mctb, vel ex « et ^ • # A jnffi ) iliiplcx tuM • d^ ;;<• , duplez jofa . 4i r , finale sine « , ut In nostro »/^ . ei ^ente . Vide 3 2 consonantem . ^ n , finale sine congenita sibi vocale <» , ut in Amen, /, finale sine 4, ut in gennanico l£mei, fd^ l y finale sine a , ut praecedens • .4^ ^, est quoddam / , Europaeis prorsus ignotum • rD nu , composttum ex » et vocali u • ff^ nnu 3 duplex nu « • «f , vel tf nasale sine vocali * congenitt . ttoo « composita ex n finali et composita ez scia et cia > seu ^^ g^hay constat ex ^^ et dha^ /?^ M4 » conflata ex / et n . mla j/ib ^ composita ex / > et tha ^ m flr)^ sta^ exsu^it ex / et /. fj2j spa^ ex t etp ^ mU rfv<»> cx X et V» ^ ii»4> ex s et m ^ (^i)^ /A4: > compositft ex / > et k ., t^ ddha > conflata ex d et dha . '^ ndha , ex « et //A junguntur ^ et varias syllabas efficiunt» ex quibus exsurgit Alphabetum z$i literarum • C 2 «« s C A P U T IL De Nominwn DecUnationibus • Nofnen Samscrdamice vocatur Nama» Declinatio Pridipadica. Numerus Vaciana ^u Vatfcbana. Casus Vibhacti .. Genus Linga . Verbum Dhidu. Quidquid est indeclinabile dicitur avja. Constructio nominum et vefborumvotracur Anvaja.(^ / amscrdamica lingua tanta aflTuit dectinationum copKt, ut si* quis omnes in unum volumen ire cogeret > hoc Lectori ipsi perarduum et gravissimum onus accideret • Praecipuas itaque declinationes cradam , ad quarum kimen et normam retic^uas exi« gere et accommodare haud erit difficile . Distinguuntur illae in declinationes Agiandam et Hatandam : sicuc ipsae Samscrdami- cae literae , quarum naturam sequuntur, cum et illae in decIi-<^ nationes nominum in unam vocalium desinentium , et in decli* nationes nominum in 'consonantem exeuntium dividantttr • Tot autem fere sonc declinationes ia genere Masculino , Feminino > ec Neutro gradientes 3 quot sunt vocales ec consonantes literae in Alphabeto Samscrdamico , exceptis paucis consonaatibus, in quas nulium omnino desinit nomen Samscrdamicum • Hae ita- que literae , in quas nullum exit nomen , Aprasidha y id esc > mutac seti yoccultacy illae vero , quae nomina sorciuntur in se desinentia > Prasidhay hoc est, manifestae , et apertae dicuntur « Risu ec cachinnis excipiendi sunc > qui Samscrdamici ser- monis ue umbram quid«m viderunt ^ ^^ ^ nobis completam perfectamque grammaticam Samscrdamicam postulant, tot nomi- nibus, tot declinationibus ) conjugationibus, adverbiis, tot am- bagibus , coc regulis , ec artificiis gravidam et refertam , ut ipsa fere $ola cum sua Syntaxi decennale scudium a solertissimo vi- (^^ Ars recte pronuntiandi dicitur Shabdashistra • Ars recte scri- licodi I sca ortograpbia vocatur Aisbarashiisha ^ vcl Upishiisha % 7% ro postalet. Adinirabilis Diaboli caUiditas veteres Philosophos Brahmanes ad hoc perduxit , ut linguam adornareQt tam locu* pletem , et simul tam arduam , ut e;us opulentia et arduitate suae reh*gionfs dogmata et mysteria facile et commode etiam sagaci« bus viris abscondere , vulgusque caelare possent . Rebus itaque exploratis> praecipuadabimusmajoris Grammaticae Brahmanicae> vjdcarana dictae y capita juxta methodum a nobis in nostra gram« matica Romae anno 1790 edita prolatam • Rehqua studio et perquisitionibus reh*nquimus Eruditorum virorum , quibus si vacat et lubet , adire poterunt ipsum Brahmanicum fontem > Grammaticam dico , Sidharibam ct Vjdcarna nuncupatam > in quibus duobus libris campum reperient > in quo per decen-» nium sentibus evellendis operam navare poterunt ^ antequam fructus et flores ex eo carpere possint % S E C T I O L De Declinathnihus nominum exeuntium tn Vocalcs » Numeri in quos declinatio distribuitur sunt tres^ ut apud Grae- cos. Smgularis Ega^t/acian^^ dmlis Dwvacianay pluralis Behu^ vaciana dictus • Genera paciter sunt tria : inascuHnum Pullinga ^ femininum Strilingay neutrum Napunsacam nuncupatur • Casus sunt octo: unus Nominativus , unus Genitivus, duo Dativi di« versi ) unus Accusativus 3 unus Vocativus, tres Ablativi • Voca^* tivus inter casus non numeratur, quia Nominativo semper simi- lis est, et sola particula H^,y id est > a eidem praeponitur» Manent itaque septem casus > qui nuncupantur : Prathama^ pri- fiius casus} Dvidia secundus casus ^ Tridia tertius ,7V/Wr//sei| Tschadrti quartus j Pantschami seu Panciami quintus > Schaschtf sextus^5i!i/^/4;^/septimus.Ordohorum casuum a Graeco et Latino prorsus jest diversus • En ordinem Brahmanicum > quem perverte** re nefas ducin^us 2 nisi totam Grammaticam pervertere velimus. Nominativus Prathamd manet ut apud nos^ et hunc im*- mediate sequitur Vocativusy perditque dicyclos , seu duos cii> cellos , puncta nempe correptionis Visargga dicta> quae No« minativo adhaerent • 9X DvWa est noster Accusativus • *tri4ta est noster Ablativus causat^imtrumentl^ sccUtath, tsehadrti est Dativns f«i, tamquain /«/ . fantsehami est Ablativus €x quo , frac qm • * Sciashti est Genitivus et Dativus secundus • Saptami est Ablativus quietis in quo , seu subjecti . Exemplum DecUnationis Nominum desiaentium in a vocalem brevem generis masculini et neutrius^ Sifigularis • X Pratliama , ^ d^s 8 arbor , wkscha . Sambhodhana prathama , «n/i ^cBj3 , o arhov ^ h^ vrkscha . 2 Dvidia, ^dB^So wkschamy arborem. 3 Tridia , ^ 6^ cS^a^rr vrkschenna , cum arbore , causa , societa- te^ itlstrumento • 4 Tschadrti , ^ cS^fi J-ca; vrksch^y^ j arbori tamquam fini . 5 Pantschami , ^ <»>3 s X34> ^rkschal , ex arbore , prae arbore . 6 Sciashti , ^ arbori . 7 Saptami , ^5) o ambae arbores » 1 M cQ^ 3 vrksebau > ambas arbores » 3 ^ (S^ J S) 56 vrkiehabhyamr^^ arboribus » seu per ambas ar^ bores s cum ambabus arboribus . 4 ^ (19)2 7 ^ Jo vrkschabhyam ^ ambabus arboribus wtjlmbus . 5 ^ <^ 5 ^ Sa vrkschdbhyam y ex ambabus arboribttS) prae am« babus arboribus * 6 ^d9^5>^5S vrkschayb y ambarum arborum ^ ambabus ar« boribus » 7 ^d9>:3 6>«u5S vrkschayoy in ambabus arboribus» -Primus itaque dualis casus cxit in — — — — au Secundus pariter in ■■ ^ au Tertius iti ■ ' ' ■ abhyam Quartus et Quintus pariter in ■ " ' ■ dbhydm Sextus et Septimus iri » ' ■ ■ ' ■ ■ ayo fluralis ^ ( X ^ 5J8 hfvrksehiiy o arbores» l t ^^SM, vrhchaHy arbores* 3 ^ 65 65 dftjsS 8 vrkschey , cum > per > ab arboribus . 4 ^ ^^ ^% vrkschebhya zvhoxihxxt^ ut Jlnibus^ 5 ^ 65cfticS ^ 8 vrkschebhya y ex ^ prae arboribus * 6 ^dt^s-eaSo vrkschamdm y, arbotam y arboribus» 7 ^ 6i ca^a fu§ vrkscheszu , in arboribus . Prinwis itaque Pluralis casus exit in Secundus in 4 longum itt iongum 34 Tertius in ' 4y loagum Quarttts ) — — -—-——_ ( Quintus ) ---——--.——. ( ihhja long. penuL Sexcus in ' ■ ■ «/umi» loag.peouL Septitnus in " . ■ hzu seu hhu long* Confer Grammaticam nostram Samscrdamicam pag.91.M9f « libi hi casus dilucide referuntur , et exeraplis iliustrantur • SscVMDUM ExBUPLUil ^ng. Dualis . Pturalis . Ftathama > Nitha • Nathau , Domini « Natha y Dominr «, H6 natha. H6 nathau>o domini • Hk nkha^o domini* Dvtdia t Natham • Nathau , dominos • Nath^n > dominos • Tridia^ Nath6na • Nathabhyam. — -— - Nath£y« fschadrtiy Nathaya • Nathdbhyam^ — — - NM6bhya. Tantschamiy Nathal. Nathiibhyam« — -^ Nath^bhya* Schashti » Nathasya « Nachayo « ■ Nfithanam « Saptami^ Nath6« Nathayo • —— — Nfith^hu« Excipiuntur ab hac regula ubhau ^ amho ^ quod solo duali gaudet • Item uhhaya uterque s kadara qualis , kadama qualis i satara , satama calis ; ahya alius j itara alius } anyatara alter ; sama similis s anyatama alteruter \ sima finis i ega unus : quae omnia pluralem faciunc in e^ ut sarva omxxis ^ vishva omvLis . Prathama , sarva . — — Plural. sarve omnes . Tschadrti) sarvasmey . ^ Pancschami ^ sarvasmat . Schashti ■ Plural. sarveszdm omnium • Saptami y sarvasmin . Nomen itaque sarva , vishva , et reUqua in sok) plurali in 1. casu discrepant) habenc enim sarve > vishve ^ kadare ^ anye^ samiy anyatame ecc. DiflFerunt eciam in 4.) ec 5. casu numeri singularis } in sexto pluralis , et in septimo singuiaris • Dices jgitur sarve nitha omnes domini > sarveszam nithinam omnium dominorum^ sarvasmil vrkschit ex omni arbore ctc. Nema declinatur uc sarva ^ sed in primo casu > sea No- niBtthre oaineii plttralis admittit ia Mnt i Io(ignflii«c nhii, Pkhfa antiqnas v^ praedpuus, pmra aUus, tdienas, dakt" chlrma Dieridiooalis » ut$ara septemtrionalis , afar.a vel lAara occidentalis , atihara viRs , abjectus , inferlor i sva suus , andars proprius, occultus, inultipiex,fiequuntur regulam generalem i sed recte deciinari possunt etiam ut sarva omnjs, exceptoca* su quarto num. sing. , in quo solum recipiunt terffliaationeni atmeyy ut pkrvatmci, et non aliam . It^ pariter in numeropltt- rali in sexto casu dicendum est parvetzam , antiquorum » vel antiquis . Dvldia ^undas , tridia tertius in cas« tertio , qvarto > quinto, et septimo numeri singularis sequuntur regulam ge» neralem , sed dedinari possant etiam ut tarva . Verum in sexto casu numeri pluraHs admittunt solum terminationem ia atum^ iit nithiuam , dvidiyinim , tridiyinam . Prathama primut, ttcharama ultimvis , arddha oieditts, ia* tibaya quotus , dvidaya duplex , trdaya triplex in norainativo plurali admittunt terminationem in a longum , vel in i loa* gum . In . ceteris casibus declinantur ut nitha . Haec de 'a bre< vi ,seu declinatione naminum in a breve inasculinum desiaeotiam. A breve neutram , kunda olia . Singttlarit Duaiit^ X et grapsm^ticam Samscrda^ mlcanr! pag. ^6^ et 97. ^ Nomin^ kadara , i/^ri», ^jf^^ afyatara^ anyatama , kadama ^ fdtOrd^ '^atama^ tatara mascuHna > quae. desjnunt in yisargga seu in a longum duobus circellis not^tum , mutant hos circel* Ibs in /• vel ^, quod retinent in Nominativo , Vocativo, et Accusativo numeri singularis \ et per has Hteras /• vel d fiunt neutra, ad distinctionem eorum quae exeunt ivi a^ quae sunt masculina: V.g* . . ^ . Kadara qualis» kddaral quaie, vel k^dar/id q^ale . Haec nomina^ quae tria genera admittunt> in nqn^inativo> vocativo^ et accusativo decHnantur ut kundam in numero duali^ et plu- rali, in reliquis vero casibus ut masculina • I Casus Kadarad, quale . Kadare , qualia . Kadare . Kadar6 . Kadarabhyam . 2 3 4 5. 6 7 Ffc kadarad Kadarad Kadarenna. Kadarasmey Kadarani-, qualia^ Kadarani • Kadarani . Kadar^y . ) Kadarasmal . ) Kadarasya . )' Kadarasmin • ) ut nomen sarva moxallatum . Ubhe ^^mmho habet solum .dualem , et decjlnatur ut Kunde . A longum masculinum . -Simaba seu samapdy cum ^. leni , sacerdos, qui bibit S^ tnam seu succum ex herbis Lunae sacris expressum » qui bibitur in sacrificio* S^/^n^ seu Lunae . Hunc succum Parsi Hom.y Jndi StfOT, Graecf Hpm, ft\ Otiti tiQmom tomipte appellant.^) . »7: X S6mai]ba. ""Hfe' Samabi. ^i S6mab^m« . 3 S6mab^ • 4 Somabe. ^ S6maba • 6 Somaba • 7 Somabi Dualis . 56mabau • HiSoarabau • Somabaii • Somababhyam • Somab^bhyam ,. Somababhy^m • Somabd. . Fluralis \ Sdmaba ^ H^vSornaba;.. Sdmaba . Somababhi • Somab^b^ya. Somababhya • .SqtxiabafOi • ^ Somabasu • Somabo « Quae accentibus notata stint> ea pronunciando prodiicun*' tur, et longae vocalis naturam babent • / breve masculinum • Ka^vi ^ ^cQ homr4<>ctus^ • Singularis I Kavi. HeKav^. % Kavim . 3 Kavina. 4 Kavay^ . 5 Kav6^ 6 Kav6. 7 Kavau . Dualis . Kavi . H6 Kavi. Kavi. * .. Ka^^ibhyam . Kavibhvam • Kavibhy^m . Kavvo . Pluralis • Kavava • H^ Kavaya • Kavin . Kavibhi • Kavibhya • Kavibhya . Kavinam • Kaviszu • Kavyo • Ita decHnantui^ aghni ignis , ghiri mons , ravi sqI^ manni res pretiosa^ sed'ih tertio casu* mimeri singularis ^ et in s^xco plu-- ralis duph*cant h'ttel;am n^ sic ghirinhay ghirinnam . j^xeipitur sakhi s amicns . • - .' Duaiis*.^ Sakh&yau ^ amici • H6 Sak^yau . " Sakbctyau ; . •; j Sakhibhy^m*' Sing. ^ I Sakha ) amicus . He sakh6 . \ t Sakhayam; 3 Sakhya. 4 Sakhy^." Pluralis . Sakhaya» amici* Ht Sakbiya • 5akbii> •. * .^ • I Sakhihiu.^ Sakhibbyi'. ) .1 (*) Videsis Plutarchum in libro de Ivicy et Afl^aetili du I^on Da *'8 5: Sakhyti. Sakhibhykm • Sakhibhylt^ 6 Sakhyir. Sakhy6 • Sakhinim. 7 Sakhyau ^ Sakhy6 • Sakhiszu . Padt seu pati ctim littera / leni > dcminus et marUus ^ dc« cHnattir ut Sakha amicus i nempe. in casu 3. padyi^ in ^•padyf^ in 5. padyu^ m 6 padyu , in 7. padyau^sed in reliquis sequitnr declinatioflem K^o;/ , nempe Padi , ^^r , padayS etCi. DW duo habetsolumi dttalem ^ tri treS) et ^4^/ quot^ so^ lum pluralem • trayS' trin trcs •. tribhi • ftribhya - tribhya • trinnam^» triszu • Videsis meam- grammaticam. Samscrdamicam pag. gi^^ ubi haec referuntur j et in magna Brahmanica grammatica haec ipsa nomina post I^arandam Kavi sdabdam •. r 2 4 5 6 7 ) ) ) Dvau du0 ^ Dvau duos^ Dvabhytei ^ Dvayd. Dvayo- Kadi quot . Kadin quot Kadibhi • Kadibhya^ Kadtbhya. K^dinom ^ Kadiszu • 2 breve Neutrum •. Vari aqua • Siftg. 1 VzTijaqua^. m vftri- 1 Vari ) aquam y VSfinna . 4 Varinn^ . 5 Virinna* . 6 Varinna • 7 Varinni. Dualis . Varinni, aquae- >H6 V^inni.. Varinni» aquas^ V&ribhy^m ., Varibhyanu. Vkribhyam .. Varinnii^. . Pturatis . Virinni, aquae . Hb varinni. Varinni, aquas^. V^ibhi • Varibhya • Viribhya • Varinnam * V.^ris2tt •. Varinnd. Shuci purum 10 i.et 2. casu sequitur Viri^ in reliquisgr^ ditttr ut Kavi^y vel etiam \it.Viri.. In*Iegendo et scribendoserventitr ubique accentus.^ Asthi OS) ossis, dadhi iac acidulum^ x^i^/A/ junctura ossium» akschi oeHht& ivki., ec a. qasu numeri singularis sequuntux Viri^ ia aiiis casibus contrahuQt duas ultlmas syUabas • ) Oistis. Asthn^. 4 y 6 7 Asthn6 . Asthna. Asthna. Asthint Dadbni . Dadhne . Dadhna. Dadhna . vel Asthni v Sakthni . Sakthn6 . Sakthna. Sakthna » Akschdi • Akschn^. Akschna. Aksdina. *9 ini , vel dadhni •, Sakthini',: vel Sakthni s Akschini , vel Akschni . In 6. casit dualis et pluralls faciunt: asthni, aslhndm : / •• qua ttt Vart pag. 99^ JOnalis , dve duo.. 1 2 3 . 4 S 6 7 Dvi. Dv6. Dv4bhy&ni * Dvayo ^ ^mmaticanit Samscrdamlcam >Dvi due neutrumt » Pluralis, trittniltiz.. Trinni . Trinni . ) Tribhi. ) Tribhya * X 2 4 J 6 7 ) Tray^nnain . Triszu .. / longirm M asculinum : Grdmani ^ incola districtus , seu pa*^ gi Brahmanici Dualls ^ Gramanyau ^ Hk gromanyau • Grdmanyau • Gr^manibhyaoi Gramanibhy^ Gramanibhy^m Gramanyo* Gramanyo. Sudhi virdoctus, boni ingenii, /ir/Ar/ vir bonae famae,ce* kbriS)^ ia i.casu habet $udhiy sudhr/au ^ sudhJya y et in 7. castt Qum. sing. dices sudhiyi y, susbriyi • CeKra ut grimani . Singularis » 1 Gramani . Hk gramani - a Gramanyam» ^ Gramany^f.. 4 Gr^many^^ 5 Gramanya » 6 Grfunanya» 7 Grkmanyam» Iluralis Grfimanya • H&gramanya. Gramanya • Grdmanibhi . Gramanibhya.. Grfimanibhya > Gramany^ • Gramaniszu • / tongum Neutrum declinatur ut ^i,vel \it gramani voa^ sculinum » U breve Masculinum . Karu faber«. I K4ru yfaber . Karu ^ duofahri . kkava > ptures fahrt .. 50 Karu • . Karubhyam ,. • Karubhyam .. Karubhyam • Karvo . Karvo. Excipicur abhac regula nominKrashM^ quod signiiicat ^^/V bcy Malabarice Curuhn ^ animal orien(ale ^ abEuropaeis Schakal dlctum. (*) Hk kir^ . 2 Xarum. 3 JKartinnS^ 4 .Kmv^ •' 5 Karo « 6 Kiro •• 7 Kftra6 . He k4rava • Karun • Karubhi • Karubhya • K^rubhya • Karutin^m • Karuszu • Sing. X Kroshtd • Hk kroshto . 2 Kroshtaram. 3 Kroshtra 4 Kr6shtr^,r/ Kroshtave « 5)Kr6shtU3 et 6) Kr6shtd . 7 Kr6shtari et Kr6shtau • Dualis . Kr6shtarau • Hk kr6shtarau • Kroshtarau « Kr6shtu • Kr6shtubhyam « Kr6shtubhyam « Kr6shtv6 . Kr6shtv6 • Plur. Kr6shtara . Ht Kr6sht^ra • r Kr6shten ^ Kr6shtubhyam Kr6shtubhy . Kr6shtubhya . Kr6shtunnam • Kr6shtuszu • U breve Neutrum . Trabu (goma lacca) gummis a formicis congesta , e^ qua cefa sigillatoria . Sing. Dualis • Piuralis • I Trabu . Trabunni. Trabunni. ^ • • Reh'qui casus ut Kiru . ^ Mrdu^ blandum, resblanda^ in tribus primis casibus de* clinatur uc Vari^ in reliquis ut KJru^ vei etiam ut Viri . V longum Masculinum . Khaiapu ^ valde laboriosus, diligentissimus vir . I Khalapii . Khalapau . Kalapva . Reliqua ut gramani ^ seu ut / longum. (*) Consule librum inscriptum : Physiohgus Syrus^ seu Historia /fHimalium ifs S. Scriptura memoratorum y Syriace et Latiae . yettit ct ilJustravit Olaus Gerhardus Tyschen yKostochii 1755 . Item Zimmerman* ni Zoologiam • Hac eadem ratittne declinatur kindzdS.^ arator* ; Excipe Svabhuy qui per se existit, St/ayambhu , idem>^>^ dibhu y ex advecso sistens^ inimicus> et alia composita ex bhu^ quae sequenti methodo declinantur • Sing. Dualis . 1 Pradibhii, adver* Pradibhuvau • 2 Pradibhum • sa- Pradibhuvau • tor • Pradibhiibhyam • Ptadibhdbyam • Pradibhiibhyam • Pradibhuvo • Pradibhuvo • 3 Piadibhuva • 4 Pradibhuv^ • 5 Pradibhuva . 6 Pradibhuva» 7 Pradibhuvi . Pluralis • Pradibhuva > Pradibhuvam. Pradibhiibhi . Pradibhiibbhya Pradibhiibhya • Pradibhuvam • Pradibhusxu • adva> sato^ res • Consule grammaticam meam Samscrdamicam ^^^* loo.) & lOI. V longum neutrum . Khalapu res diligens , declma KhalapH Rhalapuni^ Rhalapuni y nempe ut Vari usque ad tertium casum . Ab hoc autem in reliquis omnibus declinabis juxta KA^/^p^ma- scuHnum , aut etiam ;uxta Vari • Ru seu ir breve mascuHnum^ Kartr factor > creator> do- minus • (*) 1 Karta . m Karta 2 Kartaram 2 Kartra. 4 Kartre • 5 Kartu . Kartarau . He Kartarau # Kartarau . Kartrubhyam • Kartrubhyam • Kartrubhyam • Kartara • Ut Kartara • Kartriin . Kartrubhi . Kartrubhya . Kartrubhya . (*) Dictiooes Samscrdamkas quamplurimas Graecis et Latinis afli- ncs esse > ostendimus in nostra Dissertatione de Latini Serm^nis Originep typis edita Romae i8oa ; quae doctfi recensita fuit Lutetiae Parisiorum tom- V in diarfo Scientifico , in lucem prolato ab erudito viro A» L. Millin ad an« iSoj Eamdem affinitatem inter vocabula Celtica et Sam'' scrdamica arumadvertit Brigant» Dhachemens de la langue primitive par M. Le Brigant a Paris 17S7 pag* 4^ • Res haec dubio caret ^ sed aequi certum est vocabula Samscrdamica a Brigaotio allata ^ corrupta esse •■ Casta> puraque sunt nomina Samscrdamica Kartr y seu Cartr creator > pidr pater > mhta mater , DHa Deus , et infinita alia y quae latinis af^ finia esse y facile/ perspicis • / 5» 6 Kartu: 7 Kartati. Kitttr6. Karird* Karcriiaii&ia • Kartmsctt. Npmen fidr seu ?idi pater , GUmidr seu Gismadd gener de- clinabls hoc modo . X Pid^ . Pidarau • Pidara . Ciamida . Giamsidarau . Giamklara . Ita de reliquis casibjis , qui noa producnnt in plu^ali sylU^ bam fi seu da ut producit nomen Karti . Nomen Nr seu Ni mas , quod faoc ^pectat , paullo diffi- cilins est , et heic recensen debet . Sifigttlarif . Duaiis . PJuralis , I Casus likmas* Narau, duo mares « Nar4 mares . Ht N^b,«m«/. H6 Narau., 4> due H6 Nara, «Mm . mares « - % Naram, ma- Narau, Jue* mares, Nrun , mares . rtm • j Nrii , eum NrbhySm • Nrbhi . mare ^per maremia V mare • 4 Nr6, W4r/. Nrbbyim • Nrbhya • 5 Nu , prae Nrbby4m • Nrbhya • mare , ex - mare » - 6 Nu , maris^ Nr6, Nmn4m « mari , 7 Nri,/ff mare Nrd. Nfszn. Bm breve neotrum. Kartr^ quod £u:it, seu ens fiKiens, creans , dominans • ■ X Kartr. Kartrnnni. Kartr6oni . s Kartru. Kartrunni. Kartr6nni • j Kartr4» iS Kartrnnoa • l [artrubbyam • Kartnibl^^ 3) ReUaui * casus decUnaatur ut in mascuUno . masiuUnum scu br<;ve seu ^onf;am.Goytcca,hi^. .t GaU»V4tf*««. ^f",' uA/^4«4 • mGau. HfcGivau, HfeGiva. ' : Ckm Givau. Gah, AZ'. ' 'G6bhyliih, G6bhi. iGavtl G6bhjam. G6bbya, 6 G6 . <5av6 . Gavim . 7Gavi. * Gavd. Gosxu . Ei vel aj mascuUflum . Surey , Dives i item , unus deorum * , c„ra Sudyau. Suraya. ^ msira. H6Surayatt. mSuriya, * Surivam". Suriyau. Suraya. ,*Iu4ya Sur^Wm. Surabhi.' i Surivfe-. Suribhy^m. Surabhya.' tsuriya. Suribhy^m. Surabhya. Isl4i. Suriy6. . Suriyam. 7 SuriJ. Surky6. • Surasu. -' '■ '^k« mascuUnum : Glau luiia . i.Glatt,/««f»,v Gl^^««- S^^S' - • r l^vam Glivau . ^"^« • '^S Glaubhyam. Glaubht. 1 ?I&v6* ' • "' Glaubhy^m . Giaubhya. - ir\^' •"' Glaubhyam. .Glaubhya. "ia^- - -aiv6.' GUvAm;: >• 6 Giava. Glauswi. ^^ 7 G14vi . . Glav6 . Maauwu e; seu aj ^elitrum . .frf/r« medicina ^pmdam. lAdiri. : ' Adirini. Adirfm . l Adiri. ** ' Adirini.- Admru. 3, AdijrJnna . Reliqui casus ut Viri sub Uttera I . ' ^ ^« neutrum , xiecUnatur ut frdbu $ub littera u v. g. 1 Adiou . Adinuni . Adm6n. . / X. S4 % Adinu • A^c^UDi..r 'Adin6n!. 3 Adinub^.- Adinunabhydm # Adinubhi# ' •4'Aiimun^i et reliqua uc Trabu. Hae igitur sunt declinationes ^^netig masculini et neutrhis nominum desinentium in vocales. ^upersfites adhu^sunt decli- nationes nominutt generis feminiQi.dipsinei^tlum in vocMiK. Qtia« rc sit primum exemplum • - ^- ..» : A femininum breve 4;^^f ^x/WAi ) id jcst , non datuf^ nomea in a breve feminini^ desinens « ' , '-.f. i: T-i Stqumtur Temin$na ^ A longum femininum» Giayay seu djayi ukor. 1 Giaya , nxdr « Giay6 j 2 • ux^ra • Giaya , plures ux^ret • m Giay6. . / H6 Giay6 • . H6 giayJ 1 .' 2 Giaydm • ; Giay6 ^ Giaya. * ' 3 Giayaya. .- Giayabhyam. > Giayabhi i 4 Giiyayey* Giaydbhyam / Giiyibhya. j Giayaya . Gi^yabhyam • Giayabhya . 6 Giayaya. Giayayo « Giayanam* 7 Giayayam • Giayayo • Giayasu « Hoc modo declinabis /A/1/4 ) maUi et reliqua omnia femi«» niua in ^ longnm dtesinentia. Excipe sarva omnh femininum > vishvi omnis 3 uhhayi ViitZi^ que, kadara^ kadtfs^ qualis fptpininum s sadara , satami fcilisfe- mininum ^^anyi^anfatari ahX, altera) ^^i una &c. > qu^ie tria ge* nera admictupt v dum in femipino genere veniuot ^'difletunr a masculinis in iqitatfikor casibus numeri singularis, et insiexto citsa numeri ^luralis.. En» illos 4 Casus. Sarvasyei. Sarvabhyim. Sarvabhya. 5 Sattasya^i f :Sary^bhyira . , Sarvibhya, 6 Sarvoityi^. Sarvayo . /■ Sarvasam • 7 Sarvsysam-^ Sarvayo • . Sarvfisu . Dvidta secunda , tridii tertia sequuntor declihationem no- roinis wwi, vdcfiiam-^^^^x^d in sexto pluraiis dices : Dvidi^ yinam , Tridiyimmcx • « * GerS seu giari ^enecttts 9 cnnities , declinatur se^ati iBe« thodo^ I Oer^. ,. m Cetk . X Gerasamr I G^rasit. 4 Ceras6. $ Gerasa . 6 Gerasa . 7 Gerasau . Ht Gerasao • Gerasau . Geribhy.^ni . Geribhy&m . Geribhyam . Geraso . Gerasd . Gerasa • H6 Gerasa . Gerasa . Ger4bht . Ger^bhya . Ger&bhyJC • Gerasakn . Ger^u . / breve feminlnum • Ruscl gustus > desiderinm I Rusci seu ruci . Ruci . m Kuck . Hh ruci . 2 Rucim . Ruci • 3 Ruciya . Rucibhy^m 4 Ruciyei , ef Ruciay6 . Rucibhy^m 5 Ruciyi cf Kuct . Rucibhy^m 6 Ruc^. Ruciy6« 7 Ruciyim . ' ef Ruciau Rucjvo . Ruciaya. Hh Rttciaya Ruci • Rucibhi • Rucibhya Rucibhya • Ruciaam • Ruciszu . Hoc modo declina jrn/^^/// juvencula> A^m •projectrix > dc$« tructrix &c. Nomen Jvi duae femininum declina ut supra In ndutro • X. Dvcy 2. dvcy 3. 4. y. dvAhhyim ^ 6. 7. dvafh . Trl tra . I. Tisr4 tres feminae> 2. tisr4> ^ tisnibhi > 4. er 5.Tisi?(t« bhya > 6. Tisrunn^m > 7. Tisruszu • ^ / longum femiainUm . Kartri factrix > creatrijc . Kartri . Duah Kartryau PluraL Kartry4* £ 2 • 3« ' , 2 Kaxtrym « Kartryau » Kartri • 3 Kartry^ . Kartribhyim • Kartribhi • 4 Kartrey . Kartribhyim • Kartribhya» , * 5 Kartry^* Kartribhyam • Kartribhya» ^ 6 Kartry^ . ' Kartryo • Kartrinnkm .. 7 Kartryam » Kartryo « Kartriszu • Ita declina bhartri gubernatrix > directrix > A^r/r/ sed in 2« casu num. ^ing. faciunt hhavadim^ yidim^ et in 6. pluralis faciunt hhavadinam y yidi* nim^ cum uno soto n. Lakshml^ uxor dei Vishnu , declinatur ut Kartri^ sed in 2. casu habet Lakschim^ in 6. casu lakschmya > lakschmyo , lakschm* nam ^ in 7« lakschmya > lakschmay6 ^ lakschmiszu • £Ari uxor Dei Vtshnu ^ item femina celebris ) dives» ab his differt* - 1 Shri . Shriyau • Shriya . 2 Shriyam • Shriyau • Shriya . 3 Shriya . * Shribhy4m • Shribhi • 4 Shriyei. €t Shriy^. Shribhy4m. Shribhya. 5 Shriya . Shribhy^m • Shribhya • 6 Shriy^ . Shriyo • Shrinn4m • 7 Shriysim > , €t Shriyi. Shiriy6^ Shriszu • luxta hoc nltimum uomen shri^ etiam declinabis stri mu- Jter ) excepto 2. casu , iaquo dices hoc modo : striyam vel strim^ mulierem , striyau duas mulieres > stria vel stri plures mulieres • V breve feninlaum • 7*4«» eorpus • 1 Tanu . Taniia . TanavS . H6Tana. HfeTanim* HtTanavi. % Tanum • Tanfa • Taauum • Taoubhf&m ♦ — . Tatiubhy^ 3 Tanvl. 4 Tanav^. .Tanvt.«ij' 9. : 5 Tan6' '. et . Tafiv4i : t Tano. et Tanv4 « 7 Taoau Tanv4m. Ita r Taaubhya tt ». * Taaubhyi .4 1 *■», Tanv6 » Taahnlm • Tanvd . Tanuszit^ .:^ Al 4 V» ' J U longum kminit^im, rG^^y^ .cermpi vhust^ tur ut it^r/ri sub Uttcra I longa . ,' , . • -^^ I Gembii . Gembvau ^ Gembva &el . AAr^ supercilium declina nt shri femimnufB .^ / 1 Bhrh • Qhrtt;vau » . BhruvS » '.: ] 1 Bhruvam » 3 Bhruvi* 4 Bhruvei » 5 Bhruv^. tf Bhruva. « 7 Bhruvam , #/ Bhruvi • Bhruvau • Bhrubhyim Bhrubhylun Bhrubhykn Bhruvo • Bhruvd • n 9 Bhruvft# Bhrabhi. Bhrubhya ^ Bhrubbya . Bhr u v4m et Bhrhno^ Bhruszu» Ru sen tr breve femininum » Madr mater » 1 Mad^ seu MatL Midarau .. 2 Madaram « Madarau • 3 Madr^. 4 Madr6« 5 M^du. 6 «Madu • 7 Madari. Madrubhy^m • Madrubhykti • Madnibhy^m » Madr6. Madr6 . Madara ^ Midrii. M^rubhr » Midrubhya» Madrubhya » M^triinndm » Matruszu » Ita declinatur Fidr seu P/W Pater > sed est gen» masculini Vide meam g^(|iHia7cam Smxt^kmiUm}ag, loj;* . *- /.^ T ^ tuhadi^d Wikea habec «olDtWupbttalem, nen^ fUkf^uf femtnae- •"> Naninr sea nankva uxor fratris respectu soroNt V''<^AA/i' seu > Svtf/r , seu JV4/4 soror declinatur ut hartru seu karti'* Vide r» breve masculioutB « (*) . r.T . ,• » • I r • I - . I « i. * O breve et longum • (jo vacca« I Go vaeed; • Givau . • ' ^ Gava , vaceai* a Gim . Giivau . Gd . Vide « masCUHnam, cc declraa ut ibl. ^ . £/ yd 4/ lenaiAf rtum • H^/ auram.' - 1 Ra . Rayitt . ■ v R^ya . s Riyam •- • " R^yau . Raya . 3 R4y4. R4bhy4m. Ribhi. Declinabts- or ;^r4. • • Au femiiNnttm'^ Nau cymba ,' navis . X Nau 9 nanMi ^ ^ Navdu^ 2. ir^w/ . Nava , navt$ . 2 Nivam ^^tntrriffi^^Navau . Naya, fjaws\ 3 N4v4 .. : Naubhyam . Naubhi . ReHqua vit glau in mascuiinis/ I • . • • j t ;l. \. (*) Uabe9 -hic iterum mdJr stvimdfi nomen afline latino mater^ et Persico. j^Li ;vji^r , ac Germaniiio muther ; Samscrdamicum duhidr fi- Jia 9 afline Persico Dochhter filia ^ et Germanico D^fchter iilia ; Sam- crdamicum Svasr ^or^ afline G.ermanico Syiester^ Qgare merito lio- guam Samscrdaihlliarm inter antiqnissima ^eaque primaeva gentium i^o- mata collocandaiti esse' censeo • *' ' • t C A F >U T ^ Ii L . -, -. . ..•:.'S,-E'.c-ar'j..OT- tv-, /v • jr • 3*|. • |!>» ll U f»!.! •/'•': ''^ T ^^" ''^;v.:>\' . 5ii\» l:..' (\4 ' De dcclinaticmbus nominum dcsinentium : iin^fc»iopdnte^%: \ V^ iiema499fi{ativo habet ;vmA,\ Jb^hiSnG^liAa nocmna*» tivo duhidi^ ita pariter in nominibus desinentibus ih consdnad*- tem nomin.ativiis >. ji[pcativus et. flccusatiVitii numeri singufar» di^ screpant a SUQ J^on^ne radicaU^ v<,.j|.: j^artsch y quae uftima consonan^ e«« ^^ ro9ianum> seuh /^<'Afi.\getmanicuiny fniicaHlir^n nominativAffi ^Mra® g consonatnoc:mque. suvarg y.homo iacun* dusyRagcn rex^fDUtat ultimam in. «fj.et:fit ragia rcx\. Iliae igitw literae con$0|naate$».quae in nominativo: ttiutationemsusciptutu^ et ex quibus.altae derivantur > radicalcs vocantur^ illae vero quae in noQajniitiVpf mutatae iUi<:o9909anti:3ubs€ituuntnr dersvutak nun- cupantur . Consonantes igitur finalas radtcales sunt hae : cia^iid tscha y t. y thyi^d^.i dh. y n. , g/>iseu. dj^ s ^* > bh. > m.^r.^^vu^ Sh.y SZ. y /O' A^;}.. :'l - .' . . I "tsch y seu cia mutatur in k. g. ng^ * . / z t.y th. y dh. y d. y mutatur in /• > et ^. 4 dj. y seu gia mutatur in k. y L y ct d., 5 p. in ffinwinis mapQt/'* ;. r /1 ..r . ^ bh^ in femininis mutacur in /^.^^ut b^ . . . 7 r. accipit circellos duos seu visargga infine^ 8 V* inutatur in ^ii^, . p ' ; 9; /A; nji^tatur in /• y . ve4 ^^ » a»l; ^. > ve! ^- ip./?i.. suficipit l.y etd., .;,, , f.. ' . ::, II /• Utterae finali substituuntur:dMO circellt seu visargga» . 1 1 fi. mutatur in ^» > yel ^. y vejt 4ii /^a^ aut ^. xj I97. mutaturriA ir» Sit itaque prima df^^i^s^o CQn^onaatiuni rjiciicalium« quam vide etiain in mea grammatica / ezeantia, /tf'V4>*A^v ^oftddus. S^«!g. ?: i)uatis, :r " ' rhratUi' X. Svv^lc, DielSiivltg Suvaclmi:. • : > ^- ■ Sirrida i • ^ HfcSuviik^ tvel. .Suvicwa. * '>'jI c :'l46~Sflv4da.-'^ '^^^ :t Suvitscham. Snvkichatt* > >> ^ '' Suvatscba . 1 Suv^chi. Suva^k^kn. 'Suvitgbhi. 4SuvAtsch6. .5uv^6Hyim% ;'■ ' Suv^bhyt * 5 Suvatscha. Suv^gbhyka.- >v \ Suv^gbhya. • "' 6 Sttvitscha« . Suv^xich^. Suv^tsch^ra. 7 Suv4tschi. Su^tsch6, ' " ' Suviikshtt . • fratscha' wvi pTAcia Qti^i -i tesorientalis ,' Vocat, et Accusativo . .,)... X Praag. PratJtschau. •. -^ tPr^nescha* ' ' • t Printscham * Prdntschau . Prantscha •' • Vocativus ut in Nomihativo« .. = . '^ • « • ' Pratyatsch occidens^ Nom. PratyangJ Pfttyahtschali . Pra- Cyantscha • ....•».. ^:i *: y • •■ ' :: ^ .,.. a Pratyantscham « Pratyantschati • Pratitschi 4 } Pratitscha* Pratyagbhy^m ^ Pratyagbhi &c« - ■ ■ . . . -. • Samyatscha veritas > eodem modo delinatar / i Sarayang..? *. . Samyantschau ^ Samyantscha* 2 Samyantscham • Samyantschaa • Samitsch^c. . Sadhryangy auxiliatbr»' Vdatschy fructai 'secattiritSjo Nom; Udangy firucta» secutU'- rus ) Dualis Udantschau ^ Plaralis Udantscha ^ reliqua ut fratyang . Vide Grammaticam'/^ii^/jo7* , et io^. *'» 4« Bxcipe ab hac reguh f ^4//f & occultus , abscondice , fiir- dvo gvessn iacedens. I Tiryang; Tiryanfschao , H^ Tiryantschau • Tiryantschau . Tiryigbhyam . Tiryagbhyam . HfeTiryang. t Tiryantscham 5 Tiratschi. 4 Tiratsch^. 5 Tiratscha. 6 Tiratscha. 7 Tiratschi . Tiryantscha • He Tiryantscha Tiratshi . Tiryagbhi . Tiryagbhya : Tiratsch^ . Tiratschd • Tiratsch sim . Tiryakschu . Excipe secundo Prang , «eu /i^^i cnltus , honor , obsc- qnium , sacrificium • . I Prang. Mntscha. Printscha. 3 Printscha . Pringbhylra . Pringbhi &c. Hacc de cxenntibus in consonantem fsch, sequitur decE- natio tcrminantium in / , ^ > ^A • IL D S C t I N A T X O, Marud , ex Marttl ventus , juxta supradicta . I Marul,marud. Marudau. Maruda. 3 Marudi. Marudbhyim. Marudbhi. 7 Marudi. Marud6. Marudsu. Reliquaut Sttvdg in prima declinationc . Vide grammati- €am, j>tfg. io8. Excipe ab hac regula nomina sequentia • Mahal magnus , bhavan existens , Bhagavan sanctus , feiix , Agghavan universalis , quae ita declinantur . N»m* Mah4n magnut . Mahandau duo magnL MahandafPitf^m. Acc. Mahandam. Mahandau . Mahada. AbLi Mahada. Mahadbhyim. Mahadbhi* AU^.y Mahadi • Mahad6 . Mahadsu • . Bhavan , Srhan et reliqua supradicta declinantur ut Mahan . Nm. Bhavan. Bhavandaa. Bhavanda. F 4» Vee. Hh Bhavan . H^ Bhavandan • H^ bbavand* • Aec. Bhavaadam. Bhavandau. Bhavada. Abl'i Bhavadsl. . Bhavadbhy^. Bhavadbhi &c» Ita pariter declinatur dadal y dadhaly giakshat. Nom. Dadada. Dadadau. DadadJ^. y (m Dadal . H^ Dadadau « H^ Dadad^ . ^"^^^ ( He Dadada • Reliq^ia ut Aiarul: item feminina » y. g. vidjul fulg^ir , ut Marul . Vide Grammaticam> pag. io8* Exeuntta in M, ut v«g. Drdhimath ^t% lacte butyrum extra* hens y aghnimath ignem eliciens^ declinantur sequenti methodo» X Aghnimal , agnimada } Agnimathau* Aghnimatha. 2 Aghnimatham. Aghnimathau. Aghnimathi^* $ Aghnimatha • Agnimadbhyam • Aghnimadbhya*^ 7 Aghnimathi. Agnimathd* Agnimatsu. Rehqua ut Suvdk supra in i* declinatione • Haec decHnatio exeuntium in th^ caret femininis nominibus» Exeuntia in d. latinum^ ut Vedavid sen Vedavil legem sciens» secuudum dicta ab initio in sectione II. > declinantur hoc modo : 1 VedaviljV^david, Vedavidau • Vedavida. H^ Vedavii • ut supra • 2 Vedavidam • Vedavidau . Vedavida • , 3 Vedavida • V^davidbhyam • Vedavidbhi . 4 Vedavide^ Vedavidbhyam • Vedavidbhya* 5 V^davida • 6 Vedavida ♦ Vedavidd . Vedavidam • 7 Vcdavidi . Vedavido . Vedavitsu . Excipe ab hac regula DW/r^/ bipes , quod oriturexDw^^^. X Dvipal . Dvipadau • Dvip^a • 2 Dvipadam • Dvipadau » Dvipada . 4J ^ Dvipad^ « Dvipadbhyam « Dvipadbhi • 7 Dvipadi. Dvipado* • Dvipatsu. R B. Vocalesquaeaccentugaudent) omnes longae sunt. Feminina nomina hujus declinacionis , ut Drszaly ortumez drszaJ^ declinantur ut VidavU . Tal Hle^ ortum ex tad\ Jalqui\ Edal tste , ortum ex Edad; quae huc refernntur , ac exceptionem aliquam postulant> infra recensebuntur. Vide grammaticam) fag. 109. Exeuntia in dh. litteram aspiratam , ut "Tatvabhudh veritatis conscius , declinantur sequenti modo • 1 Tatvabhui . Tatvabhudhau . Tatvabhudha • 2 Tatvabhudham • Tatvabhudhau • Tatvabhudha • 3 Tatvabhudha • Tatvabhudbhyam • Tatvabhudbhi • 4 Tatvabhudhe. '\ Tatvabhudbhya • 5 . Tatvabhudha . n 6 Tatvabhudha. Tatvabhudh6« Tatvabhudham • 7 Tatvabhudhi . Tatvabhudho . Tatvabhutsu . Feminina hujus declinationis hoc^^eodem modo declinanturi v. g. Samil ^ samidhau ^ samidha &c. II I. DSCLIHATIO Nomina exeuntia in 9f. consonanteid , v. g« Rddjen seu rdgen rex > Piiszen sol . Vide Grammaticam , p^g. iio. 1 Radja^piisza. Radjanau^ pbszanan . R^djana^ puszana . Voc. He Radjen . He puszen &c. 2 Radjanam • Radjanau . Radjna seu ragna > reges '. 3 Radjna. Rddjabhy^m . Radjabhi. 4 Radjne. Radjabhya. 5 Radjna . « 6 Radjna • Radjno. ^kA^nhn^regumy regihus • 7 RadjnijVel Radjani . Radjnd • Radjasu > in regibus . Brahmahan occisor Brahmani declinatur Wi l^sz^n > exceptis his casibus sequentibus . F2 44 1 Brahmah^» Brahmahanau» Brahmahana» 2 Brahmahanam # 3 Brahmagghna • Brahmahabhyam * Brahmahabhi » 7 Brahmahani • Brahmagghno « Brahmahasu .^ Suparvan Divus paricer paulo abludit • I Suparvd^ • Suparvanau » Suparvilnna # Hi Suparvan • (^) 3 Suparvanna* Supervabhyam .. Suparvabhi •. 7 Suparvani^ Suparvano» Suparvasu, Huc pertinent Shva canis ^ jfnxr^ Juvenis , magghavd deus Devendra. 1 Shva*)yuva )magghava,^^///shvanau, yuvanau,, maggha* vanau > Pluratis shvina , yuvana > magghavana • Yoc. He shvan , h^ yu van , he magghavaa * &c. ut in Nominativo^ 2 Shv2i:nam , shvanau, shhna » Cantm , r^)ff/ , c^«^/ • yuvinam ,. yuvanau, yiina • Juvcpem , juvcncs ^iuvcncs . magghava^ nam , magghavanau , magghona » 5 Shuna, y{ma> magghona i.shvabhyam , yuvabhyam , maggh^ vabhyam j shvabhi > yuvabhi > magghavabhi • 4 Shun^ 9 yune, magghone, shvabhyam, yuvabhyam> mzg^ ghavabhyam, shvabhya, yuvabhya, magghavabhya . 5 Shuna, yuna , maggona , &c. ut in casu quarto. 6 Shuna , ytrna , magghona s sbuno , yund> magghono s shunana), yhnam , maggb6nam ; 7 Shuni , yiini , maggh6m s shuno , yun6) magghond , shvasu» yuvasu> magghavasu^. Nomen Arvan declijiatur ut Mahan^ 1 Arv^ » Arvandau . Arvanda ^ Voc. He Arvan • 3 Arvanda » Arvadbhyam » Arvadbhi &c. (*) Vacuum » qqod in duali , et pluralj in multis locis relictunr est> dcnotat) casutn dualis el pluralis spatii vacui eumdem esse cum casi» dualis ec pluralis immediate antecedenti , £• G* Brahmahanau ^ Brah- mahafsa dualis et phiralis est primi casus^ et hic ipse duaUs et pluralis C9t secuadi casus; ita pariter iu nomioe tuparvk^^lmciv^ supra descriptis • Nomen P^hh I Panthsl . V«c. Hh Panthi • % Panthsinani. m 5 Pathd . 4 Path^i 5 Patha • 6 Patha«. 7 Pathi • seu panths via eKcxpitnr r Panthinau . Panthdnt^ 4J He Panthanau • Panth^nau • PathU>hy^m ^ Pathibhyam* Pathd. Path6 . . Ita Mathin , Irubhukshfn : sed X Kari elephas . Karinau • HeKarin. 2 Karinam » 3 Karin^» 4 Karine. 5 Karina • 6 Karina» 7 Karini. He Karinau» Karinau .. Karibhyani » Karibhyam # He PanthiM •: Pathi* Pathibhi • Pathibbya » Pathsim ^ Pathisxu # elepas dififert ^ Karinna » He Karinni » Karinnjl • Karibhi • Karibhya » Karinam » Kariszu » Karin6.«. Karina* Ita shickari apex , pinaculum , shtchl pavo > ^^/ri avis , sidi debilis , vagt y et reliqua huc spectantia , quorum ultima radica« lis est littera n y quae mutatur in / longum • Vide Grammaticam > fag. 111. Pantscha quinque , ashda octo » gaudent solo plurali * X Pantschan , pantscha • Ashden , ashda. Hoc eodem modo « 2 Pantscha . Ashda., ashdau* saptan> sapta 3 septem . 3 Pantschabhi » Ashdabhi # navaU) nava> novem . 4 Pantschabhya » Ashdabhya» dashzn^dBshHydecem. 5 Pantschabya •* Asbdabhya • 6 Pantsch^nam* Ashdanam^ 7 Pantschasu» Ashdasu» Feminina hiijus declinationis sequuntur masculinum Radjay quod supra attulimus ; sic Simd. terminus^ limes» X Sima . 3 Simna. Simanau . Simabhyam Siman^ . Simabbi &c* 4^ IV« DfiCttMAtlO# ExenRtiiim in ^m romanum ^ seu dj. Germanicum» sic Bhiszah Medicus , ortum ex Bhijzadj . I Bhiszak^hiszag • Bhiszadjau « Bhiszadja • , 2 Bhiszadjam • Bhiszadjau* Bhiszadja . Medicum« Medicos. Medicos. 7 Bhiszagi. Bhiszadj6« Bhiszakshu. Reliqui casus omnes ut supra Suvag^ facnndus. Ita pariter Gtnmabhacr seu genmabhdrg familiam colens. 1 Genmabhacr . Genmabhadjau • Genmabhadja &c. Excipe Samrdg illustris vir > quod ita declinabis • X Sainrag^samradh. Samradjau • Samradja. 2 Samridjam. Samfadjau. Samradja. j Samradja • Samradhbhyam • Samradhbhi . 4 Samradj^. Samradhbhya. 5 Samr^dja. 6 Samradja • Samr^dj6 * Samradj^m • 7 Smragi • Samradjo • Samrashsu • Iia p^riter diflFert yung conjungens > ortum ex yudj . 1 Ynngy jungens . Yudjau ^jungentes . Yudja , jungentes . 2 Yudjam . 3 Yudjsi. Yugbhyam . Yugbhi. 7 Yugi . Yudj6 . Yukshu . Feminina hujus declinationis declinantur ut supra Bhiszalt seu Bhiszag , sic Srak coUare ^ sertum . X Srak y srag • Sradjau • Sradja^ sertdm> serta > serta V. DECtlNATlO. Exeuntium in P. , ut Ap aqua , femininum ^ habet solum pluralem • Nom. ) Voc. ) Apa ) aquae , o aquae ^ aquas . Ace. ) 47 Ahl.i Albhi. Daf. I et AhU % Albhya • Gtn. €t Dat, 2 Apam • Alh, 3 Apsu . VL DBCtIMAT10# Exeuntium in bh , seu b asprratum , quae habet sola femiaina i ut Kukub ortum ex Kucubh , regio • 1 Kucub^etCucup. Kucubhau« Kucubha* 2 Kucubham # Kucubhau • Kucubhsl • S Kucubha. Kucubbhyam. Kucubbhi* 7 Kucubhi • Kucubh6# Kucubsu» • VI L DlCLZNATlO* Nominum «i^euntium in consonantem n^ ut prashan ortum ex prasham patiens > mansuetus , mitis • X Prashan • Prashamau • Prashama • Mitis y mitcs y mitcs » a Prashamam. Prash^mau • Prashama • 3 Prashima • Prashan • Prashan • 4 Prasham^. Prashan. Prashan • 5 Prashima • Prashan • Prashan • 6 Prashama • Prash^mo • Prashamdm • 7 Prashami. Prasham6« Prashon^ VII L Dbclinatio^ Nominum eyeuntium in consonantem R, ut Prlatschatva sincerus amicus, ortum ex Priatscbadur . 1 Priatschatva • Priarschatvarau • Priatschatvara • 2 Priatschatvaram • idem • idem ut supra • 3 Priatschadura • Priatschadurbhyam • Priatschadurbhi • 4 Priatschadur^ • idem. Priatschadurbhya • 5 Priatschadura • idem * idem • 6 Priatschadura • Priatschadur5 • Priatschaduram • 7 Priatschaduri • Priacscbaduro • Priatschadurszu • 4» Tsekatvaf quanior habee solum pluralem • I Tsehatv^Ur. z Tschatvar. 3 Tschadurbhi. 4 Tschadurbhya.^ ; Tschadurbhya . 6 Tschadurnnilm . 7 Tschadorszu . ■ Feminina huj. declinauonis , ut Ghsr verbum , pur urbs sic declinabi»« rt Ghi • (^) Ghirau • Ghlr . verhum ^ vcrha » vcrba . % Ghkttm # Ghinit « Ghir • 3 Ghir^^ Ghirbhyim. Ghirbhi. 7 Ghiri. Ghiro» Ghirszu. Ita dhu a dhuf operatio . Dhii > dhurau , dhur , 3 dhuri » 4Jirbhyam , diirbbi , 7 dhuri , dburd , 4hurszu • ^schadasra qaataor feminae , ortum ex Tsehadasar , habet solum piurakm • ; Tschadasra. j Tschadasrbhi . J * Tschadasrbhya • 6 Tschadasrnam • 7 Tschadasrszu • IX. DsOf.lMAT.10. Exenntium ia v , ut sudhf > bonus deus ,bonum ntrmen • I Sudyau. Sudivau. Sudiva. a Sudivam« 3 Sudivsl . Sndubhy^lm • Sudubhi « 4 Sudiv^* Sudnbhya. 5 Su4iva« ' 6 Sudiva . Sudiv^ . SudivJim , 7 Sudivi. Sudivd. Sudyuszu. Ita pariter djav caelum » aer , firmamentum , sed «st generis ftminini . Vide Grammaticam > pag^. s 1 3 . (*) Gt scribaat Germaai , et recte ; est eaim llttera ; , id est , ga iatec coasoMates • - K.' D fi c i 1 M A :^ 1 o ;• Exeuntium in sh^ ut vil homo ex familia seu tribn agricolarum > wtuui cx Vish • f Vil , virdh • Vishau • Visha . 2 Visham « 3 Vishi. Vidhbhyam. Vidhbhi. 4 Vkh^ , Vidhbhyam . . Vidhbhya. 5 Visha* 6 Visha . Visho . Visbam ♦ 7 Vishi . Visho ♦ Vilsu . Ita Tddrk > ortum oc Tddarsb « 1 T^drk • Tadrshau • Tadrsha « 2 Tadi^ham^ 3 Tadrsha • Tadf gbhyara . Tadrgbhi . 7 Tadrshi. Tadrsho . Tadrkshu. Feminina) ut Drk oculus^ declina ut T'^^!:, ortum estex drsh • Vide Grammat. pag. 1 1^« XL Declinatio. Nominum exeuntium in litteram szy quae est vigesima no< na in nostro Alphabeto, et distinguitur axxvni, quae estscba ^ vel sh y seu Italicum scia , de qua in superiori declinatione egimus • Haec declinatio inscribitur : szacirindampuUingam ratnamursza * schabdam • Ratnamul fur gemmae, ortum ex raSnamursza^ 1 RatnamuUratnamurdha. Racnamuszau # Ratnamusza . ' 2 ^zixi^myiVLZvci-Jurem gtmmae . 3 Ratnamusza. - * Ratnamudhbhyam . Ratnamudhbhi • 7 Ratnamuszj. Ratnamuszo. Ratnamuku. Reliqua xxivil in x declinatione. Nomen szal sex habet solum pluralem • I Szal) szadh. 2 idem. 3 Szadhbhi» 4 Szadhbbya • 5 >t 6 Szannam vel szadhnam • 7. Szalsu • Feminina huj* declinatioais , ut T!vily eodem modo ince^ duot ut Ratnamul . ' . , G io XIL DftCLIHATlO» Exeuntium ia consonantem S ut Suvartsch clarus > ortum ex Suvartscbas . Suvartschasau » Suvartschasa » 1 Suvartscha • 2 Suvartschasam 3 Suvartschasa • 4 Suvartschase • 5 Suvartschasa «. 6 Suvartschasa c 7 Suvartschasi • Suvartschdbbyam Suvartschaso # Suvartschas6 » SiivartschcSKhi . Suvartschobhya < Suvartschasdm «^ Suvartschassu » Ita declinatur Sumanas , angelus &c« Nomen Shreyan praeclarus> valde bonus^ortum ex Shreyas: pauUo ditfert. Shreyamsau « 1 Shreyan » 2 Shr^amsam » 3 Shreyasa* 4 Shreyas^* 5 Shreyasa • 6 Shr^asa. 7 Shreyasi « Shr^yobhyam » Shr^yasci » Shrevaso . Shreyamsa « Shr^yobhi » Shr^y6bhya Shreyasam * Shreyasu et Shreyasu • Nbmen ushana venus planeta declinatur ut suvartscha^ sed in vocativo habet h^ ushanen , et in ablativo tertio seu casu %t-^ ptimo habet etiam ushanasu . Nomen Pumdn mas differt • 1 Puman . Pumamsau . 2 Pumamsa. 3 Pumsa. 4 Pumse* 5 Pumsa * 6 Pumsa« 7 Pumsi. Pumbhyam Pumamsa • Pumbhi • Pumbhya • Pumsdm • Pumsu. Pumso • Pumso • Ita Vidvdn vir sapiens , eruditus , ditfert . 1 Vidvan • Vidvamsau . Vidvamsa . 2 Vidvamsam • Vidusza • 3 Vidttsz^. Vidvadbhyam. Vidvadbhi. 4 VidasK^. Vidvadbby^m. Vidvadbhya. 5 Vidusza. 6 Vidusza. Viduszo. Viduszam . 7 Viduszi. Viduszd. Vidvalsu. Feminina huj. decliaationis ^equuntiir nomen Suvartscha su- pra aliatum . XIII. DSCIXNJITIO.* Nominum exeuntium in A » ut Godhuc vaccas mulgens > ortum ex Qodhuh . X G6dhuc,g ortum ez Mitradhruh; 1 Mitradhruc» dualis^ pluralis ^ et Mitradhrul . Mitradhruhau « Mitradhruha • 2 Mitradhroham. 3 Mitradhruha y mitradhrugbhyam > mitradhrugbhi > vel mitradhrudhbhv^m > mitradhrudhbi • 7 Mitradhruhi) mitradhruho» mitradhrukshu vei mitradhrulsu • Ita pariter differt Anadvan^ ortum ex ^W^A, Taurus« 1 Anadv^ln . Anaduhau \ Anaduha . He Anadven . 2 Anaduham« Anaduhau. Anaduha« 3 Anaduha • Anadudbhyim • Anadudbhi . 7 Anaduhi» Anaduho. Anadulsu. G a Feminina huj. declinationis , ut VbdtialcsAc^y orttrai ex Vbanah j fere seqmintur modo dktum Anadvdn* 1 UboTial , ubanad . Ubanahau. Ubanaha. H^ Ubanal,he ubanad. He Ubanahau . He Ubanaha . 2 Ubanaham, calctum, 3 Ubanaha; Ubanadbhyam. Ubinadbhi. 7 Ubanahi. Ubanahd. Ub^naku. Haec de masculiDis et femininis exeuntibus in aliquam coa* sonantem,. (*) • N E U T R A. Difierunt ih nominativis , vocativi& et accttsativis, quicasus iere semper sunt aequales et unifbmaes, in reliquis procediintt uc inasculina . v. g.^ . L D B C I. I K A t i o. . ■ Exeuntrum in cia^ stvL tsch germanicum , ut prag plaga orientalis , artum ex prdtsch . dualis. pluralis. 1 Prag^prat. Pratschi^ Prantschi, 2 idem . idem . • idem • 3 Pratschi. Pragbhyara • Pragbhi &c* Ita declinatur quodcumque aliud neutrum terminans in tsch » (^) Duo eruditi viri, qui meam grammaticara. Samscrdamicam Siiharhbam inscriptam diligentms inspexerant 3 literis ad me datis con- questi sunt 9 quod eam necessitati hominum Europaeorum^ hujus Jinguae studio incumbere volentium 9 non accommodaverim > et a methodo^qua europaeae grammaticae conscriptae sunt , longe discesserim • Voli^t er- go hi viri, ut ego Indos europaeis caligis induam, et Europaeis homi- nibus rotundum ac patens vestis frustum^quo Indi fempra tegunt > Vii* stra dictum ^ accingam • Nomina quidem Samscrdamica cum latinis y graecisque ih generibus et numeris conveniunt 3 sed terminationibus^ casibus 3 declinandique ordine 3 methodo 3 et varietate ab illis longe ab- ludunt • Pervertetur ergo gentixnus Indicuslingnaeordo^ indoleslndieae Grammaticae suflTocabitur 3 et rei alioquin implexae et intricatae iminen* sum chaos affundetur • Quid aequi bonique accideret 3 si quis linguae arabicae nidimenta ad latinam graecamve methodum 3 indolem 3 et or-< dinem redigeret f Profecto nesciuht hi viri^ linguis Orientalibus pecu- ]iarem genium et naturam inesse 3 quae nostrib linguis adscribi > ap- piicarique non potest • 4^ / IL . D B c t I N A T 1 o; ExeUQtium in ^, seu /» lene) ut sha^ral^ ortum * ex shacrd stercus « I Shacral,' shacrd 3 shacrdi> shacrandi. ; • ita declina dadal , dadads > dadani « ydl yads^ yandi . Bhaval > bhavads > bhavandi • Reliqui casus ut in mascuiinis » IIL Dbclinatio* Exeuntium in consonantem » > ut Tscharman pellis # 1 Tscharma. Tscharmam. Tscharmani. Voc. H6 Tscharman • 2 Tscharma. 3 Tscharmand • Tscharmabhyam • Tscharmabhi &c» Sdma sermb blandus > ortum ex sdman differc • I Sama . . ^ Samni • Samani • H6 Samaa . 3 Samna. Samabhyam * S4mabhi # Aha dies > ortum ex ahan ditfert • X 2 Aha • Ahani ct ahni . Ahrini • 3 Ahn^ • Ahobhyam « Ahobhi • 7 Ahni et ahani. Ahno . Ahasu • IV. Dbclinatio* Exeuntium in gia seu d\. ut Asrk sanguis ortum ex asrdi seu asrgia . Vide litteram num« 7. in Alphabeto • I Asrk ) Asrg • Asrgi seu Asrdji • Asrngi • 3 Asrgia . Asrgbhy^m . Asrgbhi Scc. V. Deciinatio. Exeuntium in m^ ut KJm ^qmd qnod ^idam^ hoc. De his agemus infra« VI. Dbclinatio* • Exeuntium in r, uc vd aqua^ ortum ex Fir. * ^ Vi . Vari. Vati . 14 Reliqua ut gh) in declinatiistw yHI > sed va semper manet lotiga. :* Tschatuar quatuoc Qeutrufn « V Tschatvarij 3 Tschadurbhi , 4 ct j Tschadurbhya, 6 Tschadum^, 7 Tschadurszu « VI.. Declikatio. Exeuntium in / finalC) ut Pajfa lac> ortum ex pajas. X et 2 Paya • Payasi • Payamsi • 5 Payasa • Payobhyam • Pay^bhi . 7 Payasi. Payaso^. Payassa &c. Ita declinatur Havl butyrrum, ortum t% Havis . 1 Havi • Haviszi « Havimsu . 2 Havim* 3 Havimszi« Havobhylm* Havobhi • 4 Haviszi • Haviszo . Haviszu • AUae Litterae finales in neutris dech*natione& oon admittunt» seu aliae neutrorum declinationes non dantur • S E C T I O 11. Dc PronQmint tt Relativis • 1 Aham ego . Avim , nos , Vayam nos . 2 Mam et m^^ Avam , et nau^ Asman et na. 3 Maya, Avabhyam, Asmabhi. 4 M^ya et mh s Avabhyam et nau s Asmabhya et na • 5 Mal, Avabhyam, Asmah 6 Mama ftmh\ ~- Avay6 et nau i Asmacam ei na • 7 May , Avay6 . Asmsbu . 1 Tvani i tu Yuvim , V9s , Yiiyam . vos a Tvam , et Tvi Yuvim , et vim , Yuszman tt va • 3 Tvaya, Yuvabhyam, Yuszmabhi . 4 Tubhyam, Yuvabhyam, Yuszmabhyam , f/ va . 5 Tval, Yuvabhy^m, Yuszmal. 6 Tava,f/T^, Yuvayo, etw^m, Yusmkam , r/ vi . 7 Tvay» Yuvay6, Yusmasu. \ IJ Notaadttm ) qttod Aham ego >et Tvam ttt ia praehociltis ca« sibtts dupliciter adhiberi possit> nempein accusauvo Mam^ vel ma V ita et "tvam > et tvk^^ prout in compositione vel unum vei aliud melitts congruit • Sit itaque . 2 Mslm vel m^> avsim vcl nau; asman vcl nli ita et de re-* liquis casibtts sttpra jam indicatis # tatt y tatt, tabhyam > tabhyim > tibhyim > tayo, tay6> Pronomen Sa iile . 1 Sa, iile 2 Tam> 3 T^na, 4 Tasmey> 5 Tasmdl > 6 Tasya, 7 Tasmin , tayc Femininttm Sd iila • 1 Si> te> 2 Tam , 3 Taya> 4 Tasyei> 5 Tasya> 6 Tasya> 7 Tasydm> I^eutrum /^/ illud 1 Tal > th i «.0...« y 2 Tal) ta;> te i dualis te > plurat. 3 T^na > tabbyam > 4 Tasmey ♦Akk«A«^ 5 Tasmalj 6 Tasya> tayo, 7 Tasmin > tayo > Ita declina Syay dualis /jf^/i) plur. /j^^* Tyam • tyau > Tyena , tyabhyam > Pronomen Edal seu Esza iste > ortttnt ex 1 £sza> iste ^datt > 2 Edam> edatt> t^- tan. tey • tebhya • t^bhya . teszam • t^szu. 9 te, tabhy^m > tabhyam > t^hyim > tayd> tay6> tani> tsibhydm > tabhyam > tayo 5 tay6 > ta« iz. tabhi • tdbhya < t^bhya . tis^m • tasu* tal* tani« tey. t^bhya t^bhya . t^szam . t^szu • ty4n» ty ei &c< cdad. Uh. mn . f6 \ 3 '%dcna:> 4 Edasmey, 5 Edasmal , 6 Edasya^ 7 Edasmih » edabhy4m , edabhyam » ^dabhyam > ^dayo y edayo y Femininum Esza ista > orcum ex ^dad • 1 Esz^, 2 Edam , 3 Edaya, 4 Edasyei » 5 Edasya , 6 Edasy^ » 7 Fdasyam , ed^> ^d^, ^dabhyam , adabhyam , edabhyam > ^dayO) edayo , Neutrum £i^/ iscud > ortum ex r^^^ • 1 Edal ) 2 Edal, 3 Edcna , 4 Edasmey, 5 Edasmal, 6 Edasya , 7 Edasmin ^ ^d^> ^d^, edabhyim > ^dabhyam, i^dabhyam y edayo , ^dey;* ' Mebhya « ^dabhya • edeszam • edeszu * « eda# cda. ^dabhi . edabhya • ^dabhya • edasam • hdisii • edani • . ^danr • ^dey. i^debhya • edebhya . ^deszam • 6deszu. edayo > Notandum> quod hoc pronomen idal iste inomnibus ge^ neribus in accusativo seu z casu » in 3 , in 6 et 7, praeter mo< do allatas termitiationes etiam alias admittat • v« g. 2 Edzm fuel enamj edau vel enau^edan vel eoan 3 edena vel ^nena; hoc in singulari. 6 et j iti duali edayo wl enayo • ena. Ita femininum hzd ista. 2' enam y ene > 3' enaya, solutA in singulari . 6 7 enayo > soluia in duali . Ica neutrum edal vel enel istud , ortum ex r^^i • i et 2 edal t;^/enad> dual. plural. . vel enel. ^ne> enani* 3 enena> solum in singulari. 6 et j enayo 9 solum. in duali. Proflomcn sjam hic> 1 Ayam» hic vOktVL^ % Imam et dnam j imau > 2 Anina r/ ^n^na s abhyiUn > 4 Asmey, abhy^» 5 Asmal) ^bhydm, 6 Asya , anay6 et inay6 , 7 Asinin , anayd r/ ^nayd s Femininum /jr^m haec« Jr imi# ^n^ • cbhi # ebhya . ^bhya • ^szdm • ^SZtt« \ X lyam » hacc 2 Imdffl> et hnlm , 4 Asyei, 5 Asya, tf Asya, 7 Asya, Neutrum idam hoc. L Idam, hoc im^, 2 idam > im^ ^ 3 Anena^ dbhy^m 4 Asmey> ibhyam im^> ixnhet hnh^ . abhyim > ^bhyiffl > abhy ^m , anayo ct ^nay6> anayo et ^aayd^ im3l« et inl • y dbhya • iibhya . ^am* imhtd • imdni « ^bhi • ^bhya » &c« ut mascuL N Pronomcn X Asau > iste 2 amum, 3 amunsi, 4 amuszmey > 5 Amuszmii, 6 amuszya , 7 Amuszmin» Femininum X Asau, 2 .amum> 3 amuyi> 4 Amuszyei) 5 Amuszya> ssau iste > ortum amii) amh) amiibhyim ^ ambbhyam > amiibhyiun > amuyo > amuyd> asau^ ista. amii^ amh) amubhyam 9 ex ^^4// • ami. amiin . amibhi • amibhya # amibhya • amiszam • amiszu • amii • amii • amiibhi • amiibhya . amiibhya H J8 _ 6 mvLSiyki amuy6, amosaam» 7 amaszyam, amuy6, ambsztt. Neutrum ada. istud ortum ex adass . 1 et i Ada, amii, amiini. 3 Amun4, araiibhyim» amiibhi. Reliqua ut ia mascuUnd « Relativum IGi» quis Masculinum I Sing. Ka, Dual. Kau, Plural.K^, z Kam^ Kau, Kin, Kena, K&bhyim % Key, . 4 Kasmey , K^bhyam , Kebhya , Kasmal , Kkbhyam , Kebhya, 6 Kasya , Kay6, Keszam , 7 Kasmin , Kayo , Keszu a , Kd quae , Kh» quid > quod , interrogando Femininum » Neutrum . K&, K^, K^» K^m, K^Y K&a, Kay&, K^hylim > Kibhi, KasyeT, K^hy4m > Kasyi, Kiibhyim » K^bhya , K&syi, Kayo, Kas^mj Kasy^, Kayo, Ksisu, Kim . K^. Kini. Kim. Ke. K^ni. K^na. K^bhykm Key. Kasmey . Kiibhy4m Kasmiil. Kiibhyam Kebhya . Kasya . Kay6. K^sz^m . Kasmin* Kay6. Keszu* S9 Hoc eodem modo declinabis ya qui > y^ quae , yal sea )f»i quod relacivum* 1 ya qui , yh quae , y al 5^«^?^ . 2 yzmqucm^ - ykm quam^ yal ^»(7^. Dualis yau , yfe yc . Plural. yan , yaa , yani ctc. Exempla casns iliustrantla • L Vrksch^na dvirado hada y per arborem , nempe ut cauj^ sam 3 vel instruroentum ) occisus elephas • Vide declinationem nominis vrksha^arbor Sect. I in declinatione nominum exeun^ tium iii a vocalem brevem , inveniesque vrhchena in casu $ ^ qui est noster abiativus caussae , societatis , et insti:umenti • Hada occisus. IL Vrkschal padidam ^ res ex arbore lapsa « Est ablativus noster absolutus, tamquam rem ex termino suo lapsam deno*- tans , qui apud Brahmanes est casus quintus • IIL Vrkschina sahida^ cum arbore conjunctusi est abla-* tivus societatis seu casus tertius Brahmanicus • IV. Ndthena krtjadi , a Domino £t : est ablativus cau* sae ) seu casus tertius • V« Ndthdyd namd^ Domlno adotatio . Est dativus lio^v ster cui , vei commodi > ut v. £• Ndthdja gdm 4add ti ^ do- mino vaccam dat. VL Mokschdja dharmam bhagiad^ , ad litteram : gloriae "uirtutem sequitur ^ id est, propter gloriam sequitur virtiitem i ubi vides dativum cui^ tamquam^/i/) nempe gforiae i qui est casus IV Brahmanicus. .VII. Vrkschdl prabhavandi puszpdni , ex arbore nascun- tur flores i ubi elucet ablativus causae , vel originis • Sic aghne igne seu ex igne) ruszna calor.) ^/lyjf^^r nascitur. VIIL tasmdl param mahdn ^ illo valde major , ad litte- ram : /% valde magnus i ubi percipis ablativum nostrum sim- piicem , seu quintum casum Brahmanicum tasmdl illo , super illuhfi y quod usuvenit in comparativis . IX. Aagdshe pakschi tscharadi y in aere circumit avis ^ ubi vides ablativum iociseu quietis • Sic vane vrkscha tisztadiy H 2 \ 6o van^ in Sylva^ vrkscha arboTy tistztadi itat . Est easus 7« Ita pariter Vdajaii oriente , bhdsvadi sole > ^m^ natus , p^/rii &ius« X* Mdnuszxsztt shuratama , in hominibits generosissimus i est ablativus 3. Brahmanicus , seu ca^ sepu^mus, qui valet no» strum genitivum conjunctum superlativo , nempe hominum ge* ner^rissimus ^ vel inter homines generosissimus • XI. Devdbhya ddya , ex Divis primus : est casus quin- tus ex arboribus , proie arboribus i vide I declinationem : ae» quivalet iatino : inter Divos primus . Prosequitur eadem iectio i Tiava tuo darshanena conspectu , tuis ocuHs> samasta omnia > durrda peccata , kschayam exstinctionem y. fragen afferens gene:- ran^ r Id tst , Devdbhya ddya tava darshanina samasta duri^ da kschayam pragen . £x Divis antesignane Tu ( nempe Deus^ Shiva }y tuo aspectu , tuis ocuh*s omnium peccatorum exstin*^ ctionem afferens. in libro Judhishtiravlgea^ XII. T^Amasdm jgnorantiarum , obscuritatum > tenebrarum , astamaydya destructori 3 oceisori , te tibi , sadd semper , namd adoratio. Ndgheshdndm deorum» proprie caeli dominorum > Vi»- sidim habitaculum> sa ille> ipse> ^rax/ii/ obtinuit , adeptusest* Ibidem « Vide meam Grammaticam Samscrd. pag. 116 et 117«. S E C T I O 1 1 L De Generibus • Gentrs masculinum apud Brahmanes vocatur Putlinga^ fe« mininum Strilinga^ T\tMit\xm Nahunsaga ^ vel etiam Klibi sexu carens • In Dictionario Amarasinha notatur uniuscujusqu; no* minis genus per haec verba>Ni> vir, mas^ Str$ femina; KH seu Kltbe sexu carens> neutrum • Ex hoc igitur libro generum cognido est haurienda. Niholominus cum P. I. £. Hanxieden generatim observandum ts%t censemus > nomina maribus pro- pria > Soiis> Lunae> Deoruin atque ipsis oppositorum malorum geniorum > quos Asur vocant , gloriae caelestis> sacrificiorum , uubium , mariS) arborum > temporis > gladii> sagittarum > ini« snicorum masculina esse > nisi aperte excipiantur in ipso Am^ rasinha. v.g. Gagana Ananda Surapatma Gham Vial Vishnupada Aagasha Vihdya . Nd • Brsihmi Bharadi # Bh^sza # Ghi. Vakrvani • Sarasvadi • str$ 6l Haee Offlnia slgnificant Cseium seu firmamtntufn , et omnia sunt generis masculini; quod expnmitur per irii id estj moi. Haec omnia significant deam ^ark^ svadl^ eloquentiae et historiae prae-^ sidems etsunt generis feminini > quod denotat vocabulum str$ ^ femina • Haec omnia significaht voluntatemy et sunt generis neutrius > quod indi* cat vocabulum KJi • Tschittam > Tschedam > Hrdayam , Svandam > Manasam , Mana. K//« Ad masculina referuntur nomina brachii 9 labiorum % den- tium> manuum 3 crinium> unguium> uberum. Ad eadem accedunt nomina desinentia in ahna ^ in aha^ in rdtrai omnia notninBr vcncnorum ^ et ea quae carent signi- ficatione numcri , ut puruardtra nox praecedens • Pantschardtra quinta nox > &c. Numerum indicantia sunt neutra • Mascuiina sunt nomina bituminum et gummi arborum y ut thusy excepto djadu ^ gomma lacca • Desinentia in ^/ et ^;^ radicalia masculina sunjt> ut 'tschan* dramdy anghird ^ miirdha y ukschd^ takscha. Desinentia in ru y ut tscharu ^ excepto kashhu t Desinentia in tu vel du^ ut hedu^ mandu^ lidu^ excepto mastu mel , et djadu > quae neutra sunt . Desinentia in Iltteram c seu k, sz^ n^ bh^ m^ r., ut /^j gunn^ garbhy ydm^ bhrangar^ in his enim ultima littera ii m m cMrrij^ur per visarggha scu dicyclos 8 , qui aufferunt sonum ultimae litterae d 3 qui alias semper enurrciari deber • Masculina etiam sunt desinentia in p. y th^ n simplext y% s^ dd^ quae est littera * decima in Alphabeto : sic dsp ^ arth , in^ caddykschetriyay ras y &c«, in his enim declinandis in i. casu iterum corripitur ultimum a y quod natura sua congeni- tum faabent« Masculina sunt nomina propria familiarum ut Cdshyapa » Bharadvadjai item nomina ^^^r;» signiiicantia ut ^^ii/ i nomina ex verbis orta et actionem aliquam indicantia , ut pdc coctio > tydg-^ donatiO) abdicatio» item nomina passionem notantia) ec in a desinentia > ut prafdda^ hilaritas^ pravesha introituS) in,^ gressio , toda dolor ; svapna somnus j geya victoria s tara^ ga^ ra > nyada , nydya • &c. Masculinis accensentur nomina desinentia in athu , ut shva^ yathu ^ davathu y Scc. Item agentem alicujus rei indicantia, ut r^m^^f?^ jocans^joculator lasciviens s nandana hihris ^ gaudens; samliarszana <}pptimen$ y prostrans« Denique masculina sunt padaca ^ anuvdga , rallaca ^ ctt* dhungaca , punggha , njunggha ^ ntulga ^ vidda ^ patta , dhadda , ^t alia usu addiscenda^ PSMZNJKA L Feminina sunt quae desinunt in / et u longum ^ item uomina propria feminarum^ ut Stdd. 11. Femininis accensentur nomina Julgur , noctem , ramos ^rhoris , bestias repentes , €ytharas ^ regiones , terras , et rivos significantia* IIL Nomina desinentia in td seu dd et yd multitudinem significantia, vx ashvadd multitudo^, turma equorum ; dhumyd copia fumi vel atomorum s rathyd multitudo carpentorum bel- licorum i quod nomen oritur ex ratha currus . IV. Desinentia in ani ^ in di vel ti^ in ni , in ^r , in i longum feminina sunt, ut hrdi ^ crdi ^ acaranni ^ &c. V. Desinentia in ddd ^ dhd , tschd ^ djd^ et fere omnia N E U T & A» L Sunt notnina aeris > silvarum ^ foliorum > specuum et antrorum, nubium > nebularum, aquae, frigoris, coloris> car* nis > sanguinis> faciei> oculorum> fortitudinis > jugi, auri>ferr ri , cristitiae 3 laetitiae ^ bonitatis , malitiae > florum > salis > ne« cis > pugnae > et alia usu ediscenda • IL Desinentia in as y is y nx > ut yask ortum ex yashas > tscharu y vapu^ &c. Item desinentia in am in Nominativo , uc Itschittam > tschedam voluntas • Item desinehtia in a breve > et spectantia ad declinationes neutrorum exeuntium in tsch^ d^ n ^ d) y Ty Sy de quibus supra in neutris • Confer Grammaticam Samscrdaipicam a pag.iiS-— ad lao* « OUMUNIA» Lingua Samscrdamica non Habet genus commune > sed omnia nomina distinguuntur in masculina , feminina > et neu- tra ^ V. g. Sarva > omms apud latiqos commune mari > et k^ minae > contradistinguitur per sua genera » Masc» Femin» Neut» Nom. Sarvay Sarvd cum ultima Ionga> Sarvam • ^ Ita sama similis \ cadara et cadama qualis ^ sadara et sa^ Jfama talis> vishva omnis, dahschina australis> uttara borealis> ahara seu apara occidentalis > adhara inferior > vilis i andara proprius > occultus > multiplex > et alia quoad genera distin- guuntur s et quide.m masculinum per a breve , femininum per a longum> neutrum per m. finale> quo correpto in Nomina- tivo^fit sarvayS^VL a breve neutrum > quod vide supra • ^4 S E C T I O IV- X)e compositione advtrbiqrum , quam Brahmanes Avyaijbhava njocant . Sunt in Ungua Samscrdamica certa adverbia et praepositio neS) quae dum nominibns junguntur, ea quasi adverbia red*- dunt^ et in suam indolem transferunt • Ea sunt uha seu upa^ sam > pradi , prddu , pashvdl , yathd ^ ati seu adi , anu > sa^ adhiy ava y andar ^ ydval . Haec omnia nominibus praeponi» et cum eis connecti possunt > v« g. uba prope , junge cum cumbham vas ^ erit ubacumbham , res vasi vicina , aliquid vasi vicinum ^ proximum , seu res prope vas • Ubarddjdm proximum regis ubadisham proximum regioni, ubahrdam proximum cor* di ) ubasharadam anno proximum i ubdnadhuham proximum bo- vii uhatscharmay proximum pelli ^ uhanadi fluvio proximum • Ita prddu foris , junge cum bhudam exstitit, fuit> fietque prddurbhudam deckratum , manifestum , res foras missa • Prd' durbhavam quod apparet res visibilis , apparens • Sam significat simul , et excessum, incrementum rei, sic^ rdhi incrementum , samrdhi magnum incrementum ^ madam lu* xuria, sammadam magna liixuria) consensus • Pradi contra> adversus, reciproce» sic pdkscham affectus» pradipdkscham contrarietas i inimicitia , discordia i pradishrudam res consensu probata » reciproco consensu admissa s pradishta contrastans, ex adverso stans. Pashvdl 5 pashvdda y retro , a latere y pashvddavastaij re- trostans ^ pashvavarti retro gradiens > comes , satelles ^ pashvimd occidens • Tathd 3 conformiter , juxta , yathavidhi' juxta regulam i yathdcdmam ju^cta desiderium \ yathdbarddham juxta culpam > pro merito culpae > contormiter ad culpam i yathdcdlam pro t^wpore, pro temporis circumstantiis ^jf^/A^/A^kr/ pro viribus . Adhi tt adi multum > valde , adishtdam magnum frigus> adhicramam^ magnus excessus, magna crudelitas « Anu post ) anusaranam sequela ^ comitiva , satellitium > postitio 5 item obedientia . Anuvartanam obedientia j anuvddam permissio, annutus , facultas > &c« Anu et nha aliquoties contraponuntur, ut uhahhogyasyanu- ikogyam prin^ delibandum > postea bibendum seu gustandum . Sa ^ sam significat conjunctionem seu simuK SakscbaSram cum hominibus ex Tribu regia, quae vocacurkschetria. Samsargga conjunctio> copula, vinculum) samvdsam contubernium, sam^^^ shravam consensus, Sdghni cum igne» samodam cum laetitia. Adhi subinde denotat in . Adhinadam iu fluvio « adhiv}h nam in silva y adhivasam in domo • Andar denotac intus , in , sic andarvannam in silva , an-^ dargenam homines qui sunt intus , interni custodes « item uxo- res Brahmanum » quia cubiculis inclusae degunt • Andarggraham domus interior. Ceterum andar etiam alias varias significatio« nes habet , ut diversitas , mutatio ^ Jifferentia , defectus j sic adjaghedjdndaram i est di0erentia inter ovem et elephantem • Madhyi in medio 3 madhye samudram in medio maris y fd^e gelam in Httore aquae ^ pdre nadam in littore fluvii • , Hae compositiones valde sunt memoriae mandandae , nam ex his praepositionibus et adverbiis quam plurima exurgunt no«^ mina Samscrdamica ^ quorum radix et etymologia intelligi ne« quit , nisi et ipsae intelligantur praepositiones ex quibus coale- scunt • y. g. ex pradi , quae praepositio est nunc similitudinem ^ nunc partem contrariam seu adversam significans^ componun** tur sequentia et alia plura nomina • Pradiy6ghi> homo -adversae partis, iniraicus,, Pradibandham, receptio , id est , contra acceptio • Pradibalam > vis adversa aequalis « Pradibimba> imago > idolum ex prototypo desum^ ptum . Pradibha, lux 3 splendor , quasi lux repercussa • Pradisvani 5 ccho , vox adversa , repercussa • Pradicarmma) opus cuniculis tyi2iCt\xia'^ contromina ^ Pradicara^ idcm. Pradicasham^ res similis, 5imilitudo« « Pradicria , cuniculi ^ contromina « Pradiculani , res contraria • Pradiksch^dham ) contemptus y irrisio . Pradichyadi^ fama, rumor^ 66 Pradigraham , Pradiyodhava, Pradimadam > Pradima , Pradisaram ^ Pradisira Pradivadam > Pradivadi > Pradishrayam > Pradishravam » Pradishruda , Pradiszedham > PraditscW , Pradindryam > Pradyarpidam > Satelh*tium> italice Retroguardla . Miles inimicus , hostis , adversator » opinio contraria. similitudo y figura , imago • frons exercitus > la Vanguardia. cortina> velum > tela adversa • responsum > contradictio • contradicens , adversator • asyllum> item locus consilii. assensus ^ echo> vox repercussa» resistentia • occidens> orienti adversus. res oculorum aciem et sensus fugiens • res restituta etc» S E C T I O V* De Conjunctionibus T^alpurusza dictis • Compositiones nominum ex varia casuum diversitate, ct adjectivorum cum substantivis unione a Brahmanibus 2l(i//^ifmz4 dicuntur » Primi generis sunt . Kaszdam shrida > shrida , adtda > padida , gada » atyasta > praptay aabana ^ quae omnia petunt accusativum > & cum eo junguntur , ita ut inter se coalescant . v.g* dici potest kaszdam^ jhriday atque etiam kaszdashrida ^ homo qui penetravit invia , et loca penetratu difEcilia • In fenainino dices : kaszdashridd > in neutro kaszdashridam • Shaculaydcrda y ubi shaculaya est in 3» casu seu ablat«i«> contrahe et dic : shaculdcrda 7 Ita dhanyinaartha per fruges di- vitiae > seu ex frugibus opes , dic : dhdnydrtha . Similiter cun^- dhaldya hirannyam y ubi cundhaldya e$r in dativo> dic tcundha^ lahirannyamy inauribus aurum , seu ad inaures aurum • Ita con* struitur artha opes ^ dividae \ hidam bonum i sugham gustus ^ quieS) voluptas> v. ^. ywi/asugham juvenum seu juvenilis vo- luptas y Brahmanartham Brahmanum opes • Brahmanartham paya ^rahmanum divitiae lac • \ <57 Hoc fere modo cotnponuntur etkm alii easuS) v.g.- Tscho'' ral bhayam , ex fure metus , ubi tschordl est casus quintus » contrahe et dic : Tschorabhayam • Ita contrahitur genitivus seu casus 6.3 V. g Rddjna purusza ^ dic rddjapurusza regis vir, vir regius • Similiter contrahitur casus 7«, ut akschcszu shaundha y jocis ) iusibus ebrius 3 dic melius contrahendo : akschashaundha^ ita pariter loco ^vrkschasydgr^ in arboris apice > eiegantius di" ci^tur agrivrkscha . Similes conjunctiones occurrunt inter adjectiva et substan*- tiva y w. g. ntlam y caeruleus adjectivum , ulpalam fructus , flos« germen i abjice litteram m, et muta penultimam a in mlay et primam u. in voce ulpalam in unum solum longum, fiet n$^ lolpalam ^ flos caeruleus s ita maholpala flos Tdmara seu Nym« phaea : compositum est ex mahd magnus , et ulpala flos , unde fit maholpala^ nomen nymphaeae. Lucidius haec compositio patescit in voce ushna calor ^ et maha magnus • Elidito ultimam litteram a in maha ^ et primam u in ushna^ et muta ambas in longum , fiet mahoshna y mz* gnus calor • Haec regula valet etiam pro femininis ^ dum ulti-- ma antecedentis et prima vocalis sequentis concurrunt ^ quae semper elidi debent « Alias ubi hae vocales non concurrunt^ adjectivum mutare. haud est necesse. V. g* krshna niger sarpa serpens ) dic : krshnasarpa^ niger serpens s krshna varnna , ni* ger color ^ uttama bhdryd , optima uxor , racta vastra rubra vestis &c. Subinde tamen et in his adjectivis littera ultima mu- tatur, ut kschubhida ndtha ^ iratus dominus, dic melius \ischu-^ bhidondtha^ Nomina quae laudem et praestantiam significant > apte et eleganter ei namini postponuntur , cujuspraestantiam extoUunt. Talia sunt vrnddraca ^ ndga » cudjara >. et alia • Sic igitur di- ces: narttaca vrnddraca ^ sakatorum apex» vel etiam cantorum yertex , id est , princeps . Ita govrnddraca vaccarum princeps \ ashvandga equorum praecipiius > gocudjara vaccarum praecipua • Adjectivum anya alienus, alter> alius, dum concurrit cum nomine incipiente a vocali> eleganter mutatur in an ^ v.g. non dicitur anya ashva , vel ashuadanya , sed anashua alius ab equo> item alienus equus i sic anya ishda alienum a gustu vel ab appetitu dic anishda . I 2 /' 69 Httc referri debent pene infiniea nomina quae componuth^ tur ex puris particulis n egati vis • Tales sunt a^ tt nir ^ quae nomini negationem inferunt, et recte contrariam significationem ingenerant , marcha via > amdrcha via falsa , non bona • Talia nomlna snnt pene infinita # Speciminis gratia adjiciam aliqua • Salam , vis , valor , fortitudo i 'hhayam , metus Bhdszana , locutio > Miru , timidus • Tschhtam'y voluntas r • Tscharam , sensibilitas Djndnam , sapientia • Darshana , visio , apparitio ^ Drszdam ,* res visa . Drjhya , visibilis • Arthacam , res significans , Andaramy mutatio , interrup*» tio y interrupte . Vbadrai/am ^ adversitas . Bandham , ratio, connexia» Bhdgyam^ beatitudo. Bhdram , multum ^ grave # Dhana , dives • Gunna^ bonitas, ntilitasr Gamana > incessus , peregrina- tio 3 actfo eundi . Gandhamy res odorosa> Dy^m 3 senex . Unga^ sexus. Ladja^ verecundia# Ahalam , defectus virium &c. Abhayam ^ securitas ^ animus haud timidus , intrepiditas . Abhdszanuy silentiumr Abhiruy intrepidus. Atschittam ^ defectus voluntatis. Atscharam , insensibilitas . Adjndnam , inscitia » ignorantia • Adrashana > caecitas> disparitio • Adrszdam ^ res non visa • Adrshya^ invisibilis. Nirarthacay res sine significa-* tione • Sine interruptione> &c. Nirubdravamy defectus adver* sitatis • Nirbandhamysine ratione etcon* nexione • Nirbhdgyam > infortnniuni • Nirbhdram > leve , facile • Nirdhanay pauper. Nirgunna > defectus bonitatis et commodi . Nirgamana exituS) actio exeun-** di y statio . Nirgandhay res sine odore » Nirdjara > qui non senescit y Divus • Nirlinga > Eunuchus >sine sexu • Nirladjay inverecundia# s 69 'Maryada , regula > consuetudo • Nirmaryada^ res, aetio contra re- gulam et consuetudinem • Mannam y honqf , obsequium . Nirmdnnam res turpis , indcco- ra, sine honore. Vatichana^ vox, verbum , sermo^ Nirvatschana , defectus sermo- nis • Veda , lex . • Nirucda sine lege &c. Kama, desiderium . Niszcama, defectus desideriu Krdit opus, Niszcrdi^ opus contrarium* Krbd , misericordia . Niszcrbd , immisericordia . Pbalam , fructus . Nitzphalam , vacuus, sine fru- ctu , inutilis res . ^) S E C T I O VL De conjunctionibus seu compositione Bahuvrshi dicta * Valde commune est huic lingnae ex substantivis facere ad- jectiva , v. g. Tschitra , gavo , yasya , variegatas , vaccas (habet) qui = contrahe et dic uno verbo : Tschitragu • Ita usznnagu ca- lorem habens , shtdagu frigus habens , seu vir calida auc frigi- da verba proferens . Similiter > Riibavadi pulchra , hhdryd uxor, yasya cujus (est)) contrahe et dic , Riihaval hhdrya puh:hrae uxoris vir . Ita dum dicere volunt : vir qui habet multos filioS) dicunt uno verbo Bahupradja y uxor illius qui coquit , dic , Pdtschicabhdrya h uxor illius qui saitat , dic Narttaghi bhdrya s cujus divitiae duae naves , dic, Dvi ndvadhana ^ ille cujus opes sunt quinque vaccae, dic ^ Pdntscha gava dhana ':, qui amat cu- biculum orientale , dic y Phrvashdlapriya . Addi debent variae ahae compositiones prorsus singulares» v« g. Peregrinus » advena > qui venit in districtum Brahmanum ^ dici deberet : ^//A/ peregrinus, ^^ qui ^prdpta venit^ grdniam in distriaum Brahmanum i verum Praeceptores linguae haec (*) Ex analysi et Synthesi elegantissfma tot adverbiorum et no- minum , necessari6 exsurgit lingua opulentissima » doctissima » ed ele- gantissima • Et talis est sermo Samscrdamicus y qui copia > et elegantia verborum Graecum et Latiaum sermonem longe superat • \ \ \ \ « 70 ^ omnia abbreviant et dicunt : Praptadithigrama . Ita bos a quo trahitur currus > diciint : iidharathbnadhvdn : cum ad litteram dici debeat : anadhvdn bos ^ ratha currus , iidha trahitur , yena a quo vel per quem • Similes his sunt contracciones sequentes : Vbahrda pashu rudra : Rudra ( Deus Shiva ) cui obla- tus bos . Vdhrddu dand stdli : oUa oryzd vacua • Vira puruszacb grdma : districtus in quo homines fortes. Puszpa dhanvd lcdma i Cupido ( deus ) cujus arcus ex floribus • Kumbhodhni go : Vacca habens ubera amphorae similia . T^schitray vividha^ puszpa ^ phala ^ taru ^ vano-bashobhido^ dydna , bhumicanagaram « Urbs habens Silvas ad recrea* tionem reiucentes, floribus, arboribus et fructibus di- versi generis praeclaris « ^schitra vividha puszpa phaldlam lerda druma shadd vrda shigghara parvada . Mons cinctus centum arboribus^or* ^ natusque variis et pulchris fructibus ac floribus . (^) Adulah avidya mdna tulah snubama . Vir > cui non datur similis « Ex his perspicis ^ quod varii casus in unum Nominativum cogantur^ seu nomina quae vi constructionis varios casus po« stularent, in unum Nominativum transeanc elegantiae gratia > quae linguae et sermoni rapiditatem ac majorem volubilitatem conciliat praesertim in versibus* ("*) Ex rebus agrestibus, simpHcibus^naturalibuS) ezquibus pri- mi auctores hujus Grammaticae exempla dictionum et comparationum afferunt > patet : hanc grammaticam sub regibus Pila seu Pastoribus > an- tiquo nempe iilo simplicitatis aero jam compositam fuisse ; nam in ea persaepe vaccarum , lactis y boum ^ taurorum ^ arborum 9 montium 9 so- lis et lunae 9 aquarum , oryzae 3 aliarumque naturalium rerum mentio occurrit» et ab his exempla^ et similitudines petuntur« S E C T I O VII. 71 De connexione Nominum dvandva dictt^ Solent nomina copulari) ut in Latino^ per copulam ticha^ et ^ Verum ad evitandam monotoniam et continuam repetitionem particulae fscha ^et ^ elegantius ponetur unum ex nominibus in numero duali ^ abjecta prorsus particula copulativa « V. g« Sol et Luna ^ dici potest ; Suryatscha tschandratscha > id est ^ Sol et^ Luna et. Verum elegantius dices : Surjfotschandrau sol ct luna. Sic ashvarathau^ tqui etcurrus. Vrkscha parvadaUyatboKS et mons; Simili modo contrahuntur membrorum humanornm ^ tym« panorum et instrumentorum nomina ^ et exercitus partes • V. g« Shirogrivam > caput et collum i rathicapaddtam , miiites currules et pedestres. Aardshastriy duo instrumenta ferrea • Mdrdjdra muszJcam felis et mus. Takschdyaskdram faber liguarius etfer* rarius » Radjacatandubdyam > lotor et textor . Dum plura concur^ runt animalia » eorum nomina manent in singulari > et solum ul« timum ponitur in plurali, y.g. Mrga shacuni Kschudra gendavd: animalia quadrupeda> aves, et parvae bestiae. Sed dehis satis> plura enim alia hujus generis legendo assequeris . / 7* C A P U T I V. De Conjugationibus Verborum . . Dividunt Brahmanes verba in decem classes ^ quas heic ex Qrdine referam • LClassis V ocatur Shabvicarana , et ad hanc refertur Bhavadl cxistit, idhatc auget, patschati seu patschadi coquit , item pats^ chad^ coquit , vyadi deficit , Handadi exultat , vyadi dissolvitur « II. Classis vocatur Lugvicaranna , ad quam spectant > atti edit , comedit , sh^de jacet • III. Classis nuncupacur shluvkaranna ^ ad quam referunt ^ dddhddi excipxt, giuhodi dat et acctpit , ^A^/^ , accipit , educat ; IV. Clissis Shanvicaranna ^ ut divyadi ludiz^nahyadi iigat, nabyadi Hgatur, siiyadi parit. V. Classis Shnuvicaranna , ut sunodi certam cerimoniam fa« cit> tschinodi auget, tschinude augetur. VI. Classis Shavicaranna y ut //^^j// pungit, dolorem infert) mriyade morltur ^ mors oppetitur , muntschadi separat , muntscha* di separatur . VII. Classis Shnamvicaranna , ut runnadhi invadit , aggre^ ditur, yunakti jungit, bhunakti edit , Item regit, bhuncti come^ accipit • X. Classis Nidjvicaranna ^ ut tschorayadi surripit , furatur > artschayadi coUty honorat, veneratur. Habent Brahmanes verba substantiva , activa , passiva , ano- mala, deponentia > voiitiva > jubeutia) communia. Tempora sunt decem , quae Lacdra dicuntur, et sunt se- quentia i i lal y 2 iang , 3 iol , 4 //1/^ , 5 ashirling ^ 6 lil , 7 /««^ , 8/11/5 9 /'•»^> 10 ir/. Haec tempora reducnntur ad vartamdna , id est , ad cem-* pus praesens indicativum , quod notatur per vocabulum ial • $e^ 7J cufldo ) cempus elapsum indicat verbum lang , lil > lung : tria enim habent praecerita) nerope primum , secundum ec tercium». Lang esc primum , /// secundum y lung esc cercium • Imperacivos sen opcacivos habenc cres, quorum primus indicacur per lol^ secun- dus per llng^ cercius denique^ qni esc imperacivus seu opcacivus permissivus , nocatur per ashirling . Ita paricer cria fucura , nem* pe primum lul^ secundu,m Irng seu Urng > eccercium Irl seu lirl. Tempus praesens vocatur vartamdnay uc dixi, Praeteritnm ^Aiif^ dam 9 imperandi modus dicitur vidhi > id esc > jussio , praece*- ptum , vel asktrvidhi id est, benedictio aliqua ]Mssonz ^ ut shubham astu , felix sic • Futuxum vocacur khdvi vel bhaviszyadi . Tocam hanc explicacionem Brahmanes includunc hisduobus versibus Sam*- scrdamicis : Lal vartamdni , tang ^ iil , lung bhudi % Lul y Jirl tscha bhdvani , vidhyddau Lol y iingau lirngtscha crid nlszpadya sambhavi « Personae dicu ntur Airn/z^, vel Karta ^ ec sunC cres« ^ Prima, quae nobis ceitia y voCacur prathama purusza * Secunda » quae nobis itidem secunda^ dlcicur madhyama purusza , id esc , media persona « Tertia, quae nobis prim«> nuticupacur ir;/i^mii purusza^ id esc y optima , praeclara persona • Numeri sunc cres, icavatschana ^ id esc, verbum, sermo de uno • Dvivatschana sermo de duobus • Bahuvatschana y sermo de pluribus. Agens dicicur Kartd 3 accio Kriydy opus Karma. Verbum, quod denocac accionem > dicitur sakarmaca ; quod nullam » seu passionem) akarmaca . Verba quae significanc actionem Jn diud quid cercium > vo« cancur Parasmeypada \ quae indicanc actionem in propriam agentis personam ^ dtmanipadas quae ambas significaciones seu actiones includunc dicuntur ubhayapada . Praeterita cria , et fucuri cres promiscue usurpari possunc In carmine , sed non in prosa , ubi major racio cemporum habenda esc, ec discingui debec praecericum modo elapsum» paulio ancea clapsum y et dudum antea efHuxum • Ita de futuris senciendum • Personae indicancur per sa iUe , tvam tu > aham ego ^ dua- K 74 lis per ivim no$ ambo , yuvim vos atnbo , tau illi ambo ; Pla« ralis per ti ilii , yiiyam vos , vayam nos plures * His praenotatis sit prima conjugatio. S E C T I O I. Bhusatayam • Hoc est verbam significans esse ^ existere. Activa Terminatio. L CONJUCATIO. JL^/, vartamdni. Indicativi tempus praesens. Sing. Bhavadi ^ ille est, vel existic* Dual. Bhavada y illi ambo sunt vel existuni • PluraL Bhavandiy illi plures sunt ^ velexistunt. Sing. Bhavasi ^ tu es • Dual. Bhavathd , vos ambo estis • Plural. Bhavatha^ vos plures estis. Sing. Bhavdmi , ego sum • DuaL Bhavdva^ nos ambo sumus. Plural. Bhavdma y nos plures sumus • Lang. anadyatani. Praeteritum perfectum L Sing. Ahhaval ^ fuit • Dual. Ahhavadamy ambo fuerunt. PluraL Abhavany fuerunt • Sing. Abhava > fuisti • Dual. Abhavadam , ambo fuistis . PluraL Abhavada , fuistis • Sing. Abhavam ^ ego fui • DuaL Abhavdvd > nos ambo fuimus • PIuraL Abhavdmd ^ fuimus .• Lol. Optativus imperativus • Sing. Bhavadu vel Bhavadat^ sit> utinam sit. Dual, Bhavaddm^ sint> utinam ambq sint. 71 Plaral. Bhavandu > sint > utinam sint • Sing. Bhava , vel hhavaddl , sis , esto > Utinam sis • Dual. Bhavadam , sitis ambo , utinam sitis . Plural. Bhavada^ sitis, utinam sitis. Sing. Bhavanl^ sim > utinam sim. Dual. Bhavdvd > ambo simus • Plurai. Bhavdmd^ simuS) utinam simas« Ung. nimiti . Imperativus IL Sing. Bhavely sit. ' Dual. Bhav^dam\ simus ambo • Plur. Bhaveyu , simus • Sing. Bhav^ > sis , esto • Dual. Bhaviddm^ sitis ambo> estote» Plur. Bhav^da , sitis . Sing. Bhav^yam > sim . Dual. Bhavevd > simus ambo • Plur. Bhavemd , simus . Ashhling . Imperativus seu optativus benedictionis et per- missionis • Sing. Bhuydl , sit . Du^. Bhuydstam > ambo sint # Piur. Bhuydsuy sint. Sing. Bhuyd^ sis • Duai. Bhuydstam > sitis ambo • Plur. Bhuydstay sitis . Sing. Bhuydsam » sim • Dual. Bhuydsvd^ simusambo. Piur. Bhuydsmd , simus . Paroksche Lll. Praeteriiura perfcctum II. Sing. Babhuva > fuit . Dual. Bahhuvadu > ambo fuerunt • Plur. Bahhuvu > fuerunt • Sing. Babhuvitha > fuisti • Dual^ Babhuvitha ; fuistis ambo . Plur* Babhuvay fuistis. K 2 / 7« Sing. Babhuva^ fui» PuaL Babhwulvdj fuitnus ambo» Plur. Babhuvlmd , fuimus • Lung. Praeteritum perfectum IIL Sing. Abhul y fuit • DuaL Abhuddm^ ambo fueniat. Plur. Abhuvan , fuerunt • Sing« Abhu , fuisti • Dual. Abhudam , fuistis atnbo • Plur. Abhuduy fuistis» Sing. Abhuvam , fui • Dnal. Abhuvd^ fuimus ambo» Plur» Abhumdy fuimus. Anadyatani Lul . Futurum L Sing. Bhaviddy evk^ Dual. Bhaviddrau^ erunt ambo* Plitr. Bhaviddrd^ erunt^ Sing« Bhaviddsi , eris » DuaK Bhaviddsthdy eritis ambo» Plur. Bhaviddstha , eritis » Sing* Bhaviddsmi » ero • Duai. Bhavidasvdy erimus ambo » Plnr. Bhaviddsma^ erimus» Lirng^ kriyddipattau . Futurum IL Sing. Abhaviszyaly erit> DuaL Abhaviszyaddm X erunt ambo» Plur. Abhaviszyan^ erunt. Sing* Abhaviszydy eris« Dual. Abhaviszyaddm , eritis ambo . Plun Abhaviszyada y eritis. Sing. Abhaviszyam ^ ero • Dual. Abhaviszydvd ^ erimus ambo» Plur« Abhaviszydmd , erimus » 77. Lirl. Futuram IIL Sing* Bhaviszyadiy eric» Dust. Bhaviszyada^ erunt ambo« Plur. Bhaviszyandi 9 erunt • Sing. Bhaviszyasi y eris • Duai. Bhaviszyatha , eritis ambo « Plun Bhiviszyatha , eritis # Sing. Bhaviszydmi , ero • DuaL Bhaviszydva ^ erimus ambo • Plur. Bhaviszydma , erimus • Futurorum terminationes in activis et neutris semper sunt uniformes in omnibus conjugationibus • Vocales accenru notatae semper longae sunt , ut supra mo- nui s illae vero quae accentu gravi vel acuto destituuntur , bre- viter sunt pronunciandae . (*) Modus infinitivus. Quem Graeci modum infinitivum habent^ ut rv^ua^cu^ wrberariy vel Tv^rrwy verberare , eum Brahmanes supino sup- plent : v. g. Bhavitum , tsst » existere ) ut sit > existat % nactum ligare, ligatum, ut liget^ad ligandum &c. sit ergo. Bhavitum 3 esst > existere • Participium Masc. Bhavan , existens • Fem. Bhavandi ^ fem. existens . Neut. Bhavaly existens . Panicipium Praeteriti« Masc. Babhuvdny qui fuit> exstitit» (^) Tantam fere interest inter vocales et consonantes y quanttm in^ ter animam et corpusy ait Priscianus Grammaticus lib* i* de num.JJte^ rarum apud Veteres^ pag* 5^44- apud Heliam Potschium in lib* inscri* pto : Grammaticae Latinae Auctores ^ntiqmi y Hanoviae 1 6o;» Certe a vocalibus corruptis ^ permutatis 9 improbe prolatis» praecipua omnium idiomatum corruptio et permutatio • Quare diUgenter et accurat^ suat enunciandac ^ cum in his Linguae integritas ^ anima > elegantia 9 et decor consistat. \ / 78 Fcm. Babhusziy quae fuit, exstitit. Neut. Babhuszavaly quod fuit, exstitit. Participium ex futuro I , significans habitum . Masc. Bhaviddy qui solet csse, cxistere . Fem. Bhavitrt , quae solet tsst , cxistcre . Neut. Bhavitr ^ quod solct €$$e , existere • Participiura futuri cx Futuro III. Masc. Bhavjszyan , futurus . Fem. Bhaviszyandl ^ futura • "^ Neut. Bhaviszyal j futurum • Participium Praeteriti II. Hoc crebro utuntur dum dicere volunt: pastquam fuit ^ exstitit y pQStquam amavity cum amojset ^ cum dixissct y post- quam dixisset ^ hoc dictoy amato^ &c. Bhutvd ^ posquam fuit« Supinum . Bhavitum y ut sit^ tanitum ^ Kartum ut faciat ^ factum ) ad faciendum • Gerundium ex futuro I. Masc. Bhavidavya y qui potcst) aut debet cssc • Fem. Bhavidavyd , quae potest , aut debet tsst ^ Neut.^ Bhavidavyam^ quod potcst, aut dcbet csse. Vel etiam . Masc. Bhavaniyay qui potest > solet , aut debet csse . Fem. Bhavantydy quae potest , solet > aut debet tsst. Ncut. Bhavantyam , quod potcst, solet > aut debet tsst • V. g. mama cartaviyam meum negotium , res mihi fa- cienda y mihi faciendum opus . Bha^amyam res existenda . Haec igitur est prima verborum activorum Conjugatio . Juxta hanc conjugatur Dhupatschaszpdghe seu patschadi coquit ^ ddunandf samrdhau seu nandadi^ laetatur , exuhzt ^ vyeingsam- varan^ seu vyayadi perit i nahabandhane seu nahyadi h'gat > tu- davyathane seu tudadi pungit, affligitj Divucrtdhd seu divyadi ludit, vincit) loquitur , reprehendit;) laudat -> tot enim habet significationes . Mutschna mokschane seu muntschadi separat \ tschu^ rastey^ seu tschorayadi furatur; surripit; pdlarakschane seu pd^ layadi regit , gubernat i artschapudjdydm seu artschadi colit y veneratur i namadi , adorat igatschadi pergit , incediti stdbyadi > 79 ponit, coUocaf, rekschadi zlity nutrit, protegit, liberat i w^ Aiii/ dormiti /x^A^r^/ vagatur , circumit j /A^ w^t^/ laudat , ce- lebrati stuvadi laudaf, bhodhadi intelligit , percipit &c. Exhis aliqua in ils modis et temporibus inflectam , quae lectori aliquod fastidium aut di£Gcultatem parere possunt • Indicativl tempus Praesens . Sing. Patschadi CQ(\mty nandadi exultat, vyayad i pcrit ^ nahyadi ligat> tudadi affligit ^ dwyadi ludit, muntschadi separat, dividit) tschorayadi surripit > paldyadi gubernat^ aftscha- yadi colit* Dual. Patschada» nandada, vyayada, nahyada» tudada, divya- da , muntschada , tschorayada , palayada 3 artschayada • Coqaunt ambo Scc. Ittur. Patschandi , nandandi y vyayandi , nahyandi , tudandi > divyandi , mutschandi , tschorayandi , palayandi , artscha- yandi . Coquunt Scc. II. Sing. Patschasi , nandasi &c. coquis , exultas Scc. Dual. Patschatha, nandarha &c. coquitis , exultatis &c. Plur. Patschatha , nandatha &c. coquitis , exultatis &c. III. Sing. Patschami , nandami &c. coquo y exulto &c» Dual. Patschava , nand^va &c. coquimus, exultamus ambo • Plur. Patscham^ > nandama&c. coquimus y exultamus. Praeteritum Perfectuml. I. Sing. Apatschal , coxit ,, anandal exultavit , avyayal periit > anahyal ligavit , atudal afflixit , amuntschal divisit , atrchorayal surripuit, furatxis est > apalayal o\x^ bernavitj aartschayal colait^ veneratus est . Dnal. apatschaddm y coxerunt ambo, &c. Plur. apatschan^ coxerunt, &c. « Imperativus I. Sing. Patschadu vel patscadal , nandadu vel nandadal, vyayadu -i;^/ vyayadil , nahyadu i/r / nahyadal &c# Imperativus II. L Sing. Patschcl, nandd^ vyayd, nahycl, tudH, divyeU \- y » 8# muntschM, tschorayM , pMay^l^ artschayd; Imperativus optativus benedictioms et permissionis # I. Sing# Patschyal) nandyal, viyal^ nahyal » tudy^l» divyal ^ mutschyal» palayal, tschoryal, artschyal* Praeteritum Perfectum II. coxit . periit • ligavit . lusit • I. Sing* Papatscha, vivyaya, n^naha^ did^va» Dual* Petschadu> vivyadu > nehadu^ didivadu* Plun P^tschu , vivyu > nehu . didivu ^ afllxit • dlvisit • surripuit • guhernavit . 5ing. Tud6da , mumotscha^ tschorayi m^a> paiayitmasa • DuaLTududu > mumutschu^tschoraya masadu, pilayam^adu » Plur. TududU) mumutschu, tschoraya masu , palayamasu • coxisti • perilsti » ligasti • lusisti • IL Sing^ Petschitha, vivyayitha, Nehitha» Did^vitha. et Patschacta , et vivicta • et nanacta • Dual. Petschathu • vivyathu • Nehathu • Did^vathu • Plun Petscha • vivya • N^ha • Dideva • coxi perii , ligavi . lusi IILSing. Papatscha • vlvyaya • nan4ha# Dideva. DuaL Petschiva » viviva • nehiva • didiva » Plur. Petschima» vivima* nehima #. didimi # ajflixisti • divisisti • surrtpuistl. IL Sing. Tudoditha 5 mumotschitha , tschorayamasitha • DuaL Tududatbu > mumutschathu , tschorayamasathu # Plun Tududa^ mumutscha, tschorayamasa • Affllixi^ Divisi • Surripui • IILSing* Tudoda^ . mumotscha. tschorayamasa • DuaL Tududiva , mumutschiva • rschoray^masiva • Plur^ Tududima> mumutschjma* tschorayamasim^ • affliximus • divisimus . surripuimus • Hoc Praeteritum Perfectum formatu diflicinimum est,neque certa regula tradi potest > sed ex vyacarna seu syntaxi hujus- modi formatio addisci poterit • Interim respondere videtur Graecorum Praeterito titv^» ver- beravi ^ rfrt/9«f> verberasti^ urv9$ verbcraviti dupiicat enim prt- \ Plur. IL Sing. 8t mam praesentis > v. g. pstschadi , in Praeterlto papiticha \ ndhyadi^ in Praeterito naniha\ divyadi in Pnet. did^va^ muntschadi iii Praet. mumatscha. Hoc tamen generaliter dici nequit» nam pi^ layadi gnbernat) hBh^t pitayamisa gubernavit , et tschorayadiBx^ ratur , habet tschcrayimisa furatus est« Ita parlter artschyadi co«- lit, habet artschyimisa . Aliqua ex his, ut patschadi ^ vyayadi^ nahyadi y habent in Praeterito isto in prima nostra penona dupiicem formationem, nempe vel longam vel brevem, ut papitsha vel papatschai vi^ ^iya vel viviya s naniha vel nanaha , 4iempe coxi y.pcrii , ligavi # Praeteritum Perfectum IIL LSing« Apakschil , anandil, anatsil, exultavit^ iigavit , anandisztam, anidh&m, anandiszu > an«at;su , anandi, anatsi, txultasti ^ ligasti , anandisztam, anadham, anandiszta , anadha , jtxultastify ligastis ^ . Apakscham, anandiszam, anfLtsam, coxi , txultavi « ligavi , Dual. Ap^kshva, anandiszva, anatsvii, Plur. Apdkshma, anandisrm^ , anatsma , coximus , txultavimusy ligavimus « affliximus • Adcvil lusit, ut anandili amutschal divisit, \xt ahhul seu amutschal , amutschadim , amutschan . 11. persona : amutscha , IIL amutschavam, amutschava, amutscham^, divisi ^ divisimus ambo y divisimus • Ita Atschural furatus tsi^ apilal gubernavit, artschilal coluit* Futurum L Sing. Pahtd coquet, nandidi tJLvXt^lt ^ vyidi ptnbity naiti liga* bit y totti afflget , punget , dhoidi ludet y mokti dividet , tscho* rayidi furabitur, palaydi gubernabit , artschayidi colet« Reliqua ut in Bhavadi futuro L Futurum IL Sing« Apal&chy al , co^uct y anandiszyal , avyasyal , anatsyal , atot- L COXit y Dual. Apaktara , Apakschu , Ap4kschi y coxistiy. Dual. Apaktam , Phir. Apakta y coxistis y IILSing. atautsil « ajflixit. atauttlun • atautsu « atautsi • offLixisti « atauttam « atautta • affiixistis , atautsam • afflixi . atautsva • atautsmi^ \ 81 syal , ad^viszyal» amokschyal^ atscfaorayrszyal , ap^ynsaf » artschayiszyal . Omnia terminantur ttt praeteritum ,L Futurum IIL Sing. Pakschadi coquet^ nandiszyadi> vy^adi> natsyadi , totsy»* di ) d^viszyadi ) mokschyadi > tschorayiszyadi > palayiszyadt 9 artschayiszyadi » Reliqua ut Bhaviszyadi in fut. IIL Infinitivum et Supinum • Pactum coctum> coquere , ad coquendum y nanditum emU tatum^ vyatum ad pereundum, ut pereat, deficiat, nactum U' gatum 3 tottum affllctum , punctum , dcvitum lusum , moctum divisum, tschorayitum furari, ut bxitiwt^ pdlayitum gubernatum> artschayttum cultum • Participium Praesentis* Mosc. Patschan coquens ^ nandan , vyayan , nahyan*> tudan > dl- vyan, muntschan, tschorayan, pilayan . Femin« Patschandi, nandandi , vyayandi) nahyandi^ tudandi > di* vyandi) muntschandi, tsch6rayandi , pMayandi • Neut. Patschal 3 nandal , vyayal, nahyal, tudal, divyal , munts^ chal , tschorayal , palayal • Participium Praeteriti • Masc* Petschivaritj qui coxit , nanandvan , samvivivan > sannehi* van , qui ligavit^tududvan qui pupugit aut afflixit > didivan qui lusit^mumutschvan qui separavit , solvit, divisit^ tscho» rayantshvacrvan qui furtum fecit , vel tschorayanbabhuvan , qui fur exstitit, qui surripuit ^ vel tschorayamasivan » qui furtum fecit; p^ayantscbacrvan qui gubernavit, vel pila- yan asivan qui gubernator exsticit i artschayantschacrvan qui coluit , cultum fecit 5 vel artschayan babhuvan , qui cul* tor fuit y artschayamasivan qui cultor exstitit &c. Corre- spondet hoc participium graeco rvyrcSfy vel tu4«$ qui verberavit, Femin. Petschuszi quae coxil, nananduszi quae exultavit^ $am- vivyuszi quae periit > sann^huszi quae ligavit» tudusziquae afflixit , didivuszi quae lusit , mumutschuszi quae divisit» tschorayantschacrszi quae furtum fecit^ palay^ntschacrsziquae gubernavit , artschayantschacrszi quae coluit • Neutt P^tschival quodcoxit^ nanandvaU samvivivaI,saaQ^bivaI> 8J tudttdval ) didival » miimutschval , tsch6rayantschacrval y vcl tsch6rayaniasival ^ palayam asival > vel palayantschacrval i artschayamasival vel artschayantschcn^al • Participium IL Praeteriti« Paktv^ ^postquam coxit^ cocto , coQta^ cocto , nanditvi, vya- yida, naktva 3 tutva , devitva , veldutv:^^ muktva, tschorayid^, palayidi, artschayida. Participium Futuri L significans habitum . Masc. Pakta qui solet coquere^ nandida , vyada , nakt^ , totta» devida , mokta , tschorayida , palayida > artschayida • Fem* Paktri 9 nanditri , naktri &c. Neut. Paktr > nanditr , naktr &c« Omnia haec exeunt in r radicale breve, et declinari debent per Kartr seu Kartd in masculino et neutro^seu per declinatio^ nem in r masculinum et neutrum • Feminina autem declinanda $unt per i longum femininum • Participium Futuri ex Fut. IIL Masc. Pakschyan c^cturus , nandiszyan ^ vyiUyan , natsyan y totsyan^ deviszyan y mokshyan > tschorayiszyan , palayiszyan , arts-^ chayiszyan • Fem* Pakschyandi coctura^ nandiszyandi » vyasyandi) natsyandi^ totsyandi ) deviszyandi , tschorayiszyandi • Neut* Pakschyal , cocturum , nandiszyal , vyasyal > natsyal 9 totsyal^ dcviszyal > m6kschyal , tsch^rayiszyal &e, Gerundium «x Fut. L Masc. Paktavya coquendus^ nandidavya, vyadavya, naktavya^ tot- tavya» devidavya^ moktavya^ tschorayidavya ^palayidavya, artschayidavya • Fem* Paktavyd y cum ultima inlonga, &c* HtVLU Paktavyam y cum ultima f^litteras quod in ne^trisinhoc gerundio semper observandum > ut nandidavyam exultan* dum , naktavyam ligandum , totta^yam pungendum > afHi« gendum &c^ CoN}UGATIO IL Ada ihakschani • Rudhiravarani • Tugtryoghe . edit • aggreditur> vel jungit* impugnat • L 2 y "^ «4 Sittg^ Dual. Plun Sing. Dual. Plun Sing* Dual. Plur. Sing. Dual. Plur. Sing. Dual. Plur. Sing. Dual. Plur. Atti edit . Atta. Adandi . Atsi 3 edis . Athji. Atba. Admi , edo Adv^. Adaia» Runadhi impugnat. Rundh^ • Rundhandi . l^xxndihMsi^mpugnas. Rundha • Rundha . Rundhmi> impugno . Rundhva . Rundhma.i Yanacti jungit Yudjda . Yudjandi . Yunakschi . Yuncta • Yuncta . Yunadmi Yudj va . , Yudjmil • Praeterit. Perfectum I. Arunal . Arundham • Arundhan .^ Aaddl^comedit. Aattam . Aadan . AadayComedisti. Arunna. Aattam . Arundham . Aatta. Arundha. Aadam, comedi. Arunadham Aadva. Arundhva . AyunBl y junxif .^ Ayunctam . Ayunctan . Ayudjz y jiinxistr Ayunctam . Ayuncta . Ayunadjam • Ayudjva • Ayudjma Aadma » Arnndhma . Verbum Runadhi et yunacti in hocPraeteritoinprimaBrah* manica persona sen nostra tertia etiam habet arunad^ tt ayunag . Ita pariter in IL persona etiara habet arunal vel arunad > et ayunal vel ayunag , tn junxisti . (*) Imperativus optativus I. Sing. Attu^ vel attdl ^ comedats Runadhu vel Rundhdl^ zgr ("^) Cum verba Samscrdamica careant modo conjunctivo seo sub« ]unctivo> ut vidimus in verbo Bhavatl ^ Brahmanes verbum aliqua tem-* poris conditione affectum relinquunt in modo indicativo^Steidem ver* bo conditionem subjungunt • v. g. Dum comederem y tu me pupugisti : jiadamyada ^ tvam atautsi mi • v ides Fieic in verbo aadam comedi Praet* Indicativi > quod valet comedi dum > dum cvmedebam y t^^am tn 3 atautsi pupugistf y iterum est praeteritum indicativi , mi me » Particula tempo'* ris ) conditione seu modo affecti , est yada > quando ^ dum > quae verbo annectitur • Mama rahhh shatrihdni bhavati yats : Mea salus occisio hostis exsistit si . Id est Si mea sahs histis occisio est . Vide supra in /idverbiisy ioter qaae Brahmaoes fraepcsitiostes > et particolas conditionales reponuat • Dual. Plur. Slng. Dual. Plur. Sing. DuaL Plur. grcdiatur, invadat, m^Mgaetiyunactu vtlyuncsly jungat. Attam . Rudham . Yunctim . Adandu • Rudhandu . Yudjandu • edant . aggrediantur. jungant • Adhi vel attal comede s ^udhi vel rundhdl aggredere» impugna,impugnatO}j^ii)src// vel/airci/ junge vel jungito* Attam • Rundham • Atta • Rundha • Adani comedam. Runadhav^ni^ Advava • Advama • comedamus • Yunctam • Yuncta • Yunadjani • Yunadjava • Yunadjama • jungamus • Sing. Dual. Plun Sing. Dual. Plur. Sing. Dual. Plur. Sing* Dual Plun Sing. Dual. Plur. Sing. Dual. Plun Sing. Ady^dam • Advu. YundjaU jungat . Yundjadam . Yundju • Yundja ^ junge • Yundjadam . Yundjada • Yu nd j am, jungam • Yundjava • Yundj^ma • jungamus • Runadhav^ ^ Runadhama • aggrediamur • Imperativus !!• Adyal edat. Rundhyal . Rundhyad^m • Rundyu^ Adya , ede . Rundhy^ • Adyadam • Rundhyadam • Adyada . Rundhyada . Ady^m,c^^;9ii.Rundhy^m • Adyava . Rundhyava. Ady^ma • Rundbyama • edamus • aggrediamur . Imperat. Optativus IIL Adyal , edat > Rudhyal . Yudjy^ ^ jungat , utinam edat • utinam jungat . Adyastam ,1 Rudhyast^m • Yudjy^tam . Adyasu • Rudhyasu . Yudjyasu • Reiiqua ut in prima conj. Bhuydl . Praeteritum Perfect. II. r Rurodha. Yuy6dja> junxit. Rurudhadu • Yuyudjadu • Rurudhu . Yuyudju . Ruritha . Yudjitha . Rurithu . Yudjithu • Rurodha • Yuyodja • Rurodba • Yuyodja . Aada^ edit . Adadu. Adu . Aditha, Adithu • Aada* Aada edi • ts PuaL Adivst • Ruriv^ # Yudjiv^ • Plur. Adima» Rurima • Yudjitn^ » Praet* Perfectum III. Sing. Arudhal^ invasit , aggressus est> tfjfi^j^/ junxit^conjugabis ut Abhul in L conjugatione • Verbum edo heic mutat forma^ , et dicitur : dgghasal , ag^ ghasaddm y agghasavan &c. Idem in Praeterito IL paricer habet : djagghdsa comedit , djakschadu comederunt, djaischu comederunt* Verbum aggredior et jungo in ho^ Praeterito III. etiam ha- bet arautsU aggressus est , invasit ; ayaukschtl junxits et tunc con- jugantur ut andtstl exultavit, in L conjugatione • Futurum I. Sing. ^//iedet; rodhd invadet^ aggredieturi joctd junget) ut Bhavidd in L Conjug. Futurum IL Sing. dtsyal edet s arotsyal invadet } ayoks^hyal junget > ut abhavis^ zyal in L Conjug. Futurum III. Sing. atsyadi comesturus est , rotsyadi invasurus est , yokschyadi juncturus est. Infinitivum et Supinum« Attum 9 comestum > comedere > ad comedendum . Rddhum y invasum, impugnatum , ad impugnandum &c. Toctum > junctum > jungere > ad jungendum « Participium Praesentis • Masc. Adan > edens . rundhan • yudjan > jungens . Fem. Adandi • rundhandi • yudjandi* Neutr. Adal . rundhal • ' yudjal • Participium Praeteriti^ Masc. Aadivan > rurudhvan > yuyudjivan • Fem^ Aaduszi) rurudhuszi, yuyudjuszi • quae edit y . quae invasit > quae junxit • Neut. Aadivai , rurudhvai , yuyudjival . quod edit , quod invasit , quod junxit • Verbum edo etiam habet : Djakschivdn qui comedit j ^jVir- sihuszs quae comedit } djakschival quod com^dit • \ Participium Futuri L Atti qui solet edere % rodhd^ yocta qui solet jungere* Participium Futuri III. Masc. Atsy ^n ) editurus > rotsyan > yokschyan. Fem. Atsyandi » r6tsyatidi > yokschyandi # Nfut. Atsyal , rotsyai , yokschyal . editurum • invasurum • juncturum • Participium Praeteriti IL DjagdhVfa postquam comedit. K/y^AW postquam invasit Juctvd postqaam junxit , vei juncto> juncta> juncto # Gerundium ex Futuro L Masc. Attavya , comedendus • Rodhavya , invadendus , impugnandus « Yoctavya , jungendus • Fem* Attavyl, comedenda. Rodhavya, impugnanda^ Yoctavyi, jungenda • Neut. Attavyam , comedendum . Rodhavyam > impugnandum • Yoctavyara , )ungendum • Hoc modo conjugatur Bhulpdlandbhyavaharayo seu verbum Ehu* nacti ^ quod significat comederc ^ et regerc% Bhunacti y comedit, regit • BhunaVjchi^ comedis, regis • Bhunadmi^ comedo, rego, in omnibus ut yunacti . , Praeteritum L Abhunal , vel abhunag comedit , rexit ♦ Imperativus Optativus L jBhunactu^ vel Bhuncdl^ edat, regat^ Bhuncti , vel bhuncdl ede , rege • Bhunadjdni , edam , regam • Imperativus IL Bhudjdl , ut yudjdl • Imperativus Optativus IIL Bhudjdl^ ut Bhuydl vel yudjdl . Praeteritum IL Bubhodja comedit , bubhudjadu comederunt , bubhudju co* mederiinc . S8 Pfaeteritum m. 'Ahhauiathtl y comedit» ut apakschtl coxit, in L Conjug* Futurum L Bhocta come4et , ut yoctd . Futurum IL Ahhokschyal-j Futurnm IIL bhokschyadii Supinum Bhoctum\ Partidp. Prae& Bhudjan ^ hhudjattdi » buhdjal i Particip. Praeten Bhubhugivdn^ bubhudjusziy bubhudjival ^ Particip. Fut. L Bho^ ctdi Particip. Fut. IIL Bhokschyan^ Particip. Praet«. IL Bhuctvdi^ Gerundium Bhoctavya • CoNjUCATIO II L Sszugnabhiszave seu Sunodi . Tschintschayane > seu tschinodl^ certam cerimoniam exercet • auget • fanuvlstdre sen tanodi ^ ^cit y Kriankdranc seu Karodi ^ facit» operatur, extendit • operatur, agit. Bhrungvyactdyam seu Bhravidi loquitur) dicit« Indicativus • Sing« Sunodi , tschinodi , tanodi y karodi , Bhravidi • ritum cxercet , auget^ ' facit , facit , dicit • DuaL Sunud^) tschinuda, tanuda, karuda, bhruda • Plun Sunvandi ) tschinvandi , tanvandi , karvandi , bhruvandi « Sing« Sunoszi, tschin6szi> tanoszi» karoszi , bhraviszi • auges^ facis, facis loqueris. Dual. Sunutba , tschinuta , karutha > bhrutha • Plur. Sunatha, tschinuta > tanutha, karutha , bhrutha« Sing« Sun6mi> tschin6mi > tan6mi > kar6mi > bhravimi • rit. exerceo > augeo , facio > facio > loquor . Dual. Sunvii> tschinva, tanv^'> kurva> Bhruv4. et sunuva>^/ tschinuva^ et tanuvi • Plun Sunmi^) tschinma> tanm^> kurm^ > bhrumi et sunum^r/ tschinuma// tanuma> Praeteritum L Sing* Asun6i > atschin61 > adan6l > acar61 > abhravil * auxit > fecit , fecit , dixit . DoaL Asunuvad^m> atschinuvjLdam > adanavad^m> abhradam* Pltir< Asnavan, atschiam» adaam, ibkram. Siog. Asanb > atschind , idand • abhraW. suxistit fecisfi^ dixisti* Dual. Asanadaai» atsdunadam » adanadam, abluiidaia.. Plnr« Asunuda» atschinuda, adannda, jd>hruda« Sing. Asunuvam , atschinuyam , : ^^ ^^!!f * abhruram • * ) acaravam , acurml, abhrami* Impen Optativus L Sing. Sunddu 'uel suttud^ > tschinodu ^ei tschinudj^l , tan6da vel tanud^ ^ karodu vel karudM > bhravldu vel bhrudsU • Dual. Snnudam» tschiaudibQ) tanudim» karudiim , bhrudibn • Phin Sunvandu y tschinvandu » tanvandu > kurvandu^ bhruvandn* Sing. Sunu tschiou tanu kuru BravL £t suhudal ^r/ tschinudal , et tanudal , et kurudal » tt bhrudal • cerim.fac. ^uge . fac. fae* dlc. DuaL Sunudam^ tschinudam > tanudam» karudam» bhrudam* Plun Sunuda Sing. Sunavani» tschifiavani » tanavaoi^ caravini > bhrav^ni ctfim.faciamy augeamy faciam^ faciam^ dicam. Imperativtts IL Sing. Sunuyal > tschinuy itt > tanuy al , kuryil , bhrayM • Dual. Sunuyadam > tanuyadam » kuryadam , bhrayildim • Plun Kuryu , bhrayu > Sunuyu > tschinuyu • Sing* Kury^, bhraya, sunuya> tschinuya» Dual. Kuryadam , bhrayadam , sttnuyidam , tschinuyadam • Hun Kuryada , bhrayada , sanuyida , tschiQuyida . Sing. Kuryilm , bhrayam , sunuyiim • Dual« Kuryav^, bhrayava, sunuyiva. Plun Kury^il, bhray^ma, sunuyitoa. Imperat Optat. IIL •Sing« Siiyal , tschiyal , tanyiU i kriyai , utschyM • Dual. Siiyistam , tschiy astam , canyastimi knyastam, utschyastam* Plun Shyasu, &c. Sing. Shyi^, tschiy^, tany^: &c. M Siiyasta > &c« ut Bhufal io L Conjug. Perfectum IL ^ Susiiva^ tschicaya y izdzxkz^ tschacara , nr&tsclia # Dual: Suszuvadu , tschikyadu^ t^nadu , tschacradtt , iltscfaadu * Plun Suszuvu^ tschikyu, tenu^ tschacru > iitschu • . Sing. T^nitha tschacartha •. iitschita vd tadasta . feeisti fecisti^ DuaL T^nathu> tscbacrathu , Plur.. T^na> tschacra, Sing. Tena tschac^a,, Hjet Tadana Duah T^niva> tschacrival, Plur« T^nim^y tschacrimi ,. ftcimus , fecimus , vel utschacta Ita Tschighetha ^ dixistl htschithu uvatscha iitscha vel uvatscha • utschiv^ • utschimi • vel tschicaitha . dual.tschicyathu# piu« tschicya • tschic^a. tschicyava • tschicyama • diximus • Tschitscitdya ^ tschitschjadu ^ tuhitschyuy in i.. Brahm. pers. Singularis • Praet. Perfectum III.. Sing» Asdwil^ certam cerimoniam: fecit s atscheyszai ^ auxit \, atdml fecir^ item 4Mii/i fecit^ cum penultima brevi y acdr^ szJl fecit V avbtschal loc.utus est > dixit . Hoc ultimum con- jugabis \xi abhul in i. Conjugatione » alia quattuor verba antecedentia ut anandil exultavit , ibidem in fut. IIL Fiiturum I. Sing, Soda) tsch^d^^ tamd^, kami^, vacta. augebit , faciet , faciet > dices . Futnrum IL Sing. Asoszyal) atschcszyal) ataniszyal> akariszyal^ avakschyal* Futurum lil. Sing. Soszyadi , tsch^yadi) tanissiyadi i kariszyadi ) vakschyadi . Ov0ifii2i ut khaviszjfadi . Infinltivum et Supinum. S6dum y tschedum » tanidum ^ karttum ^ vactiim • Participium Praes« Masc. Sunvan ^ tschinvan > tanvan > Kurvan ^ bhnivan augens ^ faciens^ faciens^ loquens. $1 Vem. Sunvandi ^ tschtnvandi y Mnvandii kurvandi^ bhruvandi . Neur. Sunval, tschinval dcc. Partici|MUSi Praeteriti . MasCf S{tauvan ^ nkschlschivan ^ tenivan , tschacrvan ^ tttschivan • Vcms Sttszttszi ^ aitschitschyttssi > tenuszi^ tschacrnszi « utschuszl « Neut. Suszttvai) xiitschitschiy^ , tenivai» fschacrvai) ucschivai* Participiuin Futuri L Masc» Soda y tsch^d^ » unidi > kartt^i , vacti • qui soiet cerem. £accre> qui solet augere y £icere> loqui # Participium Fut« III. Masc. S6szyan > «schbzyan > taniszyan > karjszyan ^ vakschyaa « Penir Soszyandi &c« Neut« Soszyai &c« Partlcipium Praeteriti. II. Itschitva postquam auxit > aucto , ir/>irij postquam fecic > £t« »r/t;i postqaam dixit » locutus fuit &c« Gerundium ex Fut. I. M. Sodavya 9 tschedavya , tanicavya, karttaVya^ vactavya* F. Sodavya , tsch^davya &c. . N. Sodavyam y tshedavyam , tanitavyam ^ karttavyam &c. augendum ^ faciendum » faciendum &€• Notaxidum , qood verbis subinde aliquae praepositiones an« nectantur et cum iis componantur > itaque speciminis gratia heic pauca verba ttadimas^ Sing. Samscarddi ornat i compositum ex sam simul & karodi fa* cit , id est 9 adornat > coornat ^ ornatum facit . Samscaroszi orilas &c. Samsearbmi crno etc^ In Praeterito I. Samascarol ornavit j ita vtdangdi ^mxxXixxm ^ valde £acit)in Praeterito habet vyaddnU valdc fecit . Sic ^&^^^^j4i// assidet ^ pro- pe sedet auc habitat , in Praet. habet ubdvasal . (^) ("^) Quacnvis io dialectis lodicis ex Samscrdamica lingua dima- nantibus nomida et verba persaepe cum Samscrdamicis in sua radioe materoa convcniant ^ attamen inflexiones illorum nominitm et verborum a maternis valde discrenant. v. g. Vcrbum' samserdamicum-ifCiird/xrr &-' cio > Kafiss facis y Karosi facit » in lingua Mat^heica comugatur ;: Mff M 2 9^ CoNJtfCATIO IV« Dhu Krmgdravya viniyam^^ Grahaubadani sevk Grakmtsdi ^tC* stu Kfinnddi , emit • Sing» Krinn^di , emit • l>\xkL. Krinnida. Plun Krinnandi . Sing. Krinn^i , emls * Du^ Krinnithi^. Plun Krinnitha . Sing. Krinnami, emO'. Dual. Krinniva. Plur» Krinnima • cipiC) prehendit» cafMC Grahiin^ > accipit • Grahnnida • Grahnandi • Grahnibi» accifis. Grahnnitha* • Grahnnitha. Grahnnami > accipio. » Grahnniva . Grahnima • Praet. Pserfectum L Sing. Akrlnnll^ emit^ Duai. Akrinniddm » Plur. Akrinnan . Sing. Akrin Aa ) emisti » Dual. Akrinnidam • Plur. Akrinnida . Sing. Akrinnam, emi.. Dual. Akrinniva • nur. Akrinnim^. Agrahnnai ^ accepit . Agrahnnidam • Agrahnnan • Agrabna^, acceplsti Agrahnnidatn • Agrahnida . Agrahnnam> accept. Agrahnniva • . Agrahnimi^ • Imperat. Optat« I. Sing. KrinnadU) vf/ Krinnidal • Grahnnldu > vel Grahnidid » Dual. Krinnidam . Grahnnidam • Plttr. Krinnandu • Grahnandu • Sing. Krinnihi» WKrinnidal. Grahanna, vel Grahnidal% Dual. Krinnidam» Grahnnidam. Plur. Krinnida • . . Grahnnida . Sing. Krtnn^ni* Grahnani. Dual* Knnnivi. .Grahniva* Plur. Krinniml. Grahnima. tiartam ego fiicio ; tam ihartest , tu fiicts ; tou kharti ille (acit • Vide Ijbrum : Grammatica Marastaa mais fwlgar ^ em Rbma 1778. pag. %o. lHo^ pariter asoveiiit in lingaa Tamsflieay Malabarica > Talenganiea ^ i/agarica vuif ariialiis^w diaJectis ex Samscrdamica matrc dcsce&deatihai* Inpcfst* n« Sing« Krianiyid , enua . GrahniyiLl # stHfiM utadjfiU^ comedat. 9S Sing. Kriy^ Imperac Optat. IIL Grahyid , nt bhujfai • PratL Perfcct, II. Sing. Tschicraya^ emlfz Djzgt^ZySecepit. Dual. Tschicriyadu • / Djagrhadu • Pluh Tschicriyu • Djagrhu • Sing. Tschicrayitha , emistl . Djagrahitha> sceepisti. Dual. Tschicrayithtt • Djagrahithu • Plun Tschicraya • Djagraha • Sing. Tschicriya vel tschicraya • Djagriha accepi . Dual. Tschicrayiv^ . Djagrahi vi • Plun Tschicrayim^ • Djagrahimi • Perfectnm IIL Sing. Akreys2]l* Agrahiif sccepit . nt anandU exultavit • DuaL Akreysztam. Agrahisztlm» Plun Akreyszu • Agrahiszu • Stng. Akreyszi, rjii////. Agrabiszi » nrcr^/// &c. Futurum L Sing. Kreda emet . Grahids^ accifiet . Futnrum II. Sing. Akreszyal ^ emet . Agrahiszyal) accifiet^ capiet . Futuram IIL Sing. Krcszyadi, emptUrus est . Grahiszyadi > accepturt^s est . Infinitivum et Supinum. Kridum^ emptum , emerc, ad emendnm. Grahidum , acceptum> captum» ad accipiendum , item intelle-- ctum , comprehensnm , ad intelligendum » item ad perci< piendum . Participium Praesentis« Masc. Krinnan> emens. Gv^^zn ^ acdpiem ^ percipiens. Vtm. Krinnaqdi . Grahnandi • Neut. Krinnal • Grahnal . 94 Partidpium Praeteriti • Mt Tschicrayiyaa y qui mit . Djagrhivam) quiofcepit. T. Tschicrayuszi • DjagrhusKu , N» Tschicrayivat • Djagrhivai. Participium FuL L M. Kr^da, qui i§Ut emere . Grahida, qui solet accifefe . V. Kretri , quae solet emere . Grahitri , quae solet aeciperf . N. Kretr , quod Grahitr , quod Masculiaa et neutra declina per exenntia iar breve • Participium Fut. IIL M. Kr^szyan , empturus . Grabiszyan > accepturus * F. Kr^szyandi . Grahiszyandi • N. Krerzyal* Grahiszyai. Participtum Praet. IL Kritva empto , postquam emisset , dum emissct . Grahitva , accepto > postquam accepisset « Geruodium eic Futuro L M. Kredavya , emendus . Grahidivya > accipiendut . F* Kredavya • Grahidavya , accipienda. N. Kredavyam . Grahidavyam > accipiendum . (^ * Dhudhdng dhdrana poszanayi . Huddnd ddnayo # seu dadhddi excipit > et dd- ^eu Giuhodi dat et accipil^ per* dadi dat, donat • tnutat • Sing. Dadhddi cxcipit . DadddidM. Giuhbdi dat, accipit. Dual. Dhatta* Dattil. Giuhuda. Pliir. Dadhadi. Dadadi. Giuhvadi. Sing. D^diYihvexcipis « Dadasi das « Giuhoszi • » ("*)- Verbaet nomitia Satmcrdamica ubiqne latinis literjsscribmus^ sicut ea scripsere R* ?« Joannes E« Hanxleden^ R. P. deNobilibus^ et D. G« JoneS) olim Academiae Anglo-Calcuttanae Praeses; hi enim viri alios omnes linguae Samscrdamicae peritia > et sana orthographia longe superarunt. 'W^ilkins 3 Anqaetil du Perron ^ Hodgcs > Dow, aliique, qui Samscrdamica attigerunt^ projectitia^ corrupta , et pkrumque er-^ ronea meth odo et arte vocabula Samscrdamica expriniuat et describunt# 9% DuaL Dath^ . Dathii • Giuhuth^ «> Hur. Datha. * Datha • Giuhutha • Sing. Dadhimi . Dadami « Giuhomi . txciph . do. * do et accipio • Dual. Dathvi^. Dadva . Giuhuva • Plur. Dathmi . Dadma . Giuhum^ . Praet. Perfett* L Sing. Adadhal . Adad^i . agiuhol , dedit excepit , didit . et accepit . Dual. Adhattam . Adattim . agiuhodam • Plur. Adadhu . Adadu . agiuhuvu • Sing. Adadhi . ' Adadk. agiuho . excepitti • dtdisti . dedisti et accepk Dual. Adhattam . Adattara • agiuhutam . Plur. Adhatta . Adatta • agiuhuta • Sing. Adadhdm . • Adadim • agiuhavam : exccpi . dedi . dedi ) accepi . Dual. Adadhva: Adadv^ • agiuhuva • Plur. Adadhma » Adadm^ • agiuhuma « Imperat. Optat« L Sing« Dadhattt ^ *vel dhattal , excipiat . dadiltu , vel daiihl ^ det . " giuhottt > vel giuhutal , det » accipiat ^ Dual. Dhattam • dattam • giuhut^ , Plur. Da:dhatu . da^atu • giuhvatu • Sing^ Dh^hi , ^uel dhattal ) excipe . d^hi , vei dattal y da. giuhudhi K/et ginhutal> da et accipt Dual. Dhattam . Plur. Dhatta. Sing. Dadhani . excipiam • DuaL Dadhav^^ Plun Dadhama. Sing. Dadhy^ Dattam • Datta • Dadani • dem. Dadiva. Dadam3^ • Imperativus IL Dadyal • Dual. Dadhyitim. Dadyataai# giuhutam . giuhuta • giuhavani -. dem > accipiam . giuhavava • giuhavama • giuhuyal • giuhuykam . 9« Plar. Dadliytt* Dadyu. giuhuyu; Si ng. Dadl^ excipe , dadyi , ds \ «OBfitgabis ut siyil eomedbt » in Imperat. II. in secunda Conjugatione . Imperat. Optativus UI. Sing. Dhiydi. Diydl, Huysl , ut Bhuydl : Excipiat, utinam excipiatj det,tttinam det i det et acd'. piat , tttinam det et accipiat . Praeteritum Perfect. II. Sing* dsdhau • dada» . giuhdvd , vel giuhavdntschaMra ^ vci Excepic • dedit • giuhavdmbabhuva ^ vel giuhavdmdsa -.. Dedit et accepit • N. B* Praeteritum II. verbi giuhodi > nempe giuhavantscha^ cdra ) componitur ex praeterito verbi karodi > facit i iteoi ex bha-- vadi existit \ item ex verbo substantivo asti est y quod in Praete. pariter habet dsa > unde fit giuhavdmdsa Dual. Dadhatu, Plur. Dadhtt» Sing« Dadhitha > Dual« Dadhathu y Plun Dadhau ^ dadatu » dadu> daditha , dad^thu , dadau > Sing. - Dadhau cxcepiy dadan dedi DuaL Dadhiv2i> dadiv:^, Plur. Dadhim4> Sing. adhal > Duid* adhatim> Plun adhu y Sing. adhil ^ Duah adhatam > Plun adh^ta > Sing. adham > DuaL adhav^l) Plur. adhama > Sing. Dhit^) Sing. adh%al| dadim^ , Perfeccum III. ad^, adMm, adu> ada> ad^cam > adsita 9 adim y ad^mst , Futttrnm L ddt^, Futttrum II. , ad^al > giuhavatu • giuhavu • giuhavitha * giuhotha • giuhiva • giuh^iva dfdi accepi giuhaviv^ • giuhavim^ • ahausztam • ah^zta • ahiiszi • ahausztam • ahauszta • ah^am • ahaszmii • hdta> ut bhavitd^ ahdszyal • Futurum IH. Sing. dhibyadi» dsbyadi • hbszyiidhVitbhavlsysdi iQfinittvum et Supinum.. Dhdtum ezceptum, ad accipiendum yddtum datttmi ad daa« dnms hotum datum accejptumi ad danduin accipieadum^: Participium Praes« Masc. Dadhd^ dadaK giuhvai* Fem. Dadhari > dadati^ giuhvati. Neut. Dadhal • dadal.« ^iuhval^ Masc. -in duali , dadhau , dadau , giuhvadau « Masc« in PIural« > dadha , dadi , giuhvada • Patticipium Praet* Masc. Abhidadhivan > dadivan > giuhaviln « 7em. Abhidadhuszi > dadivuszi > ^giuhavuszi « . Neut. Abhidadhival > dadival> ^iuhaval^ Participium Futun L Dhata> dM, h6tk. Tem. dhatris dittrl^ hbtd. qui solet excipere . Particip. Fut* in. Masc. Dhasyan ^ diasyan , lioszyan « Fem. Dhasyandi> dasyandi« hdszyandi^ Neut. Dhasyal . dasyal , hdszyal # excepturum^ accepturumy daturum . daturum accepturum • Participium Praet. IL * Dhatvd acceptO) datvd dato> hutva dato accepto> postquam dedit^ accepit &c. Gerundium ex Fut. I. Masc« Dh^tavya> . datavya> h6tavya« Fem. Dh^tavya , datavy a > hotavya ,* Neut. Dhatavyam , daravyam , hotavyam • SECTIO IL De Verbis Passivis • Verba passiva omnia conjungantur ut verbum activum Edbadi vel ^dhate , quod paullo infra subjiciam inter verba 4?^ ponentia . Quare heic principia tantum subjungani cujus- \i$ difficilioris Temporis : N 9« • Praeteni . Sing. ^dtiyiwi, iitigetur. Patficbfat^, coqiilttif^ ahubhuyat^ , habetur • .viyati ^ dissdlvitur 3 destrultur • nandyate, exultatur. nidiyat^, ligacar^ tudyate , dolor infertur « divyati , ludinir . mutschyate , dividitur • tschdryate > surripitur . palyate 9 gubernatur • artschyatfr , colitur * adyat^ , comeditur • rudhyat^, inpugutar« bhudjate^ voratur • yudjat^, jnngitur^ abhisziiyate , fit certa nitschiyat^ , accumulatuc • cerimonia • tayate , fit , extenditur • kriyac^ , fitt utschyate > dicitur . tanyate , fit • vikrlyat^, emitur^ grahyat^> accipitur* vidhiyat^, excipitur, huyate, datur et acci- prehenditur. pitur. vrdhvamsyat^^destruitur» prashyat^, paritur^ mriyat^ , mors obitur • hayate , itur • vriyat^, eligitur • adifihayat^ , incubatur manyat^, existimatur. passiv^ \txhijacet. ashyati , obtinetur . Praeteritum Perf.^L Aidhyata , auctus • Anbabhuyata hahitus • Apatschyata c^ ctus. Avlyata destructus. AnandfBia gdvisus ^ laetatus . Anahyar ta ligatus • Atudyata punetus ^ dolore affectut . Adivyata lusus • zmmscYiyztz separatus y solutus . Atschbry aia Jurto ablat$u . Apai- yata rectus . Artschjata cultus % Aadyata comestus . Arudhyata impugnatus • Abhudjata denjoratsis . Agiudjata junctus • Abhya- sziiyata certa cerimonia facta . Niratschiyata accumutatus . . At^«- yata vel zunyata faetus , extensus • Autschyata dictus . Akriyata factus . Vyakriyata emptus . Agrhyata acceptus , intellectus , com- prehensus . Dhyadhiyata exceptus , prehensus . Ahuyata datus Acceptus . Pradhvamsyata destructus . Prasityata natus , partu edi* tus . Amriyata mortuus . Ah^iyata prcfectus . Avriyata electus . At- yashayata jacendo impositus , colUcatus • Amanyata existimatus ^ honoratus . Aashyata ohtentus . Offlnia haec in feminino habent ultimum a longum , et ifk 99 nevLtto m finak, ut ssfyMis obtentus» ashyata obtQnM» mshyit^ tam obt patsdiy^ta 3 . nan4y^t9 ^ Viyeta^ nahyeta, tudyeta, mutKhy^> tschoryita > paly^tjK^ artschy^ ta» adyeta, &c. Imperativns III. Anubhavisziszta > ^dhisadssta » patschiszta , nandisziszta > vyasziszta > natsiszta > tatslszta , devisziszta , muks^hiszta > tsch6« risziszta , tt tschorayisziszta , piUayisziszta et paliszi^a > i^rtscha^' yisziszta , atsiszta > riitskzta ^ bhulischiszta > nitschayisa^ta et nitschesziszta , tanisziszta^ vakschiszta > karisziszta et krsziszta» krayisziszta et kresziszta > grahiszissita ^el grahiszta , ^h^siszta > h^lvisziszta^^/ hosziszta^dhvamsisziszta, prasavisziszta vfii praso- sziszta, et prasavasziszta j miriszkzta r/ mrszisztas.haysziszta^^/ hisziszta s varisziszta 3 shaysziszta ^ mapisziszta > akschiszta • Praeteritom Perf. IL Anuhhabhuvi , vctt pasnva vecbi hahhwua ftiit , exstitit} edhamtschacri auctus fuit, proprie > auctus factus e^ ^ ^bi vi- des incrementum verbi tschacar fecit, collocatum in passivo • Dicitur etiam tdhdmase auctus fuit , vd idhdmbabhtf^i auctus exstitit, ^ stato accresciuto . P^tsche coctus fuit> nanan^^i ^^^* yhy nhhJty tutud^ > didiv^> mnmutsch^ > tschoqyamtsc^cre , tschorayamase 5 tsch^rayambabhuv^^r/e? ablatasfuiti p4|ayam« tschacr^ ^ et reiiqua ut in tschorajamtschacre i artsf ha]Hlfftscha- cre> aad^ vel djaksche> rurudb^, bbubhudj^) yuyudj^ » abhi- szuszuve , tschiky^ vel tschitschy^ > t^n^ ^ iitsch^ > tspfaacr^^ tschikriye, djegrh^ , dadhi > djuhuv^ vel djuhav^mis^, dadh- vams^ , suszuve ) mamr^, d^h^,vavr^)Shishy^>m^n^>anashe* Perfectua IIL Sing. Dualis Phirali^ Ambabh^vi , ambabbaviszat^m > ambabl^iy^zata » N 1 10» AtdhiV aidhiszltilm «^ aidhisza».: Ap^tschi y Anandi> anandisz^tam > Avyaij y a^yaijszitam > Ahlfai, anatsdtam » aafttssci» Atodi^ atuts^tam> • Adevi^ ad^viszatam > ad^viszaca • Amotschi, amntcschatam > amukschata • Atschori y. atschoriszatam » atschdrisiata ApaH y ap^lisz^tum > ■ Artschi , artschiszatam > Agghasi , agghatszatam » Arodhi , arSdhiszatam^ • Abhodji y, 1 , Ay6gi> Atschay,. atschlyisz^tam > #/ atsch^szatam > / As^vi > asdviszkam > Atani , Avatschr > avakschatam», Acar i , acrszaszam , Acray , acr^yszatam >. #/ acceszdtam > • Agrahi > ahaviszatam > r/ ah6szdtam > * Vyadhay > vyadhaijszatam > vyadh^jszata Abh^i y ~^ Adhvamsi> adhvamsiszdtam> Asavi 3 . i Amki» amariszitim> et amrszdtdm > Ahiij^, k Avarr, avartszat^m y et avrszAtam». ■ -» Atyash^ij, atyashayszsit^m > • Aman» > Ashi> («stusiil^» • loi ^; apakschsitam 5 apakschata ; Comesttts faU . Comesti fticrc • C^mestifuere . Futurum L Futurum IL Futnrum IIL Anubhaviti^ > ambabhaviszyata • anubhavi^ate ; Edhiti, aidhiszyata > . edhtszyat^ • Pacta, apakschyata , paksrhyaf> . Nandit^ , anandiszyata > nandiszyat^ • Vyiti , avydsyata , vy^szyat^ . Totti , at6tsyata> totsyat^ • D^vita , adeviszyata > deviszyat^. M6ct^ , am6kschyata > m6kschyat^ . Tschorayitsl , atschoriszyata > tschoriszyat^ • P^ayit^ , apaiiszyata > paliszyate • Fut.I. Fut. II. Fut. IIL Artschayitil , aartschiszyata > artschiszyate • Att^, aatsyata > atsyat^ • R6dh^ , arotsyata > rotsyat^ . Bhdcta , abhokschyata > bhokschyate » Yocta , ayokschyata > yokschyati • Tschayit^ isttsch^yiszata > et Tschfeti , et atsch^szyata > tsch^szyat^* Siivit^ asaviszyata > • et Sotl , et as6szyata> s6szyate • Tanit^, ataniszyata > taniszyat^* Vacta , avakschyata > vakschyat^ • Kart^ akariszyata et Kilrita , et akari$zyata> kariszyat^ • Krclyitsl , acrayiszy ata > et acreszyata > kr^szyate • Gr^hit^ agrahiszyata > • et grahit^ , et agrahiszyata • grahiszyate • Dhatjk , adh^yata > dasyat^ . Hi^vit^ , ahaviszyata . et ahdszyata> hoszyat^ . Dhvamsit^ , adhv^msiszyata > dhv^msiszyatd . Ssivit^ , as^viszyata • €t savita> et asdszyata> s6$zyati . lot ««raartik> Vkmk Sbiyit9 > M^nita > Asbiti et asbt4. ainariszyata, ' ab^kyiszyata H ahisyau , aviriszyata « €t avariszyata » amaniisiyata > aashishzyata €t fikschyata > S E C T I O IIL mariszyat^ . biylszyat^ . variszyatd • shayiszyate • maniszyate • akschyat^ • De verbis Comtnunibus sivi Mediij y et de Diponentibus ^ive Submediis. Cominune seu medium verbum esc^quod aUas actlve^alias passive s]gnificat> ut apud ^xztcos ty^iuu ^ duco et ducor ^wfiil^pijuu porto tt portor\ Deponens sive submedium > ut fMXfifu^fugno. Talia apud Brahmanes sunt edhate augct y patschate coquit , munts^ chat^ dividit, solvit, separat , sity^te parit de animali> mriyat^ moritur) tsckorayate furatur, pdlayaSe regit» gubernat, artscha-^ yati co\\i^nahyate\\%^t , vyayate perit, deficic> dhvamsafi it^pergit» Sing. edhate, acrescit^Mc. Edhavrdhau. Dual. ^dhet^. Plur. ^dhant^ • Sing. edhas^ • auges ^ augeris » aerescis . Duai. ^dh^h^. augetisy acrescitls. Plur. edhadhv^ • augetis , acrescitis . Sing. ^dh^ . augeor , inerementum accipioy accresco « Dual. ^dhavah^. Piur. ^dhamahi . Perfectuni L Sing. Aidhata , apatschaca » avyayata , asuyata , ^ amriyata, amttatschata, apalayata. Dual. aidhetam , ashyatam , amriyat^im , irtschayatam , apala- yatam , anahyatam » apacschatam • Plun aidhanta , asiiyanta » apaischaJDta , &c. Sing. aiaWthi, asJiyethii, 8ct. Dual. aidhetham. Plur. aidhathvam , «shyadhvairt , apatschadhvtttt » && Sing. aidh^, ashy^, apatsch^, »»«w? , *«x/ , r«xi,&e. Dual. aidh^vahi. Plur. jiidh^mahi , ashyamahi , &C. Imperat. I. Sing» Mhatim , patschatim , shyatim , mriyatim , muntscha- . tkm , dhvamsatim , t$ch6rayatim , nahyatim . Dual. Mhetam , patschetam . Pbir. fedhantim , patschantjlm . Sing. Mhasva, patschasva, &c. Dual. ^dh^ih^m , patschMim . Plur. Whadbvam, patschadhvam , siiyadhvam , 8cc. Sing. ^dhey, patschey, siiyey , mriyey , &c. Dual. edhivahey, patschivahey , suyivahey. Plur. ^dhamahey, patschamahey . Imperat. II. Sing. edheta , patschJta , dhvams^fa, sdySta, vyayita,munt« sch^ta , tschoray^ta , artschay^ta , nahyeta . Dual. edheyatam, patsch^atim . Plur. ^dharan , patscharan , siiyaran . Sing. ^dhith^l, patsch^tha. Dual. edheyilham , patScheyjkthim . . Plur. edh^dhvam , patsch^dhvam , siiy^dhvatn . Sing. ^dh^a, patscheya* Dual. ^dh^vahi , patsch^vahi . Plur. ^dh^mahi, patschemahi, shydtnahi. Imperat. Optat. UI. Sing. edhiszisua, patschiszta, dhvamsisziszta , vyaslszta , sa- visziszta , mrezlszta , tschorayiszlszta , pjdayiszlszta » artschayisziszta , nat$is2ta . Dual. fidhisziyitJm , patschiyitetim . Plur. edhisziran , patschisziran . Sing. edhisziszta, pakschiszti, hatsiszti. Dual, edhisziyisthim , pakschiy^tham , natayisthim . inrszlyasth^ > mukschiyasthara , &c. i t»4 Plun edhiszldkvam > pakschidhvam » &c. Sing. edhisziya, pakschiya» natsiya, &c» Du^# edhiszlvahi , payschiyahi . Plur* ediszimahi ^ pakschimahi > natsimahi* Perfectum IL Sing. ^dhantschacre , tschorayantschacre > p^iayaucschtcre » artschayantschacre • wl edhamasa> tschorayamasa, palayam^a > artschay^masa • vel ^dhanbabhuva > tschorayanSabhuva > palay^inbabhuva > artschayanbabhuva • Haec et alia verba utuntur verbis auxiUaribus ad hoc tem- pus exprimendum > ut in Italico sermone : e stato rubato , accrc^ sciutOy etin Germanico :es ist gestohlen viorden > ac proindepro- prio perfecto carent • Hec omnia sequenti modo inflectuntur • DuaL edhantschacrate &c. Plur. edhantschacrire ) aucta sunt>incrementa factasunt» Sing. edhantschacrsze> aucta faisti> acrevisti. DuaL edhantschacrathe • ^ Plur. edhantschacrdhuv^ , auctae fuistis > acrevistis . Sing. edhantschacre > acrevi > auctus fui , incrementum feci . DuaL edhantschacrvahe > &c. Plur. edhantschacrmah^ > acrevimus, &c- Sequentia proprium Praet. IL habent • Sing. P^tsch^ > dadhvanse> suszuve , vivy^ > mumutsch^ > neh^ • Mriyate > habet solum Perfect activi , DuaL Petschate> vivyate &c^ Plun Petschire, vivir^^ Sing. Pctschisz^, vivisz^. DuaL Petschathc , vivyathc • Plur^ Petschidhv^, vividhv^- Sing. Petsche > coxi et CQCtusfui . Vivye perii , et destructus ful. DuaL Petschivahe > coximus > et coctt fuimus . Vivivahe • Plur. Petschimah^, vivimahe. Verbum mriyate ^ moritur* Sing. Mamara > mortuus fuit. DuaL Mamratu. Plur. Mamrii. Sing. M amsrtha ) mortniis fiiisti • Dual. Mamrthu. Plun Mamra. Stng. Mam^ra et mamara > mortuus fui « Dual. Mamriv^. Plur. Mamcima) mortui fuerunt. Perfectum III. Sing. ajdhiszta > adhvansiszta > asaviszta , w/ asdssta t apscta ; amrta nempe coctus > cocta » coctum fiiit > mortuus t mortua ) mortuum fuit • Dual. aidhiszatam > asavisz^tam , apakschMm > amrsz^ltiha • Plur. aidhiszata , asaviszata > apakschaca y amrszata « Sing. aidhiszti ) asaviszta» apacthi, amrthi. Dud. aidhiszath^m , asaviszatbam , apaksch^th^m • Plur» aidhidhvam, asavidhvaixf > apactvam^ Sing. aidhiszi > asaviszi y apakschi • Duai. aidhiszvahi) asaviszvahi» apakszvahi^ Plur. aidhiszmahi > asaviszmahi » apakszmahi « Ita pariter inflectuntur « Sing. avyasta > apipalata > atschutschurata > anadhav dcstructus fuit , defecit . rectusfuit . surreptusfuit • ligatusfiUt • DuaL avy^itam , apipalatAm , atschutschuratam > anatsat^m « Plur. avydsata > apipalanta > atschutschurata > anatsata • Sing. avy^stha , apipalatha , atschutschurath^ , anadha . Dual. avyasithim, aplpalatham, atschutschuratham, anats^thJlm* Plur. avyadhvam^apipaladhvam^atschutschuradhvam^anadhvam • Sing. avyasi , apipala, atschutschura , anatsi • Defcci y rectusfuiy surreptus fui y ligatus fui . Dual. avyasvahi , apipalavahi » atschutschurdvahi , anatsvahi ; Plur. auy^mahi , apipaiamahi , anatsmahi • Hunc ordinem sequitur etiam aartschita > cultus fuit • Futurum L Sing. edhit^ , pacta , dhvamsit^t vy^ta, s6tk > martti , moct^ , tschorayita, palayiti> artschayitd, nadhd. DuaL Edhitarau > pactarau , sotdrau , martcarau &c. Plur. £dhitara> pactdra, s^tara» marttara. O (Jty6 accracesy c^quMsj nascerlsy Dual. Edhit^ath^) pact^ath^; sotasatb^> Plur. Edhit^dhve, pactUhv^^ Sing^ Editah^ 9 pactilhd 9 accrescam ^ coquar , DuaL Edhicilsvah^ pact^^h^ vPrur. sotadhv^, sotah^ ) nascar ^ sotibvah^ » mwieris • tnarttasath^ » marttadhv^ • marttah^ • moriar 4 martd^ah^ • martt j^ali^ • pactosmah^» soti^ah^> Futttrum il. Sing. Aidhiszyata , apakschyata , adhvamsiszyata 9 avyasyata s * asdszyata et asaviszyata > amdkschyata , atsch6rayiszydta > apalayissiyata > aartschayiszyata > anatsyata > amiriszyata • Hoc ultimum habet etiam terminationem verbi activi , nem« pe amariszyaly morietur) seu mortem obibit> et infiecti- tur ut abhawszyal in activis « Dual. Aidhiszyetam > apakschy^t^m , Scc. Plun Aidhiszyanta , apakschyanta > Scc. C5 — avj,., ,_s apakschyathi , &c# apakschy^tham , &c* apakschyadhvam > &c« apakschy^ • apakschyivahi • apakschys^mahi • Futurum IIL Sing. Edhiszyat^, pakschyat^, dhvamsiszyat^ > vyisyat^ > savi- szyat^> mariszyat^> mokscbyate> tschorayi^yat^ > palayi* szyate> natsyate* Dual. Edhiszyhe> pakschy^t^> Plur. Edhiszyanti> pakschyante> &c* Sing. Edhiszyas^, pakschyas^. DuaU Edhiszyeth^> pakschyethi. Plun Edhiszya dhv^ > pakschyadhv^ • Sing* Edhiszyd> pakschy^« accrescam , incrementum accepturus sum > coquar • Dual. Edhiszydvahe > pakschy^vahe • Plur. Ediszyamah^ > pakschy^mahe « Confer Indicativi tempus Praesens et Futurum III > it«IO Sing. ATdhiszyatha > DuaL Aidhiszy^tham > Plun Aidhiszyadhvam > Sing. Aidhiszye > Duat. Aidhiszyavahi > Plur. Aidhiszyamahi ] \ Pnet. Perfectntn I et Futurnm II , denique Imperativum 11 et III > et iis inspectis cognosces > terminationes inflexionum valde inter se convenire • Simile quid in verborum graecorum inflexionibus tam vocis passivae > quam mediae observacur • Infinit. et Supinum • BdhiCttffl) pactum, dhvamsitum > vy^tum , sotum > mari- tum 3 moccum > tschorayitum > palayitum , artschayitum , nactum • Participium Praesentis • Masc. Edhrmana > patschamana -^ dhvamsamana > vyayam^na , prasuyamana > mriyamana , muntschamana , palayamana » tschorayamana ) aartschayamana^ nahyamana # Fem# Edhamana^ patschamana) &c. omnia cum ultima ionga. Neut« Edhamiinam ^ patscham^nam > Scc. omnia cum littera m finali • Participium ex Fut. IIL Masc. Edhiszy^manna , pakschyamanna , dhyamsiszyamanna , vyasyamanna ^ saviszyamanna.> mariszyamanna y mokschya*- manna , tschoriszyamanna , palayiszyamanna > artschayiszya* manna^ natsyamana. Fem. Edhiszyam^nna, pakschyamanna &c. Neut. Edhiszyamibnnam 3 pakschyamannam &c. Haec declinantur in mascuiinis et neutris per desinentia in a breve , et in femininis per d longum . Participinm Praeteriti. Edhitvd^ postquam acrevit, dkvamsUkvd postquam Wit^sutvd natus est> seu partu editus est» mr/^^ postquam mortuus est y mortuo , moctvd , postquam divisus > separatus est » diviso , separato . Vide reliqua in activis • CONJUGATIO II L Cemmunium ct Depomntium . ohdm gatau • vrng samhhactau . graha uhaddne. S. Gihite y it , pergit. vrmte , eligit , grahntte , accipit . D. Gihate» vrnate, grahnate • P. Giha te ) vrnate , grahnate. O 2 \ \ xoS S» dihisze > pergis . D- Gihathe, P. Gihidhv^, S» Gihe , eo 5 pergo • D. Gihivah^) P. Gihimahe ^ S^ Agihka, perexit , cf profectus est , D. Agihataai ^ P. Agihata, S. Agihith^ y D. Agihatham, P. Agihidhvam, S. Agihi , perexi^ vel translatus fuiy D. Agihivahi, P. >^;ihimahi > S. Gihitam , D. Gihatam> P; Gihatam^ S. Gihiszva » D. Gihathara , P. Gihidhvam> S. Gihey > D. Gih^vahejr^ P. Gihamahey . pergamus , vcl transftramur , S. Gihita > vrnJsz^» grahnkze » W/g// . accipis . vfnkh^. grahnath^ • vrnidhv^ > grahnidv^ • vrn^. grahn^ • Wfg^ ^ accipio , /rr iitf vrnJvah^ , grahnivah^ • vrnimahe» grahuimah^ .^ Praeteritum I. avrnita > agrabnita «. elegity accepit . electus est^ acceptus est * avrnatam ^ agrahnatam .. avrnata , agrahnata .. avrnitha» agrahnithst • avrnatham y agrahnathskm » avrnidhvam > agrahnidhvam avrnihi > agrahnihi . elegi vel accepi^ vel electusfui > acceptsisful » avrnivahi , agrahnivahi . avrnimahi > agrahnimahi * Imperativus L vrnitam > grabnitam .. vrnatim. grahnatam • vrnatam > grahnatam .. vrniszva > grahniszva. vrnatham >. grahnatham «. vrnidhvam > grahnidhvam «. Yrney> grahney . vrnavahey > grahnavahey . vrn^mahey > grahnamahey .. eligamus , accipiamus > eligamur^ accipiamur « Imperativus IL vrnita. grahnita • ^%^' r accipiat / 109 transferatttf , eligafufy 4Uclpiatttf • D. Gihlyjlt^in , vrniyjltam , grahnlyatam . P. Gihiran, vrniran , grahniran. Omnia ut in edhetey sed secunda ^Uaba, nempe I manet semper longa et immutabilis . Imperat. Opcativus III. S. Hasiszta, varisziszta, gr^iisadszta » omnta ut edhisziszta, Perfectum II. (*) s. Djah^ , vavrc , d|agrh^ ^ seu giagrh^ profectusfuit , fUctuffuit » acceptusfuit . D. Djahat^ , vavrate > djagrhat^ « P. Pjahire, vavrire , djagrhir^ » S. Djahisz^ y vavrasz^ > d/agrhasz^ ^ D. Djahath^, vavrathe. djagrhathe • P. Djahidhv^ , vavridhv^ , djagrhidhve ^ S. Djahe , vavri , djagrh^. D. Djahivah^ , vavrvahc , djagrvah^ . P. Djahimahe^ vavrmahe , Perfectum IIL djagimah^ . S. Ahasta > avariszta ^ agrahiszta • D. Ahasatam , avariszatam > agrahiszatam . P. Ahasata , avariszata y agrahiszata. Omnia ut aidhiszta^ sed ahasta ut avyasta • Avrta zwttm ut amrta ^ nempe avrszdtam , avrszata Scc. duplicem enim infle- xionem habet. Futurum L Sing. H^t^ ibit , varita eliget , grahita accipiet . Omnia ut edhita • Futurum II. Sing» Ahasyata ^ ut avyasyatay in prima communiiim conjugatione» Avariszyata « agrahiszyata * y ("^) Jam supra monui) Praeteritum perfectum 11» et III ut pTa- rimum adhiberi cum aliqais indefinite loquitur de re quapiam praete- rita. Hoc etiam iotelligicur de Fnturo II ^ et ill . At vero cum quis tempus Praeteritum , aut (uturum determinare et restringere vult ad cer-^ tum temporis punctum > horam, diem> aonum > sempcr Praeterito. I; et Fttturo I tttatur cst necessse • IIO Futurum IIL Sing. H^tl^t variszyate ) grahiszyat^ • Omniznt eJhiizfatK Infinitivum et Supinum. Hstnm^ ire >proficiscl> ad eundum^ varitum^ electdm» ad eli« gendum , grahitum , acceptumj compreben5um> ad accipiendum* Panicipiura Praesentis • Masc« Ugihana seu udjihana , vrnndna, grahnana. pergens , eligens , accipiens • Fem. Udjihana^ vrnnani) grabnina • Neutf Udjib^nam , vrnnanara , grahnanam . Participium Futuri IIL Masc. Hasyamana^ variszyamana , grahiszyamana* Fem. Hasyamana) variszyam^na , grahiszyamana • Neuc. Hasyamanam , variszyamandm , grahiszyamanam • Participium Praeteriti . Hitv^ , vrtva , grahitva . Fostquam ivi , elegi ^ accepl . CONJUOATXO II I. fihudja palanabhya : Yudjiryoghe . Shingsvapne • (^ vaharayo • Bhunct^ ^ regitur et Tuncte ^ jungitur. Shiti ^ dormiC> comeditur • jacec . Dhudhang dharana poszanayo • Rudhira varanne . id est y dhatte excipitur , accipitur. Rundhi , impugnatur > aggressio , invasio, fit. S. Bhuncte> yunct^, sh^te, dhatt^, rundh^. D. Bhudjate, yudjate, sheyate , dadhate, rundhat^ • P. Bhudjate, yudjat^, sherat^, dadhate, rundhate. S. Bhuncszve, yuncszve, shesze , dhatsC) rundhse. D* Bhiidjathe , yudjath^ , sheykb^, dadhathe» rundhate. (^) Haec prima linea semper exprimit verboram significationem . E. G. Bhadja verfanm 9 accipiendiim phlanabhya » in sensu gubernii y re« giminis ; yadjir stix yagir in sensu yighi ^ id est 9 vinculi) ligaminisi junctionis ; shing verbum in sensu svapne ^ id est ^ somni > dormitio» nis • Bhudja etiam significat comedere . III K Bhanhdhti , yurigdhvi , sh^dhvi , ahadhv* , nmdhvi . S« Bhudj^» yudji> sh^^> dadh^, rundh^. D. Bhudjvahi) yudjvah^» sb^vah^) dadhvahi, rundhvah^» P. Bhudjmah6> yudjmah^> sh^mah4> dadhmah^, rundhmahi* Praet. Perfectum L S. Abhuacta» ayuncta» asheta, adhatta^ arundha • * D. Abhudjsitim > ayudjiltam > ash^atam> adadhatam, arundh4tan# P^ Abhudjata^ ayudjata , ash^rata> adadhata» arundhata • S. Abhunct^, ayunct^, ashhha) adhaths^» arundh^. D. Abhudjatham > ayudjacham , aisheyath^m > adadhatham > &c* P. Abhungdhvam, ayungdhvam, ashedhvam^adadhvam » . S. Abhudji) ayudji^ asheyi > adadhi > arundhi. D. Abhudjvahi > ayudjvahi > ash^vahi, arundhvahi. P. Abhudjmahi> ayudjmahi> ashemahi> adadhmahi# Imperativus I. S. Bhunctam > yunctsim > ashetam > dadh^m > rundham • D. Bhudjatam > yudjittam > shey^t^m > dadhitam • P. Bhudjatam > yudjatam > sherat^m > dadhatam • S. Bhudjszva> yudj$zva> sh^szva> dhatsva> runtsva* D« Bhudjatham > yudjatham > sheyatham > dadhiltham . P. Bhungdhvam> yungdhvam > shedhvam> dhadhvam. S. Bhunadjey> yundjey> shayey> dadhey> rundhey. D. Bhunadjavahey> junadjivahey> shayavahey> dadhavahey. P. Bhunadjamahey > yunadjilmahey> shayamahey > dadhamahey • Imperativus II. S. Bhudjta> yudjta> shayita> dadhita> rundhita. omnia ut djihita seu gihha in IL Conjug. Imperativus Optativus III. S. Bhukszi$zta> yuksziszta> shaysziszta> dh^iszta. Omnia ut edhiszhzta • Praet. Perfectum II. S. Bubhudje> yuyud)e> shishye> dadh^> rundh^. Prima duo ut mumutschi > tertium ut vivyi > quartum ut pepetschi . Praeteritum III. $. Abhungkta> ayungkta> ashayisata, adhita # D. Abhukshatam, ayukshatim> ashayisz^tim > adhiszat^m» iri P. Abhuksliati » ayukshata, ashaTiszaca, adhisEats« S. Abhukth^, ayukthi, ashayiszta, adhtthi . D. AbhukshsLtham , ayukshatam , adhisz^tham , ashayisziithim » P. Abhugdhvam , ^ayugdhvam , ashayidhvam, adhidhvam . S.' Abhukschi , ayukschi , ashayi , adhiszi . DV Abhukszvahi, ayiikszvahi, ashayiszvahi , adhiszvahj. P. Abhukshmahi , ayuksshmahi , ashayiszmahi , adhiszmahi . Futurum I. Siog. Bh6cta, yoctjl, shayitil, dhilta, ut edhiti, Futurum II. Sing. . Abhokshyata, ayobhyata, ashayiszyata, adh^ata. Omnia ut aldhiszyata, Futurum III. Sing. Bh6kshyat^, yoksbyat^, shayiszy at^ , . dbisyat^ . Ut edhiszyati . Infinitivus €t Supinum • Bh6ctum , yoctum , shayitum , dhatum • Participium Praesentis^ Masc. BhudjiLna , yudjana , shayina , dadh^na , ut ia coojug. aotecedenti. Participium Futuri III. Masc. Bhokshyam jina , ydksbyamitna, shayiszyamaoa, dhisyamina, ut in conjug. antecedenti. Participium Praeteriti. -Buctvi, yuctvi, ashitva, dhatvii . Postquam rexit, vora- vit, junxit, jacuit, excepit, accepit. CONJUGATIO IV. Cemmuttium et De^nentium » Maouavabddhane • Dhukriang Karao^ • Ashuvyjlptau . Id €St : Manute , Karuti , facit , Ashnuti , obtinec existimat^existimatur. et fit . et obtinetur . C*^) (*) Meminerit Lector , vcrba Media seu Commuma, si actionem «gnificaat, activi, sin vero passionem , foif/v^ construenda esse . Tschintschayane ' BrungvyktJyam • Id^sttTVcAiW^^augct) Bruti ^ dicit, dicitur> accrescit* locuxio fit.. S. Manut^, kurut^, ashnut^, tschioute, brute . D. Manvate, kurv^kt^, ashnuvke, tschinvslte ^ bcuvate^ P. Manvate> kurvate> ashnuvate^ tschinvate^ bruvate. S. Manusz^> kurusz^> asbnusz^> tschinusz^ > . brusz^ • i b. Manvath^> kurvath^ , ashnuvath^> tschinvM^, bruvath^« P. Manudhv^ > kurudhv^> ashnudhv^> «schinudhve> brudhve« S. Manv^> kurv^> ashnuv^> tschinv^> bruvd • D* Manvah^> kurvahd, ashnuvah^, tschinvah^ > . bruyahe « P. Mamnah^) kurmah^s ashnumah^.> tschinmah^> brumahe« Perfectum L S. Amanuta, akurata , aashnut^> atschimita, abruta. D. Amanvltarn, akurvat^m> ashnuyatam>atschinviitani) abruvatam« P. Amanvata> akurvata , ashnuvata, atsjchinvaca^ ^uvata. S. Amanutha, akurutha, ashnuvatha, atschiuvatha > abrutha. D. Amanvkhim > akurvatham , ashnuvatham > abruvathsUn • P; Amaaudhvam > akurudhvam i ashnudhvam > abrudhvam • S. Amanvi> akuvi> atschinvi > ^hnuvi > abruvi« D. Amanvahi>akuvahi, atscbinvahi > ashnuvabi, abruvahi.. P. AmanmaU, akumahi> atschinmahi , ashnumahi, al>rumaht Imperativus I. S. Manut^m » kurut^m, ashnutam, tschinutam > brutam^ D. Manvatam , kurvat^ , iishnuvatam , ischinvatam , bruvatnm P. Manvatam , kurvatam &c« S. Manuszva, kuruszva, ashnuszva > tschinuszva , bruszva . D. Manvdth^m , kurvilthdm , ashnuvatham > bruvatham # P. Manudhvam , kurudhvam , ashnndhvam , brudhvam . S. JManvey , kurvey > ashnuvey > tschinvey , bruvey . D. Manavdvahey > kurvavdbey , ashnuvavahey , bruvivahey • P. Manavamahey^ kurvamahey, ashnuvdmahey , bruvamahey. Imperativus II. S. Manvita, kurvita, ashnuvita, tschinvita, bravita« D. Manviyatam , kurviyat^m ^ ashnuviyatam , braviyatam . Pi Manviran , kumran &c. uti/jA/;^. "4 Imperat. Optat. III. S« Maniszlszta» kmiszca, asht$zlszta> tsch^sziszta» vakduszta» Opinia ut ia L comun» coojugat. aidhiszta . I^rfectum IL S. MMy tschacr^), anashd) tschikye, iltsch^. D. M^natd^) tschacrite^ anashate» tschikyite) ■tschivahd* P. M^nir^3t tschakrir^^ anashir^y tschir^^ utschimahi. N. B. utseh^ inflectitur ut PiUchi . N« B« IL verbum tschikyi^ etiam habet tschitschyi . Verbum mcniri et alia sequuo- tur in hoc tempore verbum djahi vel pctschiy in II an^ tecedenti conjug» v. g« S. Menisz^, tschakrsz^, anashisz^> tschikisze» utschisz^ « D. Menarh^) tschacrathe, anaschilthe> utsch«ithe . P. Menidhv^, tschacrdhv^) Scc. S. Mene, tschacr^^ D» Menivah^ > tschacrvah^ « P« Menimah^, tschacrmah^) &e. Perfectum III. S. Amanlszta , akrta > dshiszta et dszta , aciszta j av9tschata r item loco amaniszta dici potest etiam amanata . D. Amanisz^tam, akrszit^lm) akschitam> avdtsch^tim «. P. Amaniszata) akrszata» ^kschata, avotschanta . # S« Amanuth^, akrth^> aszdti^ av6tschatha. w/ amaniszdta D. Amanuszatham , akrsz^thim, akschath^m> avdtschatham » P. Amanudhvam > akrdhvam , akschadhvam > av6tschadhvam .. S. Amanuszi > akrszi , aakschi , avotscha • I>. Amanuszvahi) akrszvahi, akschvahi> avotsch^vahi • . P. Amanttszmahi> akrszmahr, 2lksckamhi> av6tsch^ahi» Futurum L S. Manit^ ^ kartta > tsch^ta » ashta vel ashita > vacti * Futurum IL S« Amaniszyata > akariszyata , atsch^szyata , ^hiszyat^ vel ^kschya^ ta^ avakschyata* * Futurum III. S. Maniszyat^ > kariszyat^, tscheszyat^ > ashiszyate vel akschyat^ 9 akschyate , vakschyat^ . y lofinitivus et Supinutn « Manttttm ^ Karttum , tsch^tum > ashdtum W ashitum^ vaktum « Participiiim Praes. Mmc. Manvana ^ Kurvanna ^ xschinvana » ashnuvana ^ bruv^nnii • Existimaus ^fadcns ^ auj^ens ^ &c. F^iv. Manvina» Kury^nn^> &c« Nrii/« Manvanam > Kurv^nnam > &c^ Participium Fut. III. Masc. Maniszyam^nna ) Kariszyamanna > tscheszyamilnna > akscham^nna> vak$chyam4nna • Tem. Maniszyamanna &c« Neut. Maniszyaminnam > &c. Participium Praen Matva, Krtv^, tschitv^, ashitv^, uctva. (^) » S E C T I O IV. ^ De verbis Anomalis $ Verba anomala iila sunt^ xjuae cum fere inflectantur per om- nia tempora> non tamen conj quasi subiidium petunt > ut omnia sua tempora ex- pleant i sicut fero apudLatinos> et Afjua^rw» pt4:co > aut AirdKKv^ perdo apud Gi:aecos.« His accenseo verbum substantivum jum . Asabhuvi . Hanafaisagat6 • Inngatau • (^^) Id est : asti^ est • Handi > occidit • Eti > it > pergit . S. Asti) handi) eti^ Est, occidit> pergit. D. Sta> hata> ita. ^unt> occidunt, eunt. P. Santi> Khrianti > yanti • Sunt> occidunt, eunt. S. Asi> es ^ hamsi> occidis ^ tsi^is ypergis . (^ In tahta coDJagationam iibertate> et vefbomai congestu ne« cesse roit» baec omnia latinis characteribos descripta tradere; nam si elementa grantbamica adhibnissemus > in imoieflsum volumen excrevis- set nostra institutio • N (^) Asa r bhnvi y id est y eue in sensn existendi ; Hana r his^atb ^ id est) hana in sensu mactandi ^ occidendi 9 A/ri^a/d ;Inn sgatau)i*e. inn verbum in ^atau f in sensu eundi 9 pergendt • P 2 L itan.. 116 D. Stha^ hatha> itha » Estis^ occidic&> itts. (^ P. Stha, hatha, itha. S. Asmi y sum » hanm^ cccido , enmi eo^ . D. Asva> sumusy han^a^ occidimus^ enva^ imus {ixcho )^^ P. Sma> sumus*^ hanma ^ occidimus ^ enmk ^ imus (^hxKS) ^ Praeteritum Perfectuml. S. Aasal /ui/ , ahal occidit ^ aial ivit .. D. Aastam fuerunt^ ahatam occiderunty it^m iverunt.. P. Aasan akhnam, S. Aasi fuisti , ahan , occidissl » D. Aastam , fuistis y ahatam occidistit ^ P. Aasta , ahata • S. ABsamyfui^ ahatiam occidiy ahanva y ahanma , Imperativ. Optati I. handu^c/^/hat^) occidat.. hatam > occidant . D. Aasva ^ P. Asma^ etam, ivt. itvi wl yava - itma vel y^tma S. Astii vel stal ) Dr Stam , //n/ . P. Santu, sint. S. Dhi v^/ stal > D. Stam^ P. Sta, S. Asani, Wi9r» D. Asavd) P« Asama > S. Syal ) D. Syatam> ^tu^ if^/ ital > eat ^ it^m , rii>f/ ambo » khnantu ^ occidant . yantu*, eant flures Djahi vel hatal , Ehi vr / it^ • occide , occidito < hatam , hata, hanani ^ occidam > hanava ^, hanam^ > Imperativus IL Hanyal , Hanyat^ > I vel ita^ . itam « ita . yani > M01 »^ yiv2i. yamd ^ M/xriy/ ^ iy^, r^# iy^tam^ eant^ C^) Vir clarissimus Joao.. Frid. Kleuker inSynopsi meae. Gram« maticae S:imscrdamicae ^ q^iam edidit Rigae anno 1797 > jam animad* vertit > in Pronominibus Samscrdamicis germanica > latina > et graeca contineri . Heic iterum mirabilis est harmonia inter latinum est > et Sams^- crdamicnm astii inter ity et eti ; inter et , et asi ; inter sunt^ et xtftf^/ ; inter ennta et /igi^jyx ; inter smi et xivfvjyx ; inter itM y et itis y &c* (^tu9 negabit bis duabus Jioguiv communem fuisse originemf. ^-.. P. Syu, S. Syi, D. Sy^tam> - P. Syata, S. Syam sim > D. Syivi, P. Syama> • m S> ^i/jOmniaut in imp. II. D. P. S. D. P. S. D. P. S< Aasa , futf . P. Aasata , P. Aaso > S. Aasil > S* eu y vel aayta > D. et^au , vel aaytarau , P. et^^, 'vei aaytar^, S. Hailytt> Hanyi > Hany^tam> Hanyata > Hanydm occidam > Hany^v^ ^ Hanyam^ > Imperat. Opcat. III. vadhydl « vadhyslstdm y vadhy^u , vadbv^ 9 « vadhyastam , vadhyasta , vadhyasam ^ vadhyasvd , vadyasma , occidamm , Perfectum 11. djakh^na > ^rr/^/V • djakhnatu , djakhnu , vel d/akhnitu , Perfectum III. avadfail , Futurum L khanita w/ khata> khanitarau> khanit^ra > Futurum II. haniszyal , Futurum UL haniszyati , iyu^ Mi9/« jyi, iypfrge. iyatam, ite. iyata f /r . iyslm eam • iydva, Mmn/ amba* iydmd, eamus. udiyal . udiasi;am . ttdiasu • udiya . udiy^tam . udiyasta • udiydsam • udiy^v^ . udiyasm^ . eamus. iy^ya, ivit.. iyatu . i yu agal&c hanta . haotarab : eszyal* eszyati Participium Praef* Masc. Ssn , qui cst i Khnan > qui occidic } Tan , qui it • . Fem. Sati, quof ut % Khnati > quae occidit ^ Yati y quae it . Neut. Salw/Sad» KhnalWKhnad, YslvclYzd. quod esty stVL inu quod occidit . quod it , Participium Praeteriti • Masc. (^) Djaknivan , ^ ey vin ^ qui occidit > ivit « Fem. Djakhnuszi ^ ey vasi , quae occidit ^ ivit . Neut. Djakhnivai, eyval, quod occidit ^ ivit^ DuaL Masc. Djakhivamsau , eyvamsau • Fem« Djakhnivamsyau ^ eyvamsyau • Neu(. Djakbnivasip eyvasi • Plur« Masc* Djakhnivamsi , eyvams^. Fem. Djakhnivamsya^ eyvanisya. Neut. Djakhnivamsi , eyvamsi • Partjcipium Fut« L Sing. Hanta> ti\,. Particip. Fut#IL Haniszyal ^ eszy al . occisurux > iturus • Notandum» quod verbum substantivum /nm , es^ est^ careatali*- quibus TemporibuS) ut vidjmus et vacuo signavimus*, ea ergoTempora suppientur pervicrblim bhavati^ est,existit> v. g. in futuro II dices ; abjhaviszyal y ertt , &cc. Anomala Terminatione Passiva, quae active construuntur • S. AahatC) dedisco D. aahanh^ , adhiyanbe . P. aahanmahi j adhiyanmah^ ^ jocidimus ^ descimus . (^^ Verbum ami ^ sum^ caret liiturQ II, fiiturollli participio praeteritii ^ participio futari • . 1X9 S. Ahata , D* aakhniit^» P. aakhnata , 'S. aahathi^ > D. aakhn^athsbi > P* aahadhvam > $• aakhni y D. aahanvahi, P. aahanmahi > S. aahatim» occidai^ D. aakhnatim > P. aakhnatam , S. aahasva, occidcy D. aakhnathdm « P» aahadhvam , S. aahaney , D. aahanavahey^ > P» aahanamahey > S; Aakhnit^> S. S»* aadjakhn^> S« avadhiszdta^ S. Khsinta wl D« KhdtibraU) S» AkhaQiszaca> S» Khaniszyati> Periectum L adheyta> occidit^ desctvii ^ adheyysktlm • adheyyata . adheyyathi> occidistiy descivistl . adheyy^ham . adheyyadhvam > ^ccidistis > descivistis . adheyir, occidiy descivi. adhey vanvahi • adhey vanmahi ^ occidimuTy descivimtss . Imperativ» L adhits^m , desciat » adhitatdm • adhitatdm » adhisva , descita > dedisce . adhitatham • adhitadhvani • adhitey> occidam^ desciam.^ adhitlvahey ^ adhitikmahey » Imj^erativ» II» adhita &c» Imperatr Optat. IIL adhylysziszta » Perfectum IL adhidjagh^ » Perfectum IIL adhyaghiszdta • Futurum L adhy^t^ • adhy^tirati> Scc Futunim H. adhyashiszyata w/ adhy^szyata «. Futurum IIL adhy^yat^ : Piarticipium Praes< Masc» Aakhnina> occidens^ adjnina> ignarus y imperi^ y 126 JFem* aalchnanil > Neut« aakhnanani^ tus^ rudl*^ adjaanim« Particjp. Futuri • Masc» Khanlszyamanna occlsurus Scc Anomala Passiva. S. Hanyati , dcciditur s ijatc , itur , adhiyate , descitur • Inflectuntur ut edhati in passivo seu deponenti • eyata^ pr4fffctus I iyatilm^ iy^ta, esziszta> lyc, Praeteritum • Ahanyaca » occisus , Imperat. L Hanyat^m , Imperat. IL Hanyeta > Imperat. III. Vadhisziszta > Perfectum IL Djakhne ,* Perfectum III. Akhani vcl avadhi > Futurum L Khata , Futurum IL Akh^njszyata Futurum IIL Khaniszyat^ » Particip. Praes. Masc« Khnana , Fem. Khnana > - Neut. Khnanam t Particip. Praet. Masc. Khata , vel hata i Fem. Khata> w/ hata> Neut. Khatam.) S E C T I O V. eta w/ ^y ta > eyszyata , eyszyate , adheyata • ignarus fuit . adhiyatam . adhiy^ta . adheysziszta « adhidjaghe • adhyai vei addhyagai • adhy^ta. adhyag^iszyata^ adhigiyszyat^ « yana . yana m yanam • ita* iti. itam!. Dt Verhis Desiderativis . Verba desiderativa seu volitiva illa appellamus , quae his Latinis respondent : mincturio ^ dormiturioy coenaturio ^ esurio^ seu illis> quae magnam voluntatem , et quasi pruritum adaliquid significant . Fiunt ex Fuiuris verborum activorum per redupli* cationem primae syllabae verbi, nr. g« Bubhuszati > vadt esse , amat esse . Inflectuntur per termi* nationes verborum activorum* L ^Abubhttszal . Imperativ* I. Imperativ. IL Imperativ. IIL Praeterit. IL Praeterit. IIL Futurum L Futurum IL Puturum IIL Bubhuszattt « Bubhuszel • Bobhaszyal • Bubhuszintschacjira Abubhuszil • Bubhuszit^ • Abubhuszyai • Bubhuszyati • lai Particip. Praes. Masc. Bubhuszau^ Fem. Bubhuszandi # Neut. Bubhuszal* Particjp* Praet. Masc. Bubhusz^ntschacnrin « Fem. Bubhuszantschacrszi • Nent. Bubhuszantschacrva! « Particip. Futuri. Masc. Bubhuszyan • Fem. Bubhuszyanti. Neut. Bubhuszyal. Haec verba dividuntur in duas classes , nempe in verba termi^ nationis activae , etin verba terminationispassivae et neutrae* Verba L classis. Pipakschati viHt coquere. Ninandiszati exukare • Vivyasati deficere • Ninatsati ligare • Tutotsati affligere . Dideviszati ^ vel Duduszati ludere • • Mumukschati separare • Tschutschorayszati furari • Pipiiayszati gubernare Artschitschayszati colere • Gikhatsati comedete • Rurutsati invadere • Rubhukschati vorare • Yuyukschati jungere.« Vinistcitshchiszati augere • Verba II. classis • ■ Pipakschat^ vult coqui« Edidhiszyat^ augeri ^ Ninatidiszati exul^ari* Vivy^at^ perdi) mte- Tutotsat^ affligi* (rirL Dudyiiszat^ ludi : Mumukschati separari • Tschutschorayszat^ rapi • Pipalayszat^ regi • Artschitschayszate coli* Gikatshate . comedi • Rurutsat^ impugnari • Bubhakschat^ • vorari • Yuyukschat^ jungi • Vinitschitschiszat^ augeri* Q Titaniszati vel Titansati Tshikirszati Vivakschati Ashishiszati Vjtschikriszati Gikrkschati Ditsati Djuhuszati Shishayszati Dhitsati Mlmaniszati extendere» vel facere •. facere • dicere • obtinere • emere • recipere • dare • dare accipere «. Tschikifszatc Vivakschate Ashishiszat^ Vitschikriszat^ Gikrkschat^ Ditsat^ Djuhuszat^ Shishaysi^ate fieri^ dici » obtioeri •. emi. recipt • dari. dari.accipi.. incubari • accipi Scc. existimari •. jacere • accipere^educa- Dhicsate existimare. (re. Mimaniszatc De Verbalibus •. Multa: nomina et adjectiva deducuntur et formantur ab hi& verbis desideratLvis ^ eaque ab hac tertia Indicativl persona pro« cedunt) ut aliqua apud Graeco^, v» g. a^ tenia persona Praete* riti passivi in ro$ formatur dKHiTTii. audibilis , in raf formatur Mciinroif^ PrincepSy in tk formatur Trifm^fides 3cc. Hac plane via simiha nomJna ex verbis exurgunt ia h'ngua SamscrJamica , v. g« Bubhukschati\ vultvorare*. Rubhukschd^ magna vorandi vo- luntas •. Tschikirsz^ , voluntas faciendi •. Rurutsd y voluntas invadendi ^ Djikhatsd^ voiuntas edendi • Vivakschu , voiens dicere . Rurutsu 5 volens invadere •. Djikhatsu ^ volens edere •. Tschiktrszati y vultfacere^ Rurutsati y vult oflfendere . Djikhatsati y vult edere . Vivakschati ^ vult dicere •> S E C T I O V L De Verbis Effectivis^ & Verbis multitudinis . Verba effectiva sunt^quae significant efifectum , jussionem> aut coactionem unius personae in alteram , ut v. g. jubes veni* re ^ cogis amare *y eaqu« in iingua Samscrdamica eleganter una verbo efferuntur . I Bhdvayati^ jubet seu facit utsit) existat . % Patschayatiy jubet coquere, £icit utcoquat*^ 3 Devayatiy jubec ludere, fack ut ludat • 4 Nandayati , jnbet «xultare ^ facit ut exultet « iti Praesens * Sanahayati • Todayati . Motschayati • Aadayati « Rodhayati • Bhodjayati , Yodjayati , Abhiszavayati , Nitschapayati ^ Tanayati , Karayati , Vatschayati , Krapayati , Anugrahayati) Varayati , Dhapayati y Dapayati ^ Hayayati ^ Edhayati , Dhvamsayti , S^vayati y Hiyati , Atishayayati ^ Manayati , Aashayati 3 Marayati > Paiayati , Tschorayati , Artschayati > Praeteritum IIL 1 Abibhaval» fecit ^ ut esset * 2 ApipatschaU ut coqueret» 3 Adldaval , ut luderet • 4 Ananandal , ut exultaret • Samaninahal > iit ligaret • Atiitudal , ut afflgeret • Amiimutschal , ut separaret • Aadidal , ut . ederet « Ariirudhal , ut invaderet • Abiibhudjal , ut voraret • Ayiiyudjal, ut jungeret. Abhisziiszaval, ut certam cerim«facciet • Niratschitschapal ^ ut accumulet • Atitanal^ fecit ut extenderet, faceret. Atschicaral , fecit, ut faceret^ fecit fieri . Avivatschal , ut diceret 3 fecit dici • Atschikrapal , ut emeret , fecit emi • Anvagigrahal > . ut acciperet> accipi. Avivaral , fecit eligi , ut eligeret • Adidhapal ^ fecit ut ^ciperet • Adidapal > fecit ut daret • Adjiihaval > fecit ut det accipiat • Aididhal , fecit ut augeret • Pradhvamsal » fecit ut iret • Asiiszayal , fecic ut pareret • Adjihaval , fecit ut iret^ pergeret . Atyashishayal , fecit ut incubaret • Amimanal > fecit ut existimaret • Ashishal > fecit ut obtineret • Amimaral, fecit utmoreretur» Apipalai , fecit ut regeret • Atschiitschural, fecit ut furto aufferret . Aartschitschal > fecit ut coleret • . 1 14 Ver ba Multicudinis # Ex verbis simplicibus fiunt.verba multltudinis seu frequentativt; significantia copiam , frequentiam > aut quanticatem • Ta- lia sunt .. Papatschyat^ , iterum iterumque coquitur > multum coquitnr* Nanandyat^9 iterunxiterumque esuiltatur • Veviyate destruitur , perit . Sann^nahyate Ugatur , vincitur. Totudyat^ affligitur , pungitur * Anudedivyate , valde luditur > iterum iterumque ludicur ^ M6mutschyate , Vavatschyate , &6rudhyyate , Bobhudjat^r Yoyudjat^ , Bohhuyat^ ^ Praeteritum L Imperat. I. Imperat. IL Imperat* IIL Praeterit. IL Praeterit. III. Futurum L Futurpm IL Futurum IIL dividitur , separatur . dicitur y garritur • otfendicur , impugnatur voratdr • ;ttngitur , &c^ est , existit , agitur .^ Abobhuyata » fuit iterum > Scc^ B6bhuyat^m. Bobhuy^ta . Bobhuyisziszta • B6bh^yan^chacr^ » Abebhuyszdta • Bobhuyita • Abobhuyiszyata • B6bhuyiszyate • Haec verba omnia terminatione et voce passiva nsnrpantur . £t hic de Verbis satis • /^ C A P U T V. S E ,C T I O I. De Syntaxl Nominum et Verborum . V^y uae supra de nominum et verborum inflexionihus tradidi- ^^mus, ad primam magnae Brahmanicae Grammaticae par- tem spectiant, quaenuda, si ica fas est dicere, nomina et verba recenset) atquein australi India vel (yo^Sj^o-Jo Sidharubam , vel sive cum verbis connexionis rudimenta, quae se« cundum Brahmanicas regulas jam attuIimuS) ad r^^sdSbm^vyd- carana pertinent 3 quae secunda est magnae Brahmanicae pars> et llnA^if nominum ac verborum docet • Hanc isthic prosequimur» regulis praecipuis es ipso libro vyacarana inscripto desumptis> cujus duo exemplaria possidemus s unum accuratissima manu R. P* Joannis Ernesti Hanxleden e codicibus Granthamicis Acade* miae Brahmanicae Triciurensis descriptum s alterum vero a nobis jam anno 1778 ex codice Granthamico Francisci Texeira y indi- genae Indi ^ et Samscrdamicae linguae peritissimi viri nocturna cura et maximo labore desumptum • Analysim et a^y&io-if pvU mae partis hujus Samscrdamicae Grammaticae vehementer admi- ratus est R. P. Pons in epistola ad P. Du Haldium data (^). Quid vero is dixisset , quo stupore is correptus fuisset , si ipse abdita 'vydcaranai lustrasset , et penetrasset ? Quare ex iis nos ea prome- mus , quae maxime inservire possunt Tyronibns > anipliora et ube« riora 'in hac grammatices arte exercitatis viris reUcturi^ qui cona^ tu et studio suo ipsimet plura assequi poterunt. De Nominativo et Vocativo . Hos duos casus construes eo fere modo, quo Latini et Grae- _ * • d. v. g. raJ^^JBUo rj Sojfff^ e^ssu regiam ;ustitiam> regium jus, (*) Lettre sur la Litt^rature Indienne, a Carical ^ 23 Nov. 1740 ( Lettres ^difiantes tom. XXVI p. 2 1 8 > et suiv» ) 126, noQ suscipiunt qui • &f\i5MB A6>n35/% bhavan carotl ^ ille(vir gravis) faciti rTUo ar^tA^t^ tvam hasasl^ tu rides . ^ 6> r3^f3) tf) vTd 5 cSb o ^ ^ A? pancagia nitra shocam ijadja • O tu ! qui nymphaeae similes ( pulchros ) ocuios haLes , tristitiam dimitte • In libro yudhistiravigea^ ex quo persaepe constructionis specimi^ na dabimus> quiais tst elegantissimis ec purissimis dictionibus et phraslbus refertus • (^) ^^^^ «firuuOjiifa) jqjs/g^^cB^A 3alo s^nn r9>a-JAQr38 dryd agatschata sndtum akshamadhvam he tabasvind • Sole oriente ( adveniente ) lavatum ( ad vos lu* Strandos ) properate o poenitentes ! In vydcarana sub vibhactyar^ (O Ubicunqae Lector in (ine dictionis hos 8 dicyclos ofFende- rit , noverit : vocalem ultimam y cui annectuntur aliquo validiori sono et quadam aspiratione pronunciandam esse y ut v. g. in superiori exem- plo sa fnana^ pronuncia^ ut sahmanah* Hoc etiam conimune habere videtur haec samserdamica lingua cum veteri Syrorum , /iegyptiorum" que Sermone ; nam ut inquit Priscianus lib* i. de num* Liter, apud Ve- teres pag. 549 edit* Putsch» In Syrorum , /4egypthrumque dicthjtibus solent etiam in fine aspirari vocales • Quod usuvenit in multis bujus per- vetustac samscr* linguae dictionibus • E contra in nonnullis nominibus 3 ut jam supra commemoravi , vocales aliquae in fine dictionis per dicy- clos corripiuntur , atque. ultimam illam vocalem correptam perdunt,in- tegra et sana remante consonante ; ut v. g. in Littina particula vah y et ah , quae teste eodem Prisciano pag* 548 ibi^ oliarvaha ec aha pro- nunciabatur^ nunc autem correpta vocali a 3 vah ^ et ah efTertur • Ea- dem correptio reperitur in vocabulo J!i}/j puer, swpra descripto^ nam in nominativo habet bala seu bdlah cum dicyclis ; in vocativo vcro perdit illos et corripitur, ac pronuntiatur cum a brevi 5 ccnsonanti litterae / antecedenti alioquin congeuita • i%7 palayatdl y o rex terram guberna i ^oa^^J/aA-jS^cfto—- «fn^ailorxiSoj J^m oj ^«u^i^ • Kim prd/tpadicam — artha vada dhdtu r pratyajamasti . Quid ( est ) declinatio ? — » Nomi- ni$ 9 verbique ( variatio ) mutatio t%i . Haec constructio nomiriativi et vocativi in vydcarana refer- tur sub kasminarthe prathama. Ad hujus rei intelligentiam ju* vat heic Brahmanicae syntaxis trium numerorum,et VIII casuum notionem exiiibet • Secundum dicitur samhitdvatdra ^ quod de nominum et casuum unione seu connexione tractat i hoc enim innuit dictio samhita^ nempe co- pula, unio 5 harmonia. Ad hoc caput referuntur Tukrsandi^ sva^ rasandhi^ prakrtrsandi ^ vyadjanasandhi y visarggasandhi ^ svddi^ sandhiy quae regulae sunt accuratam, atque ad voluptatem com- paratam casuum inter se harmoniam docentes, multis in vydca* rana exempiis illustratae . Tertium caput est vibhactyavatard , quod nominum declinationes et exceptionum regulas affert , et dilucidat^ eodem plane modo 5 quo nos eas breviter exhibuimus toto cap. II 3 et III , in hac nostra institutione . Quartum caput est kdracdvatdra y quod adverbiorum , praepositionum , pronomi- num> notionem exhibet , atque eorum cum nominibus et verbis unionem docet , et his IV sectionibus absolvitar : ncmpe yuszma- dasmatscha sh^bda seu pronominej avya adverbiis , inter quae praepositio nes numerantur^ stripratjaydnda mutatione seu varia** tione feminiorum nominum ex mascuUnis descendentium ^ ac de- nique vibh^fctyartha^ seu explicatione et ^onstructione casuum • Quintum caput continet reguias avyaibhdva^ talpuruszay bahu' vrthiy dvanduy de quibus jam cap. Ilt , sect. IV , V , VI > etVII breviter disseruimus .Hoc caput inscribitur samdsdvatdra . Sextum cst tadhitdvatdra y sepiimvim samdsdntddhicdra 5 quod de plurium nominum (xvv^iTi agit . Syntaxis verborum uno locupletissimo capite absolvitur, quod X28 Ruhdvatira voeanc, seu formaram aggregatum; In quoparicer VII sectiones numerantur , quae sunt : Dhdtucaparitschha pra* thama y id est, verborum usus in casu primo seu nominaciroi yakrparitschido dvidias prakria paritschetastridia i tschinval parit» scheta tschaturtha } Sanrdyantanayd paritsch neque ex iis Lectori Nostro magna utilitas oh^ veniret« Quare neglectis permultis> ea quae ad linguae nucleum pertinent > illustrabimus « S E C T I O I L De. Accusativo seu secundo casu Brahmanico • Accusativus construitur cum verbis activif» sicut apudla^ tinos^v.g.^rxoo domum pergit i^3fa>rao ^«ej5^ f7>o r^^S fTB/m^S hhrdtaram dlokya tam siita rurudu: fra- trem videndo (fratre viso) ipsum filii planxerunt , fleverunt* dR)5GX3o £^r33f3> cdndham lisndti ^ baculum scindit s n^5)aJo vTb o w fa> bonum numen celebrat , laudat j elephaBtem ducit. Verba, quae significant actionem eundi ^^iztttt accusativum possunt habere dativum primum ,v. g. i/^56^nJJ 5>neJJofSo * \n j2^ rff^> gdvo khoszam gatschanti^vacczQ stabulum petunt (eunt) , vel J^3e>nj3 e^r^Srig^Ssssu ir>j^reF^ vaccaestabulo se inferunt > eunt ad stabulum • Verba dogdhi n\ulget ^ ;^i//ri^/? petit > rog2it i runadhi of[en- dit ) cogit 3 invadit j vrtschati interrogat , quaerit i anushdsti im« perat ^ praecipic i abatschinoti privat ^ spoliat s nayati ducit } vaha* 129 t2 Vehit , brut^ dlcit ^ loqifitur , haratl antfert , eripit, et v^rbum iarxzati admittunt duos accusativos , v. g. G^m payo dogdhi yV^^ cam lac mul^et , 9eu ex vacca lac mulget • Divadattam bkodja^ nam yddjati^ divinum donum ( res diis datas, obiacas ) comestio- nem seu cibum petit . Brahmand Nrbam bhodjanam yddjate , Brah^ ftian Regem cibum (prandium*.) rogat . Kridham putram rju^ nadhiy ad lusam iilium cogit) aoUicitat , impellit • Ndtham pH^ pam bhilischati y dominum panem petic, seu panem petit ado* mino • Gopam panthdnam pratschati y pastorem viam quaerit» interrogat , ex pastore viam sciscltatur • Kumdrim varam bru^ #^, virginl bonum auspicium dlcit • Shiszyam dharmam anu^ shdstiy discipulo virtutem praecipit , wkscham ahatschinoti pha^ Idni , arborem spoliac fructibus • Adjam grdmam nayati y ovem ad pagum ducit . Karinnd bharam graham t/ahanti y elephances onus domum vehunt . Gopam adjam haratiy pastorem ( a pastore ) ovem eripit • Sed melius dices : Gopdl adjam harati y ex vel ab pastore ovem eripit . Verba efectiva ex activis progenita postulant duos accus^ tivosrv. g. Bhrtyam dpanam gamayatiy servum in urbem mictit^ id esc y facit ire . Heic verbum gamayati est verbum effeccivura verbi gatschati pergic y it • Jiuni shiszyam shdstram avagamayati y muni ( monachus gentilis ) discipulum scientiam docet > in scien* tia proficere fiicit . Heic verbum ai^agamayati est ve&ccivum ver- bi accivi avagatschati y proficit y progressum facic • Hdtd sutam pdyasam bhodjayaPi y macer filiurn laccicinium comedere facit. Qnando verba effectivaprogenitasunt ex neucris, cunc unum solum admiccunt accusacivum y v. g. Muni dshsszam vadatiy ma- ni apprecacionem boni dicic, fic eflTeccivam : Aluni ashszam va- dayati y muni benediccionem facit dic^re • Rogui svabitiy infir^ mus dormit y fit etfeccivum : Bhiszagroguinam svdbayati y medi« cus infirmnm facit dormire • Ashva tatra tisztati y equus ibi stat; fit efieccivum: Ashvam tatra stdbayati y cquum ibi siscit > coUocat • Verba A^r^f / er ipit ) karoti hcity dum fiunt effecdva admit- tunt duplicem accusativam> vel loco accusativi personae atfectae admittunt ablativum primum in dna y v. g^ Rddja rakschacam tscho^ rdt dhanam harayati y rex per guber natorem ( a Praefecto ) divl- tias a fure eripi facit i id est , rex jubet per Praefectum a fure d^ R fkias antirrri • Hitc eadem constmctio cifm ablativo primo rcd- 4iC9r : Madfi raifcbaghinfM rex pes praefeetum ,. ucharal a fure ) dkanam divitias > karayati autferre fiicit • Rddj^ karum tschacram karayiizfati > rn fabrom rotam facere jubet > vel rddja kdrund ^ fcx a iabro 9 pcr labrum , tschacram rotam vel circulum , kdrayis- xyati , fieri jtibtt ^ fieri facit • Advcrbia i/A/iirr ) vatr s i^^ibi;^/^ , utrobiqaci ez utraque pat- mh sarvata^ ex omni paite^ upari ex superiori parte } 4^A/ super > supra*3 adka infra^ abhitd circum \samayd circa , prope \ nikasza prope^ad) circa, pone ^ hd^ vah^petunt accusattvum • Sic dicitur : furmn samayd nadi > prope urbem fiuvius i puramubhayato nadi ^ ex otra^e urbis parte flifmen. Eumdem Accusatinjwfo postulant adverbia seu praeposttioties uharyuvari^ adhyadhi ^ adhadha^ fa- rita^ y.o. Parvatam adhodha^ circa > prope montem^ parvatam adhyadhiy circa montem, apudmontem. Puram saruata tschara^ ti^ ex omm\urbis partecirculatj ubique per urbem volat « Verba quibus praeponuntur uha^ prope , vicinum , aw post^ continuO) consequenter > adhi super regunt accusativum) v. g. mama grham ubavasati^ meam prope domum habitats ubivides ubjavasatiy prope habitat, accolit^ compositum etee ex ubapxo- pe 3 et vasati habitat . Palyacam adhisheti , super iecticam jacet .. Aasanam adhydste ^ super sedem sedet. Puramadhi tisztati y su- pra urbem stat. Grdmam anuvasati ^ post dfstrictum Brahmaaum habitat, id est» pagum Brahmanum accoiit • Praepositio antarina inter , et vind sine , admittunt accusati- vum, v.g. mdmtscha tvdmts^ka antarina^ inter me et te . JDji- ydm vind adjihita y sine uxore ivit : melius scribes^ Djdydm vi^ nodgihiSa . Nomina imHcantia mensuram temporis vel «/iWpetuntaccu- sativnm 3 v. g. Mdsam adhitavan devadatta^y meiisis practeriti di^ vinum donum , id ese ^ quod iino ab hine mense diis oblatum fuit . Mdsam mensem est in accusativo • Krosham cudtiid nadt , flumen^ dimidiam leucam obiiquum • Jodjanam dsrkd nadd ^ uoam leucam tbngum flumcn. \ 13« S E C T I O III. De 111 casu > seu ablatmo I tausae , i^cietatis y vel instrumentl • y^th^ Passiva omnia hunc ablativum regunt, ut apud la- tinos > v.g.Shighind hata sarpa^ a pairoae o^cisus coluber . Ha^ stina hato cucuda , a manu occisa gallina • Perspicis heic ablativum shighina a pavone, et hastind a mafltt* Huc pertiQ^t letiam abla- dvus causae , instrumcMti , sjocietatis . KudddrJnna vrkscha tschi- dyatJt ^ securri arbor scincUtur . ShJjSrdnna yaskd vardhat^y scien-> tid celeb occiditur avJs • Rakschakhma dhanam hdrayMiy per prae* /ectum y a praefecto divitias «ripi facit • Tava dhanena kim pha^ lam aashyaihd , a tuis divitiis quem fructum consecutus es ? Vt^^eundi parixer hunc postulant ablativum , nempe viae^ et subjecti iD quo yiaconficjtur , v. g. pathd fdti^ per viam pro< ficiscitur • Setund gatschatiy per vallum seu aggertta pergk • Vd^ gind dhdvatiy equo currit • hldvd divyati , naviculd iudit i et his similia, quae vide in vydearana sect. Vibhactyarthd in kutrdrthe tridta seu in constructione tertii casus • Praepositiones Saha^ idcam y sdrdham ^ nempe cum y simul petunt hunc ablativum > sicut apud latinos v. g. Putrenna saha pi- td grhi adhydste > cum filio pater in domo ^ domi sedet • Djdya- yd sdcam gata padi , cum uxore pergens macitiis • Kanyd saha bdia^ cum virgine paer. Nomtna vitium , seu defectum corporis vel animi significan- tia postulant hunc ablativum » v. g« Paibhydm pangu y pedibus claudus* Akschnd Kdna , oculis parvus / Grsbd cuntschita, coUo curvus y infiexus > obliquus . Gdtrrna kharva ^ corpore pigmaeus» parvuS) obesus* Vdarena pratschur^ ventre magnus. Verba composita ex sam simul ^ cum , desiderant hunc abia" R 2 13» dvuin , V. g. Matra tandjanltl , simul ctti» matre progeaitus > ffia* tri congenltus est . S E e T I O IV. De IVcasu, seu dadvo culjmi» Hic dativus est a^mmodi » bom , emolumenti ^^t finis ^io^ pter quem aliqiiid fit. v« g. Manuszdya hitam^ homini utile» Vrkschdya phalam hitam , arbori fructus utilis • Kddjabhyam gop' yam kuihalam , regtbus secretum utile > bontun • Rddjd sarvd munibhya bhtkschdm- adaddl^ rex omnibus poenicentibus elemo* synam dedit • Kundhaldya Urannyam^ inauribus aurun. Tupdya kalpitam adsdaval ^ columnae (in sacrificio ydga) firmicatem. fer cit dare . Tadjndya ha^ui > sacrificio (^ydga ) butyrrufii • Djdtd vU prd sva karmane ^ nati Brahmanes sua officib ^ Dharmdya samya^ mam , vircuti ( exercendae ) tempus accommodum • Samyamdyai shrudam dhati pumdn ^ tempori obediens vir, nempe virtempo* ri se accommodans. Dharmam makschdya karofi ^ virtutem beati- tudini (propter beatitudinem » glbriam ) operatur^ facit . VdtdyA kabild vidjul^ ddtapdyd atilohinii plta vrszdya x/idjn^ya^ venta caeruleum fulgur, siccitati vaide rubrum> flavum pluviae (signL* ficandae ) dignoscendum .. Verba significantia gustum » ptacitum) delectatibnem , adu^ lationem , imprecationem > diffidentiam , iram > impatienciam ^ de- trimentum , criminis et culpae impositionem construuntur cunt hoc dativa) v. g. Dcvadattdya rotschate modaca ^ placet> sapit di- vinum donum atfectuosQ*> ubi notandum ad litceram reddendum esse : Divino dono arridet affectuosui vir . Dusztdya rotschati tschd* ra 9 malo > peccato arridet fur^ Tadjnadattdya svadati piipa , sa- crificii dono arridet, sapitpanis, idest, panis^placet insacrifida ydga in donum oblatus • Bdldya svadati paya ^ parvuio sapit lac . Mama svadate djagdhi , mihi sapit comestio > cibus . Svdminl shldgghate /A^;y^r^ , domino adulatur canis. • Rddjdmitrdyanihnu^ /^ , rex inimico difiidit • Ndthdya irszyati hhrtya^ domino ira^^ scitur servus. Kdmine tiszdtati veshyd^ iuxuriae adstat , arridet meretrix • T^schordya shdbate dvigia > fuci imprccatuc Bcahman « *35 PuszpijfM sprhayatl nirl. floribuis arrldet, fldres cotocuprscic mi». lier • Phaldfa sprhajtati vU 3 fructus desfderat agricola . Sakhyi msujati dunijena , amico detrahit malus^ vir • Mitrdya druhjati dhurtta y amico nocet deceptor • Svasre krudhjati agradja , soro- ri irasciror frater , contra sororem excandescit • Ndthdja shlag^ ghate hhrtja ^ domino adulatur servus » Rddjdmitrdja nihnuti > rex inimico diffidit • Amitra est mimicus , mitra amicus . Adverbia nama , svasti , svdha , svadhd > alam > vaszat ptf^ stulant hunc dativum , v. g. Namo devebhja ^ adoratio diis • For« mula orandi est gentilium Indorum • Sarveshvardja namd y uni- versi Djomino adoratio • Devdja namd , Deo ^oratio • Gan* nahaddja namdy Jano ( deo Indico ) domino adoratio . Shi* vdja namdy Sfaiyae deo adoratio • Sal guruve namd , bono magistro ( riempe Deo Ganneshae ) adoratio * Sarva mitrdja na^ md y universi amico (nempe /0// ) adoratlo. Gentilicae precandi fbrmulae sunt istae . Deva mdtre namd^ Dei Matri (nempe B.V. Mariae ) veneratio • Mdtre roasti , matri salus > salve mater . ^a* sti hrdhmanihhjd , salus Brahmanibus , punjavati svasti ^ ave vir sancte , bene sit sancto> salus viro virtute praediio • Bonum ^- precandi formulae sunt istae, vx apuxl nos ralve^ ave ^ satusScc* Agnaji svdha , benedictto tibi o ignis y salve ignis^ • Svdhdgna* /^ ^salus tibi o ignis • Exultandi et apprecandi formuk gentilium in sacrificio ignis^ dum eum crt deum suum invocant^ excitant^ et sacrificium ignis instruunt • Ambo haec ultima adverbia signi^ ficant bonum ^ felicitatem ^ prdtperitatem , salutem , hcrementum , et correspondent nomini nostro Benedictie . Ita pariter : Svadhd pitrbhjdy requies > dulcissima quies ^ gatidium Parentibus. For« mula> qua Gentiles Parentibos defunctis aeternam quietem et gaudium apprecantur y vel eos in vivis salutant : nempe bene sit parentibuS) dulcis quies parentibus I Aiam >significat bene^satisy pulchrcy et construitur cum hoc dativo : T.g« Alammitrdja y sa«» tis amico i alamme Bhdgja , safis mihi felicitas haec • Ex adverbio Alam multa construuntur nomina Samscrda* mica> ut Alambhdva pulchra y sufficiens opinio • Alamcdram ornatus > pompa • Alancrta y vir ornatus y alancrtd mulier or« nata &c» Ad tddarthyam seu ad Dativum cui referuntur etiam no« i jpnMia bonRar comiiiodttiii » aut uctlitatem slgnificaada » iie sutit ^Mbrki/4^ j «Wrj , hhadra ^ cushala , /«ggiui , nrMii , hita . £.^; ii^h^ij^yahitam y regibus iMiaum^wUe . ^hr^ibhadram ^ .anMQO bK^ftttui . M^am4 cf^JikaJam ^ if^ Mahyam cmdialam ^ mihj Is^aiun^ ^ini.s^ggJkamiviwoiiA^i «^Vi^ggA^wi ^ «iW v«Iupe • J?€aqpo*ifl» jfrMfky^ ^fliostar , jfcrop coMrajadversus, juic- ta> hunf fegk P^u^uqi ^ titdam Xa verbis quae icx ^a compo^ ogbuncur : v. g* fUgid amdtjaya pradishushruve , rex consiliario «10 ecpntra obsequitur) UiDulatur . i{uc r^fertur etiam praepor «kip ««Ho quae vprbis /conjaagitur^ et signifkat^ /^i^x/ , postea^ deimle , ji^i^/^ , cofjfarr/vter , ac saepissime prapdictae proposi* tioni j?radi oppanitur , v, §• pradifoddam r^poosio contraria , anuvMam asseasus, facultas, licentia • iV«ii/Vi»/jiiv res contraria adversitas, anuculam tranquillitasj quies, res commoda, beati* tudo* Pradigamanam gtessus ex -adverso , /Htugamanam seque- h) comitiva, obedientia. £x his duabus praepositioQibus infi* nita nomina et verba Sam&crdamica componuntur^ ut v. g« hhavam vel bhava existeatia ^ anuhhavam fruitio , lucrum) fru« ctus fllicujus. rei/^MW^jBW// couseasus ex mati opinio . Anuna^ yam.ves rationri conseQtanqa* Shdsana correptio , castigatio ^ anu- shdsana conservatio^ Bala viS) pradihala vis aequalis contraria# Pr^//(r/ occidens^ quia opponitur 5oIi Orienti. Pradindriam res invisibilis> seu talis quam sensibus assequi non possumus. Pra* dishruta , «cho ^ vox repercussa - Pradidhvani idem • ""Pradiyoghi iniraicus • Pradiyidhdva miles ex adverso * Pradistra cortina ife- nestrae, vel cortina simplicker . Pradima similitudo , figura j ido^ lura 5 imago . Pradibimba idem ^ Pradicrid ciiniculus» sontro-- mina &c* Haec omnia construontur cum Dativo rw/, v.g. m ^i *, sinf , ex hac partc , ^x illa parte , p0m , /r ^/^ , htige , n/j^/iif . Singola illQsrrcmus • L Todes < quoties in hittna con«?raction« occurric ah ^ a^, ex^ di^ hic abbtivus est iisurpanduS) v. g. Ordmadi gatschati ^ it, pergit, venirde territoria seti pago Brahmanum • ^BhubhrtS vatarati^ seu sine elisione) Bhubhrta avatarati ex'monte> de monte descendit . Tschardi harati ^ seu cum etisionc et Uqui*' datione de qua postea, Tschoraddhar^i a fure aufifert. II. Verba giugupsati seu djugupsatr^ wramafi ^ pramdd^ jati^ et alia quae discessum , vel motum , aut horroretn, quo quis se ab aliqua re amovet, significant ^ hunc posrulant ablati- vum 5 ut in Latints, v. g. adharmdt giugupsati ^ amovet se, ab- horret ab in;us6»tia , a malo • Adharma malum , peccatam, in« justitia . Cum liquidatione litterarum melius scribes> adharmadj" giugupsati . Ita pariter , asatyddviramafi 3 abhorret a felso > de- testatur falsitatem • Satya veritas , justitia , juramentum > aratya falsitas , mendacium , injustitia • Shrut^ pramddyati ^ Ab obe- dientia se subtrahit &c. III. Verba gignendi ^ timendi y liberandique ^ ut in Lari- nis j hunc regunt ablativum) ut vydccrdl bibheti ^ a tigride ti- met, tschoribhya udvidjati a latronrbus abhorret . Pdbdtrdyat^ Bhagavdn ^ a peccato liberat Bhagavan , id est , Deus Shiva , Tschorebhyo rakshati a furibus protcgttj liberar, rcdimit . ^^A;f? tushno djdyati , ex ignc lux nascitur . Vdrinnd djdyatepadma ex aqua gignitur nymphaea. Vrkjhdl prabhavanti pushpdni ex arbo*- re nascuntur flores . IV. Nomina anya alter, aliusi itara alius j bhina alterj aliuf 3 item praepositiones drdl prope, d usque » ruti \ vcl ut alii scribunt riti ^ sine, petunt hunc ablativum, v. g. vidydyd riti na Samrdhi^ sine scicntfa non (datur) splendora divitiae. Bhagavata riti na mucti^ sine Deo Shiva non (datur) gloria . Grhddanyo vihdra a domo aliud esi templum , id cst , aliud cst 13« domus, allad templum ; Grimadatannadi i^to^e pagum Brafamti num ( adest ) flumeii • Flumen ad pagum • Svdmina itari S^va- cay aliud est domiQU$>.aIiud servus > seu aliud servus a domi- tio • Aa vrkschdl usque ad arborem • Ardl significat propt > item loiige seu in distantia . y. Locus et tempus respectu akerius loci et temporis po- nuntur ia hoc ablativa, v. g. iyam grdmdl pHrvadicr y respecttt piagi oriencalis haec regio • Ayam nagardl purvo desba y respe^ cti) urbis oriencaiis haec provincia > seu ab urbe provincia ad orientem sita • Grdmdl dakschind vasati a pago ad raeridiem ha« bitat . Nagardd uttdrd vasati y ab urbe ad Boream habitat . 5^- mavalsardl purvo mdsa ^ ab anno praecedens mensis > seu roen- sis annum antecedens . Grdmdd uttardhs vasanti tschandhdla » a pago ad Boream ucique habitanc Parea ( vilissima tribus ) foex ' plebis . Haec nomina loci ^t temporis etiam construi possnnt cum VI casu seu nostro Genitivo, v. g. Gramasya dakschinati vasatiy pagi ad meridiem habitat ^ ad meridiem pagi babitat • Grdmasyottarato vasati^ pagi ad septemtrionem habitat • Grdma^ sya purasta d vasati > pagi ad prtum habitat • Dici etiam potest , nagardl dakschinata ab urbe ad meridiem > nagarasya dakschinata urbis ad meridiem^ grahasya parastdl bhavatiy domAs ad ortum existit &c. Dakschinata significat ex parte meridionali, uttarata eK parte boreaii , Purastdl et parastdl ex parte orientali : quae junguntur xrura ablativo vel genitivo • VI. Adverbia Prthacr , vind , ndnd sine , absque ^ admittunt accusacivum, ablativura primum aut secundum , v. g. Djdnindnd lakshmt > sine sapientia pulchritudo > opes « Grdmina prsag^ihd- ra^ \t\ grdmdl prtag-vihdray sine pago delubrum. ^ Hoc eodem modo construicur disram distans , anticam ec ahhydshamy^ro^ln({\x\xmy vicinum , v. g. Disram nagarasya^ vel dHram nagardl distans ab urbe > anticam nagarasya ^ vel anti^am nagardly urbi vicinum. > • I i » S E C T I O VL Be VI CMu seu de mnstro genifho ef datfva. Apud Brahmanes terminatio genitmi et dati^i non distin^ ^itur^ ut olim s^ud veteres Graecos indiitinctam fuisse proba^ bile est . Id saitem certum et perspicuum est , Gxaecos olim hos duos casns promiscue usurpasse i quod hodiedum &ctitant Brabi manes • Circa hos nocanda sutit sequentia 1« Ex duobus substantivis non condnuatis unum ponituria genitivO) e. g. Samudrasya tiram ^ maris fluctus , maris unda* ^uhrdo dhanam amict opes • Strtyd rubam mulieris forma, ima« go • Rddja putra regis filius ^ Pasho pdda animalis , bovis ^^s « Gurundm vatschanam magistri verbum • Pdyasasya bhictd lactici^ aia comedens. Pushpdndm ghandha uttama Aorum odor optimus ^ Priydndm madhuram amoris dulcedo« IL Gerundia ex Futuro primo progenita , «t Kartavya &• ciendus, Kartofuyd facienda, Kgrtavyam fac^endum^ H;actavya dicendns &c. postulant genitivum , aut ablativum primum , e« g» Mama iartavyam mihi faciendum , vei mayd kartavi^amy opus ti me, per me facieodum • His Gerundiis correspondent Karan- mya yihavantya^ nahyanta &c«, ac proinde> cum ejusdem sint valoris et significationis cum illis ^ cum iisdem casibus sunt con* struenda , e. g. Mama Karanmyam mihi &ciendum opus , vel mayd Karanntyam per me, a me faciendum opus* Bhavatd Ka* ranntyam a sua domiuatione faciendum opus . ,^ IIL Verbum djdniti seu ^Mm/^^cognoscitur, dignoscitur, postulat hunc casum , e.g. Madhuno gidniti pkalam ^ per succum , per dulcedinem dignoscitur fructus • Sarppiszo djdniti per cras« sitiem coguoscitur • Hic igitur estcasus medii^ artis^ ct industriae ^ qua quid cognoscitur • Verba smarati meminit , recordatur > Dayati miseretur , compatitur, ishdti gratum est > placet , sapit , arridet , petunt hunc casum 9 e. g. Tvam devasya na smarasi , tu Dei non recordaris * Sa dayati dtnasya , ille compatitur misero , infirmo , miseretur infirmi . Verba djdsayati^ niprahanti ^ piszyati significantia necemseu occisionem alterius sive ense , sive sagitta , aut alio quocumque S modo ) postulant hanc casutn » e« g« JRiid[;i arsnnam nlprahanti TQyi inimicos interfecit . Maharadja sacehala shatrunndm djatayatl^ Imperator om nes hostes occidit , delevit • Rama rahchasanndm parvatena pipeszc y Rama larvas, malos gcnios, monte obruit^ interfecit. IV. Nomina similimdinis ai|t dissimilftudincS) seucajuslibec comparacionis admittunt dativum aut ablativum primum > e«g» Kamalena samam vactram , cum nymphaea ( nymphaeae ) simiUs vultus • Samam , res similts vel aequalis • Vdctrasya sadrshashashi , vultui similis Luna. Sadrsha simiUS) speciem, figuram > formam praeseferens . Nomina Tuld et nhamd similitudQ » species, admittunt solu» dativum , sic , T^uld krshnasya na 5 non damr similitudo dei Krshnae^ Rdmasya nd styubamd j non reperitur similitudo dei JliiMry id est ) nemo deo Rdmae stmili^ ^Kamalasya ndstyubamam pushpam^ non datur nymphaeae flos similis. V. Nomina Superlativa ^ Mm nomm^, dominii y proprietatis y commodi seu utilitatis et lucri petunt hunc casum , aut dativum primum ) e* g. Gavdm krshnd sambana kshtra tamd , vaccarum ni« gra lactis ditissima > fertilissima » Recte usurpatur cum supertati^ vis etiam casus VII , seu in > inter ^ ut apud latinos , e. g. Goszu krshnd samhana kshtra tamd^ in vaccis, vel intervaccas nigrala*" ^tis fertilissima • Tama denotat superlaiivum • Ita etiam: Manus^ zydndm kschetria shisratama ^ kschetria ( vir t% tribu r^ali ) ho-* minum geaerosissimus , fortissimus • Manuszyhzu kschetria shis-- ratama , in hominibus » vel inter homines kschetria generosissi- mus • Gavdmsvdmi y vaccarum dominus, vei goszu svdmi y aut Contracte gosvdmi vaccarum dominus . Nomina utilitatis> ut dshiszyam^ madra^ bhadra^ cushala^ suggha y artha :^ hita^ de quibus in IV casu egimus, pariterhunc admittunt casum , non tamen ablativum > e. g. mdnuszasya hitam homini utile, velmdnuszdya hitam yhomini utile • Hae regulae scxti casus vocantur kasminarthi szaszti . (*) (*) Id cst 5 in qua significatto^ne tnurpatar casus sextus ? Deiade propositae quaestioni ibidetn respoaJet , et regulas firmat • *39 SECTIO vir. jDe VJI casu uu ahlativo quicta ct numcrh 1« Adharodhi katanam seu ^ubjectum in quo » postulat hunc ablativum ut apud latinos, e. g. Aagdshi pakshi tscharati ^ inaere ''avis voiat» circulat. 7//^ tailam^ nadjdm minam ^ ia sesamo oleum y in flumine piscis • Ablativus absolutus » seu temporis ^ quo aliqnid agitur huc pertinet > e. g« Vdayati Bhdsvati djdto rddja putra , ortu solis ^ oriente sole natus regis fiiius • Vrszati divi tschbra djdta , hye^ snei tempore pluviae ad delubrum) ad idolum fur venit • Anddara yucti lAdva laksckanc bhdvata » id est > actio , quae fiihili ducicur) aut non curatur, hunc petit ablativum > aut ge- Siitiviim) e.g« Aagatschatl parahaU svayam krsdhati rddjd^ ve« fliente hostis exercitu ipse rex ludic, vel aagatsckata parahalasya svayam krsdhati rddja , advenieqtis exercitus accessa ipse rex lu^ dit > jocatur • Aacrashafsu djancszu gatassa tschora ^ vel aacrosba^ tdm djandndm gatassa tschora^ acclamantibiis hominibus disces- sic ille fur ^ vel clamantium voces parvipendens abiit ille fur • Nomina Svdmi dosninus , tskvara dominus , adhipadi prin^ €eps> damitttts» ddyada SiiiiSysdkshi testis, pradibhu contrztins f hostis > adversator ) prasHta partus > res enixa « posmlant vel hunc ablativum vel gemcivnm » e.g. gavdm svdmi y vel goszusvdmi^ vaccarum dominus > vel in vacds dominus • Nomina prasita et utsuca pariter ablativum istum) vel tertium casum admlttunt i quae omnia uberrime cradia widit inKdrdcdvatdrai ethaec de syntaxi fiuficiant> regulas eoim omnes traderc fflaximi foret laboris# S % 14« C A P U T V L De Analysi Nominmn , de Adi/erbus , PraepQsitlQnlbus et ConjmctiomJbus ♦ T S E C T I O I. De. Conjunctlone et Separatione dictlonum • andem pervenimus ad id,q^uod in lingua Samscrdamica maxT' mam diffictilcatem facessft • Dictiones nempe hujus linguae per litterarum elisfones et mutationes ita inter se copularttur et ad^ stringuntur, ut fntegra linea vocabulum aue verbum unicum es« sevideatarj qufa naturalis dictiontim situs et nominum termin^ tio per litterarum elisionem toUitur, ac proinde pnmigenta si« gnificatfo tenebris obvoivitur. e. g« haec propositio : Ramasya nd- styuBamd , Kamae deo non dafur > non ert similii , suo naturali sittt scribi deberet hoc modo: Rdmas/a na asti ubamd ^ Kam^e non est srmiiftudo • Verum <]uh post na sequitur iterum vocalis a in voce asfi cst , hinc fit) nt vocalis na et prima in asti liqui«» dentur» contrahantirr , et duae breves voca^es in iinam solam , nempe fn a fongum transeant. Esc his igitur elisis etcontractis fit «ii/// > cum ultima vocali / , qnae quia iterum concurrit cifm vo« cali u sequentis v^ocabuli ubamd ^ e medio toltitur ) sed suf loca recipit litteram /, quae iterum in se recipit formam vir armis magis qvam lihguis MoneuS) verbis et nominibus Samscrdamiyis compositis centum quinquaginta , et ampiiiis syUabas inesse credbbat» neque idem asserere verebatur • A compound f9ord of an hundred and fftyts^o syllabies • Videsis D. L Frid. JUeuker tom.ll Abhandlungen uber die Geschichte und Alterthu^ mer Asiens > pjg« lo , Rjga 1795 — Simile quid suspicatus est D. G# fones i sed sobrius> qnia liufas Irnguae peritior, Nunc igicur heic regulas . trademus , dictiones Samscrdamicas quascuni* que separaudi et componendt , quibus rite perspectis comparebit» in bac lingua^ utln aliis veteribus , omnia verba et nomina in iflonosyllaba , bisyllaba > et trisyllaba > aut pauUo plus resolvi i fal^umque omnino esse , quod hi virl asseruerunt ; I. Regula • Quando aliquod noinen clesinit in vocalem vel ^yphtongum^ et non habet sibi annexum signufn interrqptionis seu suspensionis quod exprimunt % dicy cW^ ylfargga , seu signa se- parationis dicti>et si deinde sequens nomen iterum incipiat a^vocali vei dyphtongo simJli praecedenti , ' tunc duo haec nomina con^ il^ahuntur in unum > ita tamen ut vocaiis^ vel dyphtongus cpn«> tracta fiat longa. e. g. Danda agram ^ dentis elephantini apex, contrahe , et scribe danddgram . Ita scribes : dadhiha loco dadhi iha\ madhuttamam' ioco madhu ^uttamam\ fkobhitdhasta^ lucidus dieis > laco shbbhita ahassa \ sarvett loco sdrve iti &c. .1 ILRegula. - Nomendesinens in a voc^len) mut^t-Mmiil *# vgcaleni y si sequens nomen incipiat abi vocali « e. g» S^va isha universi dominus, scriBe sarvesha. III. Regula . . Njomen desinens in a'^- sequetite u , mtitat vo- i;alem aino. v.g. Tava udaram tutts veoter , scribe tavodaram . IV. Re^ula • Nomen de^inens in ii^ sequente^) mutac Ivi ei 9 V. g. tava iszai^ scribe taveisz^ „ V. Regula . Nomen desjnens in a^ sequente mutat ^ in su . V. g. Tava odanam,^ scribe tavdudanam . : , VI. Regula . Nomea desinens in a p^ sequente au rautatur in unum solura au . v. g. Tava autsucyam i^scribe tavautsucyam . VII. Regula • Nomen desinens in ^ > sequente iru ^seu r($ non perdit vocalem a^ sed mutatur/Vii in iVseur, quod trans< fcrtur iu syllabam seqiientem , v. g. Purusza iruszabha^ 5cri|>e pu^ ruszarszabha , maha, iruszi ipagnus sap^ens , magnus doctor,» scri« be maharsZfi^ ct corrupte tnaharis^i . , ^^i^\ . ' VIII. Regula. Nomen desinens in / sequente aUavocali, contrahit yocalem / cum vocali scquente , v. g. Dandhi atra y con- trahe ct scribe^ dandhjatray shamhatra ^ ,scx\h^ shamjatra ^ iti uctam y scribe itjuctam y pratiirnam scxihe frafjurnam ^ ubari aishvrjfam sctihe ubaraishvryam. /^ ; »4* IX« RegttU # Nomiaa desinentia in u vccalem pariter con^ crahuntur cumsua vocali sequentei v.g« Madhu atra^ contrahe et scribe Madhwtra. Quae 4esiaunt in ru ( ri {ndQKanis ad Bon ream) , ea mutanx syliabam in ra^ v.g. ^tru arthamy patris.dt* vitiae , scribe pitrartham . Si v«ro desinant in au i retinenc a Iqo- gum y et vocali conjungendae praeponicur, v^ ntwksh^u ubhatt arbores ambae » scribe vrkshdvuhhau . Haec de vocalibiis,» nullis dicyclis y seu signo 8 separationis ec suspensionis insfgnitis dicta sunto , nunc ad nomina dicyclls notata progredimur* Reg.L Nomen desinens in a br^ye cum signq visar^a seu cum % dt^yclls notaco , fcequente a brevi mutac « in « » et fic elisio , v.g* ananta 9i abravil ^ ^cribe anantobravtl . Dum post a breve sequitur una ex consonantibus g (P'* mel hebraicum ), vel ^;A, auti//) vei ^^ j aut /^A > vel#>velMf aut deoique ;», Jf yt^^^y ^ > mutacur a ia o ^ ec fic concraccio» V. g« Ishvara 8 D^x^^ ^ Dominus Deus ,^ scribe iskvaro divu . Ita nrba B gatschati ^ cex ambulat> pergic » scribe nrbo gatschati . Nomen destnens in a sequente tschy seu c/^ Italico retinet suum 4 breve , et exstincto signo correptionis seu Visargga > ac« cipic duplex tsch , seu cia composicum ex littera sexta > et vigesi« ma octavas sic Dcva tscharati , numen deambulat > circulat> scribe Devatscharati cuni littera tsch seu cia robustius pronunciaca • Ita duplicantur sha seu scia > item sza et /> dum ante se habeht a bre<- ve y V. g« Krura shatru , crudelis inimicus > scribe Krisrashsha^ tru y divya suggham caelestis voluptas , scribe divyassuggham . Littera a ante / » et /i seu decimam consonantem in noscro alphabeto descripcam manec intactai sed licterae t sequenti im- ponitur littera / ^ ec licterae td super imponitiir littera sz > v. g. Aiana animi> tdbam dolor> scrlbe manastdbamy animi dolor> contritio. Litcera a^l y n > ance dhy py r y ky kshy remanec immota > sed litterae sequenti py ttphy ky iniponitur littera/z, v.g. du-^ krdam , scribe duszkrda m peccatum > opus malum > niphalam scri« be niszphalamy K$ ia fruccuosa, inucilis # »41 ' Lktera ar, ante iha postulat . visarggkin scu diccylos 8 , si- gnimi correptionis et suspensionis, v.g. >^8 ^ e i« 8 kkam, tristi* tia, dolor . Reg. II. Nonien^ desinens in vocalem i^u^Oy et diphtongnm sii cum signo visargga^ im etiam desinens in ai^ seur/,sub- sequente litter^ ga , kha > dja seu ^m , n , ^rf^ ^d^ dh ^b^bh^myj seu y y l yV yh^ facit , ut duplicetur haec. subsequens consonans addito eidem r ^ seu imposito eidem sigjno r , litteram r exprimen- te 5 v*^. AridvisztaydiC arirdviszta iniiraicus hostilis , shatrufi^ nikrszta scnhtshatrurnnikrszta inimicus crudelis , ubhayogea scri- be ubhayorggea , ambi victores . . Nomen desinens in praedictas quinque vocales subsequen^ te eidem alia vocali ^ v. g. ^, admittit in medio litteram r , v.g» ruci dptay scribe rucirdpta^ shatru ida dic shatrurida inimicus isthic, r/6n uttama scribe r/6/ir uttama itiimicus excellens , ma- ximus &c. Nomen desinens in vocalem i ^u^o ^ auycivel ai subsequen- te eidem littera tscha seu cia , / y sha > tscha duplici 3 /za , manet intactum, sed duplicare facit has consonantes^ v. g. sddhu sdnt-' nja y scribe sddhussdntva praeclarum > aflabile > dulcissimum ver- bum , sindhu ciurnam > scribe sindhutsciurnam seu sindhutschurnam Indicus pulvis . Subsequente vero littera ka > kha^ P^pb > r> IjAii^interpone litteram sza^ v. g. dukrdam scribe duszkrdam malum opus, du prdpyam dic duszprdpyam , res obtentu difiiciUs • Notandum ta<» men > quod haec regula multas patiatur exceptiones > v. g. sukar* nam bonus auditus> bonae aures^ suphalam bonus fructits^ .r/;i' rddja bonus rex> et reliqua plurima> in quibus nibil apponitur> aut interpohitur . Prae4fctae vocales subsequente littera t^ subinde in medio inter utramque dictionem Tequirunt litteram / > vel sz , v. g; du tdbam scribe dusztdbam malus dolor animi , ni tdbam dic nisztd^ bam^ nullus dolor animi % Dum subsequitur littera 6A > ly , ^ > ^A> M , /A , et aliae aliquae > tunc interponitur littera r > seu ejus si- gnum, v. g. durmdrgga^ mala via> i/nr^^// infernuS) miseria> f !44 durmmatam obsiinati0> p|rtin4cia » opinia pervena » durnnafam injusticia» durdjena homo malds » nirggunam res inutiiis > infra* tm^s^^nirbhdgyam iMicmSi infonnoiam ^ fUrbiiafam intrepi* ditas , nirvidam tristitia «. Reg. III. Littera^r, v. g. tvakr pellis, tactiis , sequente vo* cali mutatur in rg > et cohtrahitiir in unani syllabaiii ^ v. g. ^vakr iha ^ scribe varghiha^ Littera / seqaonte vocalt transit in licteram d , et contrahi- cur in unam syllabamVv* g. fal albhutam ^ scribe tadbhutam istud miraculum > iscud portentum • Alias littera / finalis in concursu vocalls transit in dh ^ v. g*^ szal angam , scribe szadhangam seicagonum > res sex anguios ^ aut sex partes vel membra habehs . Litcera f transtt itib^ v. g. triszdtuf atra , scribe triszdtu batra. LicceraKr, seu cr^ de quasupra, sequentibus consonanti^ bus g , ggh ) dy n ym^ transit in g , quod ctim supradictis cou- SQnantibus coalescic , v. g. bhiszakr namati , scribe bhiszagnama^ fi medicus orac > adorat • Eadem littera K^^sequente & > qiiiescit , vel mutaturin^A^ V. g. bhiszakr hdtd scribe bhiszagghdta medicus ibit . Eadem littera Kr sequenre sh^ mutat eam in ciahysevi tscha Germanicum aut Anglicum > v. g. vdkr shobhana > scribe vdkert^ hsobhhana verborum nitor > orationis ornacus • Eadem liccera Kr sequence / quiescit intacta , v. g. vdkrsan* gam verborum connexio > orationis nexus . Dici etiam potest vdksangam • Idem fit sequente sz • Liccera / sequentibus consonantibus tscha sevtcia^ gia seu dja^d^dh^dt yt ^dyn^ perit > et duplicantur hae consonantes ^ V. g. tal ddnam , scribe tadddnam istud donum • Littera / sequente j seu jf consonante perit > et ponicur^i^ i sequente i; ponitur dv\ sequente r ponitur dr , v. g. tal jdti^ scribe tadjdti^tal valyScribe tadval^ tal rahitam scribe tadrahitam • Eadem littera / sequente A, loco hujus liccerae recipit d , aut dh ^ V. g. ial hetUy scribe tadhitu ista causa , istud motivum« Talhitam dic tadhitam . Sequente dii pcrit /^ et ponitur djdhuy sequence m ponicuc 145 kn j sequente /fti perit / ^ et poaitar fsck » v« g. mI shafansm scttbe tatschajamm • Sequeate p^ph ybybhy nihil mutatur • Sequeute i fic ditplex 7/ , ita pariter si sequatur s^ £t du» plex //• li finaie seq\iente m pertt^ et ponitur nm ; ita sequente h pe« rit et fit ^ > v^.g. S2mI haldni scribe szadhaldnt. Littera ^ sequente A potest perire et ejus loco poni bh . v«gt Itrisztup hutam , scribe trlsztubhutam . Eadem littera p sequente m potest perire > «en teticeri > v« g, trisztdup minotiy scribe trisztdumminoti . Regula IV. Littera iir^, quae est num. 5 , et fitera n ante vo« calem constituta et eidem copulanda, saepe duplicari debet^ v« g« Erung dsti , scribe Krunggdste , Krszan dsti , scrtbe Krszanndsti « Littera if sequente cm seu /xrA^ perit , et ejus loco poni- tur m vel n nasale , v« g« bhavan ciarati y dominatio sua pergit, ambulat , scribe bhavangciarati quae esc n. 15 inter vocales, et .uno scribitur cyclo, v. g. SnJo^^m^ « Eadem littera » sequente sh > seu italico /c/^ v/d> potest mu- tari in unam litteram compositam ex n «et ciah seu &3J ^c/^A , V. g« hhavan sheti sua dominatio jacet , cubat > scribe bhavant^- schite vel bhavansc^ti . = Sequente lictera i potest perire « et da« plicari / > v. g. bhavan //m/i > elegantius scribes bhavallicati . Sed diligenter beic notandum > litteram « finalem accusativi pluralis masculini numquam duplicari debere > v. g. vrishdn lundti , ar- bores scindit > male scriberes vrkshallundti > accusativus enim hac litterarum geminatione omnino periret. Littera n sequente alia n duplicatur, v. g. bhavan nihnuti sua dominatio diffidit> scribe bhavannnihnuti . Eadem littera sequente m fit nm copulatum > sequente d fit nd > sequente dh > fit ndh > &c. Littera m sequente kr^ vel k potest recipere nasalem ng. Vs g. Tuam Karaszi y tu facis> operariS) scribe /i^^^i^il^^i-^js/. Se- quente cia > ciah ^ dd > litcera m transit in n^ y. g. Tvam ciara^ tiy tu ambulas > scribe tvanciarasi. Littera cia > seu tsfha sequente vocali transit in dja >seu ita« T 14^ licum gia^ V.g. Shamacia damacia hhtiy et moderatio sensnufn jnternorum (shama)^ et modescia exterior ( ^(«m4t ) placet , scri^ be : Shamacia damagsshti • Quamvis plures adhuc regulae ad elegantiorem scribendi » connectendique modum statui possint, hae tamen sufficiunt^at in lectione librorum , in quibus omnia nomina. inter se coale^ scunt) dictiones separatim cognsoci x ^^ inter se distiogui pos^ sint* (a) S E C T I Q IL Adverbia •. Quidquid non declinatur:> hocapudBrahmanes: nomine/ii«^ Hierhii venit. Hinc praepositionesxconjunctiones>. particulaeom*^ nes in classe adverblorum coUocantur 3, et haec pmnia r^t^e. avyamx sea res indeciinabile& dicuntur •. Itay hinc^ e3c hoc loco> v.g*. Tata y illinc^ exillo loco> v. g«. t/rib/A/V^^hiocxabarbore.^^) vrkshatay illinc ab arbore •. (d) Hae literaram fnter duo nomiha variatfones^».elisfoneS9 et tran-^ spositiones in legendo» veroque sensa assequendo incredibilem diffical- tatem. facessunt • Haec illa causa est>. ob quam-^rariinveniantur etiam. inter doctos Indos illf virf ,: qui Samscrdamicos libros. intelligere 51, ex« plicare 9 et recte. scribere norint • Teritur tcmpus >. transeant anni plu* res y anteqoam abdita penetrentur • Nulla lingua > nulla natio y nulfa schola ad sui cultus mysteriia caelanda 9. tam ardua et impervia posuit praecepta • Ad has dimcultates superandas javabit legere jimarasinhae Dictionarium versibus conscriptum > cui addere oportet idem Dictiona- rium a doctis magistris in prosam conversum >. in quo sublatis omnibus literarum elisionibus ,, nuda recensentur nomina^ quae cum ligatis no* mioibus invicem collata y praedictaa variationes atq^ue elisiones illustra* bunt, et in apricam colIocabuDt» (b) Ita y vel ut }ones scribit ida y quia nempe Iftera t in ita le- nis est , signiHcat etfam rem in Ioco> v»g* ia Mdha-Mudgara y libroab Academicis Calcnttanis tom* 1 y pzg^ 24 in Aiiatick Researchet citato % hic Versus affertur i jNdliaita lagatayata vittaratam > Tadvad^ha namatisaya tschapalam*^ Ut gutta aquae movetur tremula in nympBaeae fblio ; ita maxime la- cst vita humana ^ Heic niliisa est nymphaea ; nilinita in nyphaea ; Tatr^ , lieic » in hec loco » v.g. shiratra^ iacapice.(tf) Tatra^ ibi, in illo Toco, v.g« fiasdtra y ibi in naso • ihay hic , vV. g. Vanihay hic in Silva . Kva , ibl , V. g. l^arukva 5 ibi in ligno > ih arbore • His tf. adverbiis utuntur separatim , ^t. conjunctim cum nomine^ ut vides 4 Tada ^ quando » W^r > tunc • i/A4OT ,lioc modo > Katham^ illo modo^ F^/ , sicut , v.g. Munivat^ sl- cut monachus» /.r. hesychasta. Vrtha frustra • ^^?> ^6/ et ,^tiam, V. g. etiam tu , tvamahi . Nunam , certe, v.g.agihinunam ivi certe ^ T/cA^ , et 5 ac > etiam , v. g. et lac , et fictts > Kshtramtscha , Ni, n^ , 114 , non ^ v. g. agShina^ nonivi) wdnaagihi^ Ma , ni , non , prohibentis , v.g. md gihdtam > Jie perge • funa ) ^M^ 9 mukwr^ shashval^ postea , deinde , v. ^. ^ii// jf 4/^4 kshandi , modestia deiu- .dft^xattentia • Kutra > <]uo , atra , illuc , v. g. graha$ra , jn domum , in ae* dem^ T^fft^, quomodo, taiha ^-vd^ xva , hoc modo , sic. Tada , quando , adhuna , nunc • Kada^ quandoS interrogantis • Adya , liodie \ hja , faerii shva > cras s parashva , postcras • S^ii , sarvadd y ^emper ^ S^m;» ) jdrdham , mA^ , m/xi , simul • Sma 9 n///^ , olim ^ FrahhdtCy mane i xi/^;» > vesperi^ ^T^/Wxeveraj madhyc m^6\o^ Bszama y hac vice } yadi , si • T^/ 9 ex qua -causa , ^/4/ ex illa causa / Tata ^ :exhaccausa , iata y ex iUa causa • Divdy diu> de die • Ahni^ idem. vi aqua ; taraUm res mobilis y tremula , instabilis , Inbrica ; tadva gh vanam ita pariter vitz ytschapalam ylblam y tschatanam y res mobiJis^in- stabilis y caduca y lubrica • Hi versus Graecorum versibus anapaestkis respondent « (j) Tatra «u atra non solum in loco 3 sive re inanimata y sed etiam in homine qaietem y sive affectionem quietis significat y v. g. in Tudhishtiravi^ea sic scriptom reperies • Sah avadal i vdridjanitri mim ihadja ; Krshddari y atra djeni y imim deshim anupashya . Ipse dixit :0 tu> qnae nympbaeae similes (id estpulchros) ocu* Ips habes» me colito ^ ( mihi obseqnere )^ parvo veotre ptaedita Tu> atra heic y in bis hominibus y hunc remm statum ( has circumstantias ) aspice • T 2 \ 148 Daszi y nactam ^ noctB^ de nO'* cte > Pura > ante ^ pashva^ post , retro » Nanu , nequaquam > numqnid • Bdhy^ ) ^a/^i 9 foris ^ foraskt fA^r^ , bhuriy athhefa , multum. Alpam y alpiszfam > ;9ii/rif y pa- rum«. S^^A^a 3 bene » duszddu 9 male • Sarvatramy ubique. Evamy hoc modoi> hac methoda. Nad^y antea:> antecedenter • Muhur 5 rterum* . ffi, oh, obstupescentiS) abo- minantis • Hdy o y tristantis • Ahaha ^ oh y admirantis ^ dolen-^ tis*.(^) ♦ Ahay hf ) hey^y o. vocantis«. Ndndy resistentis. Vd y dubitantis : v. g. gatschasi^ vd pergisne > aut non pergis? Irti y sine. Drudam , dshu ^ chb^ . Samayd , apud > pone . T^schtra multum ^ multum tem- pus > v.g. Tschirakalamy tschi^ rdyu^ longa vita, Tschiragiviy qui multum vivit, Tschiran^ tana , res antiqua > Tschirats-' tam^ res dudum) olimtran^ sacta) velperacta. Vd y dttbf tando et comparand» i V. g. Gatschasivd , pergis ne» an non pergis^ •— - Tarivd Tschalanam > res ut navis mo« bilis. Sdkphdly evideater> clare> io- tegre • Agrata^ pura , purata , ante , an-^ tea^ prius , v.g. purassaray qui antecedit ) purogdml ^ vir qut praecedit . Pratiy contra, continue » simili- ter > de novo . v. g. Pratiya^ ghi , adversator , qui contcia est • Mdmprati , pro me 3 met amore > ^nam prati , dedie in diem • Pratishruta Echo >. vox repercussa . Pratibimbasn^ imago ) idolum > figura origl- nali similis » Svastiy bene >^ prospere 5 felici* ter, cum augmentO) saiute> V. g. Mitrdya svasti » prospe» re sit amico > salusamico . (&> Kaddcil , djdtu^ aliquando > sub^ inde . Kimu , Kimuta ,* K/m » atdhofj uta.y dhoy quomodo ( dubr^ tando et interrogando ) . (c) Prdkr^ purul ^ purvi abdd ^ anno Ahaha bhayadhara samayi Ahaha behu sancatam ! Oh terribile momentum C ^ors } j Oh plurima animi afHictio ! P* Hanxleden in carmine de Morte» fb) Vadhhbhi ariscbisa Divamida^ ii svasti • la nmlieribus Saflh Ctissima Dci Mater salve ( tibi salus } » (c) Kim est lacihum qsrid > f ir^J > v» g» elapsO) anno superiori • Etarhi ^ sampradi , udanim^ ad* huna^ nunc, hodie. Xt^szmm y tusznscdm > tacite > in silentio • Atilparam , utschey , plus , uitra» magis • Purvidyu , pridie • AharidjUy posterodie. Eszama ^yati ahdiy hocanno • Pardri y purvatari ahdi ^ ante biennium • Saruaddy sadd y semper, omni tempore • Egatd y aliquo tempore > uno tempore • Samantata , parita ) sarvata > tAl« shvakry ubique • Nanu y bonum est> bene bene • N^^iy^nequaquam (prohibendo). itf^fiii^numquid ( interrogando ). Tschil y yati i si > v. g. ranam dd* hydsydmayadiy certamen > pu* gnam inducimus si . Mudita mana tvam daddsi tschel y bo- na, hilari voluntate tu das si • Mama rakshd shatrohdni ya^ tiy mea salus inimici occisio si . (a) AtUy inde, v. g. ata ydta tastauy inde discedens stetit • 149 Irtc y irute , vind , v.g. mdm iru- tc kshitipam rarakshay sine me regem liberavit y salvavit . t^akrsangam vind uvdtschay $Ine verborum connexione di** xit , locutus e&t • Sahasa , casu y fortuitd > v. g* Sa^ hasa nyapataly casu> fortui** to cecidit. Vrasahya > vi (a forza), v. g^ frashya paryagu , vi obtinuit. Prdduy dviy manifeste, clare, publice, v« g. sa khi prddu dadrshiy ille in coelo mani* feste visus est • Shaneyy adrute y lente , tarde» v.g. adruti mama dadau , tar« de mihi dederat • Shaney prof sidu , tarde y lente resplen- duerunt • "tatvi 3 revera • Sadyuy sapadiy statim , continuo • Antari y antard y interea • • Antarena y sine intermissione • Mudhd y vrthd y frustra • Mdsmay md y md y non» non> ( prohibendo ) , v. g. md td^ dhaya y ne verbera y md tja* djuy neabjice, nerelinque, md ehi y ne conscende > non ascende y md dhryatdm y non Tvam naracam gihhze yadi 5 iava dhanibhya kim gunnah ? Si tu in inferaanf pergis y ex tuis divitiis quid boai > quae tttilitas l Vrkshhgri kim pahshi l io arboris apice quaenam avis l (a) Dayiti shirasi yisschi : ay te daya tschel y anugrehi ayam cila • O dilectc I capite incliDatp supplico : O si tibi misericordia in csty misereadi hoc tempus ett ! la yudhishtira vigea . accipe, non prehende » m^ hara/u > ne rapiat^ md bhadja^ ne adora ^ ne colito « Satu svayam y ipsemet , v. g. Safu svajam vydkhral agrdsi^ ipsemet a tigride devoratus est. Uum y num , an > anne >interro- gando alium » et disputando , v« g« Hi»/'' dra ^ num acce^ M^9 ^Mftf #i>^^Aiir/. an rlirtiim v« g« Hi»/'' ^^^ 9 num acce^ pit? Hiim udabdri^ an dictum est ? dydtihum ^ venitne» num venit? venit ? Om.^ ita^ sic, omninO) consen- tientis^ v. g. H«ot agamal^ om « Num accepit > num ob- tinuit> ita, omnino « Muhur muhur ^xwxim y iterum- q^e , V. g. Muhur khadasva > iterum fac^ muhuracarol , ite- rum creavit , fecit> formavit^ muhur adhishat y iterum do- CMit • Muhur smdryam^hcvum memoranda , reminiscenda « Muhu ) ^/iM) shashval ^ dbhiksh* nam > postea , deinde , post • Srdkr^ ahndya^ drdkr^ mamkshuy sabadi , cito y statim » iliico • Prathakfy antarina^ ndnd^ hirukr^ sine y absque > citra « Sdrdham ^ sdcam y satra^ samanh saha ^ simul > v. g. bhdszanam (a) Reliquum 9 reliqua 1 et cetera 3 thhzam ; reliqua sicut 9 thhzam • ..vat^ v«g. shhzam pkrvavaty reliqua sicut antecedentia • Sthira bhava 9 Munivat mbkshiya yatasva ; apishhzam niyama vit^ schaca yatha khatasva • Fortis esto, sicut Muni gloriae aeternae obti- nendae diligentiam adhibe ; deinde reliqua juxta instituti praecaepta perfice* locutiO) sambhdszannam 9 coI« locutio 9 udaram uterus 9 ven- ter 9 sahodara 9 frater ^imul ex^ uno ucero aut ventre natus. Matam opinio 9 sammatam consensus . ¥jm 9 Kimuta 9 quid 9 qudmodo^ ( dubitando ) • Samaya^ nicaszA^ nirucr y pro^t^ pone 9 ad • Svdhd 9 dicitur in libamine 9 vd sacrificio^ dum sparguntur^o- fes9 butynim^ vel oryza an« te idolum « Significat; gratum^ felix 9 sanctum tibi sit .. Hd jhiy vox admirantis 9 v. g. Kim ho 9 quid hoc 9 o superi ! Sadya 9 sapadi 9 hoc momento 9 nuncin punto« Tuct^j junctim^ unitim« Om 9 ivam 9 paramam 9 annuen- do 9 Mta 9 sic 9 4fmnin§ . Tathayatham 9 hoc ipsum « Nunam 9 avashyam 9 certe • Nitschcy 9 viUter 9 sordide . Itemj minus. (a) Asti » satvi 9 interne ^ revera ^ essentiaiiter • Suszdu 9 bene 9 praeclare . T^ada y taddniy tunc. Tugaval 9 rM^i 9 aliquoties « Prabhdtc 9 prdghi 9 pri/^ 9 mane. Pratschiipurva y ortus, ad or- tum • Avdfschi 5 dakshinoy MendieS) ad , meridiem » Pratict y pashvimay occasns, ad occasum . Vdtci^ uttarddikty Septentrio> ad Septemtrionem » S E C T I O IIL Dc Supinisy Participiis ^ et Gerundas ^ Brahmanes Supina, Gerundia> et Participia Praeteritt inter adver- bia seu nomina indeciinabiiia referunt ^ taiia sunt » Prativddya , data > donato • Vyatttya , finito > terminato » Shdsitum >'castigatum > ad ca* stigandum, vindicandum» Lahdhvd y obtento > aquisito » Kdryam , res facienda > negotium peragendum » Kartdvyam , idem • Pariptdhya , postquam deploras- set> depiorato» Smdryamy res reminiscenda^rc- cogitanda » Pragrahyay accepto, percepto» Adhatya ^ occiso > interfecto » Aaearnyay audito» percepto • Matvd ) cogitato > examinato » Vadhyay occidendus» Prdpya^ obtento , accepto» Ad daya , recepto » accepto » Hatvd , occiso > interfecto • Pradarshya ^ monstrato > mani- festato » G^/W) praetergresso» trajecto» Rakshyam^ res servanda , iibe- randa> protegenda • Shrutvd y audito » Nipdtya y occidi jusso • Vitschdrya > considerato> consi-* Iio inito » Todhum y beliatum > pugnatum > ad pugnandum * (^) Piididyitum > ad venerandum > C^) Nrba ag&rS ista^ anantaram r&dam sTiratvi yidhum utliaya> nisht tatra tamasi atmavadh^ya yudhasthalain i^pa y nirbhaya y vidvisziilm hatvi y sva mandhalain raraksha > yashapilrna tha y yudhata y&ta : sva prasidi tastau» Rex domi (indomo) sedit^ statimque planctu audito tf(/prtf^//a)!r* dum surgens 3. noctu ibi in tenebris animae suae neci can>pum pugnae ingressus> intrepidusyi boste occiso^ suam regfonem servavit> et detnde ^m& plenus> ex pugna discedens: inr sua palatio stetit> constttit » In ^oc exemplo persptcis y supina yidhum pugnatum ; Participium Praeteri*^ ti shrutva audito > hatvi iuterfecto ^ occiso ; participium Praesentis yi^ Utt sctt yita pergens > discedens » I5> coiendttin* Vyabauetum yzdessunffitndtim, X>rsztum , visum » ad videndum • Prahartvd , occiso , incerfecto .- trahartum , interfeceum , ad ia- Budhvd, inteUecto, percepto &c* terficiendum . Exemplum appllcadonis ex yudhisztiravigea secL IVi versu 5 *• . /vvUuimS ^2J5SiSU «^^5^ /DLDo^^JTb Sa suyodhana » ///r suyodhana : harabhasya , Hdrif ^r/ » id est , Shivae del fulgore conspicui : adhirathe ithatn vatsch^msi shrut« vh y Karna herois talihus verhis auditis , exceptis : saharibhasya , If^ concitafus : sapadi , //^/i/^f : svadhanu udhaya ) arcu suo educto^ accepto : yudhaya, ad pugnandum (pugnae^ in pugnam ) : ratham ^pal) currum conscendlty currum consecutus est • Heic jam videsj quod verbum shrunoti audit , collocatum sit in Participio Prae- teriti^ nempe shrutvA^ audito ^ seu verbis auditisy ac proinde quod tota constructio Adverbiorum > Participiorum > ac Supino* rum procedat more linguae Latinac • (a) / (d) De constniendis seu condendts versibus et sententiis Samscrda- micis accaratius 9 uberiusqui disserui in mea Grammatica Samscrdami* ca pag* 1 60 , et seqq* , ubi ex Bhagavata et Tudhishtiravigea varios ver* sus attuli 5 et resolvi • Heic unum duntax^t exemplum speciminfs gratia addncam • Versus • Ari ganam ^nla y antam Dr6nn4din vigitya , manl y y^ntam Krtashara dhiir&djitam j rurddha y bhuri shrav^ krudbik> ri^dja tam< Prosa ejusdem versus. Ari ganatn antam* ktAa Dronn^dln vigitya yiintam krtashara dharadjitam tam m^nl bhuri shravah ridja krudhk rur&dha • Inierfretatio ejusdem versus • Hostium gregis internecione obtenta , ari ganam antam inia ; Drbon^diis devictis , Drdnnadia vigitya ; yintam euntem ; eum collectarum sagictarum manipulo insignem victorem, krtasbara dbaradjitam tam mini ; multa audiens Rex, bhu- Vlde pluM atUMtvtmia tn Spftaxt ,^ Mhi me$h$dus tr^ltM^ ea tonstruendh fi shrava ridja; itk (commotus^ latercepit » krndhi ru^ rddha^ Iludha ri varane rurbdha tiU td est^ verbnm rudha ia senstt iaterctpiendi , ( arrestare , sopraprendere ) » rurddha iatet« cepit>^ ii/Praeteritum estsecundum.. Haec est metliodus Brahmanica versus heroicos condendi^ in pro« sam resolvendi^ atque interpretandi ^ Quare in eorum poematis legen-* dis semper duo codicum exemplaria necessaria sunt : unum) quodreiv sus sanos et integros referat » alterum ^ quod versuum explicatiooem coa^ tineat • Uno volumine ambo 'haec complectitur codex meus mj. Poema- .tis 'heroici TudJihhtiravig/sa Jnscripti ^ qui bella iadica Regis TudhU ihtir canit • Exemplum supra allatum desumptum est exCap.VII, v* io9 ejufi^ dem Tudhishiiran/igeae y sm Tudhishtir Xcgis ^ictariae • Uterque versos ^ id est > pcimus tt secundus .xix pedes Aumccat inaUdto exemplo** iS4 CAPUT ULTIMUM Nomenclatot Latino^Samscrda micus S E C T I O L Di DEOEjusque Attributhy dc. Caelitibuiy, ct Bcatis ^ EUS 3t, (n)£i^viJm8 Satv^^hvara^ oinnium: DQminus j. dD*- ctio composita ex Sarvay omnis y uDiversuS), et tshvara^ Do- minus «. Idem^ valet Paramishvdra y sublimis y excelsus Domi* nus.^ Sarvcsba universi Dominus^ coalescit ex. Mrc;^ univer* susx etisba Domimis') ia quo vocabulo ultimum ^ nommis. sarvay et suBseq^uens i in dictione Isha eliditur^ et amba in. unum solum i transeunt ^ Parabramatn% perse existens, uni-* ca essentia superior » "tatvam idem. • Vocabulum Diva Deus y Deum verum , et falsum significat ^, quare a Christiaois non^ est in publicis precibus usurpandum^ Deitas^ Devatvam» g. neutrius, Devam> idem«. Divinus ^ Divya> masc. et foem. DivinitaS) Divyamj getf* neut* ' Una divinitas^ ^ca d^vamj gen* n* Unitas^ Jcatvam^ g»n» Trinitas y Tritvam > gen. n. , Tetrddayam i his et nom alifs yoca- bulis riie nuncupari potest Sacrosancta Ttrimtas Christianorum j Trimurti enim , quo vocabulo Gentiles Indi suam Trinitatem appellant) significat Trinitatem ex tribus corporibus seu in- dividuis constantem, componitur enim ex7>/i/r/V, et miirti corpus 'y quod de Christianorum Trinrtate dici nequit « Creator^ Factor^ Kartaj Kartava ^ Srshtava ^ Srshta • Creatrix , Kartri ^ Pater^ Pita > Tata , Gcnaca. L^tmis gcnitor^., Filius 3 Putra^ Suta> Sunu j atmadja , tanaya» Spiritus S* Ruhdtacutaihd y est Syro- Chaldaicum > quo utuntur Christiani S.Thomae in Malabaria « Reliqul Indi Christiani usur-- pant Lusitanutn E5//ri/0 Santoi lingua enim SamscMamtca » ut- pote aatiguisstma , et Jytur^ae Gentilium accoaitDoda, casca «t tuta expressione carec ^ Spiritum Sanctum nuncuf aadum • Spiritttf ra gcnere votcatur ir^^f vel askartri^ id eit, ens in- xorpoceum , vel ens sine fonna > invisibile . Notandum , quod in diaiectis indicis, ut In^ostana iNaga- rica^ MMrMskta^tamtdica, et Malabaricay a Samscrda* mica lingua dimanantibus , 43mnia vocabula hactenus a flobis allata , «t 4iflG?renda , varid -et corrupti scribantnr ct proferantur: sic Deus in his linguis proviodalibas di- citur Sarvhhor , Parmhhar y ishor f Tamhuran', ^mtBapy BavaiPid'-, Trinitas Jusitano vocabuJo Trindade, creatoc Karneval &c* Essentia, Tatvam, «anadhi , svayabhutvam , svabhjvam somnia g.n, Existentia , sal, 'satvam , satta, stiti . Omriipotentia , Sarvavasham ^sarvavallabham, sarvabhagam, 3. g.n. Immensitas ^ sarvavyapti , g. f. Omniscientia, Sarvadjanam, g. n. Aseitas , Svayabhutvam , svigam , svayam , sviams^vayatvam, a.n. Infinitas sine principio , anidjam . Infinitas sine fine, anandjam , Mnandam* Xjctm^h Jtnende ^ Anda .finis , .ananda res .sine fine.. Aeterniitas , jnityam , tiityatvam « Immutabilitas , nirvicj^ratvara . Invisibilitas , adrshyam, agociatam-, pradindriam . Inconiparabilitas , ananpamyam • Indefinibilitas , .aharltschMyam . N.B. Abjice ab his nominibns «ubstantivis ultimam litteram m , ', et ficnt adjectiva 1 sic dicitur abaritscheeU indefinlbilis , anu- pama incoraparabilis , Adrshja invisibilis , acchanda indivi- sibilis, nitja aeternus , ananta infinitus , sarvadjna , seu sarvagna omniscius , sarvavasha omnipotens , ashartri , ariihi , ananga incorporeus &c. Priraa causa^ nempe Deus,^<^/Vir«Ms causa -universalis , sar- vacarana, Ens per se existens , Svayambliu , tatvam . Natura divina, D^vasvabhava , devasvadharma , devasamsidi . V z ^ $6 Natura tnnnana 3 Manusza svabhslva ^ martja svadharmt ; Peisona divina , Devaper , devapuruszam, d^vasviam . gen.ner. (^ Personalitas , Adfaodhisthatvam , gen. n. Subjecnim ^ Idem . Dominus , N*2tha , ishvara , isha > nayaca , svami y pala^. Dominus sui ipsius , a nuUo dependens > svavasha , svatandri ^ svatschanda • Gubernator mandi> sarvaraksha, sarvapMica > trildcapMica > sat^ vaparipala . VindeX) Shasta, shastiva, sfaiksbrtSr Proemiator , Rakshi , rakshitdva » Servator, idem 3 paripala . Altissiinus-) Parabara s unde Paraiara vastu^ Enrs sublfmissrtntm!: » Deus. SubUmis , excelsus , Paratna s unde faramhkuara > excelsos do^ minus, Deus. Omniscicts 3 sarvadjna , se» romano more> Sarvagn» > sarva»-^ ddszadjna» Peccatorum vindex, Patarcashasta «* Peccata toUens , Patacahari y doszah^ri • Deipara » Qwom^ , D^vagenam > D^anvata' > Devagenayitrr » D^vaprasb. Dei Mater , DevamSta: ^ Virgo immaculata , Nirmatacanyaca > niishcatacanya > pavitrs canyastri • Virgo, canya, canyavrti^ cmnari, canyastrK Pura^ purissima, Shudha, puda-, pavani > pavitra > samrszta > nirniali . Vjrginitas^ canyavrtam , gen. neu^t. Thesaurus misericordiae > Carunanidhi> Cartfnabdi.. {^ Persona MalabareiisibQS est Phy Mari^htis Zanft y BralinfiK fiis Puruiza . Unde quod Marhhtke dicitur : Tec Deu tigham zanaut Bapy Putra ^ Sfirt-Sant^ id cst anus DeuS in triBus personts> Pater>. Filius, Spiritus Sanctu$>hoc Samscrdamice redfdemftiin t%t x Eca Sarvi^ shyara ^tri purusziszuy vel triszu purusziszuy Pitd y shnu^ panya Spp^ ritus • Sjc dices , ica divasamsidhi , vel ica divasvarUiam , tripuruszi : una divina natura , tres personae . Spiritus Sanctus Samscrdaciuce ap- pellari potest BHatmi , id est , Spiritus, anfma , flamea Pei> vel Dl^ vagivay t»e. Dei aniina^ seu spiritus vxvificans » Caelum , gloria > beatitudo aeteroa > M6k$ha ^ mncti y cajival^ yam^ nirbiln. Beatus> sanctus^ Punyavatt) mokshavlsi) punyapadi, artscha« shisM , bhagavan • Caelum materiale) agasha^ abhram > nahha s unde Slavicum nebo y et Paguanum niban. Paramandata caelestis, excelsa re^ gi6> Paralbga alter mundus* (^) Caelum deliciarum ethnf« cfs tst Svargga » naga > tridiva > tridaskdlofa % suralbga^ om. gen. masc. Angelus, sumanassa^ ariibi, niriibi» Nuntius , ^fdil Duda . Legatus prhzya • Propheta, S^y^^v^ dirgghadarshi , dkradsrshi , longe vl« dens . Apostolus y Devaduda seu Divadiita cnm littera A leni > DAc;/* xrci/ tiuntius . Duodecim Apostoli , Dvadashadiita : cum ultima a littera longa • Martyr» Vidasakshl, sahata# (*) Centum et amplius orationes dominicales in Indlcis dialectis^ id est j in idiomate Ddvanagarico , Guzaratico , Bengalico , Goano ^ Ma« r^hticoy Telugico, Balabandico 9 Canarico, Tamulico, Malabarico , xa uiium acervum congestas exhibet auctor libri Germanici : Orientalisch^ und occidentalhcher Sprach meister 5 Leipzig , 1748« Alias y et quidem meliori infifiupt ^ refert Relandus. llle primus pag* 128. in /tppendice improbS et indocti inter Caeti nomina collocat Ifeikuntansy Weikantha y Sorga 3 Surga y Svargastala ; quae proculdubio geotilicam seu ethnicam caeli ^ignificationem involvunty et ab oratione Dominica exulare de* bent • vcikunta est proprid illud caelum > quod incolit deus l/ishnu cum sua uxore Mi seu Lakshmi • Svargga est illud caelum y in quo versantur gentilium dii minoreSj qui hinc inde ascendunt et descenduot in hanc terram nostram • Utrumque nomen affert Amarasinha sect* i* in Svargga Vargga seu in classe nominum ad Caelos spectantium • Tan«* ta fnit hominum Europaeorom , qui primt Indiam attig^re , linguae Samscrdamicae imperitia > ut profana pro sacris , praerancida pro pu« ris novis christianis' obtruserint • Utinam aliqaando Christi praecones hujas linguae studio diligentius iaeumbant> atque majorum errores cor- irigere ^ et e vellere valeant . 'X 15^ Evangelii scripcor, sacer scriptor, /i-^^Aai«u«$ Punyalc' khaca , pu n yatschitracar . Sacra Scriptura, D^vapustaca, cum iitera c, leni, et non du- rit . Devaliechd. , idem punyal^cchanam , idem . Litera , scriptura , Jipi , aksbara . Res scripta , Rcchita . Infernus , Naraca, 4ttcchalaya g. m., durggati gen. fem. , ni- raya, gert. masc, Damnati , Pr^ta , naracavilsa , ftaracagentu , gen. masc. Inferni tormenta , et cruciatus , krasztam , krtscitam , abhilam > pidh^ , bildh^ , duccham > yjlcana . £x his pidha > b^dhi , yatana sunt gen.fem., alia gen. neut. Miraculum , vismayam , albutam , pratyaksbacn , ttia gen. neiit. S E C T I O II. De Dlis Falsh, De Efhnicis , et eorum Sacrtficiis i i Trinitas Indica, Trimiirti, Tetr^daya. v£2:^amJ Deus Brahrna , rerum creator, nuncupatur itmabh» aniina rerum existentium 9 vel anima existens 5 juraghzta So^ lis frater \ Pitdmaha avus seu magnus pater > nempe senior inter Debsj sH/ayambhu per seexisteos, Tschatursnana ^ qua« tuor vultuum deus; Dhdta pater , virintscha ubique exten- sus ; SrszJa creator, pradjapadi generationum , foetuum do- minuS) vedhd iegislator ^ legifer j vidhi , fatum , seu fati deuS) &c> quae nomina omnia sunt Brahmaedd attributa , quibus ilie circumscribitur > et sub quibus ab Echnicis colitur • /£?g£jJ8 Vlshnu^ vocatur krshna niger j keshava crinitus j »i- rdyana aquis innatans , aquarum motor 3 item > deus in ho- minem incarnatus> seu qui ad homines descendit ; e% nar^ ct dyana compositum} mddhava deae md ^ q^mm €Sl lakshmt ^ marltuss pund artkdksha nymphaeae , flori aquatico ^ ^imiles oculos habens 5 pitdmhara flavi coloris vestem gerens i Govin- da y vaccas pas cens in silvis s Tschacrvdni circulum seu rotu- IJ9 lam in manibus gestans i Tschaturjbhudja y 4* manus habens &c« Ha^c omnia unius deitatis nomina sunt , et rermn humana-* rum Conservatorem apud 'Etbnicos indicant » i^nj S Shiva y tertius Trinitatis deus > dicitur mahadiva y ma-» gnusdeuss mahhhvara mz^vixxs dominus ^ SA^/r tridentifer s Rudra y destruendo res humanas flere faciens^ Vgra jgneus^ atrox^ GAiV/VA^ montium dominus s tschandrashigghara Lunzt bajulus^ pashupadi vaccae maritus vel dominus> item bovi insidenS) pashu enim et bovem et vaccam significat » Hara destructor> bhtma horribiUs^ G^^^^W^ gangem caelestem > rorem caelestem in capite gerens^ Umdpadi dominap» nem« pe deae Pdrvati marltus . Omnium rerum destructor esse creditur : ex his vero attributis dignoscitur , eum et genera-* re et destruere ^ quare sub his duabus formis icones et sta-* tuae illius in India exhibentur>» Vide horum nominum , seu attributorum luculentam expUcatio* nem in Sjstemate Brahmanica^ M.Borgiani a me in lucem prolato Romae anno 1791» pag«. 7. Mythologiay usque ad pag«.9i» Cave quam maxime , ne vagas et obscuras sive Indorum lin-- guae Samscrdamicae peritia destitutorum > sive Europaeorum ineptas de diis Indicis narrationes suscipias *> ht enim > ut re- cte asseritAnquetil du Perron ( Voy. aux Indes ^.vxxxw.)y plerumque iU sen tiennent au stmple temoignagc dt un Do^ bachi ( Dvibashr> interpres ^ztvt duorum idiomatum peritus )> d^un Pion^ qui^ pour ne par rester court ^ leur (Europaeis) explique en mauvais Partugais , des Mysteres , quil connoit d peine > et que ses Pritres ne pourroient rendre que dlfficile^ ment dans la Languc du Pays » Ex paginis Systematis Brah^ manici y a me supra memoratis> dihicide perspicies > attribu* ta deorum a me /am jelata eorum statuis > et simulachris per- fectissime convenire > atque in his summam publici Indiani cultus consistere . Exctllentem synopsim ex Systemate nostro Brahmanico extractam de diis Indicis> eorumque cultu pu- blico tradit vir apprim^ doctus Joannes Fridericus Kleuker > Professor Kiloniensis , in libro Germanico inscripto : Abhan- dtungen Hber die Geschichte und Alterthiimer > die Kiinste > t69 iVisnnschafienundLltcMturAsiens.Vltttethiridyl^^ il^Ji pag. 33.)et seqq. » cum tabolis aeri intisis • Sru5^ Bhavim^ creatrix» existentiam dans» a bhavati exi^ stit y est dea Natura , Trinitaris Indicae mater > ab Indis , Ta^ tariS) tx Sinensibns hodiedum sub figura^deae feminae cut ca • Vide librum inscriptum : Viaggso aUe tndic Orientali ^ umiliato alla Santitd di N. & Pafa Pi^ Sesto P^ M. » Roma 1796. > pag. 277« Eadem dea nuncupatur etiam Adits prima dea^ Aadtbhavani prima genitrix, Aadishacts prima potentia» primaria vis s Mahimdya magna Mdya , illusionis dea ; Ma^ hishvar) magna domina ^ ec haec diversa est a Pdrvats sea Oraeca Diana » Confer Amarasinha^ Secuo prima de Caelo» Romae 1798.5 pag. 5^. >3 7* Pdrvdti y id est > montium domina , Romanorum Diana ; nun^ cupatur etiam Kartydyini operatrix 9 creatriz \ Hjtymavatt frigida > humida , nempe Luna ^ Abarna pluvia > pluens s Durggd fortis > atrox } Ciandhicd vilis > obstetrix > seu Luci^ nai Kdll nigra> dum Terrae suum lumen negzt iAambicd mater^ &c. Conjux est dei Shiva . Statua seu simulachrum illius ab Indis maximo ritu in mare^ aut flumea fertur» et lavatur « ej dE^ Lekshmi pQlchra > venusta » nempe Venus terrigena ; eadem est Logamdtd mundi mater , seu Vesta Romana s Pad^ mdlaya in loto seu nymphaea sedens v Shri beata , felix > Ops dea s /ff^ri sensualis , volnptuosa i Md magna mater , ixmi^ \^^^^^f;^/^ felicitatis dea^ nempe Terra productrix rerum ad beatam hominis vitam conferentium j Logagenani mundi» vel hominum procreatrix aut genitrix s causa nempe generatio*- num> quibus Venus praesidet. Uxor est dei Vishnu. ^ummU/GS^ Sarasvati harmoniae domma^ex Siir4Mgustus> har- monia, et Vaii domina^ Bharatt historiae dea, zBhirata hi- storia vetus Indiae s Bhasha lingna , idioina , forma > eloquen- tia,dea nempe eloquentiae > linguae praesesj Gui^ dea di- ctionis, a Guir vox» verbum, dictios Vakrvanni Unguami vocem regeos « t w ■ • £^c3Saaufiii Vtnitjiaca magntts dotninus, magnosfeX) nomea est dei Gannisha^ seu Jani Romani , ab Indis Coromande*^ lensibtt^' vulgo PuUjar dicti . Gannabati vel Ganisha y nume^ forum item coetuumi et congregationem dominus» a Ganna numerus > vel homiiium congregatio > quibus hic deus praesidet , praesertim si doctae sunt aut domesticae : quare domoFum custos et scholarum Magister tss^ dicitur • Vikhna- rd^ia obstaculorum rex, quia ad res petficiendas et negotia pertractanda obstacula poxiit » aut toUit » aperit > claudit , ii- gac et solvit : Claviger ^ nempe lanas Romaaorum .• Egadamta unfus elephantini dentis deuss Lambodara vasti ventris deus; Gagidnana Elephantini vuitus deus^ Vide Sjfst. Brahmanicum pag. 170^5 jet seqq. eU3ij8 Budha^ Mercurius , a budhi mens, intellecttis , Badha . seu insigni mente et intellectu praeditus deus nuncnpatur • Idem est Sugada celer vlator , cursor ; Shramana diligenS) industrius i advajavidi dissertissimus^ in eloquentia et veri- tate nemini secundus i Shdstamuni censor , jud^x i Munindra Hesychastaroiiii > contempiatorum apex et director • De hoc numine in India, Ava> Pegu> Siam , TibetpD Siuis > et in ipsa insula Jappan hodiedum culto scriptores infinita prodi^ derunt « Eorum opiniones examinat et carminat D. Klfuke^ tom. II. , S« 11* > P^g* 1 1 •. in opere a nobis supra laudato , ubi D. lones Angli , P. Georgi, P* Couplet, D. De Guignes et BaiUyi sententiam de hoc celebridep adducit « Nobis certum et exploratum est^ Budham^ non historicum aut humanum > sed mythoiogicunt et aUegoricum Ens tsst^ et quidem , ut Amaroiinha eum describit > Mercurium seu Hermam cense* ri debere ♦ '^nsSl^S Shrlrdma janior Bachtis In vox tnmuituaria eat vini pptu • Rbhinneya ex steUa X " t6z Rohini flattts, talanca tfipudiantiam deus» Scc. ^y|& Krshna,. ni^er deus^ ^4^^//^ Indicus ^ K^skavs cAnitns^^ Insfgnem comam gerens ; Gavinda^ pastor vaccarum h Diva^ guinandana D^vagtti deae filiaS • Hoc nttmen ex 'aliq|ua ana« logia nominis aliqui Chcistum ease arbitrad sunt^ qui a Ma- nichaeis in India anmindatus ) et ibidem fiibularuin velamen- tis contectus. Krxhna dictus fuerit • Papae^ quam boaum hoc ' odorem habet ! Amarasinha , qui uno fere seeulo ante Chri^ stum natum vixit » Krshnae ladici del nomen in suo Dicuo^ ' nario cuot mox dictis attribntiS' inter nomfna dei Vishnu af^* fert. Quomodo ergo Christus Krshna^ssty aut dici potest ^ ' qui Amarasitihae aevo nondum natu&fuerat? Proferant hi Do* ctores miracula^ prophetias-^ evangelia, libros Indicis linguis- conscriptoS) qui Kri/ivtfi» Christum Servatorem esse affinnent- Ubi natus ? ubi educatus est Krshna^ % Quinam ejus- discipu- li % quinam sunt ejus miraculorum testes % Non vagas et pu< tidas vulgi fabulas , easque recentes^y non amphibolias hicaf- ferant), sed argumenta certf valoris • Idiotas aliquos Indos> et suae , et Christianae reKgionis fmperitos , subinde Krshnam pro Christa y et vice versa accipere potuisse non negp ^ at hominem Europaeum hoc arbitrarf posse valde miror. Mo- nere hoc oportuit Missionarios , quorum commodo hic no- ster iabor desudat y, ne vamV Indorum fabellis seducantur et errent y nam et mihi Brahman quidam suadere voluit) ' Krshnam suum tsst nostmm Christunr^ adeoque Christianani reUgionem in praecipuo mysteriorum capite > quod Christi Dominf incarnatio est, convenire 5 ac proinde sibi ample- ctendam haud csscy sed soam sibi sufficere. Krshnac def ap- paritio ia hoc mundo » tantopere ab Inclis decantata ^ estpu- ra mythica &to(pavln » graecorum deorum Thcophaniis slmilis ^. Christj autem Dominf incamatro vera est Divinae cutn huma* na naturaunio, prophetiis> miraculls^ testibus, morte et re<^ s^rectione, Martyrum . certaminibas > admirabili fidei propa- gatfone suffuha ♦ A5/9^5)dS>«Li8 Cirtigtt^eya, z CarticaTleyiics PkyadicuinQti^ cupatur, has ejiim stellas Pdrvati stfu Luna lascivo amore 1^1 ' complina > Shha suo marico absente ^ huac deum genuisse dicitur • Alii credunt Ursac minoris aliimnum tsse* Mahdsi^ fia , «xerdtus caelestis duK ^ imperator .. Sharagianma sagtnl- fer .• Shadhdnana , sex y ultu um deus , a Shad sex , et dnana yultus • Scanda celer ^ velox in caelesti ezercitu lustrando > :a /M/f^^^ celedtas • 2ar^( nempe veterum Persarum , et Scytharutn, quem Herculem quorum mythologicam descrip* tionem heic trad^re oportuit , ut Missionar; eos rit^ nominum sen sacro« rum attributorum significadonem > errores denlque Indicae gentis ignorant ? Legi meretur de Trinitate Indica Dissertatio Academica C. Geaberg Londini -Gothorum edita anno 17979 quam ideo hic commemoro> quod circa -eam ^rinitatcm in« sanas et heterodoxas opiniones jactare ego ipse audiverim aii' quos eruditos ineruditos , Ethnicus, GentiliS) Kavja a kavyam poesisi iimbasivi idolo- rum cultor^ adjndni verae sapientiae expers* Idolum , simulacrum « Bimba , pradima > d^vam > devata • Vulgo idolum quodcunque dicitur Bhagavdn ^ et Jdolum femina Bhagavatiy unde corruptum illud ,ab Europaeis Pagodii sed haec duo vocabula proprie conveniunt Bhagavati antem soji attribnitur deae Fdrvats . Idololatria > Bimbar^dalianam > bimbas^va • Tempium > fanum ^ Kshetram , Vih^ram > Devaleyam> TscheiC^ yam. Om. g. n. Yagam , In aiiquibus diaiectis ydg > ydga > ^acrificium diis obla* tum « Homa > sacrificium ignis • Aghnihotram ^ idem « S6ma > sacrificium iunae oblatum . Sacrificium in genere > pudja , anscha > tiamasya ^ apacita » sa- parya > ahana • Omnia sunt gen. fem. Donum , obiatio diis facta > dinam > vihibitam > utsardjanam > vishr^nanam > vitaranam> sparshanam> om* gen« neut. Tjdga gen. Q^asc* X a 1^4 Prostratlo ante idola» ad>htvadyam , pjk^rahanamydnkiv^** nam • 3« g^n* n. Sacerdos Soiis , Jaszti , yadjaman > ^dMaszca # 3 • g« m* Sacerdos Solis , qui jam ipse sacrificavlt) ut agens praecipuaf> Sthapadi, Ghisspadiszya) brahaspadi) yaszta, yadjaman. Magnus sacerdos > qui jam omnia sacrificia peregit ^ sarvaveda > sahyena > iszta > yaga > sarvasvadakshhia . Om. g» m.^ Sacerdos Lunae, Sdmavadi ^ dikshita . Sacerdos Lunae , qui Hquorem bibit ex herbis Lunae dicatis expressum . Soma%jUh$ , Somapa «. Sacrificium florum > archyaphdja • Sacrificium larvis nocturms factum ) 6^// • Sacrificium Peregrinorum > Adithiphdjl# S E C T 1 O IIL DeCatlo > FirmamentOy Astris^ Elementisy ^ f/ Temporibus . Mundus , Koo^fio^y Sarvai^gam 9 viszta\ratrayam , gcgatr, Gem. fi^* geguel gen. n^ ^ dyavabhumi , r^dasi , divavrthivjau > id est , caelum et terra simui sumpta » Orbis terrarum> bhulogam ^« /f . -, bhuvanam , g^nr^ bhii> bhu* mi, dharani, at&chala, sarvabhumi> Om.g.fem. Caelum, acasham» par^mandalam > mokshal6gam>. 3* g*n. Caelum Ethnicorum, in quo suos deos collocant, sva,svargga> naca, tridiva) trideshalaya > sural6ga> 5» gen*^ masc. Firmamentum, dyo et dyh, 1. g. fem« s kham , vi6ma> pusz" cara > nabha > antariksha • Aer, abhram > marul > shvasana> vita> n^ga> samira> sparsha- na > anila > gegelprana . Notandum , multas ex his dictionibus metaphoricas > vel purc descriptivas ts:&e^ v«g« shvasana denotat elementum quod re- spiratur> tractum a svdsam respiratio> respiriumi Sfarshana elementum intangibile> a sparsha tactus> et sparshana acuo tange ndi *> ^^^r/^r^iiy^ mundianima> zgtgel mundus> et prdn^ anima> et hoc ideo> quia a^er mundum permeat. £x his no- 165 inmibus metaphoricrs et descriptlvis oritur ilia abundantia ec opulentia nominum in Samscrdamica iingua) sicut in Arabi^ ca^ neque tamen ideo cum risu caviliari debet hanc Samscr* damici sermonis copiam Joannes R. Forster j quod agit in annotationibus ad mtvm Jtinerarium ad Indos ^ edit. Berolin. anni 1798. pag; 320.9 ab se in linguam Germanicam cum jactura multorum capitum conversum • Nam dictiones illae Samscrdamicae descriptivae ex natura rei desumptae sunt > et alteri nomini applicari nequeunt , sed rei descriptae pro« priae snnt» usuque genris semper inhaerentilli vocabulo natU" rali ,'cujusqualitatem describunt. An Graecorum avvmwf$icL ubi- que et semper naturam sequitur , et nihii assumit ab exter- no charactere rerum ^ quas nominat ? Ceterum , hae descri* ptiones ex natura rei assumptae et in nomina translatae , satis commonstrant , linguam Samscrdamicam non solum poeticam , sed etiam philosophicam esse. Caelites, Divi Indorum dicuntur Amara^ Immonales i nlrgiara non senescentes } dcva dii^.divis K/ibhudhd maximi intelle- ctus genii i surd lucidi s sumanafsd bonae ivoluntatis genii • Soi> aditya, surya^ aryami> dvadeshatma , (N.B.) duodecim caelestium signorum anima s divacara , bhascara , ahastara y prabhacara > bhasvan , mahira > tarani » mitra y grehapadi , bhanu , hamsa • Om. gen. m« Sblis sateiles, isuryaparshvavarti • Solis lux , pracasha , djota , ataba • Solis radii, splendor, rashmi , usra , lcirana , gabhasti , khrni > bhanu > cara , prabha , ruci > bha > shavi , dipti , rocl • Luna, Tschandra seu Ciandra, himamsu > ciandrama , vidhu, sudh^mshu , abgia seu abdja , s6ma , mrganca • Luna Indis cst Lunus et Luna ; subinde gen. masc. , alias feminini • Lunae lumen, lux ,Tschandrica,Kaumudi, Giotsna, j.g.fem. Luna serena , pras^da > teliva ^ prasanada . Solis caior maximus, tigmam, tisznam, charam, ?• g. n« Solis calor moderatus , Tosznam , cav6sznam > mandosznam > cadusznam , 4. gen. n« V$$linvi 3* g. fem.^ piirnapaksha , idem « Spatium dierum 15« inter plenam et novam lunam < Indis olim unus measis ) > pakshdntau > pantsckadashyau . Mox supra di« ximus pumamdsi pro plenilunio , purna plena ^ mdsi lana , seu iuna plena antiquis gentibus mensis unus • Lunae manstones, seu 27. consteliationes , quas Luna suo cur- su lusxrat s 1« asbvadi , %. bharani , 3. kartica, 4« rdhini, 5« raagaira, 6. tiruvadira^ y^punarda^ S^aylya, 9«.magha, fo. p^ura, II. piiya, 12. uttara, 13. atta, i4«citra> i5*cio« tl seu tschoti , 1 6. vishagga > i j. anila , 1 8. trketta , i g. mida, ^0« purada, 21. uttarada, 22. tiruvonna, 23. avitta> 24« tschad^ya seu dadeya , 25« puraviruttadi , 2 6# ottaravi- ruttadi, 27« irabadi. Planeta , ^rahdm i unde grahapadi , Sol , dominsu planetarum . V. supra^ Jupiter , brhaspadi , suracarya , guispadi , guru ^ giva , anghi* rasa, vaciaspadi, cittrashicchandhigia • Om. gen. masc^ Venus> shucra, deityaguru, kavya, ushana, bh^rggava , cavi , om. g. masc. Mars , Mangala , angaraca > cudja ^ seu cugia , Idhit^nga , ma-» hisnta. Om« g* m« Mercurius, Rohin^ya, budha , saumya, 3« g. m. Sacurnus> Shani, sauri , ssLmau, shaiieijshvara , manda , pangtt > kaia, shstyapucra , asita^ Om. g. inasc. Nfi. Hos quinque planetas Indi sibi ut venerabiles Muni seu haesycastas > ac sapientes repraesentant , ac illis , ut suis Doctoribus, plerasque artes, ac sciencias atcribuunc • Similis fuic Phoenicum Theoiogia • Vide Eusebium de Praep. Evang. c. X. , et Seldehum de Diis Syris ^ edit. Lips. iSSi.inBroleg. c. 9. , p. 27. Hi sapiences silenciarii seu Muni solem comitan- cur, et adorant, acque ab iilisveteres Indi etPhoenices,pri- mi hominum , nomina indiderunt septem hebdomadae diebus • ifiJ^ofjuobJ^^ raq iifjB^Aq avcAa/Soy , id tst , qui Zoroastris et Hys^ staspis ( Gu^htasp ) sectam amplexi sunt ^ . . a numero Pla^ netarum dies in hebdomade repetebant^ Vide Andn Rivet de 1^7 Originc Sabhati' cap« 5. Gushtasp autcm Persidls rex totatn . svtam Theologiam et astronomiae scientiam ab Indiae Brah^ manibns hausit, quod aperus verbis docet Ammianus^ Mar^ cellinus, \ih^%^.y pag. 687« edit. Bas» Profecto> Budhae seu Mercurii Indicum nomen hoc ipsum demonstrat , nam cum BrahmanJca astrorum scientia hoc nomen migravit in Tibe« tum , in Ava ^ Pegu , Siam y Sinas , ad Tataros boreales > quin ad ipsos veteres Germanos^ qui Godamam stvk Budham ^ IVod y Ouden ^ Godan appellant \ quare ipsis Godansdag est dies Rudhae seu Mercurii > ut tradit Schilterus in suo Glos« sario tom.IIL) edit. Ulmens. 1728. (*) Zodiaci signa, Minapisces: Meda ovis r Idava taurus : mithu« na uniO)gemini: Carkidaca cancer: Sinha Leo : Canya vir^- go : Tula h'bra r Urshvica scoi^pio : Dhanu , vet Dhanuva ar- cus : Macara Balena: Cumbha vas aquae, amphora» NB» Non est hic locus demonstrandi, Libram sw Tuld si« gnum in Zodiaco Indico vel ab ipsa sui primaeva inven-» done stetisse : atque ad Indos e% schola Alexandrina haud^ (*) Res est scicn digna> in Phoeoicam theologia solem Ato^roi^ •irjpceys: '9'ioV nnncupari f reliquos vero planetas nutum ejus^ velut Dor mfni cujusdam 3 obserrare • Apud Aegyptios dodecatemoria signiferi ^ol ^HAaioi seu dii consrliarii y planetae autem \ //•* ttoreSs qui accensi solis consistorio adstent, censebantur* Graecis astra ad sonum tibiae ApoIIinis choreas ducere videbantur : danset de$ corps cilestes • Videsis Setdeni Symagmata II. de Diit Syris » Proleg» cap» j* pag« 27« eiiit. Lips* 1662.5 et InscriptiofS Grecaue tirie de la Maison y q^avoit habiti Peiresc y in quam D* D^^nse de Villoison y Institui scien* tianim Galliae decus et ornamentum y pag. j8* edit* Massil» rect^ ani- madvertit : hanc theologiam prisds Graecis commnnem fiiisse ,: eamque ia Synesii hymnis luculenter descriptam esse ; Indis planetae > Solt ma- ximo deo adstantes Muvi seu poenitentes y doctores^ coosiliariique sunt^ qui suos discipulos habent» et artes y atque scientias edocent» Quam- obrem jisnarasinha Jovem planetam guru seu mag&trum> guiszpatiy et vitschaspati > id est j verborum seu loquelae praeceptorum y Venerem planetam cavi seu poetam y Mercurium shasta muni seu censorem nun- cupat • In celebri poemate> DSvayMcasha inscrtpto, Jovis et Veneris disctpali persaepe invicem concertantes describuntur • Quapropter hac de re admonendum esse censuf Lectorem nostrum y ne ad tam insolita dogmatz et vocabula animum ilKas y pr&cae gentium theologiae igna^ nim y stupor et admiratio invadat • 1^8 quaquam pedanim fuiaae « Hoc forsitaii afibi praestabo ; Interea certum maaet> Ubrac signum seculo I. ante CN. ab Amarasinha inter Zodiaci signa recenseri • Ejusdem %U gni memidit liber Indicus K^namala inscriptus • Duode- > cim capita gerens equus exhibet Solem in nonnuUis mo- numentis Indicis» in quibus utiqiie comprehenditur X/6r^ : secus equus haberet capita dndecim , ut undecim fuere signa in Zodiaco graeco et romano. Zodiaci signum dicitur Kishi . Zodiacus , Rashitschacra . Duodecim signa, dvddeshardshi • Caput et cauda draconis ^ Rdhukidu > tama > svarbhanu , vi« \ dhuntuda, 4. g. masc. Stella > astrum , nakshatra , iruksham > bham > t^am > 4* g. n. » - udubhi, tiraca ^ 2. g. fem. Nativitas stellae, rashina, udaya, iaghha> 3. g. neut. Lucifer , stella matut. y uszapadi > anirudha , brahmasu , irsza- ketu ) 4« g« masc. Auriga soiis , aruna > sarathi > matali 3 yant^ , 4; g. masc. Ursa minor, 7. stellae polares > Saptarszaya. Stellae sunt : an« ghira • vasiszta , pulasya > pulaha > bhrgu y citrashiccandhina > mariciatrimucch^ • ' ' Aurora , Uszacalam > pratyiisza , aharmuccham 3 kalyam , uiszam » prabhatam : omnia geni neut.> excepto secundo > quod est gen. fem* Dies, Khasra, g«m., dinam , aham > divasam, 3. g* n. > vii« sara > divasi • Crepusculum , Astamaya , dinanda > 2. g* m., Sajam^ quod est indeclinabile • Sandfaya g. fem. > pitruprasu > prahna 3 pilu:- vaisandhya • NoZ) r^tri) sharvari , nisha » nishiphini , triysima) kshanada» kshatil , vibhavari > tamasvini > ragiani , y^mini , timi • Om« gen. fem« Nox lucida, djdtsi» tschandricay^mbata , a. g* £ Nox obscura , Tamisra, Tamisi» 2. g. fem* Media ^ox , ardhardtri , nishipha • Tenebrae y andhac^ra > g« £> dhviUitam , tamisram> tamiram • tama> g* n. Eleftienturt » bhufewi g; fl. * Nabes i m^echitA , abhrm) g^ n., varivAha , giaUdhara , yhU. da , chat» , ^Ii4a , mudira , g. fn. Wuyia , . vrmii ,g« f «m. , vrszajn;, g.^tt» Piuvia jni^a* dbftt^) ■samvit, ^ua ,^ j., g. «.. Frigos , shidamr. , himam 9 shidaiam » shishtrani ,. susziaam , $, ^en. nettt. r. i Calor , 0»nam , /gi n. , ' ^antiba , sadj vara , 2 : g, a». Ignis, aghni, vahiii, barhi,;shu$ztxia,, pivaca , anaia • rohi- tashva . ■ r Aqita^ niry gelStoV > • vi j vari > «alikm, •^amdam , vaya ^ kiU« la > amrdam > givaoam , ai:aam , toyam* >,. shambaram » pani , : *femiatna et neatra • ^ ; Toninra) stanitam^ gargitam, megghanir^hoszam , residam > 4« ^ g/trx. netit# «: .». Pulgur, ischamba, tschadahrda, kfihanaprabhit , tadil > Tid|ui i tschantschaii > gen. fam« IFulmen, idi, spurgiathu, vadjy;^, niszp^sza^ 3*g«.n!U Eclypsis, grehanam • S^ry^i^r^Aa/r^m eciypsis. Solis • Oriens, praci, piirva* ■■ ^ , . Occidens, pratici , pashviml^ Septentrio > uttara > udlci • Meridies , avaci , dakshina • * Annus, samvatsara, vatsara> abda> j. gcn* tn.> Mryai^a? $ha« rai> sama, ^«g^fto n^d boc ultimum in solo pluraii; usur^ patur. ^ . - . , : . ... AlensiS) masam ^ a mi/^iluoa. Radiz est mds mensura, zmasl luna desumpta % unde etiam germanis mass > 'messen , mensu- rae ViC)cabula;..^ii0t, quia Lutia €410 cursu . tempora metitur , \ er in certftm f0r^i/^r^i»^f)digit,« Romanis etiam Mei^is a men- sura L»nae, est\«.Annassoiar4s incipi^ in Ariet^:, htqc; primus Mensis Midamdsam^ 2. Idavamdsam iir^ Mi^JiMMmasamScCi Vide de anno Lunari et Solari Indico Waltheri Missionarii Dani .Doctrinam temporum Indicam , R. P. Joseph Beschi ' GrammatiCdm Tamttiicai^ BayUiiAstronofhiam Indicam , lir brum inscriptum Asiitkk Rtsearchcs\y tom.IL > S- xt. >p.22 ji $e^%» W in ixiieo Itiiaerario , part, il.:i Cip.']^ pi^ • • / ,oi / i > I S T^lTff wstone del T^cmpo^ Feste^ e Calendario degf Indianl .^ . Mebdomadae dics, sdityadinam vel siryadivasi dies Soljs.; S^ madinam dies Lunae \ Mangafadinam vel Mdngaludivasi ^iies Martis> Budhadinam Merdlirii die^$ Brkaspadid/nam dies\}o^ visi UshanadinamL vel Sfhuerddinam dies- Veneri& ^ Shanidinam dies Sacurni»^ In Iingtta TamuKcff^ Talenganicap y Maharashti- ca 3 aliisque Indicis dialictis idetii ordo et nomenclatara , ex^ cepto 5 quodJoco v^g*. X Vf0[^m«i ^amdva ^ velvdvay Novilunium «^ 2 Afvrff A , Indis Prathama » id esr , ^/V/ primur , Novi* ' ' ^ lunium enim et I^l0nf}uniiim^' tamquam re^ volutionis capita a numero excludunt y^ et utifestos dies habentr Dvidia) id est^ *dies sccundus » 4 Tfrct^ir > Tridk , dies iprtius » 5 Ilf/A^Jmr^ Tschadrti , dics quartus» 6 •JExTir , Pantschami > dies quintus • ' . . 7 'E^/o^ir > Shashti > dies sextft».. 8 O^/fli^ Saptami> dies septimfuSt' c ^. Ashtamt, dies octavus.^ Navami;> dies norilisV D^htatni) diesdeclmus..^ :i •: ^ Ecadeshi , dies undecimus # Dvadesht , dies dUoded mut . : ' 14 Tme^ir, • Treyod^hi , die* decimus tertias . 15 ni;*5rTjry Pdmimd ^t\ Pkmamdti ^ Liiaa-pletia .' Ehpsts htice 15 diebiU;> icentm intriphint nuttierareutsi^ |i ri i dfKfrft us 'i ii etti pe ptinkkm» , ^dia j - tPtt^ >: ^c» ' H.seo SfnhQiadipfk > in qat suUKitepi;i^a9vi &HHScrdaiBici ser- moxus luci^nt^ veatigia,;Superioot';., nc^i^ vero mirari debuit ^.obei^tus Pcrcival^y emx^'ser{i»onem arabids ^ictionibusscatere ; oan> Arabespri- it)rfuer6;/(^iii ^ym CeyiiinenWs fcoftmercid-Wr^ V?de: iltrsiVals Rcisen Auf Der- Insel Ceylan , Wien, 1804^ pag* 217. 9 Bvvarwy 1 1 U^cnn\ i^3 "t(rrny ■5 . «71 Momentum, Kshanam. ..r : . ^:. Saeculum, Yuga, vcl yugam . .. ,.. . ^ ; . ... r Saeculum aUnsuitiA Indis; sae^ulaiB justltfae. tt V^cp/f^^ SffpMp/f ga-i 4-&ni^jiistitiaj veritas- Saeculum argenteum, Indis *tredayuga, Saeculuni jcrejuQ i Buakar^yugs, Saeculum ferreum , Caliyuga . Periodus Apoma^stic^^mbofam.^jaoooooOQ* orbis cerrarum , vide supra secc. IIL Terxa » hhumi ,, iprhti ^ schir^^ i^uh. ^ kshoni y si^iiini ^ 4krvi , ba>' /yj .;, ,; r .\ Regnum, R^djam , jnvrta , geoapadaj rMi^tatfiH'' *V|a, NBr^a , panth^ , addvi., 3ea . vet pataiuuD, pudabb^aam > ^arviaoi > jv g. jOKb 'pigiim^ gen. masc. .; < ' . j . • . .«.>i ^ .1 Civis, nagarivasi ... •-- re^0Ais>, poovinciae incoia.» ^4A!.:,.;. ?, Arbor , vrksha > mahiraha , shacchi , tarQ) ciib«^ Cttd|a> sMa, paiashi . : : : Lapfs*, paszanam g. n. ^ prastare, graVa^ Ubala) j. g. tD»> shit- la^ gen. fem. nrszatta^ g. fem. Apex V. g. arboris, montis, &C.5 Shicaram ^shrngam y 2. genw neut. 3 cuda , gen. fem. Truncus, Sthana, g. f., stMam, g. n.» dhruva ^ shaoca) g. mv Folium, patram , palasbam) shada«am ^ dalam ^ O. g. n. HoS) Puszpam, prasimam ^ ciisumam , 3. gen.. 11« > sumanasa^ gen,. masc. - »: • 1 :v . .- -.: *' . : Pains , kicus > na^van , nadbvalkim , hilfstb^m y xd est > kcus aquis plenui. FtutiH^f nadi^^ sarU ^ tarangani ^ tadiBi) sbeiv^tini y brdini > dhunl r Domus, ^reham , gheham > bhavanam , ubav4tsi€am ^ satma.y ni-* -'•^bAntefe /m^ndirftm^Nj ^^b^ , sadanam j^ aiafya. ^.v^sa 2« geil» masc.> shala > sabha, g. fem. MuruS) pracara, varana, $dn :^ 3. g. m. cudhyjini» g. n« Ank rrfgw^^riid/ibhavanaj kshetrato 3^m 3t g. n. , Dcvah bhubhudjuj prasada^g. f. Aula reginae et regaliifili-millierifm^ antrgraliam^.avacodhanatp» 2. g. n. 3 shu^an g«- nashreya , g. m. , ambalam > g. n. Aula iiacFificii^ dedes s^crae ivi quibus sacrificia peragnntttr > yst* gashala, satrashala 2.g. f., pradishraya gc m. . Musetim^ dula stiidi tscbatradl* qilaya 2. g. m. Ifcroa anificis'3 ala , sbilpisb^^cS. g* f« ) aif^banafn grn. AukTr iltrjiim.^italis Sdla ^ dum quadrata est^ . tschatursh^a g. f.y idera, sadjavanam 2. g. n. Stabiilum aqtt^str^, mandura) vligishai^^ ^. g.£;; Stabuluai bovinum, Gosatam^ gosztadacamj 2. g. n. > anibads » *7J Ciiliiia, patscnacasbsU^ , piacschacagcebaf , u ma* ^eni^^acvft-' sthiaam-» gen.*- neot: Gb^uu$--,'Pacsichi'C8i.< '<■■■' o -^ • *' ' '' ' ■/•'•: Res cocta, patschitam , pakvam * Porta, dvilr g.£, dvaraaf-^g; A., pyaKhar g. m«? j . Contignatio supenor, solanii&}, hannjiyidi,'g. mas6«, miUicii> dhanin^mvasa , 2. g. fl .... Puteus domesticus, prob^l, pllnlashalica , 2. .g.£' ^ . ^UteliUtBS^/tvranipipittiii ^ prQpu^daciilum ifcfaicggaB , .dui^^ yam . ». g. n. ,k6tta. . : Domus Brahmanttm,ibhlvahaBls gttham, Tjbam • ciibiculiim) seporatum ab^ a^do 9 siiticagrehara' > arisztam • ., , c^ : m .;.".• j Tugurium honunum ijifimfie classjs ,; vakaham V tschala • Ae4es aeradi> jdomus. monetaria) caoiittagrehdtn • Antrum 9 spelunca> cuharam, guha. Aedes senatoriae> locus con$i|ii| mantrl^hala ^ sabha^ sathadja^ samiti, asthanain. _r. ,. . - Pominiis. aomus ,, grehasta ^. r , £cf:|esia^ Chiristiaxia p, p^tV d^v^aya > ^a^^.i^shy.ajraprasadam • / . IfeiDpium gentiliumV(^i^.tt9m > tscheicjapi > d^varVasamV trkbil • m « , , De Iffte et Aqu^, Ignis , aghni , vahni , shuszma , barhi , anala , pslvaca ,' viyii- succha. - T -I - Ignis marinas , ignis in aquis , aurv^ , bHhva , badhavanala > samudraghni. Calor, usznam, santaba, sacfjvira 2. g. m. Fulmen, vadjram , culisham., shamba, damboli, svarn ^. g. m* Fiitiias ; dhima , taril, iiiag^*iVahi^,if. g.'ia«, v~ Nubes , vide supra . -t'. ,1: I \ . , . .-^ > • - ■ tT4 LUK, p»ibW, dJpti, r*ci , pf tciiltt^ djiMav-j Calor roaximus , rigmam , tisznam, kharam»; J»;f. q-f.Ma ♦ Fiamma, djv^a, aghnisbaccba , 2. g. fem.,.«rtidtt«fh^i;tii£& cha, 3« gen. fem. . >■ : v ', '{ , n.- 'r /- :'■ , •; .,ij , ...»: Sacrificium ignis.$ aghnifadtCMf «.fcojgiarK: iLvh ,.l.r;"E\L r - -ci' , : > p4iteus, V. sect. IV. Amnis , v. sectilil. . , .. .: .•'';;} ,!'".. ..; ;,;i,. arnava, sindhu , sjlgara. .tvc-vi ^ .n .^^ .5 .• :, Gutaa oagia^, . vnB^i» g. 'ft^ yflifti(m/Mi4coi.'i>' : \'. 'A v:, Pluvia, vide in sect. III. . 1; . r . • JLutum , ./oah^ g. f.., ^V«ii;.iftio rg.^iii.',' #,^JiJ.fe8 g.iii. Ktifct .:^7iicr 8tiii,:./9iuoB^'tanM|Si i&i^;ia&i- >'ir.'.. ; .- : . .'} V Piscator, kaiv^rta, dasba, dhxvara, j.g. m. . *.'.'" Hamus, inaya, •g.'.m., djllam seu glSlam , ' g^ n."'. - '\ Piscis , mina ,' malsya- , puphjira , andhagti' , Visira ishkuli.i .gen. masc- . , .^ '. . . ^ Sanguisuga , fakt*ba , gemcayi g.t. Rana, raandhiica, varshabhu, plava, sbilbi^iiVJg.Viflf. *'''' ; " Flos T^mara , seu qypiphaea , patnaa' , . .riiditia' \ arivlnda. j; iha- h^ilrfiila^ saiiJtsraJairaiTi., • camala , ^jft^patram ,' sirasii , $ara- siru^Md;"V^(]Pato','pHSZcarart,''i/ferk^^^^ '"• Unda, tir^. . .., i r -> > > Portus , alimuccham .' Navti guoernatot ,' kivi . . • Aestus maris, v^li j aestus plenus, phrnaveli. Diluvium , pralaya , k^haya, calpiivtai samvarta, sarvalayam . Lacuna , Sarassa , .cira .... , . , • » / . ,S E C T I O VJ. . . iAi'rA'. De Ammalibus X ^^ Btstiis » ephas , »/^^0 , .^5n:p^o|.^ A^ ;g?dj>in ., v^i^n ?r:fm: danti, hasti, niga . .wn^c .LI; .tJcJi^irl < , »7T EJtf^b» iem. 9 cari o) , . pidi « ,, - Leo ,, m^oaoo sinham, k^ari, hari , mrghehdfa , pantscha- sya j haryaksha, om. g. m. ;. ,,„> Tlgris i;^)ff(^S vykra , a^fwJ/a S d^paoa , j. g-.m^. u Afiftt $ily^stris, rxi(xi5<^S varslha, iuni, vacca rubra rphinri quiae saepe pepcrit . behusiiti> paresztaca g-f. . . \ ^ Bos^.cala, uksha^ vrszabha , bhadra., ^gau , g. m. ..../. Roum exameti, .grex, gav^a ; gotra , .2. g. f. ^ y , J . ^ Camelus, cramelgca, .4iszraji maya, mahdngja ." / "^ .^ f^apra alba, stamba^ liaga ,'adja , halaca g. ni. Caper^Aries ruber, mendha, ura,urana, m^szai vrszhi. Canis , caul^ya , saram^ya, cucura, ^unaca, bhaszaca, shva, . genl masc. \ . , Catiis' fem. , sarama, shunl/i. g. lem. Funis ad ligan^a animaliai dama, saiidilma, g« n* Lac , kshxram ,. dugdara , paya , g. n. Butyrrum, adjara^ khrtam^- havi, sarpr, g.'.n. \ ;^ . / Butyrrumre^ens, nayanivam , payodhxitam , g-.n^ Butyrrum vaccinum, gavinam,.. hayam.. \ - " Lac acidulum, gorasa^&^ m«V ansztam , g» nl^ d^3odhdhatam> calasheyam •. Gallina domestica , Crcavacucu > cucuda ^ . t^ratschuda > cala- pmca : g. niasc. Gallina Silvestris, tschasza , kikidibi, 2. g« m. Columba> Parabata, .calarava, cabpta, gt ni «* keki , m^ggha8aiia v anul^i, om. g. m. t Corvus, Kaka,cafata, ariszta , b^ipdszta , sacraprad ja , dvilmk« sha, stemagosza, g. m. ^ ' •? Avis in genere , Khaglte j vihang^icvihsca' , vii^asa ^/^hajCun-* ti, shacuna, patri , patatri, pataca, patava , andhadja , na« • gauca,^ vigi, vildra, vjviszacar, garutmanta, vitsanta/ gen, masc. pleraque.^ ;^ j,_ ,/ ... -, NB. Ex' animahlim ' vbcabuHs nnnc allattt^ huUatenui ' argui du brait de feauy df$ hruit.des instrumens ^ qui la.pro" curent , Hpc sata ineptfe nuper prodidit. ^«a/rmfr^-D/Vjff»- vai., quetti cairminat Atoyiius^Eossi ( Ossefyazioai su.^i Puti' ' " ti fohdameniaU Scc. Torino ahno nJ'151'xun. ) Nihilsimile comparec.m hac vetustissi]^ lingua Samscrdamica • Came^^ lus drdtuV CramHaca^ nomen affine ratino Cdmduii Seic* cenca sunt alia ^ vocabula , quae cuin Graecis ec Latinis probe consentiunt. Existeb^t ergo olim aliqvia iingua pri- xnitiva> his gentibus in stirpe tommuhis ^ ex qua ttae di« ctiones promanaroht. Ratio>'fides V ^eritas linum prima^r vum populurh adstruunt / e ifianu Dei^dilapsuhi .et ih dj; luvio servatum • Hos tres cardinef ^traditiohe ohGihibm gen- * tiuih *2^ffpTto^ , imaginariae sitiilae aquaticae > ^ earttmque Strepitus' m hauriehda aqua ^ evertere nequeunt , iic veri^ tati £ibulas subrogare possint • Non tinnit, Mecastor^ haec taratantara situlanjm ih^ufibtis lneis> ut ex ea ITnguarum originem deducere pbssihi . At vero ex vocifous animallum» ex soDO quem edunt) ex hatura 'reruin itinumera vocabu- la fluxisse, mihi cert,umS *et exploratum est.' Cur E. G. gallina silVesctis iii lingua oamscfdamica Kikidihi \^ cur alia cu(H^ay.tt crcavdcucu ^ cur pd;V6 K^i^/) Ciir cor\^us K^it4f nuncup^cur) nlsi qiiia hie' ^veis simHes Voces 'isdhnt^' Ce^ . d6). ai^ KiiiyVelKaka sonus situlae est aquam haurien« tisT Vide de linguarum Oiigine S. Augustini de civ. Dei lib.XVL, cap.XI- • -f. Scorpio, vrshvica.' Shacal , adibe Lusltiiais > ki:6sti(a ,^ Cttrunari , giatnbutahi •' «77 Serpens s sarpam» viszadhara» pradka» bhadjaoga , aghi» dlrg« gavrszta, cshakshushrava , cundalh Serpens exnviis spoliatus» nirmacca, muctacantschuca) i. g.m. Venenum, garalanij viszam^ 2. g. n., kshvela ^ gtm. ^ Mustela Mongus > babhru • CervuS) Harinamy qui maculis alhis distinctus esc ia corpore sparsis > vulgo PulUman . Dama, En.n.aro , vuigo IQsxamanm Leopardus , dvipi • Cervus nigris virgulis di$tinctus> Srmaram^ Cervus albis virgulis nocatus » Tschamaram • Ibis y avis rostro iongo ^ et pedibus aicis » curaram « Cicenis aliquibus ^ Caprea cauda insignis , Khalgam • AquUa , Garudha^ t^kshya> khagueshvara > naglntaca » radja* patri • Vespertilio, ruruMliu^ Picus^ varacam. Psittacus quinqoie colorum, sharica* Turtur coloris gilvi > gaurapadam « Saiamandra» godha. FeliS) otu y viiMa > mardjara^ Conjunctio maris et fettiinae y Stripansomithnnam > dvandvam» yugam ^ yugdam y y^igmam > quae uitima tria unum par seu jugum significant. Aves domesdcae, grahyaca» grsdiasacc^^ S E C T I O VII De Homine ^ Ejusque Variis Aftrilfutis « Homo Asnii^J m^nuszy^ A^J martyil» ramS nara > Asm^s m^nudja> a-^£.Jo(n}S pumlmsa» /u^/iRafSSt puruszai haec omnia sunc gen. masco et Hsurpantar ici solo plurali : nempe homines , gli uomini , die Leute . Femina > fflulier^ ^y^S stri^ 6>j6u3^5 y6szi> rasm^ nid i Z / simandini) &o omnia gen. fem'.' Murlier piilchra V sundari^ angana. (a) Luxuriosa) camini > bhogashila > cand3b > ramyl^ lalana» punshvali.. Iracunda, cobana, cobashila . Pulchros oculos habens , vamalociana, shubh alociana • Jocosa, hilaris> manini , vilasini> ramanr^kridhabari.. Proba et modesta> uttama, uttamastri > varar6ha> matta- cashini. SapienS) pradjna, pradji^ dhimati.. Prostituta, veshya, gannica, "vafastri .. ' Concubina, bhogastri, camucchi> itschapati.. Vidua> vidhava> vishvasta. Coelebs ) sine viro et filiis > avira > nis2patisuti . Uxor) patni , panigrhiti > bharyi) sahadharmani'» gi^ya> dara. (b) Mater> ami^ genani> mata^ prasu, genayitri , aiiibi . (r) (a) Dictia sutrdarl aptS ludi^ itt sequeoti purcherrimo» disittcho^ C^iati sundar) , danti cimuki y casti hidhi •. Cila fsasha»a > shivil satvaram bh(iha ksheyam • O foriposariuxo<;> o modestae jrneae: d^|ipiolae> quaenafn haec toa animi ^fBictio i ,\ A Shiva deo temporis deslructore g^ ciib ^ cit6 tristitiae damna (veniunt ) • • (Jf) In polygamia praecfpua uxor^ qnacr reliquas anieccllit^ vck^ catDr, pradhdfsa hhiryh y paryayi > crtdhhisziciy mahisz) •- £a quae do* mum gubernat : cudhumhinf y pitrandhrt.w, Ea quac prole sua familiam ^uxit t culastri y culaphlici ^ Ea quae cast^ cum marito y\v\ti ssusckari'- iriy sati y sadhviy pativrti * Ea quae ipsa sibi maritum deligit r svayam-^ vari y patimvard^pary^ . Uxor filif dkttur^ snmzi^^adhity gcniypu* traffhajrya • Matris soror j^ mitrsvas^ ; patris soroTypitrsvasi ; mater , pa- ter, soror> et filia una vac^v^6^'iic\xnt\xrymh6fitatvasiduhyfarauy quOd ia solo plurali usurpatur • Atavus seu prpavus pitrpitimaha ; ata- vi prtrpitimahah • Muh>r iuxurtosa, Voluptati ^dita dicftiir> cim»ci ^ tiflueki y paushvali y dkarslkHsi y vadkugui y asati y caladii y itschapatiy sveiriniy bhhgashiii. . ^ (c) Gjnaniy genitripi vocabulum habes de B. V* M. uslirpatum in Jjoc eleganxi versxii.».i . ..^ «7^ Vctula, vrdhi, vafitnl, cuntsehitSl. Menstruo :a.ffecta > jradjasval^ > dhermatil ,^ malm) > pusti papati. Gravida^ garbhani, antrpadi) gurvini, :abanasatva . Puerpera , prasiidica , prasuda , pradjata ^ giatapatyi #^ - Ancilla , tschedi , diiti > santsdiartcA , su vasani • / Amica , ali , sacchi , vayasya ; ' ' Maritus V padi 3 bharti, bhartiva , dhava, pria* Pater, Tata^)pitd^ ambo cum /• Jittera ienitef pfonuncianda^ genaca, avuca. Mater , vidc supra • Parentes , genitores > jMitapitarau » tiitagenaytrla ^ pitarau , in duali solo. Conjuges, tn^ritus et iixor, bhsiryapati , pati, -dampati ^ giam«« pati , djiyapati , omnia cum lit. f. leni pro^nuncianda. JFilius , Itmagia, tanaya ^ ^unu , ( germanis johny jun ) , suta , putra. Pilia, putri > ami, ^hu, striij duhitar ^ ( germanis €t Persis Dochter ) (i) ^ Manudja cula genan\ babhuva viniihac^ tvatn , Naraguna genanamUlam . Tvam atl tlmlrhntadh Deva genagai tvayi Bhavatu mama niyatam anuculam • .Uumanj gencris y^ gem'tnx, fuisti servatrix Tu, ^ausa «et j\indamea- tum bonae hominum prosapiae^ Tu es obscurae noctis liniS) Dei genitrix perTe anihi sit semper bona quies* (i) Jcror samscrdamice vocatur j«^flrir , svasava y bhagan} . Juvat heic inspicere ^ quam turpiter :hoc vocabulum in dialectis Jndicis ab autographo samscrdamico abludat- D* Pallas scribit -: Bahan y soror ^ proculdubio «corruptum «x Bhagan} • Multanenses Indi dicunt, Beno^ soror- Bengalini scribunt , Bino vel bugu ; corruptum ex. bhagari} . Decanenses Indi ajant^ Bein vel ^jA^^ ^ soror ; corruptum ex Mo^a;;) • Sinhalenses scribunt y Sdhudari y <:orruptum ex sdhidari ^^ovor uterfna • Gothi ix Saxones dicunt jnistari et hoc analogum est samscr« svasvy vel svaser . Germani ajunt^ rwester y et hoc ipsnm est ^amscrdamicum svaser • Huc refertur dictio samscrdamicajp//isrn^jx^r , vel fitusvasava y ami- ta y id est y soror patris ; svasria vel bhaghineya y consdbrinus y i«- e; i Z 2 / \ i8o Filhis et fiiia » filii , putrau 5 putr^ , Primogenitas , c^oina, canyagiata^ canya suta« Frater, major natU) Geszta , pbrvadja> agradja^ agjrfat Frater, natu minor> caniszta , anudja, yavid> varadja* Filius viduae , mrde , golaca , bhartari • Filius ex fratre , bhratria , bhratragia • Vide mox infra • Frater in genere, bhrater, ( Germanis Brni^/' , brofher Scc.) Fraternitas , aeTiA^panf^ ^ i^ ^^at^cu^ bhrdtryam , bhratrdjam > bhra« trtvam ^ unde etiam apud graecos ^axopi^ contribuies dicun^ tur » ^Tfia demde ad curiam significandam transivit, sed quo ;ure nescio h nam haec dictio in ocigine sua germanam frar ternitatem indicabat^ unde Fratres > et sorores germanae ^ bhrdtrau ^ bhratrahhaghinj^tt ^ ubhau^ Frater uterinus dicituc etiam Saroanodarya» sam6darya ^ com^ positum ex sama aequalis^ similis ^simultaneus, ttudaravtv^ ter , uterus^ sama, sahadja) sagarbhya • tpatemitas uterina^ sahodarya , sodarya • Consobrinus ^ svasria > bhpghincya . , Maritus filiae , pati , djamdta > duhitupati # AtavuS) talpita, prapit^* Avus ) pitamaha , pitrupita • Avus maternus, matn , matamaha» Atavus maternus^ adi, prapitamaha» Propinguus annorum centum , sagotra » bandhava > bendhu> sva, svagena» fiJius sororis . Jam vero c|4iis crederet p*aedictorttfn vocabulomm radicemi in una samscrdamica Hngua reperiri iSva est suas, sua y suum 9 item res propria y sui juris , sui ventris; unde svan ^homo ejusdem famitiae, i^o* gena idem y tvagen fiJius , ^vagihta tdem y svavaska mulier sui juris 9 sviam res propria. Svaser ergo , sv^ister y iwester\ est mulier ejasdem ventris^ sua^ propria » suae matris. Bhagamy praeter alias significatiO'- Bes plures quas complectitur y indicat vuivam : bhagan) ergo est malier ^]\x^i^m vulvae y id est, soror . Saha simul yUdara vcnter , onde exsor-* git dictio sahddari soror, idest , mulier ejusdem ventris, sahbdarya it2r «ernitas uterina . Hac methodo enuncleari possunt alia infinita vocabuTa sam$criamica>et latina,qaorum radix exanalysi nominis patescit* Con- kx Franc. Caroli Alter opusculum ioscriptom : li^^r DiV &amskrdam$sckc Sprache^ Wieo ij^^* fag*& Poer, b^a, mannavaca, inikini> taruna» yav^* Vir^ sthavir, vrdha, pravaya. Sencx ) gina , girnu y djera • Spurius y cttndha , djiradja • Aduicer> d;ira, ubapati. Embrio , foetus , garbha , bhranna # Pueritia , .balyam , shishutvam, sheyshavam, 3« gen«neiit, pra^ ' thamavayssa • luventus ) yauvanam, tarunyam, 2* g. m Aetas virilis , sthaviran, vrdhatvam , a.sg. n« Canities, senectus, vrdhasangh^ta , vdrdhacam, vrdbasamhham > palitam, shauclyam , 5. g. n., gidradja, k^shatau • Conjugium, v^li, ubayama, a. g. ro. > vivdham , panigrehamt 2. gen. neut. Copula , raticria 3 yabha , vyaviya , grdmyadherma 4. g« m. t rati > g* f* ) ratam , g. n. Paterfamiiias , grahastha , snataca , talava y apluta , avrati • Familk , prosapia , santati > g. f. ^ vamsha , anvaya , abhigiana > anviya 3 santdna , 5. g. m. > gotram > culam ^ genenam > 5. gen* neut. Vir nobiliS) culasambhana , mahdcula > cuUna > drya > sabhya^ sadhu ) sadjana. Om« g. m. Servus^ mancipium) dasa, bhrdja, dasara > ddseya, g6.byaca> tshedaca > om. g. m. In£mae classis homo > tschandhala > plava > mitanga > nisha > bi- shdda, genamgama> divakirti • Homo silvestris> kirata> shambara> pulina> aranyavisi. Bajulus ( fachino )> bharica > bharavaha » Infans > mani ^ bala > manavaca • Vir robnstuS) balav^n> vira > mdmsa]a> shriira. Vir debiUs, durbala> amamsa> nirbala. Sexu carens > shandha > kliba > tschandha > napunsaca • Adolescen^ > vayastha> taruna > yuva . Adolescens fem. jupadi > taruni > gauri > naghnica i quae puber* tatem attigit: cum^ri> madhyam2k> drsztaradjd • Virgo> cani> cany^> canyaca> cumari> canyavrdha. Mulier honesta > et vitae probatissimae > sutscharitra > sati > s^dhvi> pativrda # . Materlatniliais v VhrQ tanii > ^/?w miirti , g. f. , iO^anS yigraha, jg. m. , kalevam, vapu sharlram , tirasxma^ Saniguis, •rmu^mo judiram, /d «fn ^ o asram > 6^f^5 B^J3ii> shroni tam > om. jgen.n. nrar^xSrt) asrkr^ Caro 5 .a-Jna5^/53o pashitam^ r3)ra>uo tarasam^ A-JeJe3o palalam'> ftmi^o^o amiszam, <&(^o crvyam , om. g.n., mamsam. Pellis , toU t^l > tvacr , asradhara . Os ( ossis ) , asthi , kicasam , culyam , ^. g. n, Membrum corporis , an gam , khanam ^ gen. neut. 5 pradica > avayava, gen. masc* Caput 9 shtra , miirdha, g. m* ; shirafiEamrottam^ngam^ g. neut. > mastaca g. fem. (^) CoUum , shiroti > candhara > griba • Capilli, tschicura, cuntala, bala^ kesha > catscha, g. m. Ossa capitis , shirosthani > caroti • Cranium > cabala > carpara > astri , g. m. Ossa corporiS) shariru^ nicamcaia > !• g« m» Frons> lalddam, alicam) 2. g*n.> shodhi g» fem«> nctti vulgo » Aures> carna> shabdagreha 2. g» m»> ^hruti g. £> shrdtram > shravanam , shravam > 3 . g* n» Oculi > nayana > lotschanam > n^tram , ikshanam > tschakshu ^ 4. g. n. > drkr> drszti, akshini g. f. (b) Lachrymae> netrambu > rodanam) asram > asru, g* n» Aspectus y visus > cadaksham > darshanam > abangadarshanain > g. n. > drszti g. fl Barba y adhastal , tschimbucam , gv n. Denres, radana, dashana, denta> rada, g. m» . Lingua> rasana^ gihva> rasadjna> g. f. Nasus > nasa , nasica > khranam > gandhav^ > kh6na > 4» g« f. Facies ) vultus > vactram> asram > paryam > vadanam 3 tundham > ananam> labanam > om. g»n» Pupilla ocuii> duszica >g.f. > krshnamani > g.fl > ndtrayormaiam g.n» Labia> osztadharau, iti duali> radanatschatau> a.^g.mM dasha- navasasi , g. fem. Labium sup«rias> utterdsztam, g. n. Labium inferius > adhar^sztam > g. n. (c) Manus , pani , bhud;a> hasta> musztt> g. f. >d6>g. m. Cubitus > bhudjandaram > ura> vatsa, paksha. Vna ulna> sacarayo > catay6> tiryagantara • (a) £x mhrdha coaaponitur dvimhrdha bicQip% ^ trlmirdha triceps^ fantschamurdhi > homo » yel rcs qoinque capitum » ^ (Ji) Bx Idtsdhana Ht trilbtschana > tres oculos gerens > nomenPei Sbsvai ex netra fit fancadjanifra ^ Vsshnts deus nytnphacae similes ocu^ los gerens . "^ ; . ♦ * (0 Hinc iltud Bionostichon Dayhe^ mama canyiy tavhztadvayam nsrmala patmar^am . O virgo mea dilecta> bina tua labia rubicunda ( sunc ) > ut puris» simum minium • ^ •- •4>.sj x«4 Digitas) angulyi) caral^gghaf g.£ Digitus index) anguszta , mediui madhyama > pradeshiQt t. g« £^ annularis , anamicii g. f. s parvus caniszta g« £ Palmus > spltama , arakni , niszcanisztcna > musztina ^ tsci^n # Unguis > naghara > nagham > g. n. *, Germanis nagel . Venter> cukshi g« m. > 3« g, fu Lumbi, purani, vanksciana, talsandhi, cushalastan. Vesica urinaria > vasti , n^ibhc , adha , mutrashcyam • Femur, cadta, g«m., shroni phalacam ^ patacam, a» g» n. Anus , gutam , abinam , malanirggamadvaram , 3 • g. n* , vayu « Testes, miischa, andac6sha. Nates^ dsanay eudja» Verendum , linga , shtshna . Muiiebria verenda , yoni , m^dhra ^ m. , mehaaam , shepam , 2 . g. n« , bhagam , g. n« Mammae, stanau, cutschau, g. m. in duali solo. Pcctus^ muliebre , stanam , g. n. in solo sing. Papillae, tschutschacam , tschutschagram , g.n. N.B. Heic iterum ex natura actionis , et voct seu sono ia« £intis lacsUgentis papiliarum vocabuia desumpta sunt > tschutschu enim , seu ciuciu sonus est , quem in&ns cdit , dum papiiiis appensus lac exprimit • Supra vero dictionem denta , dentes , ndsa et ndsica , nasus^ vidimus , quac procul^ dubio affinis csc laciaae nasus / gcrmanicac nasen , slavicae ms ^ gailicae if?z. Hoc^aliaque vocablila pcrmuita c grae« co sermone in latinum non fluxerc • Unde crgo suiit?Heic tu £itearis cst ncccsse , plurima vocabula primacvis gcntibus communia fiiissc, atquc cx liflgua primitiva ad nos osquc descendissc • Tergum , vrsztam , tscharaman , x. g. n. » tan6 « Humerus, scandha, g. m., bhudjashira, g.n., astri, g.fem. Genu , auruparvam , g^nu , 2. g; n., asztivai. Ex his genu lati^ no , asztival gesmanico stivel ocreae , accedit s quae proba* biiius a genu tegendo stivel seu stival dictac fuerc • Pes, pal, pad, anghri, 3«g. m. , tscharanam , g. n. Tibia pcdis^ putighe , taigranthin^ , guippau g. m* , ^nni^ nart. suraej pakshni, adha, prasrta , g. fem. Coxae, sacthia uru, g. n. Praepathtm ^ lingagratschadana . Vjcna senk potius arteria pulsans^ nadhi > dhamaoi > sira> 3. g.f. Vena maKima) va$nasa> snayu > x. g. £ Cor> hrl» brti» hrtayacamaiam> hrtayam , vadi« Intestina» andram> puritam) 2.g.o» SpJen, pliha^ gulU) 2. g. m* Bilis , pittam > vayu • Hnmor vjscidus> cal>bam > $hleshma> id est, pituifa ^ phltgma^^ Excrementum pectoris > mMu> g*n.., iapa, vasa> a.g.fem* Saliva> srnic^, Rla> syantinit^ 5. g* £ • Urina > iniitram > g- n. •> srasr^va > g. m« Stercus > utschara > abaskara > 2^ g. m* > shamalam > puriszaffl > gudham> 3« g«H.> astri> viszta 2» g. fem. ExcrementujR in genere > tilacam > clomam > mastiszcam > gor^ xlham> kittam> om. g.n. Semen > shuclam > fedjam > retam > bidjam > g« n. > tedjam > v^ ryam > indriam • S E C T I O IX. De Statu Regio « Rex magnus> qui nniversam regionem gubernat> ju^ro^J^ tschacravarti > id est > rotam > sceptrum gerens i rotula enim baculi apici infixa> eaque mobiUs> regum Pastorum sceptrum > et regiminis universae terrae symbolum fuit. fvun^sci^S €arvabhauma> ms^s ragia> /««11 oj^ vau m 8 adhishvara > §(uJ5ej3 bhupala, §rt-JS bhupa » c^a-JS nrpa,cum ^ lice- ra leni> ruiSf^njZ parthiva> A r2^' deb^lSbS mahikshita • (^) (*) Septem-^rcrr Regis proprietates Brahmanes eaumerant> quae hoc disticho contineatur • ^ v Svimyamhtyb genapadb dwcggfiehhi belam suhrl > ParasparQbaciridam saptingam ridjamutschjati • Svimyam dominium > a;^i}i[ya consilivim ^ gestapada regnum > territ6rium> Aa L \ l%6 - Rex ex tribn regta» J(/A^/r/4^/i//dk:ta> St^K^nsj% kshetria, n>5^A-l(g)8 r^- djaputra » ^«uJ/^ nrpati > rs J«u eaque unica provincia subest) iLSrcoe^A^ inandhalica, ArtJ6>a3VaarD8 mandhal^hvara ^ ^a^ nipa . Classis seu Tribus regah^s, ex quareges ad regtmeiu^popuii as- sumuntur , m 5 ^ ^ 8 radjanya , eu 5 ^ ^ & bahudja > d9):S(^i8u8 kshetria) tnz&^ rlLdiiy niS^dR^ ridjacam» Aula regia , radjadhanr , radjapti ^ r^dja bhavannn > radiasth^layant , 2« g» n. ) vide supra %tcx. IV. Domus secreta regaUum mulierum> garbh^ram> v^sagreham> 2* g* n» Palatium in quo versatur rex> dd vabhubhudj a , prasada> trkoil> radjashala • Armamentarium regium> ubacaryi » s^nashall » Gazophylacium>aerarium> dhaninam vasa, cdshagreham > shrishala» Regina> devi/r3^djni,radjastrl> adhi$hvari> nrpapati, mahikshita • {lex junior> id est> filius regisprimogenituS) qui Patri succedit> quando est ex stirpe sacerdotali seu Brahmanica > yuvaradja > cumard . Regis filia^ radjaputri) nrpasuta) nrpabaU ^ rddjasuta » Regis SOTOT^ rddjabhagani > rddjag^szti. Divitiae> thesaurus regius > artbam , cosham > shri , lakshmi » san* - padi) sanpatta» dhanam • Ex his emendabis vocabulum Zen- dicum Artahscketr > vel Arthschetran in inscriptione Nakshi^ Roustan existens > quod componitur ex arthd opes y divitiae congregatae^ thesaurus> et kshetriay kshetrian ^ vel kshetrien rex, nempe cpulentissimus rex^ dictio^ quae ex^Iingua sam- durgga fnunicipfa, cdsba thesaorus, gnophyhchxm ^ Mam exercitas> suhrlzmicMy parasparabaci^ridam haec simai conn^xz 9 saptattgBm se- ptem niembra , proprietaies > ridja Regis > utschjati dicuntur • Vide Vyicaraaa in^ae« t9f serda in Zendicutn ^ seti vems Penarum idioins transivit ^ ** quemadmodum in iilud transmigravere alia iafinica vocabulai ita uc juremerito conjjcere debeas y idioma Zendicum sermo* nis Samscrdamici egregiam partem esse 3 atque ex hoc descen*' disse *> radices «nim nominum et verborum Zcndicae linguae in Samscrdamicis delicescunc 3 ec ex his faciie expUcaacur . Vi- desis meam dissercacionem de iinguae Zendicae ec Samscrda^ micae anciquicate et affinicate» et A.J. Sylvestri de $zcy Aie- moires sur Diverses Antiquites de la Perse , a Paris 1793* Eic India l^ersae in patriam suam traustuiere Tsckatursngam ^ seu lusum Latrunculorum y iibrum Colaila et Dimna sub Persidis rege Anuscbirvan^ ac denique tincturam Hindi dictam^ per r quam eqtiiaibiin aigros convertuntur* yide ibl pag* }j6. Regi a consiliis > mantrl, mantridhi> satschivai, ammatya • Regis cuscos , guardia di corpo , rakshivargga > anicascha • Regis primus adminiscer, ammlcya> mahamicrajSaciva^ pradha^ nam*, sarvaraksha « Illud primum ammdtja Carolus Wilkins in jnter^recatione inscriprionis Monguirensis anni 23. ance . ChrisL nacum , inepc^ scriblt Omaatyo • Sic ibi et alia regio- rum officialium vocabula mirum in modum cOrrupit > v. g« Municipii Praefeccus, kottapala^ durggapaU , Jf7/i^//ii' scribit Kothtopaalo ^ Scc» Legatus, nuncius y dbta , sandeshahara » gamagamaca, Wilkins enunciat gomaa-^gomeeh • Sublatis istis orthographiae errori* bus evidenter iliucescit illa veritas : nempe^ qnad anno 25« ante Chr. nat. lingua samscrdamica viguerit in India, et quod eadeq[i in variis regionibus uniformis acque incorrupta fuerit, saltem in libris et publicis monumentiseacarandis} nam eadem vocabala samscrdamica , quae in inscriptione Monguirensi af- feruncur , casci recensec Aniarasinha^ ejusdem seculi Indicus scripcor • Vide in eo Kihetriavargga , seu classim nominum ad regiam cribum Kshetria speccancium , Regiae porcae cuscos> guardapcrtone 5 pratlhar, dvarapala, dya^ scha, dvaschica , darshaca j id esc^ inspector^a i^riA^^i^ in- tuitus ) aspectus 9 visio • Regis astrologus^ gidtiszica , djotisza 9 samvalsara , defvadjna) ganaca • Aa 2 Magister cerimoniarum , parohita , purodba ^ Explorator, spia^ pram*dhi> tschara» apasarpa 9 yapharhavaroa » Regis amicuS) suhrl ^ vishvasta> apta^ saciva» radjamicra^ la- d/asaccba • Inspector generah's > mahacartakritaca , sarvareskha # Praefectus mih*tiae , dux 3 mahis^na , S^naca • Prorex, radfasthani, carmasatschiva ) ammatya* Tabettarius regfus, dhta, sandeshahara. juris criminalts curator, desharubaca y nyayacrtaca* Regis litterae) radja sadhanam , radja lipi. Regis majestas^ radjaprabbavam ^ pratamam » Regis thronus^ sinkasanam . Zt/F^m est ex sinha^ leo , ttasa-^ na ^ %tdi^% s quia vetustissimi reges pastores , pala dicti , noti ^ nish leone ^ aut tigride interfecta regni regimen adire poterant, atque in occisi leonis pelle sedere; unde etiam apud nos an» tiquus mos majora sedilia leonis pede insigniendi ^ Nrpdsana 5 heimam y idem • Regni amicus, foedere junctus ^ alliat^ ^ bendhu ^ suharta s regni inimicus ^ hostis^ shatru , riba ^ veiri , rashtradvii » radjashatru: .. Vicinus neutraliter se gerens, udasina. Praetor, adhicari, svamr, nayaca, adhipa. Portuum curator, turaca, turadhicari^ turadershaca) turapola* Gubernator urbis , puripala , paripala > adhishvora, nagaripola » Monarchia) ecash^sana^ ^careksba. Monarcha , ecan^tha , ^canayaca , ekeishvara , ecaj>rabhu «^ Princeps y prabhu , svami ^ pradhanani , khvara , adhipati » Rei naviculariae Praefectus , nauyuctaca 9 taripala • Regiae sobolis paedagogus ) seu praeceptor , radjacumaramatya> Kadjacumaraguru • Regia comestio y amrdata , amrtam » r^ldjabhodjana » Sacrum regfs'corpus , tirumcni , radjamiirti. Regia corona , r^djakiridam ^ radjamacudam • Regium jusj radjaniti, radjanyayam . Regia insignia , radjalingam . Edictum regium, radjavatschaca • Regia dignitas, radjapattam ^ nrpatvam , radjasthdnam • Suppliciunr a rege datum, dandha, damanamsahasa . Emendatio^ castigatio > bhedam^ shasanam ^adjnap shishti» nidcsha. 189 Secrecum , arcsnvm , rahasyam , vivictam , mantram , g6pyam . Mos , usus invectiis ia regno., sthiti , maryacU, samsth^ , dhirana ; Consiliiun r coxnultatio , manfra.i unde mantrashdla ^ locuscoo- siiii , sabhi , idem . Tributum , pratisaram , danan^ , vulg^ cappam . S E C T I O X. • ■ De Pace et BelU • Pax (vorO sandhi , f^^y^o sacchyaiH) (vuo«uAlOo sambendbaiBt Bellum^ pugna, ^qs^otajo yudham> rA)o\^anJn3o sampraha^ ram^ r^c^i^o sankham ^ rvuo^joj^« ayodhanam, a-jtr>03o prathanam , ^<£?33m«Jo praviddra* nam> t^o(^r^5m<^ sampraharam > ^^0 mrdham > AeJ^mS caiaha, a?^ai^s vigrahas rvuiSL/DS samara • Desinentia in m. sunt g. n. Exercitus , 6)rvor35 > shn^^ g. fem. 5)m)0;o scnyam 9 g« n. , tOJ^^ dhvagiani, g. fem.,rtOT^dfc^^ anikini^ n^St^l^ vahini 2. g. fem. jlJ^ tschamu g« f. > j^^c tschacram g. n. Occisio, pramapanam , nicaranam , pramathanam > parasanam > samdjavanam, nirvasanam^ vishasanam > k^epanam > hanam^ nistahanam , apasanam, maranam, om. g. n.> vadha) alam- bha> g. m. Strages , ksheyam > hati > hananam 3 dveidham > vigraham > pra- mdtham . Vindicta, ultio in hostem> veirashudhi > g. fem. praticara g*m«» veiraniryatana . , EKitus, casrrorum motio > et aciei instructio > asara> g.m.,pra« saranam> g. n.> pragama g. m. > pravasam ^ g. n. Eiccursio) incursio in hostem> U marche ^ yzitz y pradja> a. g« fefn^ abhiniryjlnam f prasch^nam s.g.n., gtnumam ^ g.n. Velitatio, pradhanam > praharanam» prachanam, yudham. Nuncius tx nno in alium castrcnsem campum missus , preszya ^ duta> pratisara^ Conductio > adduato , pr^ranam i prcrita , res adducta • Missio alicujus rei vel hominis, pr^hanam Statio , pratiszt^ , nirgamanam, isanam 2«g.n. Hostis receptio cum Jenitate , samam . Supplicium , dandham , ^ damanam ^ Periculum, pramsdam, $khaiitam, halam , J»g. n, Pnaedpttium , prapatam ^ - . Cuniculus, eontramina , id est, foramen ad suffodiendam ur- "' bem, praticria, pcanciram. Custodia postica , pratigrcham , ritroguardia . Subsidium mtlttare vel ah'mentare , pratiyarvam • Custodia ante£edeos,frons (^xercitas ,^v4ir/^«i4r4^/>i , pratisaram* Vis aequalis ex ucraque parte , pratibala. Miles contrarrae partis , hostis , pratiy ogui ^ "pratiyodha . MuruSjtpracajram # ' ^ Initium pughae , yudhapracfama # Sagittarius , praharca • ' ^ Circuitus, circulatio , pradakshanam » Vigilancia, pradjagaram , prabudhi . Vis , valor , vires , forcitudo , balam , dravinam , shauryam , sch^» mam , 4» g. n» , sbushma , tara , saha , paracrama , prana g. . m., shacci, g. fem^ DeliquiDm , antmi dejectio, ro6ha , mfarcsch^, cashmalam i* g. m Vis maxima ^ robur eximium , anbalam , g. n. , vicrama , g* m. , acishacci g. £ Confliccus , seu luccamen manibus faccum , muszciyudham . Augmencum , vrdhi , g* f* ^ Subsiscencia , sthanam , g. n. Asyllum , ashraya, g*m», pratishraya. g- m» ^ Locus consilii bellici , pratishrayam , sabha. ^ . Victoria, djeya , vidjea i unde libri yudhishtiravidjea citulus: yudhishtir regis victoriae . (*) ^ (*) Interjcctio 10, victoriae seu laetitiae indicium in Tudhfshii" y \ Efisisy khalga^ n»ringa » tschandrali^a cnsis rectirvus , asi^isztt» caravala , mandhalagra • Securris, cudcilri> ^vadhici g»f»> parashvadba^ g.TB. < Lancea, prasa, chndha. Sagitta , bana, vishagha) kh^ga, ashuga, vrszalca* Arcus 3 dhanu , tschapa , dhanva , sharasanam y .caratlicaiiis a»g.3# Victor > djeitra seu geitra > djet^ » > . Celer , velox ia pugna , taras vi ^ tvarita , ve^ ^ pradiavf » djcvafia • VexiUifer , pataki > veidjey^ntica • , Securrifer, y^ztica, parashvadhica > yaszti^ svadhiti • Clavifer , clavam gerens , sh^ctica > shactih^tica • . Receptui canere > cessatio a pugna> uparekshanam ^ aadjanam^ Obedientia) simam^ s^intvam, a.g.n* l^rgitiO) dlnam.* Poena> punitio militaris, shasanam^ g*n*> sbiszti g«fem« Culpa ) iga, g« n« abar^dha, mantu l 2. g. m* VentiLabrum, flabellum qqo solis radios arcent^ prakirnacam , g.n^ talavrntacam > vyad/anamj tschamaram. Vexillum militare) patacam> dyadjam> vaigianti» i.g.fem» Miles caesus> qui cecidit> patita» Defunctus> mortuus>.pr^ta> parisu^ pr^pta> mrta> pantschat- va^ pramita> samsthita> pareta> parasvad. Cadaver pritam. Anima> spirtus> prana> asava, usurpantur inplurali. Bhumni> djivi- , . Fuga in proelio, pradrava> udr^va,9vidrAva>abayanam i. g.n* > et 3* g. masc» Transfuga > naszta > tirohita . Victus> caesus> paradjita> panlbhuta> paribbata^ Explorator> vide supra in sect. IX. Comitiva> satellitium> paribarham. favigea czprimiCDr hoc modo : Si tusztk > samiti cia gfllgadiaa ^atschasi > niiham tuszta^aj djea > djea > paf/cadjanhra > aira paacageui praiida » Ipsa hitari^ > inter lachrymas prae gaudio labente voce> Dominam laydavit : io> ]o> nympbaeae flori similes ocuk>8 possidens OJve> heic peccatis obnoxiae genti hilaritateih tribue* X N "N J 19^ Contemptus > o^nsio y eontumelia iparibhav am » paribhManam • Servus militariS) parMhica> bhrtya. Debellatio phalangis adversae» parddjefa^ rotta neUa guerra» bhanga. Miles pedestris > padaga , y6dhava > seynica • Tympantim, pataha> matalam. Exercitus pedestris » paddti , patti . MiUtes currules^r^rrA/V^^ bhata.- Ctxtms ratha y tegraen seu tegumen currus, rathagupti. Speculator> sfia^ expiorator in bello > sprsha , pranidhi , gudha- purusza; Stipendium militare > bhrti> yivah&) idem quod graecum '04^- ntf •. Tamttlice tschamhalam • «^ - NtB. Nulia hic pulveris pyrii^seu tormentarii, sednecsclo- petorum fit mentio , nam Amarasiriha , ex quo pleraqii^ vocabula depromuntur, Lx. annis ante aeram vulgarem suum Dictionarium scripsit, quo aevo pulveris pyrii et scolpeto* rum nuUam Indi cognitionem habuisse videntur , quamvis ad ' atcendos ab urbibus hostes cuniculis, sulphure aliisque com- bustibilibus rebus refertis, uterentur. Nulla pariterin Ama^ rasinha mentio gentis Mustulmanae 3 nulla T^ataricae , nui- \2iGraccae}i ex quo cognoscimus, eum post profligatos ex India Graecos, et certe longe ante Mahumedis aevum scri* psisse • S E C T I O IL De Statu Sacerdtytali \ Mohasticoy et Scientlfico • Classis>Tribus Sacecdotalis> ^ nJiL r^JSSo brahmavarnam > a!?^ rxi • vraovipravamshamj viprasantati. Brahman ^ ea^JojfBL^S brihmana > ©^s/^ dvidjati , ^e^Zra agradjemi . Classis ) Tribus ^^ Tamilia in genere^ rvun9S'/9> sanfad , gen. fem»> >v i . s>J^S(^9 g^trAn^ .^fffrar'» dj^aaiuin , (t«iirzii«u«iHivayam) /dh a)« cukni^ -4. g.acut. on '^^ (3 8 abhidj^im , . paramparacam > pr6kshs- nam» vadharthacam » J>onum> diriamV tyaga» g^ m. , vihaviiam/iitsdrdjattaBr > v/s* hrananam ^ sparshanam * Donatio> praddshanam^ prativadanam > nirpanam» amhatr.^ PetitiO) yatschana, yatschrd, abhisha$zti> arthana, om. g«f. Famulatusy obsequium ia deos vel homines> shushrusza, pari^ vasya> paritschacya , upasani, om. g'€ Jejunium,, upavasa;» g.m.> aubavastram - Contemplatio ^ dhiyanam •. ^ .. Sanctitas ex jeiunio et contemplatrone» nfyamaj. g. m. >r vrtam >, upavasadipunyacam • Silentiumx maunam ^ unde mml vel maunt silentiarius, abha- shanam • ConsessuS) locus medrta£ionrsi>«4hy^asanam;> ydgasanam^^brah-- masanam ^ Prostratio ante idolaj vel sacerdotes» abhivadhyam» padagreha- nam^ abhivadanam .• Contemplator poenitens^ tabasvi» tabas^» parikonkshi» Mendicus Brahman > bhikshi^ « Qui omnibusse abdicavit> sanyasi y bhikshir ,, carmandi> para<^ shari) maskarK Brahmaa UKOri junctus^ grahasta,. Snacaca.. Idem>(]^ui rerumcti* ram gerit. : . .f Continentiam professus^ brahmatscharl ^ vamind, prathamdshramt : Mundus> sanctus> pavitraf» prayata> punya^ p^ta> shudha.. AtheuS) paszandha> sarvaUngana> nastica'» Elemosyna^ beiksha> bheiksham ^^ cadambacam.. Recitatia legis ^ preces vocales, djeba> svadhy aya > vutga a/f^ • Funiculus^ zona brahmanica Sacerdotii iiisigne ^ upavitam > yadja siitram . Yogui poenitentes» yamina» gram3l» yataya > y enirdjitendria • Apostata ab instituto » ashramabhrszta » abaktrni • Yi^^\x\2i^yamam , quae V. virtutum exercltium complectitur* Ahim^ . sa^ nuUiusanimalisoccisio. ^//^/4m> nullius rei ablatio • Sa- tya^ veritas. Brahmamharyam ^zczsdlzs ^ Abarignham ^ non ducere uiiorem* X9S Eremita » vanav^i > vanaprastha « Coenobium) Ibcus inquo poenitentes et ^ileQtiarii) mum dicti^ in communitate vivunt, Jshramam . Instituta quatuor |;entiliiim> id est^ brahmatschar) ^ continentiae deditus s g^^f^^j flxori colendae addictusi vanaprasta^ sylvi* cola^ eremitaj Fhikshuy inendicando vitam agens. Qmniasi- mul dicuntur Sschaturaskrama , i. e. , quatuor instituta • ReligiosuS). qui se omnibus abdicavit , sanydsi\ quod etiam de Christianis valet . Alii dicunt ramhdn ^ quod non est sams^ crdamicum« Scientia Legis, shruti y shrutismrii. Subinde lex ipsa ita dici- tur, quia lex per auditum percipitur, quod indicat shruti^ auditio , auditus > xes auribus percepta • Locus sacnficii quadrangulus :$ub dio , Sschatzirashr^mabhumi ^ alias tschatursJidld . SacrificuluS) satri . Coiumna h'gnea infixa in ioco :sacrificii ydga^^ yubam . Sacrificium ilorum , ariyam ^arkyapiidja • Sacrificium malis geniis offertum > nempe oryza eisdem e^posi^ ta ) dashdhabali • Oryza corvis sparsa ad diminuendas parentum , qui « vivis exces^ serant , poenas dicitur iali . (^) (^) Indis aeque ac Persis eqanm 5 animal Sdli sacrum ^ mactare in more positum fuit^ Ashvapi^dja^ id est 3 equi sacriiacium cruentum apud hodiernos Indos exolevit , at vero iiodiedum exsoluto froeno li* ber equus in vastam sylvarum 'solitudinem propellitur , ^tque hac li- bertate eidem donata iSe?// seu y^/Vrj^ sacrificatur • /oxijx >abolevit equos illos , quos Reges Jekuda Soli dederant ; et apud veteres graecos equum occisum Soli exhibere moris •erat) ut scrlbit Pausanias in Laconlcis . So- lem duodecim capitum equo vectum cxhibent quaedam Indica monu- menta ; quae capita duodecim > totidem Zadiaci signa exprimere et adumbrarc me tacente jam intelligis • Plura itaque sunt sacrificia apud IndoS) et primo quidem sacrificium ignis seu holocaustum ^ Homa ; ' sccundo yaga ^ vel yadjna sacrificium solemne caelo, diisque omnibus offerri solitum ; tertio , Brahmayad]9ia > deo Brahmae oblatum ; quar- t6 3 Pitryadjna , quod pro defunctis parentibus ofiertur ; quinto ^ Bhiif^ tayadjffa y quod certis geniis malis , iShivae dei famulis ^ offerri solet, ne aedium incolas vexent ; ac denique ashvapiidji y quod uni Mitrae seu Soll offertur . Purificatio seu dedicatio dclubri punyiham nuncupa- tur • Peregrinorum seu hospitum sacrificium , dum nempe hospes seu peregrinus prima vice iljostrem quamdfnv domum accedit , vqcatur ati^ thipi^dji • B b » tg6 Ac^ua sacra ad lavandos pedes ^ padakshalanadjelam y Cerimonia in se lustrando, seu purificafldo per aquani > atscEs« manarn • Vir perversus , qui deorum cdtur resisttt , d^avirudha sidhantf.. Praesentia y continua mentis intensio in de^m Shiva seu Domt»^ num , ishvarobasanam • Lex, ^jcda ^ shruti ^amndya^ 5« g. m.» ^Hatreya tres X^t^^t%y: quae sunt : Kukr^ vet Kikt juxta pronundationem Alphabeti Devanagari \ rama % yadia ^ Legis septem membra seu partes >. qnae stmt 1 1. ShiJssa ort&ogra^ phia') seu recta pronuntiatfo nominuro , quae scientfa attribu^- tur Ara/m poenitenei :> sea* ^i^/" silentiarioj IL Calfa^ firmi^ tas, praeceptum^ continens analysim rituum , et praecepto- rum ad jtistjriam , et reKgionem spectantium j III. Vydcarana-y. syntaxis, seu secundaet nrajor pars grammaticaeilV. Tschanf- ta vel shaBdashdstra^ quae esr prosodia a Nfuni l^ngala inven- ta 5 quae de syUabarum mensura tractat i V. Glotiszya vel djotiszyay asrrdogia, cujus fneptfs praedicrionibus^ multun^ tlodiedum serviunt IndiOrientalesi VL Grehanashdstra , astro- rum- scienrias VH. Niructi ab ucti^ protocurio, verbum i no* menclator ^st nominum et verborum , cujus ope explicantur difficiliora vocabula in Veda occurrenria • Amarasinha sex tan- tum Legis membra numerat^ c^xxztVedashadhangam dxcxxvAixt,. Historia , JUahabharata ^ incipit nempe a Bhdrata , primo Indiae: Fege, itihdsa g» m, ^ puruvrttam^ g. lu logica, Tarkavidyd^ tariashdstra ^ Scientia suppliciorum , dandhaniti , id est :i codex crtmiiialis > Jus suppliciorum . Grammarica ^ arthasHdsfra , seu" scfentia nomrnum er verborun» signtficatibnem cognoscendi . Huc referuntur grammaricae sara^ svata 5 sidhariibamy ^ydcarana^ Mugdhabodha auctore Vopadiva^ Fabulae ^ harszatscharit^dh, aky^yica ^ ubatabdartha, id est) nai> rarione» menri hilaFitatem tribiientes, per similiwdines varia^ homines instruentes. Apologi y tt apographa ex veris historiis et eventibus depromta^ ee ficrionibus aucta » Fabula vulgc^ catha ^ sumidh acatha . Geaealogia.» saaibhavam> puraoaat ^ pamsehalakshaBain > Biac^-^ 1^7 k^ndhyadi, praiisargga, vamshatscharitam • Sententia> shloga. Versus> idem • OngineS) seu historia originum familiarum , orabandha ^ calpa^ oa , ulpadicatha , sambhava , pranava • Theologia moralis , smrti^ dhermasanhita y 2.g. E, manavadi . Dicicur etiam Manusmrti , vel Mdnavashdstra ^ id est , Ma^ nu^ pfimi InJorum regis^qui noster tioah est, praecepta mo« raUa, vel scientia moralis> quam Indi se a Manu suo prfmp rege accepisse gloriantur. Est aatem smrti recordatio, prae^* ceptum memoriaretinendum^am^r^;!^ memoria , smdrtac\m meminic, qui considerat • Quartum Af^^^xiTfr// ad Irteram sf« gnificat Memoranda > vel Memorabitia ( regis ) Manu . Mdna adjeccivS sumptum esc regis Manu , vddi dicta , vei shdstra scienciaj unde fic M dnavddi Manix (regis ) dicca , vel if/iif^ vdshdstra ^ Manu ( regis ) sciencia vel liber j Shdstra enim scientiamy ec librumy seu codicem significat. Diccio, verbum, vocabulum > bhashicam > vatschanam , lapitamji 3 . g« n» ucti , vacscha . Significatio, archam, vacschaca, archabodhaca * Vox, tonus, shabda, svara, ninada» dhvaaidrava^ svana> nsl- da > nisvana > o. g* m» Stylus, i.e. modus et ornatus in scribendo, eIocatio> vdtscha^ ca • Forma verborum , et dictioais > edictum publicum > prae- cepcum , prosa, idem y vel vatscha bhdshitam. Synopsis, compendium , sanksh^pam g^n», samahrtl g«£> san» greha, g. m. samasya, samasarcha 2. g. fem<. Nomen, ahvaya , g» m.> ahva) acchya g. i.^ nimam> nama^ dheyam, 2»g*n» Quaescio, prashna, anuyoga, 2.g*m., prcscha g.fl Responsum > prativakyam ^ uccaram> pariharam> 3«g«n* Regula> praecepcum> niyama , niyogam» Vejrbay rumor> fama de aliqua re> novicas publica> d|enashrii* ti> kimvadanci, I6gavarta» Gesca > actiones, varca , pravarci , vrtantanv> udantam > tscharicram^ DiaIogus> coUoquium, sallapa> bhashanammicha> anonyamucci. Verba vacua > nihil significancia, anartbacam> abendham , nirarcham» Multiloquittm> ativitda> g. nu / 19? Verba contumeliae » akshapa , avaraa^ nindas cuts^ 2«g«fem«^ abavada) parivya> nirvada g. m. Contradictio y virodh6cti > g. (. y vipralaba ^ g* m. s distinctlo ^ vyacti, bhedam, anyata^ Silentium, ibhashanam > g* n. s alaba > g*m.> maunam. Veritas, satyam> tathyam> irutam > seu ritam, tatvam > satvam • Plausus> damor^ khoszana > g. f.> amredhitam > dvitriructam> a* g. n# Verba sinceritatis > sanghetalaba > hrtayamgamam > sunartam • Liber> grantham> pustacam* Scriptura > granthavjari > lipi > lekha > lekhanam > pustam . Scriba > scriptor > lekhaca • Litera> aksbaram^ lipi> ak^rams Literae> characteres> Marddi» Autographum > m^trcam^ Chirographum> karanam. Liber non exaratus> alekhyam^ Folium ad exarandum > patram > al^khyam • Cathedra doctor.alis> a^^S^J khadtva. Lectio > v^yanam, ntide guitavdyanam lectio in canru > 'c//^isi^;/i' yanam lectio in fidibus > vedavdyand lectio> lectura Legis di- vinae > &c. Item fddtam > jectio > lecior , magister pddtaca . Theologus> vedavaraca> vedadjna> vManti> calpadja. Scientia Legis divinae> vedantam > svadhyaya^ Legis divinae interpres> expositor sensus legalis> vedarthadjna • Sensus legis > :significatio verborum legis > vedartha • Documentum > finis legis > vedantam • LegisIator> y^davadi> yedatipadi> vedavashi * Antiquitas > purinam # Medicinae scientia> ^yurveda . Chirurgia > shastraveidyam > sha« stravidy^ ^ Schola > vidyagreham > vidyashaB > sh^tranilaya • Pictura> vicitrara> seu vitschitram > tschitracaram ^ citracam . Doctor> vidyavaraca > vidvan > shastradjna, guru> shastravil . Pictor> rangadjiva> tschitraca> tschitracar. Cantor > tscharan^ > cushilava . Magus> illusor, mayacar> pratiharaca . Responsor> augur>/^M- ctavil > procta • y »99 Magia) maya, shambari) 2« g« f* Poesis, cavyam, cavi, panyam» Solecismus> abashaida^ Poeta, cavj ) vidvan • Musica , sanguka » Atheismus> nnthyadrszti , nasticata 2. g.£ Scientia> sapientia caelestis> atmadjnanam , mokshadh^* Scientia artiam iiberah*um > vidjinam , shilpishastra ; calavidya # N. B^ Nomenctaturam ecciesiasticam christinam de sacramentls > eam bonam-y et aequam tsse: censemus, quae jani in vaciis Indiae dialectis usu ipso obtinuit firmitatem > quamvis di« ctiones plerumque ex iingua Latina > Lusitanica > aut Syro- chaldaica descendant . Hoc enim modo periculum abest > falsa> aequivoca, aut improba vocabula pro veris> rectis- que usurpandi, et nostra sancrosancta religionis mysteria indoctis er improbis ethnfcis revelandi » His Latinis seii Lu- sitanis vocabulis, et fortassis uttra aequitatis limites » utitur auctor Cathechisinf Christiani Mardshtici y editi Romae an«- no 177S* Malabarcnses^ Christiani vocabula dogmatica et religiosa exprimunt dictfonibus Syxo-chsXAdxcis^Tamulenscs ad Samscrdamicam linguam propius accedunt » Boreales In- diae Christiani Persicis vocabulis Christiana sacra conspej^ seruntr Casta et pura Samscrdamica sunt sequentia; Missae sacrificium> piidja> deivanamasya > artsch^* Cali}c> piidjapatram > piidjabhadjanam » Confessio peccatorum> pavasanklrtanam > vet pancasankKtaoani * Co9tritiO> doIor> manoduccham> manastabam> manobhadha. Narratio ipsa peccatorum > pavacathanam» Satisfactio pro peccatis > destructio ipsa peccatorum > duritayi* nashanam^ odium peccati, duritadv^zam > prayatschitVam « Adoratio> nama> namanam > prananiam > pranipata* Adoro > namdmiy adoras namasi ^ adorat namati • Oratio vocalis» djeba> namaskaram > prarthana s corona preca- toria gebamdld. Meditatio > dhyanam • Sacramentum> ^rcanum) rahasyam > vivictakarma^ guptam, gudham* Aqua, benedicta ) tirtham > punyadjelam 3 punyasalilam • ,£ucharistia > devanalma> devasalcaram > duritasadjivi » lOO Ordo, pattam ) sthatiam • Unde sthanlsa^ in cligaltate constitatus Breviarium , gebapustacam.. Sacerdos > guru > piidjacar j sacerdos superior » sV^szta ^ Episcopus, v^dapiia» v^dashr^szta > Genadarshi» vedarakshi« Papa , vMatalava , sarvaveda > vedatipati, vedagria> vedapramuccha# Haeresis , ab^mdrggham » lex falsa ^ apatha via fabt • Gratia Pei ) d^vaprasada^ dcvagunam, d^ivadayi» Ww^ Iqx, satyav^da, 5aJveda>sunarcav^da# IHirgatorium 3m^is^cj^ fii^/nIo&3e duritaharanasthalara ^ shudhi^ '^giram, duritdttarasthalam , shudhlca^asthaiam . Bxamen conscientiae , hrtishudhicarara , hrtishodhyatn , hrti^o* dhana , ultschodyam , hrtiprashna . Providentia Dd aniversalis^ saroastash^anam , sarvap^lyam , sar- varakshS . 5. Scriptnra , V^dapustaca , dlvyal^khanam , sarveshavjida . ,Remiinerator Deus, shisztaparipila , rakshashikshicara , rekshi . Epiphania, manifestatio Dei , D^vapradurbhavam . Promissio Dei, divina promissa, Deivaproctam . Baptismus, ^imirftos » ^7m shndlii « Devotio in Deum , sarv^hvar6bisanam > divyabhacti- Fides, vishvasa, vashanguicaram . Spes, pratiksha^ sharanam. Charitas in Deum , devapr^mft g. m.^ devashn^ha, .g. mo pti- yati , g. f. y priti 5 g..f. , preraam , g« n. Presentia Dei , d^vatschinta, id est, cogitatio continua in Deiim # Verbum Dei in&Uibile, sarv^shvaramokhavatschanam <. Reliqua vide in sc£t.,L S E C T I O IV. Dc Agricuhura , Botanica , ^t Mcdicina*^ J\gricolarum ttibus^seugenus^ 6)5)nj;^oj^o veyshyavarnnam, r£?4^va-. Agricola , ^^ 5 8 arya , (Qy/b 8 vishtt , ^3 m (^ 5 8 uravy^ i>iumispar$ha , om«g. m.» karshaca . X»abor > agricuitura , adjiva g. m. ^ djivica » vartta g. f. , varta- riam) givanam g. n. Labor agrestis, proprie agricultura , seu aratura ^ krszd , krszivdlasam j Pa,stinatio , idem , vel anrtam . Pastio ar^nentorum , ac praecipue vaccarum , pashupaiyam , g« n. Vendicio , commercium agreste rerum rusticarum ^ vanidjam , g. n. , satyanrtam • ^st Alptiabetum Majus Tibetanum 3 D^Hancarvillii interpretationes, Ab^ l>alis H. •••'••-• ••-• in varias linguas animadversiones » et hodierniscri- *ptoris tn Persepolitanis inscriptionibus explicandis falsis'sima doctrina • Meminisse fas erat 9 grammaticam artem Veteres Romanos tanti fecis<- se, ut ]ulim Caciar Dictator, et Corvinus Messaia^ sui aevi maximt oratores et urbis Principes 9 de singuUs literis siagulos libros conscri** ' pserint 4 Svctonius quoque Tratsquillus libre d^ iUustrihus Grammaticis pag. 7J. apud i/$vcs ait : Cura fframmaticat artis iifcrevit y ut ue claris'- simi quidem viri abstiusscrint >y quo mittus et ipsi aliquid dc ea scribe^ rcut y utque temporJbus quibusdam super vigiati celebres scholae fuisse in urbe tradahtury pretia y mercedcsque grammaticorum ingentes . Nequit esse bonus Philologus» qui non est bonus Grammaticus • Confer Joh. Lud. Vivis Ife Disciplinis LibrosXH^y Neap« 1764., pag. 68« , et seqq^ dc xausis corruptarUm srtiAm ^ lib* llt > qoi e^ 6q grainntatku • Cc V Semen ^ vidu » bid;ain » Satia y vita ^ I Vermis ,, pr^ni ^ crmi . S^es ) pantscha > krszi • Aratrum- , halam). iaragalatn ) siram • Ager aratra subactus y et semine refertus» krsztam > halj Sarritio ^ krszivalasam ^ Viilai suburbium) ubanagari > ubapatanam > ubaviszaya Hortus flarum> viridarium > puszpavanam, aramam»^ Deiubru a rusticum, viharam * rusticum, viharam * Castrum ^ municipium, kotta^ durggam « Praedium ) iadam , upeyam) nilam « Villicus X krszicar ^ vil j veyshya^ krshaca • Asinus j. i>^3So gadubham , ^u^mS khara > m5ovoS8 rasambha» «u5 6^ajrQsu8 baleya^ mcLi^o ravana» Porcusdomesticus.) p^ciKraivAj^o^ sucaragramyam » Canis>, sarameyam^ cucura, shunaca, shva^ shvdva^ unde forr ' tassis ^&KA canis nomen apud Medos *, rh ya^ nlvtL ^a> attamen quam Jongissrme absum ab opinione Anquetilii du Perron , qui 21endicum idioma Sam&crdamico perquam affine cum lingua Iberica seu Georgiana hodiern» cognatXQnem habere arbitratur-^ Vi^^Zend Avesta edit» Paris»^ tom» II*- pag* 4i4« /^''^- face sar let Voeabttlaires det anciennet languet de^ la Perset ^ Ad hoc somnfum. dlspellendum' inspicere sufficit Syntagmaton Lhsguaruni Oriea* talium > quae ia^ Georgiat Regionibut audiuntar • Ramae ex Typographia S«Congr« dc Prop* Fide %^i6y^^ Atictore D. Fraac* Maria Ma^io . Som- niavit Anquetit du Perroa etiam tunc» dum inqutebat : II ya duSamskre^ tan det differem aget^ Cur ergo nulla vario ae\ro mutatae samscrdami- cac linguae specimina adJoxit? Una est^eaque in genuinis Indonim li** bris coastana et sine vicissitudine haec admftahiJis lingtta» Corruptio- nes illius et dialecti> utique inter se discrepantes > per varia regnaet gentes snat fnamerae) varia aevoNa et incolarum indoli attribacadae* I / Canis odorus» seu indagator ^ mrgayashvil ^ m^rggashva^ IndagatiO) abiksbanam) margganam • Praedium fructiferum > sitd > Jadam , iipeyam ; Sulcus aratri, sita* Terminus > limes agri , halyasim^ • Arena > sicata* Terra arenosa y. sicafamayabhu ^ Res aUa ^juaecumq* arenosa, jf catamayam^. Irrigatio agri per aquam^ sctschanara . (^) • Vermes aquatici , simicam .. Aqua turbida > sramsitagelam « Aquae ductus> gelasutram , geladv^ram* Rete 5 pavitracam • Regula , iilum > ^mussis , siitram % niyama regula vivendi • Linea, rekha, vara • Radius i^^/7i • Agger 3 vallum > varamba > sdtu •. Currus, rcthami utique non dissonum «a latino rheda^ vehfcu« lum, currusy quo veteres usi sunt, teste Varone 3* de r^ rust.y et Cicerone ad AtticA* 5# Auriga, seu ille qui rheda vehitur, rcthica^ Oryza cruda cortice praedita, ashu , prihi , padtala^ stambaca* ri , 4« g. m. \ dhanyam , ^* n. Oryza cocta , bhissa g. £ , bhactam , ^ndhaiii, annam 5« .g. n. ^ odana , sadidivina . Quotidiana comestio, sadya > djagdhi, g. £ , bhodjanam, bh^* t Mater lingua semper casta, pura , et .immutabilis permansit in rndicis libris , ex quibus illa potissime haurienda est • Haec ^mutatio xiequidem sequi potest, nisi vetera librorum omnium exemplaria intereant, et an« tiqui Indici codices omnes quasi\ante dculos evauescant* (^) Irrigationes fiunt vel situiis ex flumjne aauam in agrorum eji- ces perticarum ope dejicientibus 5 vel per irrigua ipsa^inquae aquaex flumine sponte defluit « Hinc sine (imo et marga pinguiora et fertiliora illa sunt arva ^ quae fluminibus adjaceot •« Maxima autem Indiae flumina sunt* i.Gang;^ seu Ganges, 2*Sharavat), J. Yaitravati , 4. Tschandra-* bhigi 5 5* Sarasvati , 6* Caviri , 7. Yamwni , 8« Rfiva^ 9» SarayuvA, 10. Dhn • Haec amnium nomina miro ^ et incredibili modo corrupta et depravata^ leguntur ia mappis geographicis europaeis, arabicis, et persicis • Cc z matMim, leham 3 3.g.rro mcchas» , nyada g.m. cihvs ^t^cm^ Satietas, piirti ^ trpti g.f., pauhityam, tarpanam , g. n. Reiiquiae, micae superstites> ph^la g% f^ bhacta samugiatsitam j, shishtam • Bolu$.3^ grasa g»m.> cabalarthaca^. Sitis, daham, g* n^ udanya ^ pipasd» trl , 3.g.£> tarsza g:m». Triticum» godhiima , sumana, g. m. > gotamba . Hordeum , yava . . Stramen, palala (ItaHs paglid) y niszphala*. Piper, palladjam) maritsciam» kolacam, krsznam, dharmapattaa nam , om.g. n^ , pipali .. Sal, samudrayam) lavanam, vasiram, g. n; Zacharum ) /ft^rc^^ri y ex quo fluxit latine zacharum '^ radfx enim est sharchara , i. e. liquor dulcris ex arundine fluens . Sit^, pantschadhdra , g. f. Tntingulum ) salsamentuoi , cari , temanam) niszdtlnam> g; m Panis, piipa^) apupa) pisztaca-, g«m. i v\x\^b appam ^ coliphium-^. placenta • Caro elixa, khalyam, peydtaram^ g.n. Caror assa , shulacrtam^ shiiiyam ^ bhaditram > g. m Ihsigne ferculum y prashastam, samscrtam > susamcrtams g. n. Lac, dughdam > kshiram) payam, payasam ^ g. n; Butyrum , havi) adjam , khrcam , sarpi, hayam , gavinam ^ g. n; Lac acidulum» coagiilatum>^dandhahatam> calasheyam» arrsztam g. n., gorasag. m: Gramen ) ananta, riiha > bharggavi^sahasravirya:^ shadaparvica^ om. g. f» Allium> sutandaca) palandhu > rasonaca*, mahacanda, arisztav g. m., gradjanam, pashunam , mahaushadham 3. g. n. Njux. myristica , giaticosham, giatica, giatiphalam , 2. g. n. Moschus odoTUs., castiiri.) mrganabhi, mrgamada 2. g. m. Illud primum signiflcat testium excrementum , hoc secundum seme^ illius animalis 5 quod moscum odorosum excernit'. Viverram^ zibetham vocat: Linaeus , Indi meruvam •. Oleum, sarpi. Olei amphora , svedan^:, cumbha .. Oila^ kandham^^ sthali 9 uccha, a. g. f.^ pidtara, g.m* Coquus oryzae , shden , patscica*) patschaca*. Uva , f^ 3 §al* svadhvi . Mel) madhukshaudram , makshicam, g- n. > vulg6 Tcn.^ Cera , silham , madhucscisztam , sikshacam > g. n. Sulfur, gandhacam.) gandhashmani> gaugandhicam > g. n* Cochlear, darvl) canvi > kadjaca, 3« g.. £., daruhastaca, g« m« Amphora, vas ad bibendam aquam, Lusitanis in Indiz. gorgphtta dictum , karcari) alu , galantica, g^f. Vas in genere, calix, catinus &c. , patram, avabanam > bh^n,^ dham > amatram , bhadjanam , o. /g. n. . Lignum aquilae^ valde odorum et magni pretii> agHil y vzmsliu cam , mangalyam y malUgandhiyel y agaru , samattacam ,. da« sharham , loham , krmidjama , giongacam , fere om. g. m. La« tinis dicitur agallochum ^ ex Diosc N« B. Mirabitux Lector in dictionibus Samscrdamicis nullum umquam nomen reperiri , quod nostra litera / gaudeat • Verum noverit ille y hoc elementum in Alphabeto Samscrda** mico omnino deesse.. Neqpe v^ra hoc in. crimen duci de^* b«it a clarissimo viro D. h Vrid. Kleukeri nara et Vetustis- simi illi populi Latini litera /. carebant, eamque v^l per literam "i/., vel per jpA. > ^od non ut nunc exprimitur^sed distincte quasi per /uA supplebant. Pcofecto/ literaserius ad.Graecorum et Latinorum alphabetum transivit^quod per^ belle et praeclare tnodo suo disputat Aur. Cassiodorus Se- nator in libro de Qrthographia ex Agnaeo Cornuto p,z282. et seq, , et Priscianus lib. i. deHumero Litterarum apud Ve^ teres y pag. 54.2- apud Heliam Putschium in lib. inscripto: Grammaticae Latinae Auctores Antiqui y Hanoviae i5oy. Ifl- di literam /. vel per v. y vel per ph. y vel per p. exprimunt i atque hic ipse. defectus antiquitatem samscrd. sermonls com« monstrat» Tres agallochi species disting.uu4it Ihdi : communcj quod supra descripsimusi nigrum, (\\xo^ karaghil y vc\ kdldgaru appella* turVtertium, olensflorem, Lusitanis mogarim diaiim y qnod groprie mangalyamy velr malUgandhiyal nuncupatur . Pix. crassior , Lusitanis breu ^yakshadhiiba > sardjarasa, arala, sar^- %o6 varasa, behuruba) om. g. m. , vnlga kUa vel «schencUliyam . Incensum> thus, vrdhacadhiiba, krtridhubaca, curuszca^ pindhacam ^ sahla , yavadana , o. g. m. ^ Thuribulum , vas incensorium , yavaca , shriv^a, vrcadhuba, shriveszta » saraladrava . Nux indica areca dicta, yava , alacta, drumamaya • Palma Chrisri , riccinum , vyacchraputscha , gandharvahastaca:, eran^dha, ilrupiiga, rutschaca) tscitraca ^ tschanciu , panciam* gula , amandha^ vardhamana , vulgo Ivanaca • "Bambu ^ arbor in India et Sinis frequentissima , et notissima , gayatri g. £ ^ palatanaya , khadira , dantadhavana ^.g. m.j ea vero quae alba est> nuncupatur |chadiresid^\ somavalca) i. %.vci. N. B. Non vacat heic indica arbusta, flores, fructus Linaei vo* cabuHs nuncupare , quis enim vades dabic , .eum rectis » ve« risque nominibus haec jQmnia insi^nimse .? Crocus Indicus , cashmirgenmam \ id est , germen urbis cashmir in boreali Indiasitae, aghnishicam, flos flammeus, varam , vaU hicam , pitanam, ractam , samcotsciam, pishunam, dhtram^i Ningunde arbostum, nirggundhi) indranicA, g.f ,sinduca ,sia« duvara, indrasurasa 5« g. m. Vide HQrtum Malabaricum Am« staelodami editum^ Calamus, vetra j jasminum yuthica^y amaranthus 'c;^//iim s tarac^a amomiim > tamald laurus ^ vitex sindhHca i sinapis caduca ^ sars^ zapa^ tundubJiay^adambaca i rzinziber mahaiiszadam y njish^ njam , ndgaram yiuishvabhhzadjam , ddracam j mimosa samiroi aloe pilwy bauhinia ndgavallt y indigofera neli s phaseolusmi^ sha ; caryophiilus lavanga } aristolochia tshvaramula ; quercus vandca s viscum vandd ^ costus vanardraca \ nicotiana tamra^ cuta\ corypha tali\ cassia suvarnaca ^ ocymum parndsa yxnc* lia nimbwy artemisia ndgadana i citrus matulanca , capsicum marttschay morus tula^y cmcuvms trapusha-y ebenus tinsa ico^ chlearia tdlamulaca \ ruta somalatd , mimosa sirisha i nyctan* thes septald\ ophioxylum rasnai pipcr pipali^ sohnum pdto^ la i artocarpus panasa s aristida nala j mesua ndgacesara ^ ra- phanUs ^^LiCiii^ 'Callicarpa mashandars ^ erythrina manddrai pisonia madana '^ zrtoczrpus /^^^cA^ *, santalum zlhum y gandha* sdrdymalayadjay bhadragriy j.g. m. i santalum flavum , /^jr- ao7 laparnkam » ghhtrszam , i. g.n. \ santalum rubrum > rcctasehan^ danam , tilaparns , patrangam , radjanam > cutsciatsciandanam ; camphora carpuram ^ khana/dra , tshandrascidjna > sitdbhra^ 3« g. m. 9 himavdlucdy g» f» Confeccio ex camphora) ligno aquilae, et musca> carpuragaru- cascuri , takvdley , yacshacarbhuma .. ' Unctio corporis ex hac confecfTone > gatranulcpani ) varttt • Allium foetidum, rasonaca^ mahacandu , ariszta , vide supra • Di« stinguitur ab allio dulciori) quod dicitur » sutandaca^ palan^ dhuy 2^g.m.. Arundozacharifera) rasala, attudharbha,, balbadj^) pumbhrama^ ni 9 podagala om» g. m. , ikshugandha g. f. > casham g. n. Arundo zacharifera ceytanensis, candaraca, ilamcarimba , pundhra ^ Arbor cinamomij cancllay caruva j. cortex ejus qui venumit^r^i- ruvactram •. Arbor nucem arecam ferens > altissima, khaphura, gavilca 9 cra* muca, puga ) khondta, langali) naHgh^ram , tala • / Spinae , Gallis cW^^n, tvakrsara> vamsha , carmaru , tvatscisara> trnadhvadja y shadaparva 5 yavaphala> vennu y mascara > t^dja- na> om. g. m* N. B. Permuha herbarum et plantarum Indicarum nomina ex Amarasinha recenset illustris vir D»G. Joncs tom. IV. ^«234» seq. et aliquas penitius uberiusque describit - Quamvis illc singulas plantas aut herbas sub singulis> et, non pluribus Samscrdamicis nominibus > ut nos peregimus > recenseat > attamen illius labor maxima laude dfgnus est ex ep , quod aequa Samscrdamica orthographia utatur , ex qua lectori- bus illud obvenit commodum > ut inspecto nominequo* cnmque latinis literis expresso > illud in Samscrdamicos cha^ racteres cogere, facile transferre» ejusque genuinam signifi- cationem haud aegre intelligere possint ; quae res in aliorum Anglorum Indicis lucubrationibus > et scriptionibus locum non habet ^ . SanitaS) valetudo , drogyam» svasthyam, svasthanam> svasthati* Morbus > rucr , rudja > g. f. ^ ubataba > roga > gada > amaya y g. m« MedicuS) bhiszacr> veydya^rogahari^ agadancara, tschighilt»ca« N. \ ^ Medicamentum 3 ^{fifluc«v » bhcszadjam , auszadham, bheyszad^am, agadam ) djayu. Hoc ultim. est g.m. , reltqua ^ieutrius^ lafirrmis, ex morbo decumbens , vyadhita , glana, amayabi, vicrta, abhyanta , atura , abhyamita , om. g. m.., glaau, apatu* TussiS) c^sa, kshavathu , mana. Febris calida, djvara, g. m, , djurti, g.f# Singultus , hidmam , g. n. , hika^ g. £ Scabies, pama , pitschacica , katshv^ma, 3*g*f* Tabes ^ phthisis , radjaksheya , yakshma , ridjayakshmam , ksheya ♦ Epiiepsia , vindu , puman , gosza . j. g. m. •Baibuties , shosza , g. m. , shopha , shvayari , shvathu . Caecitas^ andhacaram, adrsztam, 2.g. n. , adrszti , g. f. Sndor, karma^ sveda , niddkha^ 3« g* m. Pori, romadvaram^ rQmMubam ^ Somnus, nidrag. f., svapnam, g. n. ^ svapa > svapna , saav^sha ^ ^eii. masc. Apoplexia, sanhadamh diarhaea, atisdram ^ dum levior et re- ' cens . Icterus , cdmala y hydropisis mahodaram i goflorhaea bc- tiigna, fluxus seminis, /fi«c/^/rix;^«i5phrenesis cura convul- sione, sani ^-^ CKt^xxhns ^ mrdbszam ^ pinasa \ vznoht^masuriy fluxus sanguinis rauliebris , rectasrdvam . Stiliicidum ex naribus , pratishaya , pigasa > 2.g. m« Sternutatio , kshulkshutam , g. n. , kshava. Lepra elephantina , tschitram > cusztam g. iL , panu , durndma^ gam^ arshama« -Pediculi, yiica. L^eprosus , arshasa , arirsha , r6gayuta # Scabiosns , pamana, catschura . Dyssenteria cum excretione sanguinis et conatti expellendi » gre^ hani, riikr, pravahica, g.f. Vomitus , vami , vamatha , affine latino vomitus i pratschardhica » puman , ciardhi • Tumor ventris, anaha, vibhandha, g. m. Haemorrhoides, miila rogam, rectaskhalanam , anaha. GoDorhaea cum fluxu seminis et dolore , indraluptacam j mtitra' crtschram , 2. g. 2. , caragnitala> ashmari g. £ , shuclavadba • Apostema) vmna> irmam) arum> nadhi> puman • X ' l^ebrls cuin vomitu , .ar^iacam • . - Tumor » apostema minus ^ visphodta g. m. ) pidtaca ^ trlszta > ctmt^ Maculae , pustiilae in corpore , kilasam > sidhmam • Pustulae minimae ex sanguine aestjuoso, efinYCtidc$y sfigaziMe^ candhii, cardju > candhuya. Elephantiasis^ shlipatam ^ padavalmica^ pedum cumor esc prae- grandis in homioibus , qui inde elephantinos pedes habere dicuntur • Pigmaeus > nanuS) kbarva> vimana) hrsva.. Homo uno pede breVis , pradjnu , prajgatagidnuca , stiidjinn , samgnu« Homo surdus^ badhira, tscheguita-. Mucus et surdus, calambaca , abarcarnu-. Parvus corpore > prshni , alpatanau > alpiszta • v Utroque pedeclaudus, shconm ^ pangu . Ciaudus, seu P»ngUt dicitur Sacurnus , seu /A^fri.planeca , quia cardissime revolvicur. Homo consis capiUis , itiundha , mundhiga • Manu vel pede mancus, cadja, khonn^ > kckare, kodjauna^ Ancidocum concra venenum , sadjivi • Pancrescum, sarvaushadham , sarvabh^zadjam-» Medicina, ars medendi, ayurvedam« Medicacio , csciguilsa , rukrpracicria > g. f» N«B. In ediscendis ^c scribendis omnibus vocabalis opcimi .codices mss. exquirendi, ec adhibendi sunc } viciaenimnoa pauca in manuscripcos indicos codices irrepseranc parcim in curia,parcim impericia amanuensium • In cribus meis ^/v^-* rasinhae exemplaribus saepenumero variances iecciones re- peri, quas ad R. P. Ernesti Hanxleden codicem conculi, et quaado pocui, correxi. Similes variaciones occurrunc iniis indicis scripcis , quae Posceris reliquic cL vir D. J. Jones , uc «ex aliquibtts vocabulis ad meos codices coniacis arguer« licet • S E C T I O XJII. J)e Suppellectili Domestfca^ Domu^ videSectJV. (ru«i;«/^s/ii« s/riyagaram) septum femi- Dd 210 . . narutxfc ) gynaecaeum » serfagUo delle donne ^ Cubiculum ) cella /teni/^JmS agara^ ^eJosuS alaya y r\iSf^im . vasa) (^eJiv\)8 ^.gtm.) %/b5eJJ shaia, ^Sa^dfts shalici^ . g* fo nJJivu^n/>8- vasagreha> g. m. > shayanagreham • Lectus \/ai^air3o. shayanamj v/^aai5«y5o. shayyayam 5 g, neut.- Sponda , stratum: sine tegetibus ct stragulis, ^6^ mantscha,. ^^0(^0 paryadtaca, n-j^d&8 palVaca.. Ex hoc^ ultimo vocabula ab Europaeis ineptissime corrupto descendit Palan^ kin y lectica seu stratum , cui incubando , in India vehuntur viri nobiles. Huic lecticae tegetes et stragula injiciuntur , et- pulvinaria atque culcurae. omatissimac- imponuntur^ ita ut to- tum stratum lecti formam referat •, Culcitraj, Pulvinar> upadhananr» upabarham^. 2» g. ^ shicchasu >. apidha^. sheggara, parispanda^^tsciamapa, abhoga» 6. g. m.y, shirolamcara,. ratschana, paripiirnata, 3*g*f- Candelabrum pensile-, dJpa, pradipa .* Candelabrum stabile^ quod solo vel mensaer innititur >» gandha- ca, kanduca, a.g.m. SedeS) pidtam*)^ asanawj 2.g. n. > hfnc exurgit sinhasanam thro-^ ^nus X sedei regia v asa g. £ Sedens j. asina: c^rn?>rj& UnibeHa , atapatram ^ Pixis ) samulgaca , sampadtaca , 2. g. m.. Arca, cista y pratigraha > patalgraha> patavasacayvisztka*, g-m^*- pitac^a petaca*. Speculum} darpana^, macura^, adarshag«m«r Pecten, prasadhani, camcanici, 2.g.f. AnnuluSj iirmica g. C> artguliyacam g* n* Corona> tiara regum et deorum 5 macudtam » kiritam*^ punapun- sacam,. 3. gen.. n.., tschiilaraanr, tschiidhamani ,, 2..g. m. y shi- rorghna ..^ Gemma 5 lapis pretfosus fn; vertice tiaraej^ mani,, manitarala> ha- ramadhyaca > nayacacalia •. 2X1 Corona, seu sertum caput circumdans, «ex gemmis contextum > valapashya, varitatbyd, 2.g. f. Corona frontem cingens^patravashya) laladtica, ^* g«f. Inaures > pendenti M orecchie^ cariuca, g. f , talampatram • Au- reum folium ^st hoc complicatum, <}uod Indi pertusis ^uriura lobis ingerunt, iit lobi ampliores longioresque pateant pen* dentes • Vide idola insulae elephantinae • Inaures , gemmae Jobis Ingestae, xarnavesztanam , greyveyacam > 2.g.n-,carnabhus2ag-f- Monile, aureum collare, tavatam^ svarnu, pralambica, i. g.f. CoUare ex margaritis contextum , mauktikey , urastratrica « Si centies collum circumeat dicitur Devatschdbda ^ g.m. y shada^ yaszticd ^. f. j si semel collum circumdat , .mdlavacam ^ ecavd^ li , ecayaisxtaca j si viginti septies collum suo :ambitu com- plectatur, nakshatramdla ^ saptavimdiaiimaukticd . Ornatus varicolor collum ambiens ^ gutsclia > :gutschardha , g6« stana, 3«g«m. , yiivati ^ ardhara » manavaca • Ornatus in genere , alamcara , dbhanmam , ^ibhuszanam , man-- dhanam 3 3* g* n. ^ pariszcara ^ g« m. Concinnitas in ornatu, bhusza, alamkria.) 2.g.f. Antia capillariS) cirrus, samyata> vCatscha , condta ^ :shiccha> tschudh^ > keshapashi > om. g. i. Capillitium , coma apposititia ^ ^aque alta quam gerunt Indici poenitentes yogui dicti, djcda^ .pratina> sada> g.f. Crines in verticem :seu cirrum unura ^itum Jigati > keyshicam ^ keyshyam > keshasamiiham , 3 • g. n. Lanugo recens, kakapaksha , shikhandhaca :> s.g.m. Lanugo corpofis ^ pili ^ pasliapaksha > hasta , kaldpartha > catscham- bare > keshap3Lsha> k^shahasta^ om. g. ino samiihartha g. f.> tanuriiham > romam > g. xa Lanugo ^aciei , shmashru g. n. > pumuckh^ . Cirrus unus > venni, pravenni, 2. g. f. 'toga major, nitscliola > pratschapata > i. g.ra. > tof^a^ yestislon* gior Indica incosutilis, quam circa lumbos accingunt) supe-* riore corporis parte nuda relicta > sutsc^laca > stiilartschashati-- ca , 2.g. m. > pata> tschela , varashi g.f. i vestis exteriorhcl^ niosa> quae superiorem corporis partera ambit et it^ii^ami- Dd 2 s fulumy rallaca^) cambaTam) cambalfs aliasimiUs^ dvauprava^ ra^ uttara samgama ) brhatica, sankhyanam^ uttariyam, om^ ^.n.yvestis interior, tndusium , andaria » ubasankhyananx , paridhanam , adhomshake j vestis cruda^ arcendb frigori ido- nea y pallium y nishara g. m. > pravaran^ g. n. , hrmanilamva* cane *> wstis longa ad talos descendens , ardhorucam , varastri* nam , tschandhatacam , amshucam , pattuta , apravadinam , tal« fxv^jioiihvfstisnovay rancavam, mrgaromadhyam , anaha- tam 5 niszprapani , tandracam , navamtschara \ vtstis ex serico , patrornam) behumuryam, mahavanam*) vrstisfemineaykshzvL'' mam^ duculamj vestis exjlio gossypino et peUiceo contexta^ dashatrisha) valcadimahadhananta, d^shashabda, valcam, pat- tu ) kshaumadi i togae^ vtstis ^hngitudo^ ayama, anana 2. g.m.v togae amplitudOy parihnaha, vishalata g* (.ivestis detrita , pa- catscharam ) girnavastram s vestis lintea , linteum^ phalam , cac- pasam > curpasaca, tschola » badaram s vestis hta ^ munda^. ulgamania) dhautayo, yugamam s t^f///jr in genere ^ vastram^ nartaca 3 caFpata^ 2; g. m., tschelam', atschadanam^ sanam», amshucam 9 v^a ^.g^n^. Baldachinum, peripetasma , aulaeum, vkanam> ullotscha. OrnatuS) membrorum in corpore concinnitas , sthuladi^ prati- dhir^) yavanica, tirascarani, 4.g.f.) tira> praticarmaxangar samscaram • Sigillum , sakshara , anguli , 2. g; fl Cinguium virile^ puscaiyam > shrancajisi . rdemr ex argento , cad'- tyam , mekbala y cantschi , saptaghi , rashana , 4. g. f. , sarar sanam 9 g« n. Armilia , avabaca, pariharya, r. g. m., kayyiiram, angatam , 2. g..n., valaya, tvamvala. Amiculum sericeum , quod Europaei skal dicunt, skalty shdiava ^ Armilla mands intra cubitum, ilatschana, cancanam, carabhuszanam;. Crepitacula, tintinnabula infantium quibus succrncti sunt) kin- kint y cascaval • Armilla in pedibus more Indrco 3 hamsaca , padacataca h eadem sonanS) padamgadam , g. n. , tulacoti g.f. , mangir^ nupura g.m.. Plica linteae vestis obscoena referens , vastrayoni , cova , tvakr- phalam, krimi) roma. Pilca haec muiieribus ethnicis tantum est in usu • ^^3 Sertum in caprcis parte anteriori , parosyastam , ralamacam .. Sertum in occipice , prabhrasztacam > shicchalambi ^ Sertum in medio capins^ darbhacam ^ miirdhni v Thorax coriaceus, pralambam, irgiulambi. Sei^tum in genere^ mala^ malyam > srkr .. Scopae, shodhani, g.f« Lustratio , lotio , allava > allavada , g* m. , snaoam y g. d« Carbo, ambariszam) bhrasztamj prunae, ang^ram • Scintilla, sphulingam . Cinis bhasma . Flamma) djvMa> agaishackhit»^^ Funis , pasham , damam , santamam > g. rx. Storea > srascaram • Olla) cundham) stali, ukhk^ g.£, prtara, g.mv Lecythus, svedana, sarpibhadjanam • Filum > si!itram) strcrani, naritantava.^ Vitrum, suryacdntam^ crystallum s^aticam ^ ravigra^am ^ Lignum ad portanda onera , bharayas2ti,vihanguic^3 g.f. Folium 3 patram , shadanam > parnam • Folium inservit Indis ad liquida sorbenda , et esc instar cochlearis . Cochlear ma;us , darvr , camvi > khadjaca > g« f* , dartthastaca , g« m» Calcei, ubanel , paduca> padareksha, padu» Aqua ad lavandos pedes, padyam» Aqua ad bibendum, pinkm.' Potus aquae , panam • Olla maxima fictiHs, pan^. Marsupium grande , peyciira , vattvam # CantharuS) cumbham. FunguS) botetus, gadhu. Tridens , shtilam , unde Shiva deus Tridentifer dicitufr Trishiili. Mih'um 3 sh^ma , sholam^ unde sholamandalam ^ terra , regio mi^ lii y quam Europaei inconncin^ coramandel appellant • Comu, shrangam. Fenestra, sh^lacam» Canistrum> vatti • Cutter 3 catti , -carttari , crbahi > v^dhanica > asphotani > om* g. t SecurriS) vrskhadana> vrkshabh^di. Aleae ad ludendum , p^ttschici . Ahenum, caldaro^ nadhri^ vadhx^ varatra > ?«g*f» ^^4 • Scutica, flagrum y cash^, tadhanl, 2. g.f., tschamatti. Cithara , vipantschi > kinara > tschandhalica, candholavina > tschan- dhalavallaki , 3. g. f. Uiud primum ^onvenit graeco KiVa^ct vel Kiw^A . Vide Brunings de Antiquitaibus <^raecorum . Patina ex aere in qua apppnitur oryza ad manducaxidnm , kinna « Kindiy aliis K^;r^/ > cyathus ex aere» tubulo instructus ad biben- dam aquam . Utuntur Indi hoc cyatho etiam -ad libamina (^) • Karakam^ Karjcariy Mu^ galanslcd ^ vas est fictile coilo longio* re , quod Indi et Aegyptii aqua refertum aeri exponunt, qui^ vas iiiud permeando , aquam frigidiorem reddit • Vuigo gar- goleta dicitut • In Museo Borgiano asservatur • Vas in genere, avabanam > Jbhandham , patram ^ bhadjanam^ amatram ^ Scalprum, dancam seu dtancam^ Graphyum, stylus ad scribendum, oar^yam^ Horologium, nalicamani. Lapis lydius ad probandnm aurum , shanam , nicasza ^casza , g.iiu Matrix, forma fundendo aeri apta, ex qua typi., ed ectypa va- ria ducuntur • musha, teidjasa, vartanimusza g. f. Simnlacrum cx aere, imago» figura inetallica ^ bimbam^ $iiml> lohapratima . Forma > icon , imago > simulacrum, pratimanam , pratim^ , prati* yatana , umbama , pratirubam > pratitschaya • Mensura IV. sextacios continens, xlancashi) prastam^ Clysterium > vasti • Columna, sthuna^ (*) Ex vocabuh's Tali^ talica discus ^ catinus ; condi y conri y kin^ di\karti^ katti ^ karjtati^ culter; avaban^ avand ; mitray mithra Sol ; darava , adaran ^ et infinitis aliis 9 quae aeque in lingua Zendica et samscrdamica reperiuntur^ et idem sonant ^res certa et explorata esse videtur ^ iinguam samscrdamicam antiquissimis illis temporibas in Media et Bactriana in usu fuisse ^ atque inde in Indiam unacum Jibris demi-* grasse . Brahmanes in Bactriana coliocat Eusebius praefh evang* lib* 6« , P'375*> Clemens Alex. Stram. lib. i* ^ Cyrillus //*. 4. contra Juiian. Quare non dissentio ab opinione {)raeclari viri Com« Joannis Potocki 9 qui per Japheti Posteros has regiones occupatas fuisse 9 et linguam Samscret inde ad Indiam perlatam fuisse arbitratur • Videsis pag* ^9« in opusc* inscripto: Dynasties j ou le second livre de Manethon y a Flo- rcnce i8og. Feristylutn» varanda seu varanta. Scalae » gohani . Theatrum ^ rangam . Janua aedium exterior, ostium atrii, gopuranrj pratihiram • Tapes, prebadani» CortJna, pratiVira. Locus secretu^^ rahassa, vivictasthalam* Cdrallum> pravalam y vidruma - Lima, rdcay acus^ sushi •• Forfices, prashvana, catrica, patraparashu , g. ra- Fupae , putrica , pantschalica , g. i. Pantscha^ loham , quinque metalla ^ nempe aurum , argentum , cu^ prum 5 aes^y ferrum ^ Lignum^ ligna y cSsztam, daru, indhanam. Margarita> perU ^ mucta g. f. , maucticam, g. n. , mutta. Aurum ) svamam , suvarnam, canacam > hiranyam, h^mam , ha*^ tacam^ tabaniam, carburam> tschamicaram > djatarubam >. ma- h^radjacam) cantschanam ^ kartasvaram, o.g.n. Aurum in artis opus deductum, shrangui > canacam .. Aurum et argentum fusum , coshamy hiranyam « Aurum ecargentum signatum> percizssum > rupyam > taldvayam> g,n. y drevyam.. Argentum > duvarnam,. radjatam> r&pyam > khadjiiram > ardju-^ nam> shvetara, g. m Thesattrus>> nikshebam, ubanidhi^ nrdhi> ny^sa^ g. ra. Divitiae > opes > drevyam > artham > dhanam , vittam , svapatd^ yam» ritham> hiranyamy drevinam> djumnam> gen. nr> r^>. vibhava'y g. ra^ Vectigal> tributum y satyapanara) satyancara> satyakrti>2. g. fl Pretiura > mulyam g..nr5 vasna > g.^ m. Venditioj vaniyam ^ vanidjam > g. n^ proprie mercatura.^ Aes vivum> capitale> miiladhanam, nivi> g. £> paripana> g.m., mutel • Lucrum > usura ex aerecapftali, labha g.m^, adhfcam phalam , g.n- Perimutatia rerum>, paridanam g.. n. > parivarta > neimeya > niya- ma> g. ra.* Venditia> vipana, vifcrra> g. ra^ Aes> riti> iraciida g. f.% pitschala ^ Chalybs> ayassa .^ Cuprura> tamrcam> shulbham > dvisztam, varis^tam> udumba- ram ^ g* n.. 2l6 Ferrum, 16ha, g.£ , shastracam» dsznam , piadham > calayam> ashmasaram> g. n. Vas lignenm, quo gentiles utunturin sacrificiis» sruva. Ulna ) vyama • Sulfur.9 ^andhaca, gaugandhicam > gaqdh^hmani • Minium > color ruber > lohitacam g. n. > patmaraga g. nu, sho< naretnam 9 g« n. Opus phrygium .3 vestis phrygiana 9^ tschitracam ^ tschitrapani 3 tschitrapani • Signa depicta 9 quae gentiles gerunt in fronte.vel in pectore ad demonstrandam suam sectam , vei devotionem in aliquod singulare numen , Tamala y patra » tilacam > wsziszacam ^ 2. g. n« Prohibita sunt : ndmam \ tribundaram , quod rribus modis depingunti pattavartanam \ lingam \ yom \ goburam » tdmara , tdmaralla , tdmaramotta y pdditschandra , villa , Tii ^ piiiu nigrum , rubeum, Bavum j dhanu^ ambely shulam^ ca^ ram^ amey ^ «t aiia aliqua , quia intrinsecam gerunt super^ stitionem > et extrinsecam commonstrant in falsos deos et se« ctas ethnicas devotionem • Haec signa exhibet ad pag* 402« Lucinius in libro inscripto : Esame^ e Difesa dei Decreto dl Monsig. Carlo T^ommaso di Tournon ^ Romae 1729. Ego haec signa accuratius descripsi , et explicavi in meo Itinario ad Jn^ dos cap^ VIIL pa^. 297« et seqq. edit. Rom. 1796. S E C T I XIV. De Anima^ Ejusque Potentiis ^ AffectJbus^ Sensibus Internis et Externis. Anima rationalis » <^/%&s atma, ^me^Znr^ naradehi, rsm. nSl naradjiva) ^^^euJoo^njS bodhadjiva • Spiritus vitalis> anima sensitiva^ bhumni^ asava^ prdnas unde prdnanam vita ^ prdnaca vivus > prdm vivens , animal quodcumq. Anima nniversalis, quae totum mundum informat^etregit) Ethni- as est Paramdtmd ^ nempeDeus^ anima suprema. Vjta^ djiva ) givanam ) asudharanam> 2.g. n», asaprana. Inplu- r- V-^"*-V» '^^•^K ^. %. ■' ^* • ^\ %» , III s Signa hierogiyphica ) quae Indi Gentiles in fronte^vel pec gestant) vocabulo generico vocantur Tschitraga ornatt Viszeszacam ^ distinctio singularis s T^ilaca signum impressi perlita \ Patra foUa notata } et vulg6 Phttu irapressio > clau5 unctio^ Piicial unctio} Piitam iresmunda ^signum munditi cinis » pulvissacer, unctio sacras Namam nomen, nempe £ (^^(y^eJo Trishiila , Tridens depictus creta alba » Ifisigne t Rudra^ quod manu geritjsuae in Caeium , Terram > et I testatis signum et indicium » Vide tab% X. in Systemate , Hoc signum pingitur in fronte ab iis , qui Shivae deo Vocant illud aliqui Tirundmamy ue. sanctum nomen « C^rx^SJB^ Shivdkshiy seu Rudrdkshi ^ oculus dei Shivae^ i fronte gerit , et quo omnia videt , expendit , penetrat . PingJ a Shivanitis , quae secta est hominum Shivam super omnia e Trishula^ TridenS) qui supra > sed simplicior • Hoc sign Brahmam » Vishnu » et Shivam . asisusfQ^ Joni y vulva seu matrix deae Bhavdni vel Shacti ^ tris dei Brahma > Vishnu ^ et Shiva ^ primae creatricis et per quam producta sunt omnia ^ Vide supra pag^ i6o, \ rales sunt albi coloris, media semper rubra. Hoc signu Shivanitis et Vishnuvitis vel in pectore vel in fronte . Pir sub aliis formis, sed linea media semper est rubci colorj enim sanguinem menscruum illius deae, ex quo progen JU^S Tschandra^ Luna, vel Arthatschandra y Lunae me^ loris flavi signum , qnod in honorem deae Parvati^ uxo vae^ geritur in fronte • Dea Parvati Luna est . V^ pag. Idem signum l.unae cum Sohs globo in medio , Deo Shi^v Parvati sacrum » ■ 6)^(^8 Aiedhra Seu loni y Qiatrix deae Bha^dni tUm linea t Plutarchus in Iside et Osiride : Est Isis naturae ea pars^ quae nea $mnes in se recipit ortus , tamquam matri^ quaedam , et tfSi • -4 - . Adpag.ai6 .:toregeruot* Figura haec fecum seu fbssam quasi qua* !ore ^epi^j^gf^ |„ qua coUocatur ignis saccr, dum peragitur sa- t , P^ctut^ jgy holocaustum . m 5 Tama ira j Ai//^u arcus potentissimus dei Rdmae , quo Ravanam gl- i 5 Bkasm^ insulae £4»r4 seu C I ^^""mpijj^ ^^j aquae seu bumoriS) ex quo secundum principia irahmanic^ omnia generantur. Qua dc cauisa Visknu folio nym- nt aevo|^jjj ^^ aquis vectusexhibeturin monumentis Indicis Mu- et alioquin oranes Indici dei in nymphaea sedentes pin- (uem medum hoc coloris rubri , flavi > auc virescentisa Vishnuvitis ruf in frorf^^^"» S«"*"^ • ctollentiuil^ foliumr sed decussatum , et in aquam reflexum > ac ina« iim denotf^* DU us slne fbliis » nempcnw^d^ cyclo imposito slgnificant deam JBA^^«/Cum tri- potentia^ Brahma ^ Vishnu et Shiva « Hoc signum > vulgo Tripun^ Jneae la^tum, pingitur santalo,aut cinere ex sacrificio ignissu- 01 gcriiuritur a Vishnu^oitis et Shivanitis . gitur etiaflra sacra signa , quae omnia vel sectam , vel pecuUarem t ) significfumen cultum et devotionem annunciant et ostendunt • ita omniaJgilla, creta, aut terra aiiqua ex locis , templis , vel fluviis lietas Ca ^' ^"™ ^^^^^ perlinitur certae preccs recitantur . Quare * laec signa essc nobilitatis indicia , nam ignobilibus deque :is dei Sft^ris sunt communia. Ipse vaccinus cinis fronti iih'tus cul- * ^^' t, nam vacca deae Lekshmt est sacrasquam ob rem In- o^ cf De^ excrementa illius magni pendunt, et morientes vaccae ^iunt, ut vacca duce in /«i/^rg^/nn traducantur . Ita er^o lediarubr^nadi ex re ^gant, ut horum signorum vanitatem et su- ^^>: r. novis Christianis ratione commonstrent, et omni cona* iniumcom^^^ ut ab his idolatriae pigmentis eximantur. . - 1 -N I rali dicitar glva^awh , asapranah , ctim litteira a longa , et aspirata • Aevum , tempus vitae > givitacala » ayu , ^yussa, g^ivitaaeram > «givitam • Vita , res gestae , givanam > tscharitam y tscharitram » vrtti , varta . Tempus, caia ^ tempus aatiquum ^y/i^^c^/^ *, praeteritum atUa^ cdla^ bhutacMa s futfirum bhdvi^ bhaviszyata^ hhaviszyacdla i praesens, samayay nham^ disztam i KmpvLS pctpttVLVLm nhya^ cdla\ longum ) dtrkacdla^ tsciracala^ MenS) intellectus^ g^33^ budhi, A^ofSJ mailisza> ijJnA^a! dharshana» oj^ dhi^ a^JSai^s j>rdjna> o^dM^ pr^bba • samvil> shemusz4> .mati> tschetana, om.g.iem. Voluntas, tscluctam » tsch^tam, hrdayam ^ sv^ntam , manasam» •om. g. n* 9 mana • Memoria, medha^ dhi, dharanavadhi 3 dharanabudhi , g.f. Cogicatio, tschinta» visharand, sankhya, niriipana g.£ Consideratio > deliberatio , idem y sampradharana • Dubium , sand^ha 3 4v4para g. m. ^ vitschiguiisa g« £ ^ samsheya » samarsha • Disputatio » sampreszana > tarkam ■• I Certitudo^ nirnaya^ nitscheya) i. g. m., samvil^ ^gra , g. f.» «atva« Intentum , determlnatto voluntatts , sancalpam y carmamanasam • ObstinatiO) intentum ardens , sidhantam^ |n*atidjna. Assensus » consensus , ashrava > samshrava , anguicaram > pratislrra^ va , samadhi) 'pratidjn^nam ^ sammatam , sammati» sandha. Sapientia f atmadjnilnam , mokshadhi, djinam , 3. g. n. , prama. Stuititta) bhranfta, bbrami, mhhyamati > bhrama, adjnanam, um^da. Divisio^ scparatiO) viyogam, vihitam • Distinctio , discretio > bbedam ^ vyakti , anyatd , neicatvam > vis^ z^szanam ^ Distractio mentiS) behubudhi > anyabudhi*, attentio *» sadjna. Discordia > viradjena, vishrava > praticulam > prathanam> aprhna» abamatam • Indoles 9 pracrti > satvaredjastanva > shilam , svabhavam • ;,. £e 2lS ^ Intentioi animus, viszaya , bhavani) visharam«. Existentia > satvam , sattd y stiti i res existens stitam ^ Natura^ svabhavam ^ svariipam) svastitt) samsidhi* Quinquesensus y pantschendria) la shr6tra> auditus> aures » 2. tvakr tactus \ peUis , 3. tschakshu visus ^ oculus^ ^ ^. gihva > lingua > gustus*! 5« khrana olfactus > odoratus. Rikbamy figura, forma, imago,. shabdavoKy sonus y gandha o- dfbvy rasa gustus, sapor ^ sparsha t^cius . Objectum sensuum , gotscharam , viszajam . Animi suspensio, determinatio. et noa determinatio > sancalpavi- calpa ^ Substantia aUcujus rei, stiramsha, siram> sansidhi . Res per se existens, svabhu, svayambhu. Res propria , svacam 3 sviyam i unde svadja suus (ilius ^ svodadja- sua domuS) svolp^adanam sua conceptio ^ svodaram suus ven« ter 3 svdtantriam sua libertas , svavasha. y homo^suL juri? , li- ber 5 svavdshd femina libera •. Svagena , homo ejusdem stirpis 5 svascandha libertus ^ svascan- dhd lihertsi y . svayamvard ^ mulier , quae ipsa sibr deh*git ma-^ ritum , svatavt proprie ^ prihcipaliter , svadharmafutra £X\\xs. legitimus 5 svatschavrti suae voluntatis sequax. , item opera- tio ex sua: volujitate et libertate^, svop^ksha nuUa. sui cura .. Qttfnque sensus externi,, karmendriyaiit. ludicium, discretio JMmTiqy dhrti , dhrsztata , bodham , dhi, dharshanam^ budhi ,. vivecam., Judicium, opinioa^ sententiaj vidhi, parrtschedam j res definibi- lisparitschedyam j, res justa, competens, paritschitam .. Ordo >paryamy kramam , vidhi i diisordai confusio » paryayam 5. vidharma, vicramam., Sanctitas>, virtus:, dharmam, punyanrj shr^am ^ sutrrtam.. Fehcitas 5 bonitas ^ shivam ,. bhadram y calyanam > mangaiam,, cushalam,. shubhamy bhavucam-, bhagyam ^ Gaudium , laetitia^ harsza , pramoda, ananda^ pramata>sackham • Gaudium,, fdicitas > beatitudo^ anucutam. , adisztam, deivam^ deivatam^ bhagyam , niyati ., Videtur txgoDeum^ seuiDivamf BQa a &m pono.^facioy quod •&fiV ra «rw, quia omnia in- spiciat et penetret, sed a 6^«3r^a deivam ^ felicitas ^ hear 219 fitudo dici debere» cum Dfus unus sic vere beatus^ et nuUius indigens • Peccatum , pancam, pabam , kilbiszam , caluszam ? canmaszam, praginam ^ duritam > duszcrtam > papma • Veritas > satyara > paramartham > tathyam > irtam , tatvam s homo verax > satyavatschasa > satyav^di > paramurthi • Misericordia, caruna^^ carunyam> crba^ day^ ^ khrana^ anucan- ba 5. g. f. Timor> bliayam , trasa, bhiti> bhi> sadhvasam. Mortificatio^ xefroenatio , damnanams qui se mortificat^et re* froenat> damya. Modestia> danti, damaj modestus, danta. Pudor, ladja, prila, mandaksham, trava. Patientia > kshanti > titiksh^, kshema. Impatientia>akshanti^ irszya. Amor > pr^ma > priyata > premanri > sneham • Ira^ crodha, amasza, rosza, pratikha om. g. m^ ruksza> crul> g. £ cobam > g. n. > ugramam > ugram ^ CupiditaS) desiderlum > sprha , canksha > iha> vantscha> lipsci^ o. g. f. > cama > tarsza > g. m. > dohalam > g. n. Tristitia, dukham > manya> shoca^ shucr > pidha> sambhada* Odium> veiram, dv^szam> g.n. , vir6dha> vidvesza. DoIus> vyadja> dambha> npadhi g.m.> capata > g. f. > tschatma • Contemptus, irrisio > paribhava> anadara> paribhava g. ro.> aba- manana g^f.» ninda) paribhashana > cutsa> ridha • Superbia> garva> abhimanam, .ahancaram> mana i. g.m.> sam- ranibham • Terror > horror> bhiszmam > kh6ram > bhimam > bhiszana > bhei- ravam , daruna. Excellentia) portentum> res admirabilis > albhutam-> vismayam> ^hvaryam > tschitram . Virtus > dherma ^ punyam > shreyassa > sucrtam , gunavrti . RisuS) hasa> hasyam > bibhatsam> vikrtam> parihasam^ Resridi- cula> ridenda) parihasaniyam • Perturbatio> paribhrama) sambhrama> samv^gam. Suspicio, sambhava> sambhavana> sandcham. Fletus > rodana > raudram . I.udus> jocus> kridha> lila> hel^> vilasa* E e 2 l' lid Risus mediocriS) modestuS) puntschiri, vihdsitain, madhyamam «: Lamentatio» planctus, canditam> ruditam> krusztam • Pigritia^ tandri, pramila , abhyasahinam > madim^ , madinan^* Diligentia > ulsaham^> abhyasam , vyavasayam » shramam , pra« yatnanv . Inertia , gelatvam , mandata , shitatvam , anusznam y djalyam • Delor , manast^bam , tabana , manodukam , sahanam > pidha'^ badha . Fama, celebritas > kirti, khyati, samadjna, 3«g*f» iLauS) stoti^m, g« «• , studi> nutir, g.£, prashamsa. Color niger, krshnam, karszyam^ nila,, asitam , cala> shyama» metschaca, ^.g.mv Color albuS) shucla , shubhra > dhavala, gaura:, shv^ta , pan* dhura) harina ) valaksha, vishada» sutschi, om. g.m. Color ruber , rohita , lohita > racta , sh6na > g. nu Color viridis, palasha, harita, haril. Color flavus, pita, gaura , baridraba » Color cupreus ex nigro et rubro > dhiimala> krsznalohita > dhtimfai: Color ex rubro et albo mixtuS) patala^ shvetracta. Femina coloris rubri> rdhjtni) rohita, racta. Femina coloris flavescentis , harinf , harita : Femina coloris albi, sita> shyeta > shyeni» Femina^ coloris ex ira accensi > lohinlc^ • - -^ Dulcedo, madhura> madhuryam, shv^tan».^ Salsedo > lavanam, lavanyam.. Amaritudo > tictam . Acredo, cadu". Viventes, omne id quod movetur et vivlt) prani^ gentu^ ge»^ mr^ tsch^tana» sharirina. Odor , gandha , manam } odor bonus surabhi y saurabhi > saura^ bhyam > vasana ^ sugandbaj* odor malus durgandfaam 9 dun- manam • Ratio, mens, himen rationiS) budhi, dhl,prat!jn^« RatiO) aequftaS) ny^am, ni^. Ratio > causa > h^tu , g. m. » c^ranam ^ bidjam > g« nv > cattsa pridK cipaTis, prima). adicaranam«» Fatum^ vidhi^ djataeamv 22X Ratiotinatio , discnrstts mentis /specnlatio > jf/^c/z > yodjana^ rauo posita in scientia , acumen , idem • Sensus interiores, djanendriyam • Res scitu digna ^ cognoscenda ^ djncjam ^ res cognita djnatam p rudham • Valor , viryam ^ shacti , belam «^ Animae potentia > atmashacki • Magnanimitas 3 mahdtmiyam^ Voluptas y sukham , sveryam , anucutam , ramanam • Consuetudo 3 sadatscharam > maryada'*, res consueta > samary^tdaiD ; Praesumtio, samunadham, praesumtuosus , samunadha. Cura, attentio de ahqua re^ samakshan^, siiksham • Res sapida, gtistui idonea, rutschacam > rutschitam > rutschyam > rutschiram . Sapor , gustus , mci > seu rutschi • Res grata , rotschacam • Defectus, ricti, hinam > res deficiens rictacam » Luxuria , amor malus , rsigam > moham , camam • Principium et finis, piirvabaram. Bonirm opus, sucrtam, dherma> gunavrti# Continentia^ moderatio^ prashrey^, diama» % „^? Saukfmavargga^^ •* 211 CLASSIS MISCELLANEA VARIORUM VOCABULORUM . A. ^. ^. Abendham , res inconnexa > a proposito aliena» Abela 3 defectus yirium > debi* litas • ,' Abbayam , securitas , timoris de« fectus • Abhava^ destructio^ negatio^ mors ^ Abhaszanam , silentium • Abhedam, indi£(erentia > indi-- stinctio • Abhedyam > res indivisibiiis ^ inemendabilis • Abhid^nam > verbum > dictio , nomen .. Abhilasza , gustus , ^por • Abbimandra > benedictio • Abhimana, punctum honoris^ Abhipr^yam , intentum , gustus • Abhiszangam, maledictio, ru- ptura phalangis in pugna . Abhiszecam, aspersio» effusio. Abhiru ) intrepidus • Abhy^sam , studium > isxerci- tium . Abhyasuya 3 invidia . Atschutana, insensibilitas > irra- tionabilitas • Atschara , insensibilitas . Adjam> ov]s \ adjagucdjdniaram^ dififerentia inter ovem et ele- phantem_« Adjlrnam , cruditas , indigestio • Adershana , disparitio > caecitas « Adri ) mons • Adrsztam , xts xion visa • Adrszyam » res invisibilis • Adhyaksha» inspector • Advaya , homo iiemini secun- dus.. Adhamam , res nauci , vilis , sor- dida. Adhama 9 homo flocci s adamd , fem. viiis. Adherma ^ vijtium , opus malum • Adhermjca> h. vitiosus, peccator. Adhidiida , Archangelus • Adhistanam , dominium» urbs> regnum • Adhisztita > superior , qui prae est, dominus. Adh^bhuvaoa, mundus inferior;. Adhrszta, h. imprudens. Atava ) lectio in gymnastica » niusica* Ativka, pes montis, arboris. Atisthanam , fu::^damentum . Akrtam , res infecta , non facta ^ Akrtyam , res non facienda • Aksheya , incorruptio • res immobiiis> z^j Akshobbyam > stabiiis * Akshubita^ h«^ immotus> con- stans . Akhantam , res inseparabiiis , in- divisibilis » Agotschara y res sensusfugiens, incapax objecti sensuum • Agram , apex^fronsalicuj. rei ^ Agr^sara, praecedens^exceliens- Ayokyam». res indigna. Ayutam , decem millia ^ Ayuctam, res separatai) disjuncta*^ Alabhyam> res inconsequfbilis » Alam, satiS) pulchre . Aiancaram , omatus , pompa • Alancrta y \u ornatu insigni ^ Ala, unda. * Amaram, pupis navigii.. Amaray immortalis . Amara, pugna, bellum*. Amrta , nectar. Amitraj inimrcus. Ambu , aqua y ambudhi^ mare • Amari y h. sine froeno • Ancam, duellum. AncamMi , cfrcus . Angadjao Cuptdo deus luxuriae. Angana , mulier formosa. Angareksha^y ensis y arma corpo- ri accincta.. Angarar, prunae .. Angui » corporeus . Ambaszta) barbitonsor • Ambalavasf , h.. templo seu de- lubro zAAicxm^iVLtNambiary 'aariar. Antaca , deus mortis » Antara > diversitas y mutatio .. Antyam , finis • Amsa, humerus* Amsha, pars. Ananga, Cupido deus , quasr sine membris . Anangam, defectusmembrorura» Ananguicari> dissensio, discor« dia*. Anantaram , haereditas ^ Anantara , haeres • Anantam > res sine fine , rnfinita # Anartha> labor, item res nullius significationis .. Andrthacamy idem ^ Anabaradham > res perfecta , o« mni vitio , et culpa carens • Anabadhanam , inconsideratio ^ An^tschara^ iaurbanitas , res itt solita •. Anadr , res sine principio . Anaptabhoga, homo virgo*. Anaptabhoga, fem. yirgo^ Andha, lucaecus. Anisham, res aeterna • Anya, h. exterus , alienus« Anyadrevyam, aes alienum . Anubhogam ^delectatio, gustu^ copula • Anatshara, servus,. comes. Anutschitam, res inconveniens. Anubacaram, favor, obsequium .. Anuga, comes, satelles^ Anugamanam ,. obedientia , se« quela ^ _Anugreha , benignftas, favor.. r 324 Anuyogani) interrogatio « - Anusaram » sequela , comitlva* Anuvada y facultas , licentia • Anunayam » res rationifi confor- mis . Anuriibacaranam ^ res ut^voca» non aequivoca« Anuvartana , obedientia • Anushasana , conservatio > emen* datio • Anvaya, constructio > familia^ Ambikshagui y philosopbia ^ Andha > lutuoi , faey • Andhuca , testiculi y testes « Adjana , ancimonium # Antschanam) obsequium^ Antschita , h. venerandus • Abatschara, inurbanjtas^ Abaldrti, infamia. Abakriya, damnum, noxa« Abadesha , fraus , dolus • Abalekshanam ) signum malum p malum augurium • Abamatam y sententia improba- bilis • Abam^gga > lex ^lsa , via er- ronea # Abanaya » abductie , abactio ^ Aparam , postea > deinde • Abaritschedyam , res indefinibi- lis, inexplicabilis • Abashabdam > solecismus ^ Abadanam > furtum « Abhoha^^udicium temerarium« Aprabudhi , ruditas > mens aspe- ra, rudis • Apramanam > xes icregularis s Arivi > rivus > torrens, rivulus. *^ Arul > gratia^ donum divinum. Arubam > res in visibilis • Arbada > cancer > cancrena « Arbhaca> in&ns. Ardha> dimidium, ardhanari her-> maphrodita « Artschana > cultus , v.eaeratio « Artschita> cultus> sanctus^ Artschyam , cultu > veneratiooe digna res . Arka> sol • Ardj^nam> argentum, albedo^ Asharssa, haemorhoides • Asahyam , les insupportabilis^ Arthan^ , petitio > supplicatio ;• Asabhyam > res > verbum audi^ tu > vel dictu indignum • Asankhyam > res inumerabiiis « Asatta > holophanta > nebulo • Asati> mala > inverecunda mu- lier* Asamikshana > inconsideratio • Asaityam> meQdacium > falsitaS;* .Asadhu> b* inhumanus. Astamaya > occasus > crepuscu^ ium • Avaadhyam > foecunditas # Avinay^a > incontinentia . Ayatschl > h. mutus • Avatschyam, res non dicenda^ Avataram > incarnatio^ theopha*- nia^ Avivdca> im.prudentia« Aviveki > h. imprudens> prae^, ceps. Ashakyam ^ res impos$ibiUs « ^shan^tscha , h. iafflelicus • Ashariram > res incorporea • Ashubham , malum y res inutilis^ Aadi , principium , initium • Aahvanam^nuncupatio, nomen- clatura , nominis invocatio • Aanasam , podex • Aardjava , rectitudo > justitia • Aarti , afflictio • Aasa ) existentia , sessio , dsand^y idem • Aasya» vuhus, facies^ Aashvinam, mensuraviae^ quam conficit equus uno' die • Aashleza> amplexus. Aaszteyshvarya > sunt octo pote- stateS) nempe:.i^;i/;7iisubtiU« tas , mahimd magnitudo y la* khimd velocitas yguirlmd cras- sities ) hhitvam dominium > jmperium » vashitvam habili- tas ) potentia ^ prdpti conse^' cutio ) obtentio , pracdshya splendor, lux. Autschitya, decentia^ urbanitas* B. €U. S>. Badhira> surdus^ Bahirggamanam ) egressioe exi» tuS) discessus* BehU) multum , valde^ Behumanyam > dignitas honoris • Behumanya , h. dignus honore , Bendha , conjunctid , connexio, funiS) parentela , afEnitas « Bendhanam , ligamen> vinculunu Bendhu , affinis, foedere junctus. Baia, balaca> infans , pupus • Balisha , h. rudis , hebes . Balyam » in&ntia • Bana^ sagitta. Bubhuksha , fames , appetitus « Budhin^ Budha, planeta Mcr^ curiusy item h. sapiens • Budham, res cognita^ perspe^ cta « Budha y Budhamuni , Muni poe- ^itens, et Philosophus qui- dam inter Ethnicos • Brahmam y scientia legis y auste^ xitas, poenitentiai item Ens verum parabrahma dictum • Brahmavadi^ Theolo^us^ Bhactij devotio. Bhactiman , h. devotus • Bhakshanam , esus » comesUo; cibus « Bhakshyam , comestibile « Bhatsana) reprehensio, minae. Bhangui > affabilitas , formositas ^ Bhandhara> arca peculii regii, vel ecclesiastici • Bharanyam > labor > opus pro stipendio • Bhartavyam , res protegenda, servanda . Bharta, maritus , gubernator, adjutor, protector. Bhakshanashila , h. edax > catillo gulosus • Bhddjana > vas > dignitas> subje-) ccum^ obsequium • Ff ai4 Bharaca» bajulus» Bhava > intentum » existentia,, corpus,, natura»^ actio. Bhaszanam y locutio, loquela • Bhasza y idioma , lingua ^ diale-^ ctus*. Bhaumyam ,, res terrestris , sar^» vabhauma ,^ Imperatoc totius. terrae •. Bhauticam ^ res. etementaris .. Bhittam ^^ frustum., pars « Bhrtya, famuluso mancipium.. Bhrtya, famula. >. f. pretia em.- pta. Bhrti ) stipendium .. Bhoga. \ delectatio ^ voluptas ,. satadtas «. Bhdgani,^ concubina.. Bhuctani>. res. devorata .. Bhuvanutrayam ,. tres. mundi ,. i. e.- caelum'3 terra , infernus •. Bhuszana, ornatus. ex.aura. Bhraszta » a lege, y stirpe , vel . tribii sua ejectus ,, desertor •. Bhr^sza ^ desertib , exclusio a lege 5 familia,. vet tribu sua .. Cia y seu TscL -a-).- D.. Joffcs: hanc consanantem* scrt bit per ch ,. nempe Angli- cum y quod cta roma- na congruit ^ Ciacra, rota:, circuruss sceptrum,^ rota essedi , regia terrae .. Cialanam ,. motus^ y gressus^^^ flu^ xus . Cial^ialam^^resmobilis^ ineoa* stans . Ciandrica , lux lunae • Ciandrodaya % nativitas ^, ortus lunae .. Ciandhala,. Pareas , h*. vilis . Ciandica x dea Parvati .. Ciancialabudhi y fluctuans intet* Tectus». Ciandalam , motus^fluctuatio y, vacillatio .. Ciancialyam , idem . Ciapalam y^ res.inconstansyitemt argentunt vivamo (^$0( •- Ciarmma v pellis . Ciiataya >, stella fn Aquario . Ciatura., h« diligens , capax .. Ciaturangam y res 4.. laterum y. claturangabelam. , exercitus constans ex^ essedis >equis, e* lephantis.) et peditibus • Item. ludus latrunculorum . CTavari , coma falsa , appositi* tia .. Ciavina ,, forceps •. Ciatu: > verbum affabile, verba amoris .. Ciara , re& pulchra .. Cicur^, piir capitis, comafalsa y CiL >. sapientia y cilpurusza no« minasuntdeiVishna^Rdma,, Krshna .. Cilani, aranea .. Citravrti, sculptura, opusphry gianum ^ Citra,stella ia pedibns Virginis* Ciora , fur . Ciurnam y pulvis • CiurnaQain ^ redactio in pulve- rem. Ciatra ^ umbella , uml^raculum « Tschatra , discipulus . Tschidram^ caverna^ D 3. Daksha, h. diiigens > dexcer. Dakshina, donum discipuli Prae- ceptori exhibicum absoluto studio • Minerval . Dagdham» xes igne labefacta^ adusta. Dahana^ combustio, digestio, consumptio • Dayita , diiectus ^ item miseri- cors • Damanam , refroenatio , subje* ctio • * Dentacasztam y veruculum den- tibus purgandiss stuzzicaden* ti 3 ciirredent . Dentaharszam, :stridor ^dentium^ Dendha , baculus • Daranam ^ findere ^ actio fin- dendi • Darshana> visuS) jaspectus^ vi- sio , perspicacia , Darshaca^ vigil, custos,^ Daszti y «orsus , ^asziam ^ res morsu inquinata . Dashana, idem, morsus. 127 Dadfayam, res robasta; munt- cipium « Danadherma, ^lemosyna« Dasya > servitus mancipata « Devataram) cedrus« Dishyam , xes patria , res ah*cu- jusregionis^ Diksha , abstinentia reh^giosa) praecjpue ante peracta paren* talia^ Dirka > longitudo . Dirkhadershani)fem^prophetes • Dirkhadvesza ^rancor > longum odium •. Dirkasutra > h^ iners , morosus « Drsztanta :, scientia ^intentum > demonstratio * Doszaroba , falsitas ^ calumnia quae spargitur • Duratma, animamala, h. malus* Duranta, malus £nis« Duratschara , mala consuetudo^ Durggama , via transitu difiici- lis , gradiendi ^ifficultas • Durggati) infernus;> miseria. Durdjena, li. malus. Durnayam > injustitia « Duszcrama > tormeiitum . Duszprapyara , xes obtentn dif— ficiiis . Dusztscharitra ^ mala vita, re* prota gesta ^ Duszsbila ) h. malae indolis « Dvihina) eunuchus • Duti,^ famula 3 lenocinatrix . Dutyam , mandatum^ nuntium • Durasta> a longe stans . Ff z ^ ftsS Dh. W Dhani , h, dives . Dhanurveda, sctentia sagrttaria • Dhanuszca ^ sagittarius miles • Dharana y receptio > susceptia • oneris in se , vel super se . Dhamani:, arterra , pulsus. Dheirya, generositas ^ valor. Dhiman, h. praectarae mentis.. DhiiU^ pulvis subtilis.. Dhiimar, fumus^. Dhiipa 3 fumus bene olens • Dhiinana-, motus, tremor j hinc bhudkunand^' ^ terraemotus .^ titera k* semper lenis est> dum eam vocalis sequitur , vel an*- tecedit j ac proinde valet lati^ num r. , &saepenumero ger- manicum g. Quare ^ ut auri- bus ah'quid tribiiatur ^ eam , sono ab Indis usu recepto^ego per c. vel per g. saepe reddo^. Edamcuda) zixania'.. Ecamatya » unio opinioninTr et judicii > dlim duo de aiiquare deliberan t > aut judicant . ' Ecatva, unitas^., Ecanga, solitudo . Ecangui, soMtarius , nianachus.- Ecadeshi , x i • dies Lunae .. EcaQtam-^ multum ^ vaide»^ Elam > cardamonum , amomanr^ Embhantira , nambnri sacrificu^ lus. CaJDendha* ^ cadaver sihe capite^ ^ Catscha) seu cacia ^ filius magJK stri deorum , nempe Jovis> Guiszpati dicti . Cadali , ficus art>ustum> fructus ferens dulcissimos . Cadaii pakvam ^ ^w^hanana ar^. busti seu piantae moxdictae.. Cadana , mors vioienta . Cadelandy hzXtviz^Samudracarty i.e. maris eiephas. Cadei pani , seu melius /^9^^^ vardhay Deiphinus piscis. Cadturasa, ardor > acrimonia^^ sapor ardens aiicuj..rei . Catuniia* , vespa . Catiiram , crudeii(^& ^ catiirar, h^ erudeiis . Cadtinam , durities > immiserl- cordia- . Cadtina, tu durus > immiseri- cors . Cai^sha*, olla ^ item ricus sancti^- ficandi deiubrav^ Caia ) artificium 3 item pars,itent 45o.par$ nostrae horaeD sea septima et dimidia.pacsuniu& minuLti . l. . Caliyuga y saecuhmr ferremn , a cali perturbailo ^ pugna ^ ta& ita dictum . Calya ^ h^ coavatesccns > ken inffrmus». Calyan») festum , bonitas^ iii^ corruptio , laetitia * Calyinalaya) domus taetidae^lo^ cus gaudri , boaitatis • Calari > schola artis gladiatoriae • Calatra, uxor. Catnuca , arbor nucem areea fe- rens% Camitta , impressio ^ procusio monetae ^ conto di moncta j rddjacamhtai regia monetalis percussio , typus monetalis ^ signatura numi'. Camba , arbor ignis artificiali^. Canaca , aurum > canacdbhiszeca^ lavatoriam , lustratio^ quam faciunt reges, dum cuipiam aurum > vel gemmas in caput jaciunt ^ 9eu gemmis et auro inspergunt * Caniszta » minor aetate , jun-ior . Canyavrtam, virginitas; Canakha, mugil piscis r Cana , virga , pistillerm ad teren^ das ohvas^ seu fructum coco > ex quo oleum^ item virga, pertica ad piscandum • Cantschugui ^ rei vestiariae purae- fectus • Cara^manus, unde caracrtam y opusmanuum, scriptura, in« strumentum y docuinentuin», ehirographum , appocha scri- pta . Caranam, scriptura ven^ ditionis vel emptionis. , appo^ cha ) autographum .. Cara , litus , ripa, terra . p bison^ bubdus.^ 2 2*9 Carun^ ^ miserrcordia , carunab- di misericordiae mare^ Ca- runanidhi, thesaurus miserr* cordiae . Carbhuma , tututn . Carcata , cancer , item signum cancrf. Carcasha, res aspera» tactu dur». Carcashanasicha> h. largi & cras^ si nasi « Carma > opus > ritus Sacer» opus sacrum • Carmacushala, insignisoperator, valde industrius, ardensac^- tor. Carna , aures , item clavus , gu« bernaculum navis. Carnna, persona seu vir cetebris >n poematibus indicis , snsi** gnis ardellio & veterator > fi- lius Solis r Carpata, interula seu subucula gossypina ampla & aperta » quam Indi lumbisaccingunty sola femora tegentes^ vulgo 'vastra .. Carpara , frustum tegulae vel ollae. Carta , factor 3 actor ^ auctor > dominus* Cartavyam ^ res agenda ) &•- cienda .^ Cartri , factrix ^ actrix ^ item a^ gens non coacta • Carshana , domaiio , subjectio • Carshanam ^ vellicatlo • Carshacas agricola > villicus ^ 23o Castiiri moschus 9 casturica vu verra zibetha Linaei • Cashaya 3 syrupus • Cathauain^ iocutio, narratios ra^ hasicathanam 3 arcanum ^ col- loquium secretu m « v Cathanyam, res narratu digna« Catha y fabula > historia ^ apolo* gus. Cavi y versus y poema^ Cavina, funda. Cashmalam , res sordida • Cashmala ^ h. sordidus « Cadta 3 cotiirnix ^ Cala^ftempus ^ caladoszam tem-« poris malignitas^infortunium a tempore^calasutram longae* vitas ) calacrama temporis or- do^ mora ^ fluxus temporis lentus • Calaksheba ^ otiiim .. Cala, Deus mortis ^ nempe /i- Calaloham 5 chalyps mctallum . Cali 3 vitulus , juvencus . Calini 5 amnis sanctus, aliasj^- j99/iiri9 dictus ^ Calini 3 iina exuxoribus dei Xr- :shnae « Cali^ dea Parvati^ iixor Shivae- Cam^na sh.luxuriosuS) salax • Cama ^ deus Cupido . Camini^femina salax • Camyam , xes desiderabilis^con- cupiscibilis^ Canksha> desiderium . Cantam 3 res pulchrajsplendida - Canta 3 maritus • Canta» fem. luxuriosa . Canti) splendor 3 lux 3 deside- V rium . C^anana 3 sylva . Candham^ caput^ sectio^ para* graphus in libris. Item ba* culus • Caranica 3 li. sapiens 3 qui novit dare rationem 3 et explicare rerum causam.* Carana^ causa, motivum. Caryam 3 res 3 negotiuiti perfi- ciendum • Haud recte pro commodo, valore^ aut pro- fectu summitur • Carpanya 3 avaritia . Cartsnyam 3 totalitas • Carszniyam 3 nigredo . Carticd 3 certa stella . Caveri^ amnis Indiae Australis maximus^ Cavya^ poesis. Casha^ monetain genere . Caumudi^ lux lunae. Caushalyam 3 habilitas 3 artifi- cium.. Caushala 3 h. dexter 3 vafer 3 ha^ bilis.. Caustubha 3 gemma dei Vishnu • Cailasa-3 caelum dei Veishrava^ divitiarum praesidis. Caivalya, gloria.. Kerala 3 Xeradha 3 Keralabhumi > regio Malabariae. Kevi 3 navarcha » Kcva naulum . Kevalam 3 res certa s unasolas V totttoi } sapientia ^ securitas » Kesha , capilH capitis • Kinna > callum » Kinara> nuntii dei Vaishrava » Kimvadanti, novitas> resephe- merica .. C6kfla > merula^ q^uaedam •. Cal^^ piscis acus» C6malam, res moUis ^ blanda*. Comala ^ h*. blandus •. C6na y cassia fistula purgans • Cobana y h^ cholerfcus > iratus - Coszti y jocus j res; ridenda • Cramam y ordo y, ratia • Cramahinam, privatio ordinisy rationis > disordo ^. irrationa.- bilitas .. Kriya > actio •. Kridha) ludus 3 jocus «. Crodha ,. ira y furor >. rancor,. o dium • Crura, h. crudelis* Crtschra^ 5 dolor corporfs . Crimi y Iumbricu& ^.insectum ^ Crtam y res^ facta 5 perfecta . Crtartham 5 opulentfa, divitiae .. Crtyama^ negotium. peragiertdum. Krshna 3 seu Crshna,, deusVi- shnu ift forma:m*gri hominis.. Krshnavarnaj. color niger .. Krshnamani>. nigraipupillaoculL Cuhara, spelunca:. Cultsita,, ^L vilis y. contemptw dig^nus .. 231 Cum^ra, deus Scanda,Hercu- ^ les Sandes > item h.^ juvenis , ephebus . Cumari, puella ^ virga> item dea ParvatF . « Cuntala>, capilli. Cundha, filius spurius mulieris matrimonio junctae • Cundhair> serpens ^ Cuntschitam y res. curva >. in-^ flexa .. Cugnara > elephas .. Cugna r fossa > dens . Cvanay cvanana).Vvanitani) so« nus^.^ Cvathana , coctio > cvathitam res . cocta> concocta.^ Ksheya, destr^ctio. Kshanana > fnvrtatia* Kshanam' > mstans >.- raomentum .. Kshantavyam , res* tolIeranda> amtc^ dinuttenda^ patienter sufferenda .. Kshata>,vulnu$, Kshati idem •. Ksharana >. fluxus .^ Kshetram > uxor> ager> delu- brum y corpus •. Ksh^lana^. lotio^ purgatiO) po^ litura ^ KshiSba y contempttts > derelictio^ cdlahhcba ^ intermlssia tem*^ poris ^' Ksh6bha > motus,, vacillatio ^ no-- tatia » t$* . Ga , <^.Kha , f>ej. Gha . V Kham 9 aer,. caelum. Khadhga ^ ensis , gladius . Khadhgui > tigris • Khatva, spoada, cathedra do- ctoris ^ Khandha > pars 3 quaternio « Khandhanam fissio , repartitio « Khanaca , fictor 3 figulus • Khala> h. malus. - Khara, h. durus, asper. Khadana , comestio 9 dens « Khada> comedens. Khina» h. afflictus^ gemens; Khyati ^fama^ Khyata , h. cele- bris • Gala» coUum, guttur. Gamanam, ambulatio^ actio eiin< di X progressio « Gaugadhara , deus Shiva ^ quia Gangem capite ferre creditur • Gambhira , modestia ^ gravitas • Gandharva , musici caelestes • Gandhavaha , ventus p Garala , venenum • Ganaca , numerator, ganana, nu- meratio « Ganapati , deus Ganesha, nume^ risj arithmeticae praeses. Ganitam , res numerata • Gandha , fax • Gandhiva , arcus herois Argiu^ na^ donum deorura • Gandhiiszam , lavatorium oris ; Garudha ^aquila , vehiculumdei Vishnu . Garbham , foetus > embrlo ^ ven^ ter -• Garbhosha, secundinae^ Garbhapatra > matrix • Garbhamotschana» partus. Gargitam , stridor fuhxiinis ; item vox 3 stridor leonis 3 elephan- tis « Garva, superbia. Gati 3 gressus , statio , reme-* dium, salus. Gatam, res transacta , praeteri^ ta 3 destructa • Gataladja, h. inverecundus^qui pudorem amisit. Gadham , multum ^ valde • Ganam , cantus , ganitam 9 res cantata » gayana cantus • Gattam , corpus . Guir 3 sermo > verbytm « Gova , vacca , bos s item urbs Goa • Gopala, pastor vaccarum« Gotra^ stirps> prosapia. Gomedaca > gemma pretiosa cc- loris ambcae • Gopyam , arcanum « Guna , proprietas , bonum ^ gu* nadosza bonum et malum> qualitas • Gudam , podex , anus « Gupti 5 redemptio ^ salus . Guru, magister^item resmagna. Guha^antrum, guhyam pudenda « Ghdhara , fes arcana^ arcanum •' Guhana, cooperitio ^ conteccio • Grantha » liber > scientia > doctri- na, item numerus 32«syiia« barum * Graha , planeta • eclypsis« Grasa y bolus : «Gautama , Mercurius > co^^us u« xor Ahalyd . Ghataca , homicida « Ghatacam > occisio • Ghrtam > butyrrum • Ghosza > tumukus > vociferatio > plausus • Ghranapriticaram > res suavis, olfactui grata ) odora^ Ghratam > res olfactu percepta • Ghttsztam > vocifeTatio> vox aka. nA) . h. ; ^ » 1« ) onio 11, j «u. ya Hananam > occisio > internecio • Hanuman) celebris simius> JR^- mae dei comes in expugnan^ da insula Sinhaladlpa seu Lan* id est > Ceylan . Hanta > occisor > intei^ctor • Hamsa > regis nomen > kem So« lis nomen > item avis Phoenl- copterus ruber Linei, Brahmae dei vehiculum • Cygnum ^sse putant alii « Haetta >li* qui rapk,dccipii , «a* pit > extorquet • Hari , nomen dei Vishnu ? Haranam , actio rapieodi» ca^ piendi > accipiendi^ Harszam > voluptas > gaudiMn > laetitia « Hasam > Hasanam > risns • Hasta > manus > hasti elephas • Hatam , res destructa > hati de^ structio^ Hanam > projectio , ejectio** Hettt > causa > motivum « Himsa> mors violenta. Hicam > bonum , res grata > utifiis. Hita ) homo dilectus • Hinam > inexistentia > nihil > :pri« vatio > res quae non est^ Hiram> diamas. Hrdayam > conscientia > animas > internum ^ Hrl> vel hrtta> idem. Hrdyam > res grata > chara > ani< mo perjucunda -. Hrdani> amnis> flnmen« U^ > terra • Uavanga > arbor cinammoftii^ fera • Itscha> appetitus > desiderium. Idava > taurus, idavam^ara > Ma^ jus mensis • Indra > Rex deorum minorum et 4ieris • IndraI6gam > mundus > locus re- gni dei Indra . Indrivam > sensus unus ex 5« sen*- sibus • 434 ladrjavashaga) hc sensualitati de^ ditus. Indriyadjeya X mortificatio sen^ suum. Indradjalam, fascinatio oculo^ rum ^ Irishi^ seu Rishi^ muni seu poe« nitentes et sancti inter Ethni^ COS.U Irukr y sama ^ yadju , nomlna sunt trium legum >. quas pro- fitentur Gentiles. Irszabha y bos.^ Irnam y debitum » Irtu 3 ritU) spatium duorum men- sium » Isztam y comptacentia ^ gustus , appetitus • I$ztaprada y h» charus^qui alte* ri complacec . Ilam > iszam > insula ceylan ^ Ilava > iszava \ \\^ ceylanensis ex tribu olitorum . Intal > arbor Tamarhindi silve* stris » Intaca) fructus h. arboris • Intapalam , fructus Ttamarhindi veri ^ id est , Tamarhindus i- pse y nam tamar arabice fru* ctum^ A/W/indicum (ructum sonat* rsza> dominus» Tszana » Shiva deus, maximum Indorum numen. Tshvara) dominus» item Shiva deus • Yacsha , dii divitiarum praesides. Yadjhr veda, tertia Gentiiiunr lex de sacrificiis . Yama , diligentia . Yama, deus mortis. Yamunas amnis Indiae, Plinia Jomanes , nostris geographis inconcinn^ djemne ^ yamun^ gemna cHctus . Yantra , artificium ^ v. g. in ^ qua,venatione)irrigatione Scc^y pedica ipsa .^ Yatna>. diligentia> unde prayat^ na> conatus> diligentia .. Yathkramay ordinarie> ordina* tim V* ex praecepto alterius ^ Yavam > hordeum • Yashassa > fama > gloria > cele^ britas • Yashasca > h. celebris > gloriosus» Yatschani > petitio > supplicatio . Yafichacay petens^.^ Yudjaca^ discipulus • Yama> spatium trium horarum y in quod dispescitur nox > et dies. Nox cantinet ires yd- mas^ totidem dies . Romanis vigiliae dicuntur ^ Yataca > tertia pars noctis ^ Yanam > vehiculum> atessedum> navis> lectica.' Yanapatra > Mas > arca ambulahs y mobiIis> navis ipsa* Yipyam > res mala > morbus ve* hemens • Yitana> tormentum> cruciattts> dolor magnus. Y6ga>ydgam> unio^ commu^ nitasy apparatiis y medium) occasio ) ciijussectarii ^ydmi^ yogui seu gorvdmi xlicuntur « Yogasanam , actio contemplan- di 9 considerandi > philQso- phandi. Y6gyam > capacitas , habilitas , dignitas • Yodjana^ una leuca ^ item ad-» junctio • Todjan^cvim ultima longa» con« junctio unius rei cum aJtera i discursusmentis, actio philo^ sophandi • Yoni , matrix , vulva >item quod in ventre nascitur • Y6nidjam > foetus , res in ven- tre nascens^ Yucti ) conjunctio ^ discursus mentis ^ acumen ^ speculatio » consideratio^ shdstrayucti t2i^ tio fundata in scientia • Yuctam , res adjuncta, Juncta ^ conjuncta • Yuncam , vocabulum vulgare > quod tributum denotatinte- ionio , vufgo dogana , per- soivendum^ Yiipam, cuni litera p. leni, co- lumna , quae erigitur in sa^ crificio ydga , cui appenditur dupleK funiculus ad indican^ dum 9 virum posse habere plu'> res UKores . Tiicam, pediculus. ^35 Yhtham ^ grex aninialium « Yaunica » ventus lenis*, itemres pertines ad matricem • Yautaca > dos . Yauvata, unio, turma multo* rum juvenum . Yauvana^ juventus^ a- Gia ^ seu Dja , a} • L, A.M. Djatayu , rex vulturum , cele- bris in libro Ramdyana , quia is primus laetum nuncium at- tuh*t Rdmae de salute Sitae suae uxoris • Djedara, venter , djedaraghni ca- lor stomachit Djekhana , principium • Djeya , vFctoria i djeyi victorio* 3US , Gelam aqua j gelatschdri super aquis incedens, aquis inna- tanss geladoszam , catarrhus > morbus ex nimia hamidita- te^ et vapore aquae contra- ctus^ Gelagiam , res In aqua nascens • Gelapralaya, diluvium totale a- quarnm . Gelanidhi, mare. Geladvaram , incilium > aquae- ductus 3 listula aquam pro- niens • Gelasutram, artificium in aqua, G g 2 2^6 fons sairens > agger aqiram co^ hibens • iGelasheya , tocus iile , qai im*> pedit et sistit aqiiae fluxum • Cela 9 gehi » firigus • "Gelan, h. frigidus, iners^ ^Gelatvam > inertk , apathia , fri- giditas • N. B. Haec omniaaffiniasunt Latinis vocabuiis> gelu ^gc- Gegaman , res quae movetur , natat^. vacillat. . Gengamasthavaram* , res mobilis et immobilis^ Genkha, tibia pedis • Genma , generatia^ nacivitas', fa« milia • Genmabhumi, patn>) solmn na^ tale . Genmabhrszta ^ homo a^ sua £k milia*> aut tdbu expulsus. Genmadoszam , genmapancam » peccatutn originale ^ item pec^ catum familiae seu stirpis • Gemantaram^ politia^s atfabiiitas,. urbanitas".- GenmU vivens^, item vir iUu- stris prosapiae i item dominus proprietadusalicujussolt) vel> agri- Genam y gena > gens , natio , po- pulus> vulgus*. Geitanam> origo^ nativitas*, stirps». Gemta^y multituda> turbape- puli • Genashreyam > asyius y locus qiii popuhim recipit) basilrca*^ Genashruti , n ovaiia , rumor # Gepamai2^> corona precatorijt^ Getu y cera hisp anica sigiilatoria » Gera ^ senectus > ger at^ , idem #. Gerashauciiya^ cani viri seni^.. Geranara , senectus et canities «. Geranam^ senescere*. Geraytr , secundinae • Gerayudjam > res quae nascicur in^ secundinis • Gevana^ veiocitas^ gressuscon*^ citi 9 passus celeres • Djagarana , vigiiantia , atcentio •. Djayam y senesL decrepitus * Djaiam ^ Metaph. astutiae > do*^ lus, tendicula ad capiendum >, et supplantandum ^ Djalyam,. inereia.) stpliditas. Djabaca , recitator v^Qm. legis> doctrihae, precum*. Djara) adulter. Djatam , mukitudo > unio muli- torum ^ Djata, natus, ortus^) filius. Djatacam^y &tum > stelia nativi^ tatis.. I^ki) tribus , nativiias>. dafsis» hominum.. ' I^atiphalam^ nux myristica ma^ lacensis .. Dtjcta, victor. Djna, Mercuriiis Budha .. Djita, victus.. Gihvi^) lingua.. Girnam, res vetus, detrrta.. Givitavyam^res q.u«vivere debeti. CiWna y Titain agef e i occupado virae • Gerambfaana > experefactio a somno • Gerembhita > L experefactus a somno • Djocissa, stella, luxr Djotisza, astrologus. Djna, saplenS) unde doszadj- na, h. distinguens^ et gna- .rus boni et maii • Djanica, astrologusr DjanendriyanH sensus interiofes. Djabacam » res quae indicat , vel nosse facic . Djabaca y scrutator , inquisitor • Djneyani', res scienda^ cogno«- scenda » DJnatam y res nota > cognita m Djvaram> khtls^ Djvala) flamma ignis» DJvalanam , accensio » incea* dium y flamma saliens } djfvd* lanam cum primalonga^idem » Labdam, res obtenta. Labhyam, res obtenibilis^asseN quibilis j durlahhyam > res imrt petratu difficilis * Laghnam^ signum. Lakhu , seu lekhu » res levls» facilis • Lekhutvam> levitas» Leyam > destructio y unde gela praleyam^destructioper aquas^ diluvium * Ledjna, verecundia» Ledjil y L verecundus ; Lanca , insula cejlan (^ ^ (*} Hujus insulae histbricam descriptionem 3 militari potius 9 quamt docto ericerio adoraatam 9 nobis aiinor iS^j. cxhibuit Robertus Perchal y anglus y et in tota hac graphica notitia ne semel quidem verum ac ge^ nuinum hufus insulae nomen occurFk • Samscrdamici sermoais in hae rnsula remaner>t vestigia certa > eaque quamplurima ^ sed haec ipsa a Fercivalio traduntur mu-tilata et corriipta. Sic v* g. is pag» zjj.* edit» Vien* 1804» nomea sacerdotum Budkistarum scribit Tfrrndnxes^^tam di- eere debuisset Tiruvamsha y id est , sancfae prosapiae homines . f bidem enunctat A/imbars pra NibM 9 caelnm 9 gloria 9 beatkudo i Ramiseram pro K^mhhn)aram 9 tenvplum et insuta dei Rhmae ; Badhu pro» Budha > praecipuum «//«xov insurae Lauca ; Dissauvas pro Dishiifa 9 Praefectt variorum districtuum insulae Lauca 9 &e* Addi Jit in htrnc librum ai> notationes suas J. A. Bergk y operis in germanicum idioma traductor^. sed quia caecus caeco opitulatns est 9 et currente calamo 9 non ut pisr- fectius et aceuratius opus^ lectoribus exhiberet 9 sed ut urgentrs biblio- polae avarae cupiditati morem gereret 9 praecocem partum in locem emisit. Hic pag^^^jz-^ in sua annotatione turpiter describrt errorem^iit quem kpsus est Traductor Beroliuemis mei Itinerarii ' ad Indos 9 qui pag» 4J4. suae luridae tradoctionis haec affert : die Vornehmste Goti* thett 9 Welche die Einwohner dieser Insel ( ceylan ) verehren^ 9. ist dcr Budha odor Godama > ein^ sohn' der Ma]a und des Merkur oder Hermes • 238 Lancana, transgresslo . Lekshanam , sig,num . Leksham , seu laksham , milUo unus, mendose vulgo dicitur lak, Lakshmana) fracer.dci Ramae , Lakshya, alvus# Lahari 9 unda. Labha, lucrum» Lalan^ ^ blanditiae i frinanam idem. Lalanam > blanditiae > palpum ^ offuciae • Lata> saltuS) circuitus^ ambu« latio . Lavanam, mare salsum* Laukicam> resspectansadmun- dum, seu orbem terrarum« Leham , syrupus , item cibus . Lehyam , syrupusj itemres dul- cis liquida quaecumque ad lambendum • Lepanam , cum p. litera leni ^ unctio • Lesham ^ parum > pauxillus > a , um. Linga , sexus animalis 3 item ge- nus^ Lingahina , Eunuchus • Lild ) ludus 9 jocus • Lobham , desiderium ^ cupiditas* . Lobhi ) h. cupidus , avarus • Lo» bhdn y idem • Lotschana^ visio , oculus ^ visus^ aspectus • L6kitam> fama, applausus Mundi. Loham) metallum > item ferrum « Lohitam , res rubra • Lolam , res inconstans > mobilis > nutans* Innnmeris argtimentis ego sive in Systemate Brahmanico pag. iS4* et seqq* 3 sive in illuscratione codd» wss* Musei Borgiani 3 sive deoique in meis annotationibus in Amarasitfhae Lexicon productis docui, Budham esse ipsum Mercurium ^ et quidem teste Amarasinha Mhyae deae fr- Ifum • Quid igitur excogitaverunt ambo hi eximii Jibrorum traducto- rcs ? Budham Miyae deae > et Mercurii filium esse , ex mea seatentia docent > quod tantum valet > ac si diceres : Mercurium tx Mercurio^ seu ex se ipso esse natum ; qua re absurdius nihil dici potest«'/F/V laecherlichy wie ungeschicktl Simii , non semissis homines contra nos arma ferunc • Traducunt libros^ commentantur > annotationes infarciunt sine inspectionc autographi > intricant sensum et verba > auctoribus fal* sas doctrinas appingunt 3 et Lectoribus illudunt eo ipso tempore> quo eorum mentem ijlustrare debuissent. En autographi mei verba edit* Rom« 1796« pag* 377» La gran deiti di Ceilan i Budha Godama^ figHo di Mdy4 , Mercurio od Erma ^ che siede colle gambe incrociate • Heic Budha seu Codama Mercurius esse asseritur , et quidem Mdyae deae fi- lius ex ipso Indico Scriptore yimarasinha • Qnaenam igitur mens male- sana hos traductorcs invasit , ut Budham y id tst , Mercurium Mercurii filium esse dicant , mythologiam Indicam pervertant ^ atque Auctori- bus res ab se ne quidem per somnium visas ^ ficte et simulat^ adscribant t Loszta y frustum teitrae , gleba » Luptam > res insufficiens> luptar^ purusza^ homo nauci» Lubdha , h» avarus » Lulitam , res mota, vacillans> nutanS) inconstans» Liiti , araneus > formica • Mattdla y vulgo uxor regis > aut sacerdotis ethnici» Madam y domus regis , tiut sa- cerdotis > cella y aede^ regiae interiores> domus administri vel Praefecu, Praetorium. Madam y luxuria , petulantia , ar** dor venereus • Madacara, pocatio viniimmodi- ca, ebrietas» Madacri , elephas Iuxurians> et in Venerem concitus • Madadhica ^ h. a Venere , aut joco ebrius > luxuriae furore correptus * Mattalam , tympanum regis Coc^ cinensis • Madya , vinum Indicum ex pal- mlsr Madyapanam , potatio vini > e* brietas • Madhyam> medium > madhji in medio .^ Madhyama^ h» mediae staturae» mediae aetatis > aut classis \ madhyama fem. mediae aeta- tis, classis> staturae* Madhyamam , res mediocris > mediae classis» Madhu > mel > succus florum > *39 ftem potus vini^ Madhucara , vitulus • Madhuram* > res dulcis > suayis > item dulcedo > suavitas . Madhura, regnu m Madura > vut go Madure > Madurei . Makilam > obscuritas > atra tem" pestas> caligo» Makandata > res obscura y de« color . Macuta> corona> tiara* Macura ^ specuium • Mahatva> magnitudo» Maha> magnus> grandis» Mahadeva> magaus deus> i. e» Shiva . Mahalocam > vulgus > plebs ^ Mahatmyam>magnanimitaS) ani<» mositas^ animus erectus* Mahatmdy anima grandis> ho* mo plenus animo • Mahameru> mons Meru^ habi- taculum deorum > totus auro relucens • Mahapulia> ma;orscriba> titu« tulus quo a regibus Indicis insigniti fuere advenae Ma-^ humedani^ et Christiani SJTho-^ mae > vulg6 > et mendose Ma* pule > Mapulei dictt • Maheshvara > magnus dominus> i. e. deus Shii/a . Mahim^) excellentia) magnitudo. Mahipati > dominus mundi ^ rex. Mayam> forma, color, tempe- ramentumj unde Svarnama^ yam^ res auri formam prae- ferens ^ lohamayam tempera'- tura ferri ^ vel forma ferri, Loiztamajam res formam gle« bae referens , res cerrea . Item corpus sine respectu ad ani- mams item pretii vilitas. Mayima, temperatura^ mollities jn metallis, auro» ferro,&c« Dicitur etiam de animo . May 9 'tfulgo color , atramentum. Malam > immundities^ excremen- tum ) peccatum > caput mor« tuum extracta alicujus rei sub- stantia. Hinc kasmalam res immunda , sordida h malagan* dham odor immundus :> foe- tor i maladvdra porta^ seu ostium per quod exit eluvies sordium > anus ipse • Malayalam y regio Malabaridis , quam Malabariam nuncupa- mus. Malayaima , idioma ^ lingua ver-- nacula Malabariae ; ^^/^/^;»- bhdszd idem. Malanada > Malabaria , Malan-^ card idem • Mala>'mons> unde supradictum Malaydlam habitatio mon« tium, MalabartayC^m^mQn" tibus consita est • Malayadi ^ pes montis , item tu« des> aut maileus poUiendis ^ et minuendis lapidibus ido- neus • Est vocabulum vul- gare . Malayer ) gens montium babi^ tatrix in Malabaria 5 ob sil- vestres mores et peculiare re- giminis «t vitae genus a reli-- quis incolis distincta. Bad^ daha in r^gno Candiae imxL^ lae Lanca montium et silva- rum incolae illis barbaris haud absimiles sunt. Regem ex snis sibi eligunt, et defunctorum animas venerantur» supremt numinis levem notionem ha« bent ^ Malinam , res sordida^ nigra» fusca; unde iBudha seu Mer^ I curius dicitur Mali , i. e. ni- ger^fuscus • yide Spanheimii observ. in Callimachi hymnos pag. I77.) et Amarasinham edit* rom. pag# 10« Malla ) lucta • Mallakshi » h. oculos habens al« bos. Matsara , invidia « Matsyam^pisciS) matsyagandham^ foetor a piscibus corruptis • Manda , h. tardus , iners > piger ^ stupidus« Mandam, lente> tarde ; mandam mandam in silentio t lente > et per gressus furtivos ; Mandahasam ^ risus lenis » sub* risio • Mand^ghni, ignis lentus* Manca ^ mulier . Mangalam , felicitas y bonitas , gustus • Mantra ^ oratio secreta s consi-* Uam sen eonsultatio stcten: Mantravishravaro , fiducia in sais coasiliarriS) mantri vir acon- siiiis • Manad^szam , voluntas maKgna. Mana , voluntas, manatdfa idemt Manana > phantasia • Manassa > mana ^^oiuntas , cor , ffitentie . Manastabam ) dolor aninri ^-oon- tritio . ^Mana , domus Praefecti , vel Sa- cerdotis . Man6gdtam > actus voluntatis . Manogunam , bemghitas • Manoharam , res grata , jucunda . Manohara 3 vir comis et aflabi* lis. (*) Manehara > mulier comis et af- fabilis . Manodukham , tristitia . Mandratha , desiderium • . *4l Manitam>res nota » perspecu • Manisza> Legatus, Nancias. ManU) Manu rex antiquasicui Indi suas leges adscribunt . Manyu » tristitia . Mana > vir paiatinas , quiinre- gis palatio versatur . Manava, dominus excellens . Manivam > dominium » exoe^ lentia* Manna , corpus sine capite « Mani > res pretiosa > item gem^ ma ) item granum hordei > tri-' tici &c. :> item tintinnabulum> campanula . Hinc Macuiama^ • ff/,gemma in corona, veiin tiara^ yavamani , granum hor^ dei s tarunimani ^ gemmain« ter puellas , i. e* ornatissima et formosissima puella ; ca^ nyamani , gemma inter vk^ gines. (^*) (^ Insigms viri descriptia contiaetur in his versibas Shdszpaday divabhiru y cushahy guninvita^ -Cdshavin 9 maholtshhi > durita gena dviszi • Cdmala^ tschirushila ^ talpara y manbhara • Viridrya gena pria , gitatmh , satyasivi , Dhhrmica ^ 'kshanta ^ dhnta 9 shudhdcta j mahishi/fta -. oroatu vestium moderatus^ Oeum timens > bonus , virtuti adhaerenS) diveS) laboriosus 5 improborum hominum osor > mitis^ benigous.5 for- tis^ affabilis, pauperum amator, sui victor., verax , virtuti deditus^ patiens 9 modestus^ castus^ valde clemens . §luilibet versus numerat xvi* pedes* C"^) Huc pertinent Hli elegaotisdmi versus de fi.M«V« concinoati • Bilaca priyi , diva macuda mani , gunh Shalini , tschhrushill , vatsala Mariami , Canyaki , Ihganhthi , dukhita gena shdca ^ Hananij mama pidhh hirini , mabishubhi . Jvveotutis amatrix , divioae coronae gemma , gratiarum nvus ( alvcus) , Hh »4^ Mandhalam , regio ^ item spa-^ tium seu intervallum.4o. die- rum *> paramandaUm ^ altera regio 3, altec mundus^^ caelum^ hhumandalam. , regio terre-^ strisi^ TschdlamandalamyK^ gio millii) vulgo et mendose Coromandei \,nmndalcshvara^ domiiius, regionis >, rex . Mandhali ^ serpens annularis ma.*^ ximl veneni\. Mandhana,. ornatus •. Mandhiicam y rana ^ Mantschica ai/i/ii/^a arca> seu ca- pulum in qua conditur cada- ver defuncti^item muscipula. Mangiulamv res jucunda^. suar visx bona.. Mangia) i;iy/g(^ ros>frigusi nebula^ Marava 5, vir regni Marava vcl ora TschQlama-ndala .. Marasztij, sqw, mahdrasztfam re- gnum gentis vulgd- dictae Ma* rdttae •. Mariiszta , Brahmanr seu vir re- gni Marattarum^ Maru ,, mrl ^ terra sicca s. iteiti ager aratro non subactus • Marraa ^ arteria y, item locus af- fectusj^ qui tangi nequit . Marswna y, lolerantia > passio > patientia . Marshanam ^ actio tangendi ^ ta- ctus • Ma$iirica> varioIae> morbu$v Mastaca , caput > item iocus ii-^ le , qui est ia media jnterau- res elephantis. Miatam: ^ opinio y. samatam con^ sensuS). concordia,. obedien- tia 3. facultas: sea annutus • Mati , intellectus , item vectigaL^ Matim^a, h.. bont intellectus >« acutae mentis vir, acer • Ma,. dea Lakshml, uxor Vishnu: dei .. Madhava, VishnUi. desttMd ma- ritus «. Ma, subinde est contractio ex: mahd .^ Vide maha . Ma^ interjectio admirantis^ob* stupescentis .. Matam 3 tugurium ex ramis, item^ ceUuUtecti). item foramen ia muro ^ Mata, vel amatol^ numusTur- cicus. .. M^amba:) dominium quod nu- merat subditos . Matambi j Princeps , dominus ., Macani , 1 6. pars u nius .. Maka, Februarius, item. stella unaex 2j.y quas lustratLuna*: Mattam, vulga cantharus, am* phora operis figulini v item agger , vallumy unde Mat^^ tantschira vel Mattantscherd oppidi nomeui nempe aggcr ^ clementissim ae indolfe malier,. a amabilissima Virga Maria ^ tcixxndx Domina, moestorum cansolatrix ,. mei raaeroris destructrix, felicissima virgo- lu carmine de S. M* Theresia ^^ olim a me in Malal^aria coadito • vallum ex luto 3 terra^etcae* spite coQgestum ^ cui impo<* nuntur aedes > et urbes • Ita Puducerd vel Viiduceri , Asta^ mitscherd &c« ti dictione ce- rd seu tscherd lutum , vel c/- ra , tschira vallum y agger ^ nuncupantur ^ Solent enim Indi in locis praesertim aquo- sis vaila et aggeres instruere^ ac super illis domos et urbes aedificare.. Mayali , vul^o circinus fabrii lignarii • Mayam , faisitas , doius » prae- scigiae. Mayacam , res faba , dolosa « Mayd , dolus y praestigiae > fa- scinatio sensuum. Mayadevi , dea Mdja ^ praesti- giatrix , fascinationis sensuum et illusionis dea . In caeli for- nice eam habitare dicunt . Est Budhae seu Mercurii mater^ qui et ipse praestigiator est i quare Amarasinjia eum Md' yadivisuta^ i,e. iilium deae Mdjae app^tat. Mayacam , deceptor , praesti- giator . Mala, corona^ rosariums unde gebamdld , corona precatoria » puszpamdld sertnm florum • Mala> nauta qui clavum tenet. Malica, sertum in collo ferens « Mali, rete amplissimum . Maiima> amicitia, cognitio. 24J Malimi) navicularia cognitio^ ars navigandi^ item nauta. Malica , trontignatio aedium su« perior^ specula ^ solarium ^ torris • Mamuni , nragnus Murd > seu poenitens • M^nya 3 debilitas , tarditas • Mangalyam , bonitas , item tsst bonum . Hinc Mangalapur vtXMangalapuri^ urbs Indiae, quam inendose Mangalor ap- pellant , urbs bonitatis , oppi- dum felix^ Jta a fertilitate so Ji dictum « Mamsam , vulg6 <:ara , mdmsd^ bha carnivorus • Mamsottanam, resnrectio carnis. M^n 9 cervus femina , caprea . Manam , caelum > honor > fir«* mamentum -. Mananam , honoratio > cultus • Manassa 3 voluntas> exercitium voluntatis • Manitvam , exhibitio honoris • Manyam > ut quis ho* noretur. Manuszam ) lac mammae > item res hominis • Manuszi, mulier. Mani^ infans, itera pennis viri- lis ) item gemma floris ficus Indicae • Manicam> res preciosa. Manikya > gemma summi pretii • Mara, deus Cupido . Mari> variolae > pestis • .1 Hh 2 »44 Marita ^ morte vrofenta exstm-* ctus, occisus. Miricscha ^ assura genius Ri^ mM dei inimicus, et ab« eo victus • Mttruta^ Maruti^ 'heros hhima celebris in poemate Rdmd^ yana^ inscripto s item simiits Hanuman * Amba sunt filii Marul seuvemi, a quo^sua traxere nomjna supradicta. Marbhuva ^ tenerituda , lenita^ > suavita» • Marggana, perquisitiO) dtsqui« sicio • M^rgga 3 via ^ ^vulgQ secta^ > re- hgio . Mardj^anam). puritas corporisx, item actio pudficandi corpus > purifkano • Mdrszti idem .. Martanda^ nomen Solis y item nomen prop. vici • Marva, pectus ^Mdf^ida^^ idera«. Masam ^ mensis > tirumdsamzvir niversarium de&incti regis». Matali , auriga dei Indra . M^trica , originale ^ ieem exem^ plac^ Matra 3 parum > item momentum temporis maxime exiguuin', quo pronunciari potest quin^ que vJcibiis «^* Mey, corpus, item coior , atra- mentum •« M^ey^kshi , h. ocuios habens co-» lore aliquo iUitos ^ Meitri^^ amicitia... Meithali, Stda v&ocRdmac:, Meithuna , cotijunctio ^ item co^ puia maritaUs • Maunam > silentium > nTidi^Mau^ ni , vel Muni silentiarius poe«^ nitens.. Maudhyam) stultitia > stnpidikas ». M^hyam , res munda , Medha, vismemoriae retentivas,. item^ intellectus ». Meda > ovis^ arietis signumt.. Medamasam > mensis Aprilis • Mekhali) ciQguium ex auro ^ vdt* argento • MecchamMa , tutba nubtum •. Mecchan^dam ^vox^ tonitru nu« bium*. Melam, suavitas vocis^voxsuavisk Melacar ^ musicus . Aifinia haec swit hUTiomelas^ mclodia &o^ Medta > contignatio > solarium» domus •. Meni , honor , item opinio bo-» na de aliquo concepta } item^ corpus i ande' tiruminiy sar crum Regis cocpus • Mennen^» scriba Regis Cocci- nensis • Meruca > Viverra* aibethica , a^ nimal silvestre^ quod moschum spargtt per frictionem in bar culo , aut. vicga eidem appop sita •. Metran , fipiscopus^ est Syro«- chaldaicum • Mini, aurum quod lobis inge- ru0t mulieie&infimae dassis^ ^ Mmamrai , cTcrndela ^ Mlnitam , riicrum> splendor » Micanv, parum , res pauca • Mitabhaszanram') sirentium> tas cicurnitas , parum loqui • Micra^ amfcuS) item^SoK Meicri , amicicia • Mirhunam , Gemini srgnum to* diaci; icem unum par s Hem copula maritalis . Michunamasam ^ funius •• Micyadrszci >^acheismu$ • Mizyamaci) sculcicia. Min 3 scella quaedam > piscis .- Min-, piscis". Mlnam 3 piscis in zodiaca • Minamasam^ mensis Marckis ^^ Misha, myscaces . Mrdu > blandus , moUis • Mrducvam, mollities^ Mrdham , obscinacio> pugna^ Mrgam , animal • Mrgaya, venatio- Mrcyu, mors . Mrszcam,, res pura^ mu^rfa. Mrszci > pudcas ) mundicies* Mocscham > damnum ^ defectusM» Mocschanam, separatia). fissio • Moxlam , gaudium • Modena) cum gaudio - Modcacucd ^ curcur ; Motta 5 ovuts ) germen ^ gemmia floris> item ira .. Moksham 3, beatitudo ;l item se- paratib ^ Moham^ desiderium, cupldoy deliquium animis. itemcoii- ^45 cupiscentia venetea • Mohani, mulier salasc . Mohanam^turpiter concupiscere* M6batasyam, deiiquiuxH) debi- litas animi . Mont^ , cyathus ex aere ad hauw riendam aquaia > item unda maris' • Moszaca^ fur^ Mosztitam, res fu^to ablata- Mudtta) hr. gaudens, hilaris*^ Mudita> f. hilaris* MuditamaT>assa> animus gaudens. Mudri > sigilkim > raatrix » Mudtam , nervorum. contractio- * Mudi) capilli) corona > destru* ctto • Ifirumudi ^ coiiOna regia Mudimana, rex corooatus* Mucari > frontispicrum« ^ Mucara > vultus . Mucara > mip» caram > froiuispicium . Mucunda> deus Vishnu. Mucudi > potus medicinalis" » Muctam > res soiuta> item. ad* ' stricta > ligata » Mucta> margarita- Muctl > beatitudo •. Muccham> vulcus> item prixic£- pium • Mucchasamscaram > fucus > pig>- menca faciei ^ vultus faco iL- litus . Mucchara > h. tuipiis faciei ^ Mucchyam> res excellens.^ Mucchyata:> exceilentia^ Mucchene , in praesentia^ Muhurtam 9 tempu& duarum ho^ rarutn Indicarum « Muni, solitarius, eremica^ Muri^ ostrea* Muszitam ^ ks furto ablata • Muszti ) manus s Musztiyudham) gymnastica^pu^ gna manuum « Muszca > testiculi ^ item yis;, valor^ Muszcara , h. validus , fortis • Miidha , h. rudis » barbarus • Miicula^ araneus^ Mhladhanam > capitale aes , quod usurae exponitur. Miilam y radix s item stella ar^ cus sa^ittariip Mularogam, haemorhoides • Mulashana , comestio radicum « Miiri, bos^ item samudramuri magnae maris undae. Murdhava^ caput, Miirti 5 corpus , persona corpo- rea. Hinc Trimiirti ^ Trini* tas Indica» N. ^. Nabha , aer . Vulgo nabhassa . Nadi , flumen . Nada , saltator , batlarino . Nadanam> saltus, ballo. Nada, ambulatio i item porti- cus , peristylum 3 item gradus 5calae ^ Nade , tmtecedenter • Nadutanam , iocus mediuss lo- cus mediatoris^ ■ Nacuia, vir celebris in poenu- tibus Indicis 3 item mustela Mongus • Nacram, crocodilus. Nakshatra, stella> astrum • Nakshatramala > collare ex 27« margaritis compositum . Nagha > Germanis Nagel , un- guis manus > (*) Naga, arbor, item mons. Nagar, nagari, civitas , urbs • (*) Lectoribus non ingratum fore arbitror , si ea heic attulero , quae pag.j2 — jj- in notis ad opuscuJura Akerbladii , Nottce sur^ deux imcriptions en caractires Runiques , trouvles i Venise , et sur les Va- rangesy a Paris> /inXlU-^ i3o4«, vir apprinic doctus, D- d'Ansse de Villoison ex Ppdesta > linguarum orientalium Professore ^ et regto interprete Vindobonensi , affert • Verba ejussunt: /// Tataria Destka-^ ptschak dicta y ad littus sept^ntrionale maris Caspii , occasum versus ^ Tataris Magiaris regio conterrnina se orientem versus 3 ad flumen ara* bibus Gihun , extendit • Videtur aliquid de germanismo^ eorum linguae inesse ; illa enim lingua est semi-persica , plurimis germanicis vocibus miocta 9 'videtur eas a Vestkaptschensibus Tataris babere ; et ii tales Ta-- tari fuerunt , de quibus Busbekius loquitur • Non minoris momenti sunt sequentia 9 quae doctissimus d'Ansse de Villoison citat ex Josaphat Bar^' baro , nobili Veneto 9 Viaggi fatti da Venezia alla Tana ( hodie Don ) , in Persia f in India^ ed in Constantinopoli ^ in Vincgia iS45'> in 8«, Est etiatn nomea pr&prium urbis DevanagarK Nagarivasi , civis> urbfs incola ^ Nayam, naya» vilitaspretii , item suavitas> affabilitas sens u um • Nayacar , h* qui faciem pigmen* tis inficit ad maium finem » Nayana^ oculus.^ Nayanabh^sza , oculorum annu* tus , nutu oculorum aliquid indicare , consentire,. aut dis- sentire «. Loquela oculorum ^ Nalmij bonitas^ gratia . Nalima^ suavitas in loquendo » Nalina , nymphaea, flos aquati* cus Indis sacer. Nalify frigus febris tertianae^ »47 Nam^) adoratio>< veneratio. ^ Namascaram ^ adoratio > item. preces . Namana^ adoratia, inclinatio. Nambi y quaedam classis Gen- tilium .. Nambiar , h. ex tali classe • Nambutiri:^ quaedam classis Brah< manica.. * Nancavarna y i. e^ quatuor Tri- bus> aurifices>.fabri ferri>& lignij, funditores ex aere , vel plastae - Nandana, filius.. Nandanam 2 hortus dei Indray voluptatis locus > item gau* dium animi .. ct iterum anno rJST^* in foL apud Pbmusiunr Vbl. IL Delle Na^uigatto* ni € Viaggj , ubi Josaphat Barbara narrat : Dietro delP isola di Capha d^intorno che i sul mar maggiore > si trova la Gotthia y e poi la Ala- niay la qual 'va per la isola verso Moncastro ^ Gotthi parlano in Tode^ sco : e SO' questo y perchi wendo un fameglio Toiesco con miy parlavano insieme , ed intendevansi assai ragionevelmente y cosi come st intendersa un Furlano con un Fiorentino ^ Da questcr vicinia de^ Gotthi con gli Alaniy credo che sia derivato it nome de^ Gotthialanr . Alant erano pri* ma in quel luogo^i sopravennera i Gotthiy e conquistarona di quei paesi , e fecero> una mistura del nome suo con il nome degli Alaniy &c» Vide etiam reliqua^ quae afFert ibidem D* d'Ansse de Villoison ^ et confer amiotationes nostras po'^*' ii6 — 179^ in hacGrammatica*' His. inspectis 3, jam facilis redditur ratio , cur indica vocabula in lingua Gotthica > et Germanica reperiantur j erant enim Gotthiy et veteres Germani raari Caspio y flumini Oxo , provrnciae Khorasan , seu vetcri Ariae y Mar- gianae y et Bactrianae^ proximi ; in quibus regionibus samscrdamicus sermo olim in usu fuit* Quod ex Eusebio, Strabone, Clemente Alex*, et CyriUo ostendimus pag* x«^ m Dissertatione De Antiquitate et Affini- tate linguae Zendicaey Samscrdamicae ^ et Germanicae , Patavit typis Seminarii 1799* la Khorasan hodiedum degunt permultae familiaeln- dicae , illaeque- usque in Astrachan , et ad flumen Volgqm divagantur , quam Volgam Sitryamucchi Ganga appelfant, et ritu indico veneran- tur. Vide Asiatick Researches ^ VoMV- , London i798*, pag-j^^-j^S» »48 Naneti) vd Nana l filius labri tignarii deoruin ) qui est r//6- ^^Mr;»^ ) auctor veterum ae« dificiorum Indiae ex opinione Indicae gentis^ Nanni , graticudo « Napansacam , utroque sexu ca- rens , neutrum • Naracam y infernus • Narakam , gemkus ^ oratio i hinc fortassis zendicum Neneng ^ oratio > preces^ apud Parsos • Vide Naranga . Naraya > homo > vir • Naranga # gemitus > suspirium^ Vide supra^ Naramalsyam , sicene , mulier- piscis • Narapati) rex, princeps . # Narasinha , VJshnu deus » hO' mo-leo - Naraveszam > iigura humana« Naracaram y idem • Nara> cani, canities^ Naravatara , theophania , incar^ oatio humana • Narasha ^ qui humana carne ve- scicur • Nari , shacal » lupus Indicus > animal • Vid. supra • Item ti« gris. Nasti) privatio totius ^ nuditas , nihil « Nastam > res nuda • Nasyam> medicamentum seu pul-* vis> qui naso injicitur* Naua> lim^« Navftn l tes Mva ^MauavasSrai nova vestis • Navami , nonus dies Lunae« Nashupaiam , destructio • Nasztam ^ i:es destructa > deper* iiita « Nadaca, comoedia^ «altatio^ Nadacan, comoediasta* Nadyam , saltatio ^ comoedia «• Nadhi , arteria) pulsatio arteriae • Naca, aer> kemcaelum. Naga, serpens> i^emelephas* Nagananti > medicina quaedam« Nagamandhala, mediterraneum « Nagaram > zinziber siccum • Nagari) civis urbanns^ Nayaca^ dominus, nayaca do< mina • Nlyan , dominus s unde nayer^ ex classe nobilium in Mala- baria • Milites patrii sunt nd^ yeri . NMa , flamma ignis « Nalik^ram, palmaindica, Coco^ Nalica, hora« Sunt duae quin« tae horae nostrae , qtiae duas et dimidiam horam indicam efficic ; Nali, mensura sextario respon* dens , quae i6. unicas ory« zae appendit in statera • Nalicamani , horologium • Namacarana , imposito nominis^ Namadhayam , nomen • . Nama ^ nomen s tirundma no^ men Dei • Namastotram ^ adoratio 3 laus aominis» dtim Idem nomen saepe repetitur • M^motscharana , pronunciatio nominis* N^nca ) solea piscis • K^nniya> moneta, aes. Narada > quidam solitarius ^en Muni y insignis ardelio . Nara , filum corticeum 3 vel her« baceum • Naraca y arbor mali limonti ^ N^rang^ , malum iimonium • * Ndrdyam , graphyum, sty4us fer- reus ad scribendum^item acu- leus apis, item mensuraquae* dam oryzae , quatuor seKta* rios superans • Narayana , Vishnu non tst^ non habetur , carentia , pri vatio ■. Nastica , atheus * Nasticat^3 atheismus. Navincka, asperitas linguae • Navyam , xes pertinens ad na- vem. N^vica , nauta • Nasha , destructio « Neytschyam , vilitas • N^dyam, promissio, oblatio Deo facta, aut facienda. Nediyiripa, rex Samuri in Ma- labaride , nunc fugitivus et ektorris • Nen(ia > vel niyama y 'consueta* do> regttla* M9 Nelmani, granum oryzae. N^ni , gratiaram actio , graci^ tudo • Nentravala , ficus indica^ qnae igne assata editur • Ner 3 n^ra > vericas , reccitudo , j ustitia • N^ram, tempus, tiora. N^ranca , pugna de ^cie in £1« clem, duellum^ Nerbodha, ^riterion aequum, judicium perfectum^ aequa rei percepcio • Ncrbudhi , sanus, rectus intel- lectus ^ Netra, ocuh\ Netravadam , oculorum dolor , livor . N^rambu , lachrymae -. Netrapaveshana , fuga oculoram . retrorsus in senibus vel in- firmis . Fossulae oculares • Nibendhana , iiber h'gatQs s item ligatio> iigamen, vinculum. Nibham , res simiUs . Nibhaiana > visio , aspectus • Nitschanta, quies . Nidanam, res prttna, primigenia « Nidesha , mandatum, decretum • Nidra , somnns. Nidhana, destructio, mors^ Nidh^nam , posicio , coUocatio , rei definitio^ Nicarshana , iocus recreationis • Nic^ma , suflSciencia , privatio cupiditatis i^ Nicatanam, domus» U / ^5^ Nicrti y dolus • Nicrszta , h. malus # Nicumbha> filius gigantis Ra- vana . Nicuti^solutio, definitio negotii. Nicchanta> Dictionarium # Nicadam > locutio • Nigraham, occisio» Niyaca , semper « Niyama , poeaitentia ^ institu- tum ) regula vitae ^ item or- do > decretum 3 regula • Niy^ga^ praeceptum , manda* tum» Niy6dja> nuncius» kgatus. Nilaya^ domus • Nila , solum ^ terra » Nilavara> hypogaeum « Nila ) fundus% item subsistenr' tia , item ordo vitae , ordo perficiendi negotia^item basis. Nimittam, causa, augurium* Nimiszam > facilitas , item res sl« ne dolo • Ninada, vox* Ninda» contemptus, imslo. Nindita , homo contemptus • Nipuna, h. habilis, potens. Nh > praepositio subinde negat > alias affirmat , et rem certio- rem teddit • v. g. Nirarthacam. ) res nihil signifi* cans. Nirantara, sine interruptione > sine deficientia. Nira, paries ex tabulis> tabu-* latum> itemseries» Nirk^rana > contemptus • Nirurti, deus custosregionisio^ ter meridiem et occasum Solis» Nirupadrava , defectus , privatio adversitatis • Nirupacara , deficientia lucrJ > vel commodi • Nirupana , consideratio , imag^ natio> cogitatio. Nirbendham) sine ratione» Nirbhagyam, infortunium) ix^ felicitas • Nirbh^ra » res levis > quae non aggravat • Nirbhayam> crudelitas» intrepi- ditas» Nirbhiszta , legatus • Nirdhana, h. pauper* Nirgunam > res inutilis s priva« tio 3 defectus bonitatis • Nirguna » \u inutilis ^ h* nauci • Nirgamana , nirgama > exitiis > discessus , egressus • Nirggandham , res inodora > o* dore carens • Niryana ^ gressus, exitus, morss item gloria caelestis. Nirdjera^ unus exsuperis, nem'* pe ille qui non senescit. Nirltnga, eunuchus • Nirladja) foem. impudens » Nirlad/a, h« impudens. Nirmalam > res pura • Nirmala^ h. purus, justus* Nirmmaryadam > res irrationa* biiis , iniqua > insolita • Nirmaryadi, h. iniquus^ qui coflH tra rationetn operatur * Nirmaya> defectus doli> since« ritas • Nirtnanara, res iadecora > inho- nesta • Nirmani) h* in^ecornS) impu« dens . * Nirmitam ^ res perfecta, creata^ Nirmhlam , defectus radicis i i- tem irrationabilitas • Nirnaya, certitudo. Nirvatschana , defectus loquelae, vel vocis . Nirvadam , contemptus i itera defectus loquelae . Nirvada y \u mutus. Nirvaha, remedium > adminicu^ lum ad vitam ducendam • Nir- vahahham^ defectus omnis remedii . Nirveda , h. sine fide , sine lege . Nirvedam , tristitia . Nirvicaram , immutabilitas • Nrpa , dominus , rex • Nrta 9 saltatio , il ballo . Nrshamsa , occisor . Nisva > h. egentissimus , b. pau- per . Niruta, pausa ^ punctum \ de« sistentia . Nisvana> sonus . Nitintam , muhum • Nityam , semper \ item res ae< terna • Nityavarti , quotidianus coUe- gas is qui semper cuipiam adests socius perpetuust Nirvatana, egressio, exitus -> item eflfectuS) consecutio rei e& ciendae • Nivasana, domus» habitatio i itemvestis, amiculum. Nivaha , multitudo . Niv^rana ) re^istentia > item aba^ ctio. Nivasa , habitatio , locus quo quis degit « Nivedyam , res annuncianda , significanda, indicanda. • Nivrti , egressio , item operatio • Nishamana , visio > item auditio . Nish^, nox. Nishacara , Luna« Nishatschara , larva nocturna er«* rans. • 1 N Nishitha > media nox • Nitscheya) certitudo. Nitschalam , res immobilis \ item immutabiiis. Nirtscharyam , res odiosa^» abo« minabilis . Nirtscharya, h. malus. Nishr^nni) scalae^ gradus. Nishreyasa, gloria> beatitudo. Nishv^sa > interclusio spiritusi suffocatio> respiratio difiici* lis i item cardialgia . Nisheszam, cotum quantum . Niszadana > quies > soninus • Niszanna > dormiens > quiescens • Niszeda > impedimentum > item abjectio • Niszidham > ab;ectum >. dereli« ctum > impeditum > detentum. 11 a • • * Niszta , accuratio > cuf a > ex^ ctitudo • Niszturam , crudelitas . Nxsztura » h. crudeiis . Niszcarana, destructio. Niszcarszana , rapina ^ fartum • Niszcamam » ces jdesiderio ad^ versa . Niszcala^ h«^|)uru5> mundus .. Niszcalaca , h. a peccatis liber • Niscrti , opas adversum > cotv trarietas> actio contraria. Niszcrba ^ inimisericordia > ia- clementia. Niszcraya , redemptia* Niszcrama , egressio , item ha- bilitas. , bona facultas iAtel- ligendi • Niszpisztam » res. pista ^ contrita > contusa • Niszpalam > ves inuttlis > sine fructu • Nicia sau nitscha , k vnis*. Nitam, extensio mands^vel pedis. Nila, res> color €aeruleus.« Nilacandfaa ) deus Shivo: , ita di^ ctus aK oculis fiiscis) tt cae^ ruieis.. Nilambara) detts Belabadra^y Rl«- mae frater« Nilam, longitudo» Nlr > aqua, humoc > succu») tSf* quor.. Nirdoszam > catarrhus » Nircomben^ colicus dolor > ge- tidum reddenstotum^cQrpus> ia ladia frequens .. Nircac^> corvus marinos > mer^ gus. Nircoli , serpens aquaticus vene^ ai expers ^ Nirmanusza> h. marinus» N.irra > formici aspera . Nyaya , ratio > justitia > aequitas .. Noda, nodana, afBictiO) occisio*.. Nucam, idera quod yugajugum^ Nura> spuma. Nutta> forameh • N4inam> certe«. Nutanam , res nova «. Gna , ea- Italicum. Gnandd) cznctt sjtulgo^ ^ Gnaramba) veiia> nervus... Gnanu > resticuia > chorda > &- liun > nervus afc4s qui tem ditur . Gnara > ciconia > avis serpentii^ bus infensg •. o. Odanai, ocyza cocta.. Oda^ vt^ga metallum , aes» te^ gula coctiliso craiiium.) coc^ - tex ovi . Qdam , cymba > odt idem «. Ota) viscus, gluten t/ulga^ Ocari > portio > pars .. Odjassa» splendor, vis. 01i|. ihacal senesc .. Oxi. ideia^ X. Olam y unda mariS) item latra- tus cants. Oiiva^ "uulgo fbns« Onca , chamaelion^ lacertae ge« nus 9 non autem parvus leo • Otrdna , discordia> discrepantia • Oszadishan ^ lunus, seu luna • p. ft^ Patschana> coctia in igQe> vel stomacho , digesdo » Patsch^) gluten» viscum» Patschima, succus, item sub- stantia . Patschanabbi , radix quaedam venenosa • Pada ) pes, item basiS) item pars* Padaca , homo > vel nules pede* stris. Padavi, vh^ Padartha , praeparatio , appora^ tus i sambhara , sanaha , idem* Padati , ^xercitus pedestris • Padyam^ versuS) distichoni. Psidya> via^ padhati idem .. Padaha > tympanum militase. Padala, muhitudo.. Pada > cucuUus serpencis cuculr laci •. Padi y porta, }anua exteriof 3 item scamna remigum, item mal^ leus pulsator portae appensus, item granum, item modusy item poudus staterae • Padu», h. sapien&> integer^ di«^ ligen&«. ^^3 Pattada)fogu^« Patta, sericum. » Pattana > civitas^.. Pattam^ > dignicas > corona Sa- cerdotalis ^ Pattatiri) corrupte Ai;/^f/ > ^ ctor juris > Brahman ^ Patter , Brahman mercator - Patt61a > folia palmae exarata^ redditus et sumptus conti« nentia • Padti> h.doctus> iteoiqui legi studet ^ Pacaram > compensatio , recipr» catio • Paquam > res matura , cocta > cop* ruptioni proxima > item ory- za humida et impura # Paquat2l> naturitas» raquata> natuntas» Paksha > pars > amor > intentum » item. 15. dies lunae> unde , — — ^ ^ — ^ -'—^ — , -,^— — ^ item. 15. dies lunae> unde purvapaksha, luna crescens>. abarapakshay lunadeficiens^ item pehna> item latus eier phantis • Pakshatj) secundus dieslunae^ Payodhi , mare lacteum • Payodhara > papilla mammae 9, item nubes. Payovicaram> res lactca > eitl» cte confecta ^ Palalam» cara.. Palam> pondus 5. | libram ap^ pendens yalicubi 5. > alibi 5.| appendit libram • Centum^^ /^;99facium unumTtf/^Mr*. Palitam>. cani.. ^54 Pallacam > lectica indics> vehicu« ii genus* Pallava» gemma tenera arboris florescentis i item transitus xa mutatio toni in cantico • Palli ) iacerta . Patma > nymphaea > item sensus • Patmanabhi 3 deus Vishnu . Patmaraga, rubinus gemma. Patma y uxor dei Vishnu y item sors. Patmiksha^ oculis formosus. Patm^sana» dcixs Brahma . Patmini , lacus , in quo nascun* tur nymphaeae • .Patroi , elephas « Palunca) crystallum« Palli > templum christianorum , item schola , item dormito- rium regis • Pallimett^, lectus regis# Pancam> lutum. Pancadjam, nymphaea. Pancadjalotschana > h. formosis oculis • Pancadjdksha , qui nymphaeae flori similes habet oculos • Panta, pila ad ludendum. Pantam, lucernas fax. Panti 5 repartitio votorum , pars , portio . Panayola , fblium palmae silve* stris • Panamba 3 storea ex bambu ar- bore . Pan^ y palma silvestris . Pani 3 vulgo febris s tridoszapa^ ni , febris maiigna • Paninir, aqua rosacea • Panaga > serpens i panagashanay serpentivorus . Pannayam, vulgo pignus. Panam > vulgo moneta > pecu« nia . Item genus parvae mo« necae argenteae , cujus par« ticulae triginta Julios roma« nos quinque constituunt, i. e. unam rupidm • Alibi vero decem \ et iterum alibi octo panam efficiunt rupiam unam. Panni > opus artificis s item ia« bor i difficultas . Panniken , Pannikar , gladiato* riae artis magister. Pandha^intellectus^acumen men- tis, perspicacia • Pandhita > h. perspicax, doctus« Pantschabhuta^quinque elemen* ta, in quibus numerant ven« tum 3 seu aetherem , omnia permeantem • Pantschadhara , sacharum • Pantscbami , quintus dies Lu« nae *, item quintus casus in nominibus « Pantschamapataca> quinquema* gna peccata : occidere Brah« manera j occidere vaccam j bi- bere vinum-, surripere pecu- niams moechari cum uxore aliena • Pantschavati 9 arbor quaedam sub qua habitavit Rdma in siivis« Pantschashara , deus Cupide > quinque sagitcis instructus • Pantschavarna > %. colores • Pantschashunyiam 5 5. peccata , quas committunturrresecandO) molendO;>pistillo conterendo > calcando^et mandendo herbas. Pantschala , pater uKoris filiorum Pandu . Pantsch^ngam, res composita ex 5« membris vel partibus • Ca« lendarium • Pantschakshara > 5. iiterae seu syllabae, sdlicet namashwd^ ya^ adoratlo (deo) Shivae*y quas vario modo mutant, et cxplicant poenitentes pghiy huic deo praecipuc addicti . Pangni, gossypium vulgo. Parabhrama, Deus. Paradara , uxor aliena • Paradesha, terra aiiena> regio peregrina • Paradeshi, h. extraneus, pere«* grinus • Paradrevyiam > aes alienum • Paradhina > h. sui impotens , in« firmus • Para , param > res excellens ^ res ad occasum Solis exiscens ^su-^ perior j posterioc • Param j adv. supra , plus , magis.; Paraloga) alter mundus,caelum« Paramandhalam , caelum mate- riale. . Paramam , res insignis > excel^, lens> suprema* \ • «55 Paramarasa > lac acidulum • Paramatm^ > deus Shiva , quia est aninka sufrcma omnium viventium • Paramana » caelum • Paramartha > veritas , sinceritas^ Paramarthi , h. verax , sincerus • Param^shvara, supremus Domi« nuss dicitur de deo Skiva^ item deus • Parampara» generatio. Parampar5padesha > secretum > quod iis cantum comn^une est , qui ejusdem sunc fami« liae • Parasparam } ^^'i^. reciprocca vicem • Paravasha » h* sui impos ^ alienae potestati subjectus» Parastri > meretrix • Parashubha, feiicitas extranea> bonum alienum • Parashubhadv^hi > \u invidus • Parashacti , dea Nafura , supre» ma vis > quam colunt Indi > Tibetani, Sinenses^ Parahesyam > res publica > ma» nifesta • Paradjeya> rupcura phalangis in l>eUo« Parad/ica, victus, debellaciis^ Parayana , excensio i comprehen^ sio. Paraparam , res sablimis ^ exce^ lencissima • Parasu^ morcuus, defunccus» Parasana^ occisio* tS6 Vuhdhlciy senfits> famnltts^ Par^ta > defuncttis • Pari, prMposMo significat fro^ pe i clrcum \ omnimodt « Paribarha^ satellidunx. Paribhavam , contumelia > item sensus accepxae ofifensae > vel injuriae • Paribhaszanam ^ verba cootume* liae in airquem jacta. Paribhutam > res vi^ ca > icem con- tempta. Pafibhramam> per turbatio « Paricscheya > experiencia > praxis, consuetudo , exercitium • Paritscha > signum mands in ap- pocha scripta > veritatis ergo fldjectum > atque a subscri- pcione proprii nominis diver* sum • Paritschara , circulator> cxplo- rator^ ardelio. Paritsch4> scutum. Paritscharam , obsequinm s cir- irulatios blandiciaes assentatio. Paritscharaca , nunciussservus i icem assencacor, circulator. Paritschitam , res aequa > com- petens , et quae characteri > officioque uniuscujusque con-' venit s Paritsch^dam , jttdicium > deter^ minatio, definicio. Paricschedyam , res definibilis, explicabilis • Paridinara , permutatio i Paricarma, ornacio* Paricrama , cir^uitus • Pariccha, fossa. Parigatam , res nota i item ob< tenta . Parigreham > mulier nupta ; item receptio i item patria . Pariharam , cura morbi; item rapina, seu dirreptioi item efiiciencia . Parih^a , risus, jocus • Parihasaniyam , res ridicula* Paridjenam > sacellicium > coml* civa. Parimaia , odor suavis • Parimina , mensura in genere i icera mucacio . Parimicam , res abbreviata , in compendium redacca . Parimeyam , res in compendium reducibilis • Parinacam , res vecus , anciqua # Parinaha , ampiicudo , latitudo ; item ligatio . Parin^ta , sponsus . Paripanam , capitaie aes, summa, sors , quae concraccui expo- nicur* Paripanchf , inimicus • Paripacam, maturicas, coococdo, digescio. Parip^lam , gubernium . Parip^ila, gubernator, praefectus. Paripalanam , proteccio > guber- nacio, conservacjo • Paripurnam , paripiirnaca , pari« phrci ,sauecas, plena refectio^ sacisfactio , pLenitOdo » Parirambha ». amplexus , ample* xatio • Paritabam > maximus dolor^ gran^ dis afflictio. Paritjdgam ^ dispersio , ejectio > dimissio , repudium • Pariv^da » verba contumeliae • Parivadi, h.inficetuS) qui talia verba proferc i zoilns , rabula. Pafishrama^ labor^ conatus* Pariszcaram ^ ornatus • ^ ^ Pariszvanga, ampiexus. Paricam , res cincca y circumdata. Parikshica , h. sapiens , experien- tia doctus , et probacus • Pariksha , experimentum . Parikshicam , res experimento probata . Paruca , satisfaaio damni illoti . Parula, dea Pdrvati . Parucci , planta > quae fert gos< sypium • Parjadana , gressus > ambuiatio - Parjantam > terminus, finis ^ item adv* usque. (^) Parjanca , lectus > sponda . Parjayam, res confusa^et sine or« dinej item confusiO) disordine. Parjam , ordo % tnora \ otium . Parjapti y satietas^ abundantia* Pardjenja > nubes pluens . Parnam , folium « Parnashala , tuguriohim , domus poenitentium ) Muni nuncu< patorum ; ceila coenobitica • Parva , certa poesis \ versus 14. syliabas habentes ^quibus ge- sta filiorum Pandu canunturs item genu^ Parvata , mons j unde Parvati > domina montium , Shivae dei uxor» graeca. Diana. Pareya>vilissima hominum classis. Pataga , avis . (**) Patam , mollicies , teneritudoj xtem temperatura ferri. Pataca, pars pinguior femoris» femen . Patavi ) foUiculi oryzae } frumen** tnm i item locus quietis» vel poenae • Pataca, vexillum. Patakini^ exercitus. Pataki) vexillifer. Pati , cum /. litera leni 9 maritns , dominusi item insidiae, fovea. C^) Diligenter notandum est > Ikeram y in ^is y aliisque omnibus fiominibus semper consonantem esse > ac. ut Graecorum i'fcT« Jota ubi- qvLty et cum omnibus vocalibus sicut jota pronunciari debere, utv«g* Jaccftus , jaculator , jocus , Julius , juhar y jecur , jejunium • Tollere opor- tuit ambiguum bujus literae j* sonum per liceram y^ ; quia j* apnd Lu- sitanoS) Anglos, et Gallos liquescit, ac froinde vocalibus affixay lati« nae consonantis j. sonum et potestatem amittit • (^**^ Quotiescumque litera ^. inter duas vocales collocata reperi- tur, eadem semper leniter, et quasi ut latinum i« pronancianda est. Idem de litera k dicendum est • Kk X »5« Patita » b. lapsus in terram • PativrtiL , mulier hooesta , viri amans. Patir 3 acera oryzae > cortex sine substantia. Pattatiri^, classis una Brahma^ num\ sunt autem 5« eorum classes: Nambutiri ^ akitiri ^ pattatiri ^ memdtiri ^ tirum- umba * Patni, uxor, mulier nupta. Patana> urbs« Patti ) exercitus peditum i item progressio> profectio. Patram , folium *> ola palmea ad scribendum} ala avis. Patraca^sjgna gentilium ex pvtU vere santali in fronte depicta • Patri, avis*> item sagitta. Pathica , h. ambulans , viator • Pavam^ paritas^munditieS) nitor. Pavamana, ventus. Pavanam , purificatiO) purgatio^ item culina ^ Pavitraca , rete • Pavitram , res munda • Pashu ) vacca , proprie animat • Pashupalyam> officium pastoris animalium • Pashvatabam> dolor de praete- ritis . Pashvima >.occidens (sol ) . Pa > vulga storea > item velum navis . Patschica > aleae ad ludendum • Patschaca, coquus. Pada^ pes hpminiS; columnae Stc. Padagrehanam > prostratio ad pedes } propri^ actio taugen- di pedes idoli > magistrii Brab- manisj adoratio» P^danipidhana > actio se se pro^ strandi adpedes alicujus taio- re supplicantis et dolentis . Padakshalana > lotio pedum \ hu- manitatis > urbanitatis > et cha- ritatis ofiicium inter Orienta- . les Indos > quod praecipu^ peregrinis praestant. P^dareksha > cakei > crepidae > et similia. Paduca , idem • Padya > aqua ad se lavandum » Padam, vulgo campus> ager. Pattam > vulga redditus > cen* sus> qui persolvi debent. Pidta > lectio quae alicKJ datur » Padtaca>Iector,praeceptor> item discipulus > auditor • Pacam > coctio s temperatura \ maturitas. Pacasthan> culina> focus. Palaca > gubernator > pdla idem ^ item pastor > unde Pantxcka* pdla > pastor > gubemator st- getis universae s veterum re* gum pastorum titulus. Palana> gubernatio. Palam, vulgo pons. Pala> sunt 4. arbores medicina^ les > nempe arayal^ pcrdly tavitdl^ atti seu //// • Pali> rex> praefectus. Palica > gubernator , princeps «rbis s h. obsequio et publico honore dignus« Psilyam , res gubernanda > cu^ randa> servanda. Palu 3 adj. res silvestris } unde vulgo palushdcchi arbor sil« vestris • Panca , modus^ remediumj do- num s Of do ; pars • Pamsu ) pulvis • P^nam, potus. P^n^) canticum in deos^ item olla magna fictilis « Panamatta ^ h. ebrius « Paniyam ^ res bibenda ; aqua • Pani , vola manus . Panipidhana ^ matrimonium • Pinan , sartor , pdtti , sartrix « Panigreha , sponsus , quia spon- sae manui suae maniis voiam imposuit • Pandi ) regnum Madure in au^ strali Indiae regione • Pandiperttmal ^ vetus rex austra- lis Indiae • Pandhava:) fiiius regis Pdndhuy celebris in historia Indica ; item albedo j item morbus jecoris • Pandhuram> res alba« Papa > cum penultima leniy pec* catum • Papacrta , peccator i item dia-> bolus • Papasankirtana , confessio pec- catorum • Papi > peccator i item h. infeUx } ^59 inielicitatem enim soli pec<» cato adscribunt. Papdn , cornix > avis garrula i item n;ulgd Brahman • Parada > argentum vivum • Param ) littus > apdram Uttus op« positum • Paraca, h. doctus, doctor • Parambarya y successio familiae • Parasparya^ opposito > contra^ rietas • Parajana, studium scientiae le^ gis VcJa dictae j item contem* platiO) inclinatio« Parap^shvica , satelles, comes> socius a latere. P^riharya) armillamaniis« Paruszya y verbum asperum , vi« tuperium • Partha > filius regis Pdndhu , na* tus ex uxore Prthu seu Brthu . Parthiva^ rex terrae# Parthivam, res terrestris« Parvata , mons « Parvati) dea uxor Shivary Diana « Parshva ^ latus j unde Pdrshvavdrtti y socius a latere , comeS) satelles. Pataca » peccatum • Pdtacaharam> res quae tollit pec- catum^ unde Pdtacahdri > deus Shiva toUens peccata^ Pata > conservator > servator • Patam > casus > destructio • Patalam> limbus> mundussub^ terraneus • Patita> ht qui cecidit. Kk % i6o Patra ^ subjectum 5 vas , rece- ptaculum ^ unde pdnapatra cyatfaus, calix ad bibendum*, garbhapdtra matrlx ia mu- liere . Pavaca d ignis; item quod ven- tum purificat. Pavalila > ludus puporum iigneo* rum scenalium • GiuQca di burattini ^, Pavanam > puritas ; pdvana- \u pufus > pdvant muL pura > munda# Pava> pupus ligneus scenalis .. Pasha, funis... Pashvima) finis .. Paszana, lapisj vulga arsentcum . Paszandha > atheus • Paulastyao. gigas Ravanay ho^ stis Rdmae^ Paura, civis... Pauruszam , ses viriHis j opus hu^ mamims valor, roburmascuf linum^ fastus^ splendor. Pautra, nepos. Peitram> res patria^, res patrfev Hinc peisra greham patria do^- mus , peitra desham ^ patrium. solum ^ Pe > vulgo diabolus y item ver^- ba stulta .. P^na, dii Penates. Vocabulum latina simillimunr .. P^nam , custodia , ex quo pkna , dii penaas y quasi custodes domib. i) unguis bovis, equi^ &c. Pcndhatt , mulier quae servit in palatio » Per, vulga nomen i persona^ unda gravis .^ Perima , magnitudo • Pirumdl , nomen veterum Iir^ peratorum Indiae , qui fuere ^seiheramperumdl regni Ma- labar y T^schbramperumdl re- gni Coromandei s Pdndipe- rumdl rex regnL Pandi ^ Ilam^ perumalrex insulae I^/rr^ seii Cfylan . Perumal sonat gran-- dispersona, grandis dominus.. Petama 9 stipendium diei • Peszana , reductio in pulverem y coMritio ahcuj^is rei .. Pitschandha , venter • Pitaca, furuiiculu5^> ^ostema^.. Pica ) merula avis .. Pinam, cadaver» cocpus emot^ tuum ^. Pina> res corporis defimctl. Pindham » bolus i caput elephan* tis y ferrum i corpus.. Pindhf ^ bolus oryzae coctae mar nu* adstrictus > et ori inji-^ ciendus.. Pindhica , semen •. Pignanam, vulgb orbiculus sff^ nensis, porsdana., • Pipas^, sitis.^ Pipiiica> formica.^ Pipali ) piper bengalinum .^ Pitr» pita> pater. Piurka , vulga majfores > anteces^ sores.. Pitrtva 5 paternftas • ^ Pishitam y caro . Pishuna> h. invidus. Pizstain> res pista. Pisztaca^ Ugnum. Pidtam y scamnum y sedes. Pidhana^ afflictio, doior« Pidha y dolor , tristitia > afflictio animi • Pidhacara) res dolorem , tri- stitiam afferens • Pidhita, h. tristis» afflictu$« Pili, pavo mas s item penna par • vonis . Pitam ) res potu hausta i item color flavus • Pitambaram > vestis indica fla* va, gilva, coloris auiei . Pitambaraa b. qui taiem gerit vestem • Piti^ potuS) potatio^ Pinam ^ res crassa, ampla. Pinamsa , bumerus amplus > cras- sus . Plavanam ) saltits ^ unde plavafH ga^ simkt saltans*) item pla^ ojia , rana > qura saititat •. Pliba ) hydrops • Pnatti ) ^uUer socia uxoris ali- cujus Brahmanfs. Prtscha X interrogatio ^ quae* stio • Prthivi> Mundus.^ Pfthufomashi , ichiyophagus • Prthvi ) terra > Mundus • Prthisha> dominus terrae^ ceK. Pcsztam:^ dorsum.. 261 Podta 3 vulgo h erm ap brodita* •. Pdcana ^ columba silvestris . Ponaiii^ oppfdum regisS^miir/ , olim in Malabaria celebre • Pota» animal parvtim • Pra^ praeposltlo subinde amplf* ficat significatum s alias infert significationem contrariam. Prabela , b. iliustris , generosus^^ strenuus • Prabendham > historia. Prabarha ) excellentia • Prabodha, expergiscentia a sonob^ no , evfgilatia • Prabodhanam, iinctio • Prabudha ^ \u acer, vigil , atten^- tus > expergefactus • Prabudhi , vigilantia , attentio « Prabhava , majestas v nativitas % origOj fonsv Ptabhl) splendor- Prabhacara, SoK Prabhata, aurora, lux prima-K Prabhava > majestas , fastus , do^ minium • Prabheda > cotistricdo , a ignis y item. deus. Varuna •• I^ad^) prad^an, dians.. 26% Pradekshanam > drcttitus , pro« cessio. Pradaji, fem. candela ^ lucerna pen« ^siUs » Pradiptam, res splendida, iUu^i minata » Pradosza , vesperj item pec- catum • P^adjumnav Cupldodtxxs. Pradhana, lucta s pugnajrixa^ Pradhanam ) excellentia • Pradhani , h« excellens , h. es: primariis • Pracadana , declaratlQ s claritas « Pracara , multitudo » turma^ Pracarana , continuatio praxis, studii 9 &0 Pracasham , splendor • Prakirtana^ laus » cdiebratio no« miniS) &c« Pracoba > praedominatio • Prkcrama > principiuiti > initium « Praksheya, domus. Prakshalanam, iavatorium) lotio. Prag^dham> res difficilis; item copiosa • Pragrcha , ligatio , devinctio . Praharana > e^aculatio > explosio • Prahasana> risus. Prahrszta , h. stupe&ctus > com- motus. Prahvana, veneratio* Prayata> h. mundus. Prayetna^ diligentia. Prayasa > difficultasi labor • Prajogam, usus, praxis. Praj6djana> utilitas. Prajuctam, res juncta^ item in usum deducta, usurpata. Pradjenam > partus . Pradja, filiusi item populus. Pradjagara > attentio , vigilantia > cura . Pradj^ti > partus . Pradjna > h. sapiens, acer . Pradjna, intelligentia , iQtellc» ctus • Pralaya , destructio , diluvium • I^amadaj gustuss exultatio a-^ flimi. Prarna» sapientia. Pramana, regula*, determinatio quantitatis ; praeceptum . Pramada, periculum. Pramatha, occisio. Pramilana , mors . Pramsla , pi^ gritia • Pramoda , lactitia > gaudium . Pramuccha, excellentia } initium. Pramudita, h. hilaris* Pramoszanam, emissio v.g« splen-» doris, lucis > gratiae , pttl« chritudinis ex seipso* Pranaya, amor. Pranava, laus. fantyt > h. deitef^ capax» aptas« nranima, adoratio: Pranidhana ) posiiio ^ collocatio. Pranip^ta , adoratio ; Prapadani , tapes , stragula • Prapantscha jtnutatio » permuta- tio s pugna i copia j opulentia. Prapatam , praecipitium • Prapitamaha» abavus. Prasahana , jactura ^ damnum • Prasanga^ connexio> et Prasacti^ idem. Prasanam , res clara s item gau- . dium • Prasava > partus , fructus • Prasa > prasadana » voluptas> gau« dium . Prasadhana 3 otgiatus • Prasidham , res notoria , celebris^ manifesta . Prasidhi , fama , celebritas • Prasthana, progressto > pro&ctio. Prastutam , res explicata 3 ceie^ brata , laudata . Prastha ^ mensura 4* sextarios ory2ae continens, vulgo dan-' gaya . Prasravana > decursus , fluxus a- quae &c. Prasrapa> urinaa fluxusurinae* Prasii > mater • Prasiiti y partus » Prasima, flos. Pratala, extensio uniusmaniis« Pratarana> dolus, firaus. Pratana , extensio . Prataba > nitor > majestas , lux • t6i Prataraca > deceplor . Pratkita , \u deceptus > frande captus • Prati 3 praepositi0 subinde signi* ficat sinulitudinem,v. g.^^ tisharirdm imago , figora i a- lias amorem explicat > v. g« mamprati mei amore s subin« de contrarietatem indicat » uc pratiyogui , h. adversator > ad- versarius , hostis } iterum ^lias continuationem operis > vel temporls notat > v. g* iHnam^ pratiy de die in diem. Pratibandha , detentio > repeti* tio, retractio. Pratibela, vis aequalis. Pratibhayam > res terribilis i ter^ riculum • Pratibha , lux , splendor • Pratibhana , apparentia • Pratitschaya , quod refirigerati item similitudo, Pratidhvani, echo> vox reper- cussa • Praticarma> ornatus» Praticuiam > res contraria • Pratiksh^dha , contemptus, as« pernatio • Praticchyati , fama • Pratihara, porta* Pcatiyanam , succursus > juva- men • Pratimata, opinio contraria. Pratima, similitudo, simulacrum« Pratipatti, fiducia. Pratipada ^ primus dies Lunae • Pratipadana > 1^0 , : donatio « Pratir6dha , furtum> asperxiatio « Pratirodhi, fur . Pratisarastributuin^vectigal quod regi .persolyitur i item firons exercitus y prima acies • Prativerszam , de anno in an- num • ^ Prativada, responsio^responsum. Prativadi , adversatoi , <}ui coti^ tradicit ^ Prativakya , responsum • Pratishreja, asylus^ iocus con- silii i aedes senatoriae • Pratishravajconsensus, assensus* Pratishruta^ echo. Pratiszadha , resistentia^ deten- cio alicujus citra voluntatem > coactio > impedimentum • Ar^ resto . Pratiszidha, h.detentus, impe* dicus ^ Pratiszta , collocatio ^ positio s firmitas • Pratici ) occidens . Pratindriyam , res sensus supe^ rans ^ seu illa quam sensibus assequi non possumus . Res invisibilis • Pratikshana , spes . Pratjagram, res nova. Praty^ksham > miraculum j res sensus et mentis aciem fu^ giens . Pfatjaja , certitudo s fiducia % mutatio • Pratjaham > adv. continuo » Pratjarpitaffl > tt% restituta • Pratjagamana > regressus 9 redi^ ttts, ritorno. Pratjade^ha i resistentia > obstacu» lum. Pratjaharam , acc^tio, arreptio. Praty^cam , iiix/. praecipu^ , im« primis* Pratjucti, responsum s contra** dictio • Prathama , primus } item primus casusi primus dies Lunae • Prathima, crassities. Prathita , h. famosus • Pravatschana , explicatio • Pcavatschaniyam , res quae ex^ plicari debet • Pravactaviyam , res illustranda 9 ^explicanda • Pravana, h. devotus* Pravara , h. excellens , insignis • Pravartana > occupatio ; servitus « Pravakr , h. insignis \ facundus s magister • Pravaham , velocitas torrentis t aquae decurrentis • Pravalam , coralium . Pravasa, egressus, exitus* Pravasana, occisio. Pravedana , coosideratio • Prav^ga, h. insi^nis. Prav^sha, introitus* Praviszta , qui ingressus est, qui intravit . Pravina , h. habilis , dexter • Pravrta, qui se occupavit, la- boravit • \ Pravrtam ^ res £icta » perfecta . Pravrti 3 occupatio , opus , labor., Prashamanam » res tranquiila, domita, mansueta. Prashastaih) res insignis, prae- clara > laude digna • Prashamsa > laus > exaggeratio • Prashasya > h. laude dignus • Prashtrnam , res sicca. Pra^hna^ quaestio , interrogatio. Prashreya, continentia , mode- ratio • Prashrita, h. continens, mode- ratus • Pribalya, majestas, splendidus nicor • Pratschi) oriens* Pr^tschyam , res orientafis . Prad^shana, datio > donatio. Pradurbhava, manifestatio ^ ap- paritio • Pracara , murus« Pracashyam > res declaranda , manifestanda in publico • Pracrta , h. malus • Prayam, ^^ulgo aetas. 4^radjna) h. sapiens^doctus > acer. Pradjna, mulier sapiens* Pramdnyam > res sancienda > de« vivens j item verbum con- , temptus 3 et aspernationis > bestia , anitnal j ins^ ho- mo stolidus • 2tfy Prapana , po^ulata tissequl £fi- cere , consecutio, impetratio • Pr^pyam , res impetrabilis , as- sequibiiis • Prapti y assecutio > obtentio • Prardditam , res petita , postu^ lata. Prarthana , petitio , oratio , pre< ces. Pratal , vulgo jentaculum • Praudhfl, h. praeclarus > illustris • Prata, h. mortaus • Pretah, manes^ Prema , amor • Prerana, conductio , actk) dti- cendi , manuductio • Pxeritam, res ducta, adducta, conducta • Preszana, missio, actio mittendi • Preszya , missus , legatus • Priyam^ res chara, dilecta^ a- mor , gratia • Priya, matitusi item amafts^ Priya , uxor • Priyala, myrrha. Prinana, actio dandi rem gra- tam, oblectandi ,oblectario» Prita, h. contentus , jucuadus ex voluptate percepta^ Priti , amor , gustns , oblectatio • Proctam , res dicta • Putscham , cauda ^ulgo . Puman, mas, masculus • Punya , mundities ^ sanaitas *, pulchritudo *, bonitas • Punyagelam , aqua sancta , aqua benedicta . Ll 266 Panyav^n, h«sanctiis. Punyavati, m.sancta« Punydham, sanctificatio ^ puri- ficado templi per sacrificium ignis , bonta dictum > Pundarica ^ nymphaea v it^m tigris * Pundarkakshaj Vlshnuy qui^nym- phaeae similes oculos habet • Puntscha» oryza q^uae nascitur , et adolescit per irrigationem • Pux 5 puxa , urbs > oppidum •> domus^ Purassara , an tecede ns • Pura 3 historia vetus s item an^ tiquitus . Piirada , q^uaedam stella « Puranam^ res antiqu^s histona vetus . Purapara , historia vetus et novaw Puravrtam ^ historia regum ve- terum • Puri) palatium^) urbs.* Purica, supercilium. Purisza, excrementum ^stercus.^ Puroga 3 purogama , qui ante- cedit ) praecedit • Piirusza 9 deus Brahma s. iteiB. persona s item vir •. Poruszi ) mulier » Puruszara> turba virorum^ » Puruszantara , tempus vitae hu- manaes numus > qui regi sol*^ vitur^ dum moritur paterfa- miiias « Puruszottama^ Vhhnu deus^ qua« si virorum optiQfius % Putraca> filiolu»^ Pntra» filius. Putri) filia • i?utrasantana) descendentia ^suc* ctssio in familia. Putr^pautrah ) filil et nepotes^ descendentes ^ Putratva, filiatio. Putrartha y divitiae ^ aes filiorum.. Pustam^ res scripta j resuncta^ res picta j item calx , calcina^ Pustaca> Wh^t ^^grantha^ ideip*.^ Pusztam , res plena., satietate re^ pleta . Puszitam> idem quod supra • Puszta, satur \ dives > expletus .. Puszti> opes^) copia ^ abundantia^ Puszcala > copia oryzae^ auri„ hordei, &c^ Puszcala > h. venerandus , valde: laudabitis. Puszcara:) nymphaea ^ item aer . Puszpam^ fios ^ item menstrua mulieris ^ Puszpaca, florilegus> ftorumcOUf^ cion^tor .. Puszpavaei > m.. menstruo tabo^ rans. Puszpavanam ^ viridarium flo» reum» hortus ftoribus con* sitits . Puszya ) steiia' > quae dicitur Piiyam>^ Ptiga 5 arbor arrtca - Piiyam^stella (]^uaedam in cancrow Piidja» cultus > venecatia^ sa^ ccificium «. ?iid]ita, h. ciiltu dignus^ cultu et veaeratione affectus. PuQcava y vulg9 hortus^ nemus « Puni/felis. PuTam , expletto s impletio s fe- stum delubri ethnici *, stella corLeonis^ centipeda. Phraca , impietor > expletor • Purana , impletio • Piiratam > stella in pede Saglh tarii . Phrica, genus tubae% buccina^ Piiritam ) res expleta^ impleta» plena . Puradvara> porta civitatis^ Piirnam , res plena . Purnat^, repletio, satietas^ Piirnatschandra ) Lunaplena. Piirnamasi, idem . Purnapatram, vas plenum. Piirti ) satietas > repledo . Piirvam , res antiqua s item prin** cipium . Piirvaca, qui praecedit, ante- cessor . Piirvadja > frater major natu . Piirvacah^majores > antecessores. Piirvapara > principium et fiais . Piitam^ res munda» nitida. Piitighendhi > tnalus odor > me- phitis ^ ni^ R. Ratschana , fictio j harmonia \ actio nova producendi^ '267 Ratshitam) reS^ concinnata} fa- ctas ficta. Radana> dens. Ractam > res rubra ; sanguis . Ractapa > sanguisuga . Rahasicathana > locutio secreta , colloquium secretum. Rakshana , guberntum ^ provi- dentia^ conservatio^ Rakshaca , gubernator , servaton Rakshasa > filii deae Nirundi^ deorum hostes . Reksha, gubernatio>conservatio* Rekshi, inspector> dirrector. Rekshyam , res servanda , pro- tegenda^ liberanda. Rehassa> Jocus secretus.. Rahitam^ res quae dicitur^ nar« ratur • Rehasicathana , locutio ^ narra^ tio secrcta . Rehasyam, res arcanaj myste- rium^ arcanum^ sacramentum« Radjassa, pulvis. Radjata > argentnm s G[\m mar^ garitis fefertum . Radjani , nox • Ramanam , voluptas 9 oblectatios laetitia . Ramand idem • Ramana, Cupidodeus. Ramaniyam d res concupiscibilis. Ram^ , uxor dei Vishnu • Ramyam > res voluptati ^ iibidini idonea, et opportuna. Ranga > theatrum ; circus i am- bitus^ Randhra, foramen in terra^ LI 2 2^ Ranna» pngnA, conflictas.. Rantschaca , pulvisculus • Radjana, unio» constrictia. Rasana> lingua . Rasanam ^ .gustatio , delibatio • Rasa^ gustus'9 affectus cordiset voluntatiss item sapor ^ item argentum vivum. Rasadjna^ lingua . Rasalam , salsamentum «. Rata) inclinatus» Rati, ratamy copula maritalis . Retna , genuna ) lapis pretiosus ^ item res optima in suo ge- flere • Retnagarbha ^ terra . Retnacara , mare • Retnat^a, coralium. Retha, essedum) cisium- Rava ) vox » somi^ i ravanoi^ idem • Ravana ) asinu^^ camelus- Ravi) SoL Ravigrava > crystallum .. Reshmi , radiu^ Solis. Raca, lima.. Raca.) Luna plena.. Rakshasa ^ larvae nocturnae * Raga, amor venereus ^ deside- rium i color ruber • R^cchava , Rdma } nempe ex Ragghu regis stirpe natus • Rama , deus Rama » Rameshvaram , templum celebre dei Rdmac in littore cora- mandcl . Ramam ^ res fbrmosa • R^dja> rex, vide- supra sect. di statu rcgio • Radjahamsa ^ quaedam avis.ma- gna. Ragi, multitudo} itemrixa« Radjiia , serpens quidam vene- no carens .. Radjitam :> res aucta s item nitida. Radjiva> nymphaea. Rasa , strepjtus , tumuitus •. Rama > femina. jocosa , lusuLad- dicta. Rasambha, asinus*. Ratri , nox • Ratritschara , noctu errans *> laih va nocturna •. Ratridja.) stella, astrum nocte lucens. ^ Ratrindivam ^ nocte et die • Ravana , rex. celebris insuiae Ccy:la^ • Rashi , signum zodiaci. Rasztram , regnum centim -op- pidorum i undfi Mahdrass^ tram^ terra , regnum Mard^ JZ/^/^^m^florentissima Indiae portio • Retschana ^ ineKistentia \ distln!* CtJO • Eetschitam > res distlncta >. item defficiens • Reccha, radius, virga, linea* Repa, h^ vilis, abjectus • Retassa, semen humanum. Retascchalana^ pollutio, fluxus seminis • Reva, amnis cclebris.. R^szitam > latracus vulpis • Riktacam , res defficiens s di« stincta • Rikti , privatio s deficientia ; di- stinctio • Ripu , hostis • Riszta, protectio* Ridha, irrisiO) contemptus. Riti y faex auri , Scc. *, item in^ doles ) // naturale • Rotschi y splendor , nitor • Rotschacam , res grata , gustum > et voluptatem a£Perens . Rotschana , radiatio , vibratio lucis s voluptatis perceptio s apparentiaj manifestatio spien- doris. Rotschitam , res splendens > la« cida 9 ciara . Rodana , lachrymae \ item plan^' ctus 3 fietus . Rodham , repressio j detentio • Arresto • Rocam > foramen . Roga, rogam > morbus. Rogui, h» morbo affectus* Rohini , stella > ex qua natus Rdma • Rohitam , color ruber , res ru- bra i commotio in iram , 11-« bidinem , ex qua oritu^: facies rubicunda • Roma, piii corporis^ Rovnadvara > pori eorporis • Ra- macupa , idem • R6mahrszam> Rdmantscha, ar« cectio crinium ex horrore. Ropa, sagitta • Roszam ^ ira , rabies > Rhzanam^ idem • R6szana> h« iracundus} in irara concitatus • Rutschacam> res sapida> gulae irritamentum • Rutschi > ivitor > splendor } amor; gustusi desiderium* Rutschitam > res gustui apea > res gustum irritans • Rutschiram > res desiderabilis # Rutsehyam > idem » Rutschiszyam > res gulam irri« tans > gusti idonea • Ruditam > pk)ratus> planctus » Rudham> res detenta> reteQta> correpta > arrepta - Rudra>detts Shiva-y ita dictus> quodrerumdestructione> cui praeest > homines in fletum et lachrymas cogat. Rudravina> species citharae. Rudrani > dea Pdruati >.uxor Ru- drae • Rudraksha > corona precatoria > dco Rudrae sacra> quam Ja^ gui ex coUo gerunt > aut re« citant • Rudhira > sanguis • Rttdricah > sex Erahmanes^ quc ut praecipui sacrificuli » con*- ficiunt sacrificium jdga • Rudhiramandhali ^ coluber y qui morsu suo sanguinem elicit per vomitum > nares > poros > et aivum» «7« Euoi^i^ saliaa > fossa salinarla • Ruru y species cervi . Rurubahu » vespertHio « Rusza^ ira« Rusrita, h. ira commotus • Rudhara ^res nota i res obtenta • Rupam > color ^ figura } natufa- iis indoies ; forma i venustas s Rupavan 9 k fbrmosus • N.B* In omnibus bis vocabu- lis litera p» leniter est pro« xiuncianda« Riipi , h. pulcher , eximiae for* mae • Riipya, argentum i item species ntimi , qui valet quii»que JU" lios romanos . Rupata 3 formalitas, forma sin- gularis s item dioecesis Epi- • scapi « Ruksham, odium } ira acerbaj res terribilis \ res aspera et dura. Rumi , turca • Rumimaharadja ^knperator Tur- carum • fVV. s. Praepositiones w > sa\ rv\io sam ) sjgnificant unionem , seu simul^ et nominibus semper prae- ponuntur^niHnquam autem post- poni possunt > ut fit in frati . Sabha, congregatio , senatuss item locus in qao graves vi' ri congregantur. Sabhya> vir gravis > senum coe« tu dignus • Satschiva, sociusj vir a consi* liis \ primns regni administer « Sadana » debiiitas , imbecillitas « Sada > semper • Sadatschara , consuetudo , mos i item urbanitas. Sadadanam ^ elemosyna quoti^ diana^ Sad^sha, res vicina » proplnqua^ Sadya ^ cibus quotidianus • Sadrsham :> res aequalis • Sacalam , totum , res universae .. Sakti> compagO) unio^nexus^ Sakhi 3 amicus • iSakhya, atnicitia. ^ Sagarbhya, fratef. Sagarbhya , soror • Sagotra^ h. ejusdem prosapiae^ Sagdhi 3 comestio communis plu« rium in una mensa • Convi- vium* Sahadja , frater« Sahadj.\) soror« Sahadeva^ frater minor interfi- lios Pandhu . Saha , qui tolerat , qui patitur • Sahanam;) passio, tolerantia mali« Sahana , h. patiens • Sahasra, miile. Sahitam, res conjuncta i r^s quae passa est • Sahodara ^ frater • Sahyam, res tolerabilis » res qiiae animo aequo stitferri potest • Salcaram , donum ^ strenae ^ xe- nium. Salma ^ domus » Salapa^ dialogus . SaKIam > aqua • Sadjena» h. probus ^ praestans > sapkns • Samatn > res aequalis s item ter- ritorium in quodconveniunt Patteri Brahmanes > mercatu« rae dediti • Vide Pattatiriy et Patter. Sama, h. aequalis» Samadhicam 3 ^i^. et reh'quuni> et reliqua j. quod superest^ quod plus tsi. Samaya ^ luramentum *, item ten^ pus opportunum *> item tem« puss item tempus congruum • Samanasa, angelus. Samantam > ^^^ ubique > in omni parte . Samanti) oflu:ialis> qui privile* gio utitur laborandi in singu- lis et omnibus tercitorii pac- tibus • Samaksham> adfir. in praesentia plurium s iti omnium oculis j. samaksham parddjita puruszay in omnium oculi& victus vir^. in multofum praesentia vip ctus. Samakshana> cur»> attentio ac- curata de aliqua re • Circum* spectio .. 271 Samara> coiiflictus> pugna. Samary^dam > k% solita> con- sueta 5 usfu ipso firmata . Samafpana> perfecuo > dum quis rem ad perfectionis culmen perdttcit s item extraditio > tra» ditio > la c^nscgna s item 0« blatio > donum « Samartha> h» acer> \u desaer^ rimus« Samastam> totum > res univer- sa *> samasta logapdla > totius mundi gubernator> Deus» Sammatam> consensus > assen- sus> bona opinio^ approb»» tio s licentia .■ Samadam > r es luxurians > in ve^ nereni concita. Samasana , abbceviatio > con> pendiatio .r Samadhana > pas: > tranquillitas » Samadhi > maturitas > perfectio judicii seu intellectus > iten» contemplatio • Samaharam> accumulatio > coft- geries > auctio • Samanam > donum^nmnusires honorem atferens y^ iten» res^ aequalis » Samapana > ab5olutio> complc^ mentum rei > perfectio > finis ^ item praestatio rei desidierar-^ tae > exhibitio • Samaptam> res fidita> perfecta>, ^ absoluta . Samapti > finis > absolatio y^ pei^ »7* fectio opertS) scripturae , li- bri, &c.(^) Samaroba, impositio^ v. g. cri- minis ) actionis falsae • Samasa, compendium ^ synopsis. Samasadyam , res obtiaenda • Samashreyam, perfugiumsasylus. Sametam^ res juncta> conjun- cta; adjuncta. Sameta, h. adjunctus , junctus • Samiti) iocus> in quo multi con- veniunts concioj conciliums item conflictus , pugna • Samithuna ^ copula maritalis^ Samipam , locus , situs conti- guus, proximus. Samipastam > res contigua > vi« cina, propinqua^ Samipasta ^ h« vicinus > propin^ quus • SamrdUi) opulentia, opesj nitor* Samrdha > h. dives , locupies • Samutschitaoa , res digna ^ Samutschita, \ dignus# Samutschraja , altitudo • Samudatam > xts accepta > re- cepta M Samudaya> communitas, <:oe- tus } item Brahman procu- rator templi . Samttdhata ^ fa. impatiens s a pas- sionibus et animi a£fectibus abreptus • Samudra, mare« Samuccham > res praesens , ocu« lis exposita. Samunati , altitudo • Samunadham > praesumptio > au« dacia • Samuuadha > h. praesumptioni deditus y aud^x , de se prae- sumens • Samuham) congregatio, concio« Samiihana ^ actio congregandi multos • Sambhendha) coon^xio ^ ami-- citia • Sambbendhi > connexus ^ de« vinctus . Sambadha y fletus y planctus > tri^ stitia, luctus. Sambhava> nativitas^ genesis> origo . Sambhava » suspicio s Sambhavana, suspicio^ coasi- deratio .. Sambhasza, sambhaszana, col- loquium , conferentia. Sambharam 3 reculae ^quas quis secumportat;. (^) Indici codices , etiam in d/#x seu palmarum foliis exarati^dum integri sunt» dictione sam&pti clauduntur^ eaque indicat codicem esse absolutum • Jam vero inter Indicos codices, manu exaratos > aliquos reperiri , qui antiquitate gaudeant 5 praesertim si in blis arte et jn<- dustria attemperatis scripti sunt^ Deo favente contra TV^i^^W/if^xv alibi ostendam • Vide pag. 74, in opere inscripto : La Dlphmatica ossia F/ir* te di eonoscere PEta ^ ed Auteuticiti de" Codici Latini e Italiani . Na« poli 1780« Sambh^dam > ' mixtura # Sambhdgatn^copulajacms tvrpis. Sambhranoa > turbatio , commo* i *tto «X metu • Sambhrinta > h. ex metu per* turbatus » commotus • Sand^sha , decretum > sanctio • Sanddham> dubium, suspicio. Sandhsk > definiuo > determina- tio ) assensus • Sandhavan, h. consentiens. Sanhdi) paxi item unio. Sandhja , vesper^ item oratio vespertina firahmanum i san- dhjdmani hora vespertina sole occiduos initium noctis. Sancalpa, intentiO) intentum, determinatio voluntadss san^ calpavicalpa y deterroinatio et indeterminatio voluntatis • Sancaram , permutatio s item ^res adjuncta • Sampetaca > bursa > marsupium > arcula • Sampana > b* dives • Sampatti > divitiae • Samp2ica> mollities> 4enitas>^e- neritudo • Samprati > adv. nuiic > mod^ • Sampradharana > deliberatio • Samprashna > minae > reprehen« sio, amica eocpostttlatio • *73 Sampr^hana > dispntatio , con^ tehtio > lis • Sankccam> coitas^ Sanketi > praeses copnlae> nem^ pe deus Cdma • Sankirnam >*miscellanea ex variis rebus s ftem res consensu firmata^ Sankirtana > laudatio > confessio 2 Sanksh^pa > synopsis > compen-* dium. Sancrania> transitus ex loco in locum . Sancrinti > transitus unias mea« sis in alterum • Sanccham > pugna > cotffttctos • Sankhyam > numerus • (^) Sanccjha vel Sankkjdy conside- ratio > deliberatto i |>hiloso* phiae -species Sancchyd dicta • Sancchyava > h# prudens > atten^ tus> circumspectus^ Sankhja^ 'wn > idera • Sanga , nnio i congregatio; coi« tusi Satsangay uniocumvi- ris optimis > societas bona • 4tem conntxio^ Sangama> occuTSUs interse dua* rum hominum>animalinm Scc. Sangamana > simultanea profe^ •ctioi concursusi passus ae« ^uales > grenus simultanei • X*) Hioc illud distichon Mama pipasja saaihjatscha bhiratscha Mama hrdajasja santata durggati. Meorum peccatorum numenis et pondas> Xest) meae Geosoicjytiae perpetuus Infernus Mm ?74 Sangara y certitbdo ^ item pu« gna, rixa . Sanguitas musica • Sangreham, compendium s item depositum • Sangrehi) h. qui accipit, recl- pit . Deposjtarlus . Samhdram y destructio i rapina i internccio •. Sanhari) destructio, devastatio universahs c Sankhata y mors. violenta . Samjodjana > unio , adjunctioj/ coniunctioj, item- nexus. Samjuga, pugna , rixa, lucta . Samjutam > rei adjuncta^ an-^ nexa • Sammadam , luxuria ^ Sammatam ).consensus ) assensus, approbatio ^ annutus. . Sama^ ti ^ idem .. Samcirshax dubiumi suspicio.^ Samanam > honor \ item vulgo xenium, munuS) donumba-' . norificum • Samanana yhonoratro-i decoris^,, obsequii exhibitio } donatio • Samilana » mixtioi mixtura. Samrsztam,, resmunda> nitida. Sammrszti y nitor y^ mundities • Sanadha^ h.. expedituS), prom-- tus, praeparatus» Sanadhavjam , res praeparanda^ expedienda • Sanahana, praeparatio> appar^« tus . Sanaham r idem « Sani ) aer • Sanibha ^ b aequatis • Sanibham , aequalitas • Sanidhana > proximitas t item ob|ectum:sens4iUfE«^ Sanidhi^ idem •. Sanicrsztam x te% vicina » p^ro^ xima • Saniveszam ^ forma ^ figura ispe^ cies •.. Sanivisztam ,. scientia • Sanivartana , reditus y regressus» Sanivrta , h. q^ai redivit ^ vei redit ., Sampaca; ^ maturitas , moUities y maturata. concQctio • Samsaraaa > series » continuatia viventium i iteoL via regiaj^ Yia trita .. Santsargga, conjunctra» adjun- ctio y annexio, copuia • Samsal y vulgo samsatta y con^ sessusj iocus consihl*. Samsara , pertractatia rei , vel negotii alicujus cum altero •. Samsidhi) es.sentia> substantia •. Samscara, perfectio, concinni- tas rerumi sententiav judi- cium sapientum.. Sanscrtar, samscrt^y sam^scrtam:^ lingua sapientum. Mendose scribitur samscrel % lanicrit ^ nam litera^ vel / iiterae cr adr Jecta vulg,arem pranuntiatio*^ nem' ex corruptis dialectis de« sc endentem denotataST^N Stf»,^ vel samsimulx unianem, per-* fectionis vim > & coAcinniu- \«H tem indicat > v. g. jufam , rtfs Juncca ^ samjutam » res con-- juncu f ^iMii/ adjiincca ^ eo- dem modo /m vel sam^ et cum annexa completoria ii'' tera / , i^ 0/ > vel m/vi/ > j^er- fectionem c^t concinnttatem inducit : cui si addatur crta , w vel crtam, opusfactum;)J>er« fectum > absoiutum > res con* cinnata > digesta^ fiec sanscrta^ i. e. lingua perfecca , concin- na I numeris omnibusabsolu- ta. Car^,^ manus, crta^ vel crtam , opus , ilc caracrtam scriptura, opus manuum per«- fectum et absolucum • Qua^ re superfluae s^int) et.a cor- ruptis regionum dialectis dir manant additae illae supradi* xtae Jiterae ^ > vel / , In voce janscrta ^ «quae 4inic^ eo fine adjectae fuisse ^identur» ut duriorem vocabuli pronan^ :tiationem 4ttempej»uenc ^ et sonum eidem xedderent faci- liorem . Sanscrta, ^significat ^- tiam rem bene conditam:» concinnatam » xousa bcm concertada , ait p. Hanxlc* 4cn i et in.utro(|ue liocisea* »75 su dictio Istliaec afCertur afe Amarasinha cap* SagkhmO' ^argga ^ti nanartbavargga . 5anstha » xaos^ consuetudo i fic^ «nitas i mors • , Sansthita, li« mortuusi h. col* locatus • Santatam , res , aeterna 3 perpe« tua i icem adv. semper • Santati , farailiai successio in fa- milia. (*) Santamasa , obscuritas, «cenebrae universales , caiigo • jSantapta, h. adascus i h« dplo- re oppressus* Sancana , familiai generacio i de« scendences> uc nepotes^.pro* Dcpotes ^ Sancapa, ^calor ; ardor^dolpr » Santdszam ., gaudium , hilaricas • Sancuszca, Ji« hilaris , gaiidens , ^ua sorce ^oncemus^ (**) ^ Sancu , menibrum* Samvacsara, annus^ Samvardhicam , res aucca, a* daucta • Sanvarcca^destrnctlo universalis • Sanvasa, cohabitatio i i»em ha^ bitatiocoo^an^ S domkilium} contubernium } sanvdsi^ con- tuberaaiis ^ O €asti:gtnmi:f ci tma santail^ iad} ti psnrah>bhawtnti . Quae tibi oritto (natiyjtas)? Quae tua familia £ desceddentia ) pro- sapia ? • Quot tibi sant nhi? , (f^ SaHtusztz d]egathm siiiham Usztavd . Hiiaris ( exoltant^ , laeto aoim^o) Mandi Domllioili' latidivit t Ity psdhishtirauiJjaa « / . .ai « ^ / . ' .?«*:;: M ip 1 . •'^j Saav^ ) tthttAHi y dolbr • Sanvega , celeritas eundi ex me- tu , festinatio • Sanvesbara ) somnus • Sanvidha, mandatum^ decrettim* Sanvi^, et^ vuigo sanvitta , in- tellectus^ item certituda. San viszta » dor miens ^ Sansheya, dubium ^ sawtsheya' na^ idem • Samshreya» asylus^ perfugifjo- Gus:*refugium ipsum . Samshrava 3 consensus s Ucentia ; annutus V approbatio • Samshrutam ^ res permissa^j coa- sensufirmata^ approbata • Sanshlesza*». an^lexus, unio* Sanshlisztam 3 les adjuticta'; res itaoGcIlisa) ut seinvicem tati* gat • Sanshiifzta grantk^y liber clausus. Sanabhi , h. efusdem familnej item venustas* Sanatanam « res aeterna^» Sanatana'3 D6US aeterhur, Sani ) veneratio ^ obsequium i kem invitatia eorum y quf dtgni sunr. Sanisztam , res dimissa » reficta • Sany^i' reiigiosus , monachtis > qui omnia reliquit', omiiibus se abdicavit • Sanyasam- > relictio ^/ abdicatio^ omnium bonorunr* ' ' Santschara,. santscharana. > am- Santscharfca) nnncuis > &millu^ explorator, circulator : Santschitam , res adjuncta« Sandjea^, victor, victoriosus« Sandjtttam y quod simul natun^ est; quod ortum est eadem hora et momentoin quo a- liud^ i res coaeva > contem- porattea . Sadjivfi anfidbttrai'. Sadjna^, attentio > praesentia sui ;. item intellectus i irem nomen«. Sapatiia > inimicus* Sapatnica > b; matrimOnio jan« ctus> maritus.^ Silpta ) septem- • Sepiami*, septtmits dles Lunae;> • casus septimus in nominibus .. Sapterszi > vef saptariszi) septem.^ steMae-^ -* Sapti , equus - * ^ Saraea') q^urincedita hy y mo- ' vetur . • - ' Sarada ,iL afi^bins , fr. idbneus .. Sarana; profectio-, peregriilalio,, ambulatio. * ' Saranr, via, semita^. Sarasim', cum gustuv sapidc*- Sarasviti*, dea eloqOentiafe • Saraskuhaifi , 'iiymphaea># Sarfl, 5^ul§0h xnW/^* r ammV. Sarilpati, mare , quasi rex , vqI . cif (Hito > c(rc4»Utio> / . /spcx^i .. pro&ctia. Sargg9>indoles^ «atiuae^ natti* y f a i certitudo y educatia • Sarggaca > factor , acator , edu* ^ator . Sarpa, serpens. Sarpana , serpendi actio, repta* tus i itetn profectio , progres- sio • Dictio , qua lingua lati- na caret) ut pluribus aliiis,qui« bus lingua samscrta abundat. Sarpi , oleum • Sar^a omnis, sarvam omne^ a« nrversum • Sarvadjna) omniscrus. Sarvadjnana> omniscientia* Sarvamsaha , terra • Sarvada , omnibus ec singulis vicibus . Sarvatra^ ubique) in omniloco • Sarvavyapi , immensus • Dicf* tur de Deo ^ Sarvavjapti , rmmensitasr Sarvanga > rotum corpus • "Sarvangatscbalana , tremor to- tius corporis • Safveshvara , domfnos nnfversfs aarvbha, idem. Sasyam > ihrctus ^ semenf v oryza quae serftur. Sasyacam> coco, nxx% ccco . Sataeam, a^. semper, perpetu^. Sati , mulier honesra > et prbba • Sal , vulgo satta > h. probus > vir- tutis amans ^ hinc oritur Mi- puruszay vlt probusjt. salgUf^ na I bona qualitas j. salianga y iKnio , amicitia cum bonis Sau saocta societas «^ »77 Satta > ezistentia , substaoti» . Satyaiveritasi item jusjurandum . ^tyavatschassa > hi veraxv ve- ridicus . Satyavadi > qui verttateai loqui^ tur> veridicus. Satram > datio cibi quotidianai donum quotidtaaum > dum nempe reges veltempia quo» tidianum Brahmanibus prae^ stant cibum.Item asttts>do- lus> versutia > item sacrificium yaga. Satri > qui peregit sacrificram yagai sacrificulus • . Satva> essej certitudoi valori vita; animali cumulusbono* rum i ens . Satvara > res fcvi»^ item adv. vc? lociter » Savita > sol . Savya > latus sinistritm . Sacalya > totalftas ; universitaar . Sadaf > debflicas ) imbeciHitas . Sidaram> adv. crnn veneratio- ffe > cum respectii ad digni- tarem persona?e. Sadara^hu qui respectu > ^ene- ratione gaudet *> item h. ur« banus , afi(abilis . Sadrshya > slmiirtudo s figunr> forma • S^dhaca> qui efficit > perficit « Sadhan a , materfa •> eflectio i pe- cuiiia > medium *> instrumea^ tuia>i occisio > epistola viri gravis . tj9 Sadharanara » res eofnmttnlsi uhiversa • Sadbham > res domita 9 subju* gata> victa, obtenta. Sadhita > h. domituSf subjugatus* Sadhinam > res quae est in no- . stra potestate i res ^onformis nostro beneplacito • Siidhu % adv^ praeclare • Sadhyam » les efficienda s res possibilis i assequibilis i res obtentu non impossibiljs « Hinc asddhyam ^ res.impos- sibiliSj Aon assequibiiis • SddhvU mulier nobiiis , venu- sta , praeclara s Sddhu , h. no< biHs» insigniS) sapiens • Sayaca > sagitta • Sajailta > sajantana ^ vesperti- nufn tempus« Sama > affabilitas , lenitas » co* mitas. (*) Sajudjiam , unio > conjunctio s item unio cum Deo , gradus beatitudinis « Samarthya > capacitas , dexteri- t3LS , potentia > habiiitas , ala« critas • Salokyam , visio de facie in fa« ciem « Silmanyam» re$ communis^res trita « Saimipyam> aproximatio > quasi . contactus • Esse vicinum » proximum alicui i item unio cum DeO) aiter gradus1>ea< titudinis ^ dum nempe Deo quasi compagtnamur • Silmudra, mare. Samudraca, sal maris. Sintva> verbum amoris ; aflEibi* lita$> obsequium , annutus^ . blanditiae « Sandrsztica , fructus qui statim cernitur } fructus primus vi* sibiiis • Sandram 3 res pinguis> crassa^ oleosa « Samya , simiiitudo » forma si- milis « Samvatsaram » tt% anni , ad an« num spectans « Sapahlyam > res fructifera» utilis« Sara , saram , medulla s substan* .tias justitias vis> virtus > res pretiosa « Sarameya > canis \ ita dictus ab acri odoratu^ Saranga> avis quaedam duplici rostro > item cervus « Sarasa, nymphaea. Sarasyam > res appetitui > gustui 'idonea : res ^peticum exci« xans« . (^) Hinc Simwida > Jex leoitatis inter fndos celebris^ de non oe- cideado; quae prohibet non solam occislonem. homimsj sed etiam ne^ cem animalium ; et praecipit lenitatem erga omnes^ sensnuni et animi pSssionum coercitioaem > soi victoriam • Haec est indicae Pbilosophiae summa> hicapex. . . t. . . Sarupy^ftV,^ participatio foi'mae ^ alcer gradus beatitudinis ia ^ Theologia Brahmanica > cum • nempe homo beatus particeps ' fit formafe divinae» Sartha , grex animalium • Sahasam. passh , toleracio ma*^ li > morbi , vexationis &c. $ahasra> dux> qui mille militi*^ bus imperac • Sikshai 3 adv^ evidenter,, pro* pric , integr^ •. Sakshi> testiS) compositum ab akfhi ocu)us> et sa^ simul,, quasi oculatus testis • Sasztangam .. prostratio in ter- ram: aiioratio cum prostratio^ ne : item reverentia cum in* cUnacione corporis • Sautschica» sartor^ Saudha, argentumi palatium. Saucaryam , re& faciUs « Saukhya , voluptas r quies dut- cis : animus sua sone con- • tentu^c Saumyam , res^ venust^ . Saumya, h. venustuS) pulcher* Saunya , libramentum a, H livel^ la , item perpendiculum • Saundarya^^formositaS) venustast. Saurabhyam > odor suavis • Sauhrdam^ amicitia^ confidentia^ Sauszaryam ^ res vana .. Seindhava x sal catharticum ^sal armusiacum ^ sal dormus & Seinica 3 miles • Seinyam > exercitus * 179 Selnyaprsztam ^cosa: di riserva Supplementum . Sctschana , irrigatio per aquam » S^na > exercitus • S^ni, sinani, dux ) imperator militum , item dux militiae caelestis , nempe Subramanja seu Scanda » Scnangam , pedites > equites 9 currus , et elephantes • Sevaca ^ servus • S^vani ) sevanam > servitus > ob« sequium .. Senapati, dux militiae • Seva , servitus ^ cuhus ,. obse^ quium «. Sevita » h. cukus > h. cui exhi« betur servitus x obsequium • Sidham 3^ res facta y res obtenta » Sidhantam % intentum ^ obstina* tio, contumacia.. Devaviru*^ dhasidhanti , incredukis » qui Deo resistit ^ atheus^ Deo renitens . Sidhi ) obtentio % aquisitio, con- secucio a Sidhma > gestamen > vestis > pan« nus sive albus, sive niger te- gendo corpori idooeus. Sicati > arenag^ SicAtamayam ^^tt arenosa ^ Sikthaca, cera* Sitam , res alba % Siiham > thus . Sindiiram,, pulvis chymicos •. Sindhui amnis vulgo Indus \ item mare • 2SX> ^ndhusth^n > India A Httniae Sindhu sic dicca y qiii eam zh < Ittic , et dividk • Corrnpta sunt ) et ex Persica et Ara« bica lingua dim^aaoda Hin^ dmfdn , Hend^stdn , Indostan^ et similia , quibus plerique Anglici scriptores inculte u* tuntur . (*) Sinha^ leo^ Sinhanada » vox, rugitus leonis > item clamor beiiicus > cias- sicum • Sinh^ana, thronus , sedes auro renidens « Sinhic^k » mulier quaedam , quae stmiiim Hanumdn^ mare trao- siiientem > deglutire vokit • Siri 9 ¥ena , arteiia « Slda» h. tristis» doleas^ Simaotini > mulier » item qttae* dam heroiaa • Ski^ 9 terra » termintts > limes • Siti > uxor Aii^^^ > item terra » item sulcus aracri > item prae- dium rusticum > fmaiferum • Sisam, plumbum. Sisacam^ idem« Sirti 9 salttts > saltatio prae gan« dio , exuUatio • Srka ) srszta , creator • Srnica> humor , saliva oris . Srti, via^ item ambuiatio } pro« fectio • Srszti ) res creata > item res certa • Somji, Lunus seo Luoa* S6ma y somam > oectar • S^mapana, potus sttcci herba- rum in saaificio sQmaydga. Somalam > res oleo attemperata • Sddara^.frater • Sir ) esc praepositio laudis , v.g» Uckaritram ^ %t%ti y vhzysut^ icharitram iosigoa > laude di« gna gesta , vita , operatio • Sttdershana.| vuitur > aquila > ec quidquid alittd» quod aciito visu gaudet* Sud^a> dos mulieris^ Sudukham > magna tristitta « Sudhram, ad^. valde Iongd« Sudha,ambrosia> item satietas. Siidhi,h. acris intellectus> sa« pienS) prudens^ Sucaram, resBiciUs^ Sucxta ^ virtus^ opus bonum^ Sucrti, h* beatus, fortunatus^ Succha , voluptas , gaudium ^ quies • Succh6deyam , pccasio ad gaa« dia, &c. Sugandha, odor bonus^ Sttgaodhi , qiii bene olet « Suhrl, amictts^ Suhrdeya, cor boanm^animas bpntts^ SuUbham > res obteota faciife ^ Sum^ru,mons gloriae,io quo dii« Sumuccham, tts veousta, pttl« chra^ O SM»^ loctts , regio , digmus ; tthinka loci si^iiiateedeas $ Sinihutihii$ iocus , regio ad fluvittm SiHdhtt » Samuccbi. fem. pnlchra^ Sunrta » verbum veritatis ^ et sinceritatis • Sundara, h. fortnae eximiae^ Sundari , m. pulchra . Sunderam, res formosa. Supantha 3 bona via» recta n^ia • Supraiica) h. corporis pulchri • Supralapa) dulcia verba, duice coiloquium^. Sura^ unus ex: diis. Sui^ ) Vinum indicum ex paimis expressum> potus surac. Surapanam , potatio surae . Surupam » imago puichra> irem res pulchra. Sustara , «torea , ^ragula , ta- pes, iectus« Suta , «fUius • Suvarna , aurum , color puicher. Suvasani , anciila • Snvrta ^ h. probus • Suszi) foramen. Sttszamam , res exceliens, desi- derabiiis . Susziram , res foramine instwcta, perterebrata • Skschaca , explorator > lu cu- riosus ) indagator . Stitscha,acus,spina, sutschi idem. Siitschagra , cuspis acus, spiiiae . Siida ) coquus oryzae « Shkshma, tenuitas*. Siinu, fiiius . Siira , siirya , Sol • Siita 3 auriga , item faber car- pentarittc . 281. Siiti , partus « Sutica, quae partc« Siitra , filum i gelasutra y arti- ficium> coUiquiae aquae sa- lientis • Scandha, humerus i item pes arbo^ris • Scalena > casiis > lapsus . Scalita > h. calvus , glaber • Syandana,miies equestFis,«eqties« Smitam, risus, subrisio. Smarena , memoria . Smarta,'h^ bene memor stenfr> cis memoriae vir^ Snataca , Brahman domus ca« ram gerens . Smrti , theoiogia moralis , prae« cepta morum. Vide Manu^ smrti . Snana > iavatorium , lustratio » purificatio • Snata > h. lotus . Snigdha > h. dilectuss item pin^ guis • Sneha > amor^ Snusza , uxor filH^ Spatica, crystallum^ Sperszam > tactus •. Sperdha, aemuiatio. Sperdiiyam > res emulatione di« gna. Spershana> actio tangendi^ Spersztam > res clara • Sprszti > tactio , tactus . Sperhaniyam^ res desiderabilis « Sperh^ > desiderium • Sprszsam> res tacta, contacta* Nn Spahta» cucttUus serpentis; Sparam > adv. multum • Sphoda, ruptura^ fissio y riina •. Sphudana y fissio , divisio • Sphurita^ h. insig^nis* Sphulinga> scintilla.. Sransa , qul involvit:) miscet • Sramsitam xresinvoluta^mixta»^ turbata5.confusa •. Sravana), fluxus.s Sruva>, v^, Ifgneum pro sacrifi-^ cio,^ vel libamine . Srotassa >. velocitas currentis .. Stana , pectus muliebre* Stanana, tonitru ^ Stanyam ,, lac mammae • Stabdand ) res erecta ) exaltata*. Stabda,^ h. erectus> superbus>. arrogans ^ Stamba> nemus •. Stambha > apathia > debiUtas sen- suum y. inertia •. Starena^.tQdix-) pannus > linteum; ad tegendura > veiaraen > te- gumentum , lectuaria sindon.. Steinyam >. furtum « Stena> fur *, Stirnam , res tecta y velata > item extensa «. Stecam,, adj^ paucus > a> um • Stoma >, laus x turba • Stotavyam: > res. laudabilis;,, lau- danda*. (*).^ Stotra >. lausL, stuti idem •. Sttttam , res Laudata > celebrata •. Stutyam > res: laudabiUs > hw^ danda • Streinam> res muliebris> Stri> mulier^ Strilinga> genus femininum.^ Strijagaram > septum feminarum> Serraglio delle donne j item conservatorium puellarum • Stri^unsaLekshana> in quo ttter^- que sexus comparec > herma phrodita ^ Stripuszpam 3,menstrua mulieris. Stricusuma > idem • Stagana ,. concectio > velatio • Staguitam >. res tecta > operta >. velata •. Schalam > locus , situs • Sthandhila > locus in quo de^ gunt poenitentes philosophi , coenobium: .. Sthapativ faber lignarius . Sthapur >^ locus aditu dificilis>. locus. altus^. Sthaji , stans > item miles custos praesidii > muncipii > vigil, ex« cubiarum unus.. Sthahi vas,aureum >. sthdll^ oUa. Sthan > sthana ,. locus >.dignitas > habitatio> jus>. praetensio. Sthanica > praeses > inspector,. dirrector loci •. Sthaniya ), aula regis> palatium .. Sth^pati>. summus.rei. vestiariae praefectu5> item; aerarii ciistos. Sthapana >. sthapanam >. colloca* ("^) Hoc ita coflstrues : as]a dasztasja nima na stdtavfam > hujus. oebalonis nomen noa^aadaaduni^vel non est laudabile • i8j gnatus. tbm/idi. Svabh^va > natura , indoles na^ :turalis> genius > indinatio na« turalis , «ssentia • :Svatscham ^ tes lucida > res val« «de .clara y ec limpida > libertas sul > libe^ bur, generositas ,^ magnani- rum arbitrium omnia facien« tio ) positio , erectio • Sthatavyam, res quae stare vd erigi debet* Sthslvaram , res immobiiis • Sthivaradjengamjam , res mobi* lis et immbbilis.* Sthsivir, h.^jrilis^etatis, setfion Sthavira > senectus, gravior aetas. Stheirya^ firmitas • mitas • Sthesztam 3 i^cs firmissima • Sthijuca , gubernator , praefe- ctus popuii) tribunus. Sthiram, res firma. (*) Sthiradansztra , sus, item ser^ pens.. Sthir^) terra. Sthirsimsham > substantia) -me- duUa alicujus rei • Sthiti) existentia^ Sthitam , resjexistens ^ item stan^ item statio , actio standi • Sthiiiam , res ^rassa , stolida • Sthula , h. iners ^ iiebes , item crassus , pinguis • Sthiilaleksha ) h. iiberalis • Sthiilandsam , ^us y porcus « Sthiin^>^olumna « Svabhu ) per se ^xistens , ^agnatus^ co- di ex -sua voluntate , item h. Jiber^ rsuae voluntatl ob« sequens.. Svadjena , h. ejusdem familiae. .Svadherma , libertas ,^ item res legitima > unde svadhermapU'^ trdh .3 .filii liberi et iegitimi • ISvadjenena, *sua mativitas^ sua generatio > -sua pros^pia • Svadana, comestio., «cibus de« licatus i iautae -epulae > item gustus 3 item delibatio • 'Svadja> suus filias. Svacam , res ipropria • Svajabhu > qui per se existitt Dicitur hoc de deo Brahma > item ^er • Svalpam, xes exlgua, pauca* Svamma > idivitiae^ Svana > sonus > voz> -strepitus • Svanitam > Tesonatio>strepitus> vociferatio • Svapana -^ somnus « ("^) Parhzu purusziszu sthira tschitta tvam asl • Intef alios viros ( in aliis viris } firma voluntate (animo (brti) tu «s <• Sthira uirbhaja mana > firmus et intrepidus animus • N n 2 aS4 Svapna^somftuun^rtem somnus. Svapnadershenam > somnium , visio in somnio . Svapna* drszti , idem • Svapnashila, dormituriens ^som- noleQtus> b. ad dormiendum proclivis . Svatantra > b. liber^ siii domi- nus • S vara > vox ^ Svayasa , dries ^ it^em domus • Svarita , h^ beatus ^ qui^ caele- stem gioriam adeptus est. Svariipa , naturalis indoles, item dignitass regia • Svargga > caelum Ethnicorum • Svarggastrl > aympha., concu* biha. Svarna^ auruitr. Svarnacar , aurifer • Svarnamayam, res coloris ath- rei, item color aureus • Svarnadf, Ganges^ caelestis , aj^int enim Gangem e caelo< dima<- nare , et quidem ex capite dei Shi^vae . Quare Shwa deus Gangadhara.^ ue. Gangis baju^ lus nuncupatur • Svavasha , h.. Uber ^ nulli sub^ jectus . Svavasha > m. liberar > domina nulli secviens* ' Svavasana^ of&cina .. Svaser^ svasa>. socer^. Svascandfaa) libertus.^ S vascandha , liberta •> Svasti ) adv. feliciter, prosper^ bene , cum profectu • Appre« catio- est , quae fit homini sternutanti , aut prosperita^ tem aliquam assequenti • Vi«> de sy ntaxim pag. 133. Idem notat ave y salus , salve .. Svastica , palatiiim regis ^ Svastiman , h. felix*. Svastimati) m felix. Svasta , h. bene valens > h. ^ in« teger, sanus . Svastaxa, val6tudo<^> saniea». Svasriya*, filius sororis. Suadi > bonum principium>proi> sperum rerum initium. Svadi, chamaelion • Svadu 3 dulcedo , gastus> ddi^ cium .. Svadubhakshaxit*> comestio > ci- bus delicatus, exquisitus > duk ces epulae . Svadhyaja, recitatio legis Veda^^ item Veda ^ seu lex ipsa «. Svadhyi , uva • Svami > dominus > item frater mariti. Svamibhacti > devdtio > respe^ ctus , vcneratio debita regi > domino > Deo . (*), Svana> sonus> vox. Svapat^ya > opulentia > divitiae .. ("*) S%'dmidrihi > l^. regi rebeJIis > s^imidrQham rebellio ih regem ^ vel dominum % Svartha> significatlo g^traina. Svacantriya > libertas , liberum arbitrium • Svasthya, v^aletudo. Sveiram , otium , voluptas , li- ber usus suae voluntatis • Sveira, h. otiosus > liber> vo- ,luptatl*deditus, Sveirini, m. sata^c > tibera» vo« luptaria • Sveda ^ 5ttdor • Svedana^ sudoris emmotio , su* doris excitatio> item vasolei sudans • Svijam , res propcia.^ Svodara, suus venter , sttus u- terus • Svoderapiiraca , helluo , catillo gulosus y abdominis manci- pium • Svodaja , suae felicitatis > for- tuhae principium , fausta ini- tia i quasi orfus et nati^itas suae fortunae , et prosperi- tatis • Svodadja , swa domus , domqs in qua quis natus est • Svolpatj, sua genesis, suapro- sapia , nativitas , itetiY sifae nativitatis stellar Svolpadana , sua conceptio • Svop^ksha , sui negligentia ^ nul<> la sui cora. 19^ .T. Tadi , tunc » Tadit vft) t«mpus quod timc ^^ i8f vel. fuit. Talava» auctor, dux » primus administer , primus intet suos* Tamanti « mulier > quam depe** riitdeus Divendra y quam ob rem lites et contentiones in- ter divos in caelo» Tantram > artificium , dolas> pe« dica , jocus^estivus • / Tantri , jocasta , h. vafer , de-* ceptpr • Tanyam ^ res mala , reproba • Tapa, tapassa , poenitentia) me« ditatio sancta^ Tapasi » poenitens> meditans mo« nachus > vel philosophus gen- tilis. Tapodhinay idem , /^ podhanr^ m. poenitens , reli« giosa^ monialis» Taraca , njulgo mediator in em* tionibus et venditionibus y froxeneta • Tara , taram > dassis , qualitas rerum • Taram > cymba «^ Tarkam ^ contentio , disputatio 9 argumentum • Tarkash^stra 9 Logica. Tarpana . speculum, rectius dar^^ fana^ Tascara, {\it . Tatya» tjulgof cbmoedia* Tatram 3 adv. cito , velociter l Tatva ) dictio generica expUeans potentiaS). partes, et condi* tiones compositi physici vir ventis sive in corpore , sive %S6 in anima* Iteni) quod est^ item veritas. Tatvavadi y h. veridicus , item h. sectae vcujusdam philoso* phicae ^ quae veritacem do^ cere se jactat .« Tapi ) cochlear (extrahendo x>ieo et butyrro idoneum • Tavila > vulgo rana • Tadhana » ilagellum , item ca* stigatio > correctio^ percussio « Tata, pater , item ydgui gymno« sophista sectae VishAuviticae . Tala ^ discus ex aere cratere amplo « Tali ^ n;ulgo gemma maritalis^ quam nuptae ex coUo pen« dulam gestant • Nonannulo, sed hac gemma sponsus sibi sponsam despondei • Talam » discus ;ex aere > manu tactus;, xesonans^instrumeja- tum musices .. T^mara » nymphaea # Tapa, dolor^ Tara y taram ^ stella ^ Tara, buccina • Tedjassa, splendor^ Tira , cortina.^ Tripura , mons ^ quem «evertit deus Shiva. Tiruvati^ majestas^ (^) Tira, littus^ Tyaga , xepudium ^ abdicatio^ item donum • Trimiirti , Trinitas* indica • Tritva > Trinitas • Tulamj) ponduS) quod appeih dit .centum palam. Tuia , iibra > ^ignum iibrae in zodiaco • Tulyam » aequalitas • ^ Tuiya ) aequalis , e . Tumbi> vel "c/^;!^^ ) scarabeus « Tvam ) tu , item indoles > ener- gia • Dum npminibus adjun^ gitur infert significationem abstractam • Tvakr , pellis, item sensus tactusi» <£. . U XJtschitam , convenientia ^ pro« portio, reciprocatio dati et accepti, scilicet dum tantum pro tanjtoxedditur . Item poe^ ua talionis ^ letributio talis pro tali • Utschi , zenlth, i^//cAi meridies • Utschraya , aititudo • Udara, venter, uterus. Udaya > ortus , nativitas solis > lunae) astri^hinc Tschandro- daya ^ nativiias lunae , Tavo^ daya / Aativitas tua > Mitro^ daya ortus ^olis , &cc. Udajamana^nativitas > ortusso^ (^) Juszma T$rupad]u jocala jucchatscha shubha khtitscha iJhja^ thm muhur muhur • Vestrae Majestati omnes voiuptates ^ et booinonii- Jiis fama accrescat iterum > iterumque « Us. Udimana^ idem. Uduca , vulgo^sczlay dimacter e marmore • Udjana , horcus recreationis^^, nemus • Udjoga 3 intentum^y apparatus.. Udj6cta y h. promptus^, praepa- ratus • Udhara y erectio , actio aliquid attoUendi x erigendi » Exal--^ tatio «. Uda ) vulgo bracchae ^ quas ge^- runt comici, et saltatqres • UdC) 'uulgo donunus 3 proprie* tarius rei> vel. domoS) unde udetdnay vel udcjatdnof^ pos^ sessio , dominium , udeya^> svdmi y dominus omnium • Ugra 5 ardor solis , piperis &c- item asperitas y acrimonia • Ugra ) ira , acerbitas •. Ugrana» superbia, fastus, ani*^ mus inflatus , arrogantia ^ Uyara > vulgb altitudo . Ula» vulgo fornax y item follis; fabri ferrarii. Ulbhava , conceptia^ generario^ Uraa, domina, item. dea Pdrvapi.. Umada. , stultitia^ y superbia • Undica y percussio monetae y conio , est dictio vulgaris • Upadhdna y, lectus y item puU vinar . Upadesham y doctrina > ars , ar^ tiiicium •. Upad^shi, magiister dQctrinae>, item. decepcoc • 287 Upama^ cbmparatio y assimilatio> anupamd discrepantia > dissi- militudo •. Upastha,. membrunt virile. Upadrava ymoiestia) pec$ecutIo«* Upavasamy abstinentia. XJpavdsi , h. abstinens . Upavita y resticulae , seu funica« li>quos Brahmanes ab humeris gestant , sacerdotii indicium ; Upamma , principium > incoc' ptum .. Upacscharam, urbanitas i donum gratuitum *y gratiarum actio. Upasana, appircatiomenti^ coa« templatio • Upeyam^ negotiumi ftemi lu- crum ex negotiatione . Uttamam y res; optima , excel- lens y nobilis . Vttamastrt^ mulier nobilis^ et proba. Uttaram?>responsumi.item sep- tentrio .* Uttarayana y cursus solis versus Boream . Uttara,. uttarani> stella % cauda lionis «. Uttarati seu uttaravirutdti ^ stel» la. in piscibus •. Uthitam y res exaltata „ erecta . Usracala: , aurora 5 tempus ma- tutinum orientesole. Usznama calorjhinc mpaJwsznam% magpus. calor^ Usznoxfaca, aqiracalidav com- ponitur ex uszna calor , et udaca ^ aqua • 28:8 Vhmi » vulio , arMio » labor Vamsha > vamshaffl > pfosapia , avrp«t:! eremitorium •- Vanayasi y eremita , poenitens ex secta vanaprasti dicta • Vandana » vanana > adoratio^ veneratio • Panca , vulgo foramen muris > gliris , serpentis y columbae « Vancalam , Vencala , regnum vulgo Btngala nuncupatum« Vanki , species quaedam pu« gionis • Vanda> vulgo scarabeus« Vantschacam > falsitas > iilusio > vantschanddi , idem • Vantscha , illusor , deceptor . Vantschamuni , Ravana gigaSf rex insuiae Lanca . Vantschi, mantscbi , vulgo cym- ba, navicula^ Varaca , miliiim coloris atri^ Varaca , nomen prop. viri . yara,varam , donum s xeniumi sors i gratia . (*) Varamba , «;«/g^ agger , vallum ^ Vara, virguk) ruga , linea 3 ra^ dlus ) virga etiam in scriptU'- as ad expungendos errores ducta . Varipa exp u nc tio ., de- • (*) Hinc descendit Dehavara donum Dei , benedictlo ; Qurwua-' tjam ^ htxxt6xciio aut dooum Magistri ; n;ipra rMd]inapi varam brute ^ Brahman regi sortem> auspictum dicit . Deiva varam mudhita mana dhrijatim^ Dei gratiam hilari voluntate suscipe^ Vatschana , verbum , diotio • Vada > v^da > idem . Vaditam , res dicta . Vadha , occisio ; vadha mors • Vadaca , et non badaga , vulgo Septentrio i unde vadacara , n^adacare nomen propr. ur« bfs 9 id est , borealis nrbs , cerra borealis .Vadacan h. bo* realis , septentrionaiis . Vaca 3 vulgo pars ; latus i mo- dus s classis \ bona cemporalia. Vahana, vehicuium, item ad- vectio . Valam-a , melius dtkshd ^ luctus , parentalia post obitura regis. Valia) vulgo res magna, unde valiapatan , vaiiapatana ^ ao- men propr. urbis • ^ Vatsaca, h. parvus, albus^ Vatsalam , res amabiiis . V^lusam, mendacium , res meo- dax • Vaiiiy^r ^ amnis quidam « Veliiira > piscis siccus lacustris^ item malva • Valli , vimen , virga . ietio ducta virgl. Vari ) linea in scribendo > linea in libris, cuspis^ series lapi^ dum in parlete^ absolute/^ ries , ordo . Vrsza 9 vrszam , iA\xv\z^hyems , quamapluvia metiuntur j an- nus ) qy em pariter non a qua-* tuor anni temporibus ^ sed a ^olo pluviae seu hyemis tem- . pope nuncupant • Vrszti ) pluvia • Vrszacdla tem- pus pluviae , hyems^ Varuna , deus pluviae , praeses aquarum • Vardhana o incrementum ^ aug- mentum^ auctiO) increntken- tum etiam in plantis » diae- ta , norma victus^ Vargga , classis ^ v. g. anima* lium ) avium ; genus v. g. ca- s/^vargga y ({uod tibi genus9 Vardja , vardjam ^ vardjena , re- pudium y reprobatio ^ abje- ctio ) distinctio boni a ma- lo ) abdicatio « Vardjacala , tempus malum, quo Ethnici operari nefas ducunt • Tempus reprobum^infaustum* Varma , 'uulgo arteria ^ locus ta« ctu difficilis er plenus pericu« li, via difficilis et aspera^ Varna , color , classis y tribus > item vernix , la wrnice . Varnakili, rectius varnashacuni^ avis varicolor* Varnana , varnipa > descriptio ^ 2S9 delineatio, picturi* Vartaca, mercator« Vartamanam ^ novaUa, novellae^- nuncium) rumor, ks Tiova> quae actu currit , item nego« tium ) gesta praesentia • Hinc xau ^rtd % quid novi , quis rumor ) quaenam suat homi* n^im verba? Vasantarucr , pestis • Vasiszta > muni quidam , fdiilo- sophus celebris ^ Rdmae prae'» ceptot -. Vastra , vestis in genere ^ gtr^ navastra y vestis detrita^ *la- cinize y rectavastra vestis ru^ >bra 9 sJadon rubicunda . Vastrabhodjana , sustentatio per victum et vestitum , victus et vestiarium • Vastu y res 3 ParamavastUy Deus , prima res . Vastuta res vera , realis • Vastiri ^vulgo variolae ^ morbus* Vasti , ciysterium , vastigreha^ na^ receptio clysterii. Vattva^ bursa^ marsupium^ar*- cula • Vasha^ vasham^ potentias ro« buri yisi habilitass capaci- tas • Vashahinam impoten- tia &c^ h sarv^vasham , bm- nipotentia • Vatschaca» vatschacam ^stylus, elocutio in epistola , libro } forma verborum et dictionis i praeceptum s edictum 7 ver- Oo SUS9 pfosa. V^tschacamosza , error in scri- • ptura > libro , edicto , elo- cutione « Vdtschacoparddha ^ idem « Vada, vadam , dictioj locutio ; argumentum s hinc satyavddi veridicusi ^uedavddi legisla- tor i parivdda y ironia, vitu- perium i niwdda idem ; nir^ Rjddi hc taciturnus v vddi y dictators mdnavddi regis Ma^- nu praecepta mcrah'a • Vadyam ^ tympanum a sed noa miUtare« Vadaca^ equus locatitius*. Vada, vailum, agger circa ur- bemj moeniav item aggeria bello iitem ventus septentrio- nalis. Hincvddacaray terra alta) strues ex terra>lignis,. et stramine. Vata> epilepsia^ morbus comi-^ tialisi item ventus. Vadji , equus . Vajana , vajanam > lectio , gran^ thavdjana , lectio librorum •. 'Vaju, ventus j aer # Vajubhagavan , deusaeris» Vajuctam>rescontroversa> con- troversia • Vajuctamargga, lex controver- siarum. vocabulum quo Brah- manes insigniuntlegem Chri- o o stianam > quod ipsa ah'as re- Jigiones a salute aeterna ex- cludat • Vali ) Baii , celebris simius > co« mes et satelles dei Rdmac • Val 5 njulgo ensis • Vamana > nanus , pigmaeus • Vanam , caelum > aer # Vanara , simia • Vanam , sagitta ignis artificiahs ex pulvere pyrio composita) et in aerem Jacta . Vanibha, vaniya, merces^ mer* cimonium j. vdnibhan merca- torj cx hoc vocabula ine- ptissim^ deducta fuit diccio Banian y qua aliqui Europaei Brahmanes insigniunt .. Sunt autem vdnihha , seu corru* pte vdnian certa Indoriim tribus y mercaturae addicta. Vakyam > verba , dictio 3 pro- loquium .. Vara > varam » decimae s item pars bonorum agrestium > quae laboris causa redditur • agricolaei item portio redi- tuum ) quam accipit agri do- minus » Varaca > numi 5 vel obsonia , quae dantur militibus » ut fideh'terserviant. Noneststi- pendium . Vari ) litus» ripas iteai costa cbrporis i item torrens; xi- vulus. Vasa, habitatiO) domusj vdsi habitator . Vasani^ > odor \ mos vestiendi • V^sara, dies . Vjista > vastam , res valida • Vashi , obstiQatio ; pretium vi^ liusi iucrum ex contractu s qualitas rei j aequalitas • Post- ponitur aliis notnioibus qui-^ buscum construicur , y. g. uruashi qualitas terrae > qua- litas plebis. Vava>dies J-una? plensejVel novas. Vavi ) "uulgo fons y lacus • Vala > ficus indica . Veda , Jex saluci .aeternae ob- tinendae statuta . Indi nu« merant 3. leges . Y. supra.. Vedavaraca ^ theologus . Vedasikshij martyr.. Vedavadi, legislator. Vedanta, scientia legisi docu- mentum \ explicatio legis . yedartha 5 sensus , significatio legis. Vedarthadjna, jnterpr.es Jegis, expositor legis sensi&s 4 yedangaj.membra , parteslegis . Vedamuni) doctor legis anti- quus 5 inter Jndo.s xeiebris.. y^danti j Brahman s.ci.ens.legem. Vedhana > dolor , afflictio • Veli , septum s jtem fluxus et refluxus maris* Vela , xerrenum semiaationi a- ptum • %9t V^nel, vulgo aestaSf Vesti, certitudo. V^shi , v^sha , y^shy3l , vesha- stri , meretrix • Veishyapara , ganeo , scortator • V^szam, figura iforma vestiendL Vaidya , jnedicina > ars medendi* Vaidyan , medicus . Veiram , vairam , .diamas \ item ,odium , .^nimicitia • Veiri , Jnimijcus, .hostis • Veirasbudhi > vindicta • Veirava > idQlum«qaoddam , cu« jus vector est canis. Vibhu«ana , gigas , frater Ra* vanae ^ Vibhuti , cinis , quo /rontem peHiniunt geutiles • Vibhrama , perturbatio • Vitshari, ventiJabrum vui^o. Vitscharam , et vishdram , con* silium; consultatiosconside- ratio i cogitatio scura ^ Vishd' rahinafri , defectus. consilii , considerationis > curae , at^- .tentionis. Vitschitram , pictura s ornatus , incisio , opus phrygianum • Vitschita , bardus , 4iebkes • Vidja , sdentia j ars^ liabili- tas. (*) Vidyabhjasa 5 exercitium , stu- Qiy ^Niri rupina pativrtam ^dhHatKllHa sthltlaiaksha , kshama ru^ pina sadjfijta , vidja rupi^av^dav&racq djknite^ Ab externa mulieris for- ma conjugalis honestas , a dandi proctivitate homa liberaHs, a patien^ tiae forma bonus vir ,a scientiae forma theologtis dignoscitur • Haec etiam f\xm genitivo construi possunt* O o 2 »9^ diam > progressus in scientlis. Vidjadanam , donum scientiae • Vidjaparaca> doctor , vir lite- ratus • Vidu , semen • Vi^am) portio > pars ^ modus . Vidfaerma ^ excessus, confusio in aliqua re • VJdhi 3 ordo > pracceptum , fa- tum. Vidhivasham , fatum , sors^ . Vidhibelam , vis fati . Vidhivatschana , praeceptum • Vita, vulgo seminatiOj consitio. Vicalpa , debilitas , infirmitas • Vicrszta ) malitia^ superbia. Vicrama , excessus ) confusiO) immoderatiQ • Vigreha , stacua , imago vult{is> item corpus. Vikhnam , obstaculam) impe<- dimentum • Vihar , vihara , ecclesia , delti- brum. Vijaja, HBpletio, expledO) ex« plementum « Vidjea 5 victoria . Vidjnanam > scientia > vidjnafni > h* sciens • Vila 3 vutgo pretium . Vilamayam ^ pretium exiguum . Viianidhanara ) pretium eommu- ne> fnediocre. Vilasam > spacium largum > item jocus y ludus , facetiae . y illa, «i;!;^^^ arcus, rectius dhanu^ Vimaaao rhpda deorum, <^ua aerem permeant > rectius vyo- majana • Vimotschana , remissto > absoiu* tiO) destructio peccati^ &c« Vinayaca , deus Gannisha y qua- si absque domino , quiasine opera domini seu Shwae a Pdrvati conceptus fuit • Item» magnus' dominus ^ vi enim praepositio nunc negationem infert) alias amplificat. Vinasha , destructio magna , rui- na totalis , exitium » Vineyam, continentia, humilr^ tas , moderatio » Vimtanry idem, castitas» Vinita, h. continens» castus» Viniyogam 5 repartitio • Vinodam , mimests > ludus > jd^ cus, harmoAia. Vinodi > mimus> lusor y saltator<» Vipaksha, factio, opinio adversa^ Vireta , divisio , desideriam • Virata , gigas horrendus , qui in eremo conturbavit mona- chos ) seu nHinif poenitentes » Viracti , castitas ^ Viracta , h. castus • Viratay idem^ Virakeu , numus aureus , qui valet circitur XX. julios ro* manoss item pondus aequi-* Hbre drachmae • Viriya, serpens quidam poteik* tissimi veneni. Vir6dham > obstaculum > con- trarieias , inimici^ia > impedl-^ meatum «. Viruta , t/ulgo insignia familiae ^ itenr armilla manuS) qua cin- guntur Indi , dum se ad duet* lum provocant • Virudha , contrarietas , item res adversa, contraria. Viruna , vulgd convivium . Virupa, deformitas^ turpis fi- gura, indecens fbrma. Vismaya > admiratio , stupor • Vistara> vistaram , extensio , am- plificatio > sphaera sensuum 9 longanimitas.^///ir^v^, idem« Vivasha , extasis , imporentia , imbecilHtas^ deh*quium anf- mi . Paravashamy impotentia • Vivida, contentio, disputatio. Vivaham ^ matrimonium) nu« ptiae » Vivccam , prudentia , discretio • Vivcki, h. vel m. prudens. Vividha, diversitas» varietas. Vivictam ^ arcanum , locus oc« cultus • Vivictad^sha 5 soritudo , eremtis > locus secretus • Vishnacara , reguum vulgd Bi- snager nuncupatum • Visz^szam ^ novaha ^ hhvth ^ res smgularis> pecutiaris, prae- cipua. Visz^zaca, narrator^ febulatora^ item^ evangelista. Visheszat>am , praedicatum 9, diiP ferentia • Vishisztam > res distincta, de- kcta> pcaecipuai. ^9i Vishnrta) (ama» ramof» Vishrama > diiigentia adversaj^ conatns contrarius* Vishvacarma > faber maximus inter Divos • Vishvam > universum • Vishyasca, amicus h virfiduciae. Vishvamitra, rex celebris» ae^ pos Brahmat dei • Vishvarupam , transfiguratio > transformatio in omnes for- mas . Viszaja , ob/ectum • Visza y vulgo venenum • Viszagelam > humor corporis » Viszadam > admiratio > obstupe^ scentia • Vishnu , secundi^ inter deos Indicos » Virya , viryam , punctum ho- noris ^ vis > virtus s robur^ 'arrogantiaj strenuitas» Vyacti^iiidividuum} indivisibi- htas» Vyactara > res tndividua > indi* visibilis • Vyaksharam> mendum. in scri* tnra.^ Vyartham, res vam^ inutilis, binc vyarthacatha > fabula > narra^ tio vana ^ inutilis » Vyadhi, morbus.^ Vyakhra, tigris animaf » Vyakhy^na, commentarius^con»-^ mentum , expticatio j,item ac- cusatia« Vyadjam > dolus > astutia ^ «94 Vyapi>h. qui obtinel, aquirit, consequitur • Vyapti, coosecutio^ obtentio, aquisjtio » Vyhzz ^Jupiter planeta , 'vutgo • Vmmp instit.utuni) regula be« ne vivendi^ item votum.Hinc pativrt^m bonesta yivendi ra^ tio , probis mulieribus pecu^ liaris > canydvrtam^ virgtnj* tas &c^ VrdhaiTi, senectus. Vrdha^ seneX). Vrdhi ) incrementum ^ augmen- tum^ Vrksha» arbor^. Vrnd? ^ grex , turma # Vrnam^ VulgQ ulcus .. Vrttam, actio i opus 5 yotqm > item quaedam species cajr- minis^ Vrttand? ^ materia d? qua agi- turj historia^ actio > gesta^ opus* Vrshyicam, scorpio > unde vrsh^ vicamdsam ^ .mensis Noveni^ ber . Vrs2ti;> piuvia.. Vrszam, hyem; > anQus^ Vi4f pauUo supra^ >/b . Sh, Shabda^ voxj tonus,. Shabdsvara > intonatio » Shabdaparadbam , errox 40 pro* nunciationeiitem detonatio^ Shabdashhtra , scientia recte pronunciandi. Shatru vinimicus } shatrubhava, inimicitia.. Shacati , lutum , argilla ^ Shacata , vulgo carpentum .. Shacana, vutgo augurium# 3hacti p vis ^ potentia s robur i jtem d^^aShactjly mater indi- cae TrjnjtatfS) JStatura • .ShactipudJ9 » sacrificjum obscoe- n u m ) quod fit deae Shacti seu Naturae , ^matrt reruni om^ nium • .Shactiman , h. potens , robii<» stus^ .Sbactitreyam , tres conditiones , quibus affici debent Reges.: prabhushacti , dominium in mq^toss utidhashacti y animus dexter et constans^ mandra* shactiy consiUum, virtus coq^ silii . tShactisprshan(i , tactus seu con« tactus per unipnen^i antmae cum corpore, prout distip- guitur a contactu divisibili duar^m partium,. Sharcara, mjeduUa ar undinis sac- charlferae 5 saccharund ipsum • ^Shacram , rectius tschacram , ro- ta, circulus , sceptrum dei Vishnu p quo per motum , seu generationem et corruptio- liem npn Intermissam , omnij ^con^rvat. Shacravila , rotUBdiuis ^ Sbayana) lectus, item eubitus in lecto • ShaBpa y rectius Saldpa y pisca^ tio inargaritarum * Shalyam, cuspis sagittae, lan** ceae • Shalimuccham y idem • Shallada , quaedam cah'garum species . Shhpada y pes crassus et gravis ; item h. simili pede deformis • Shamana , febris intermissio > 295 Shaccham) vulgo cadaver. Shadrsbyam » res similis , item' similirudo • Shadrshyavartta , adagium y ver- ba comparadonis y prover^ bium* Sbiya , rectius tschaya y color > vernixy color ex herbis et plantis extractus ad tingen- dos pannos sive linteos,$ive gossypinos. convalescentia > melior con- Shayacar, tinctor» dictio vul* ditio morbi ; item refroena- garis est • tio y V. g. indriashamana , re- Shalaca , shalacapura , fenestra • froenatio sensuum , Shama , mollities > clementia » continentia , moderatio r Shangha > vulga cor ^ Shanccha > buccinum y insigne dei Vishnu . Shara> sagitta» Sharana > protectio > auxilium y reverentia , aliquanda spes . ShariD aequalitas Shala ) cubiculum> domus > mu' seum . Shdli > shalava , x^/ii/g^ shal > ami- culum sericeam>tegendo cor« pori idoneum» (*) Shalica> marsupium numis re« condendts 9 quod corporiac- cingicur. Shaliyam > color ruber ad scri- bendum , item vernix rubra • Sharira>corpus > shariri corpo- Shamam >fluxus et refluxus ma- ris tempore lunae novae > et plenae • Shamana > forceps auri£cis • Shama > species milii minimi . reus«^ Sharddi > sharddigunma > vo* mitus» Shastam > prashastam > res pro* spera \ prosperitas > felicicas * Shan > vtilga palmus • Shastra , shastram > ferrum aca* Shambuva) simia quaedam > dux tum > sagitta > cultellus ad in- cidendam venam> undeSAiii- stravidja > chirurgia • celebris simii > sugrlva nun- cupaci • Sh^nta > shantata > clementia > (*) Haec amicula in lingaa vnlgari Indostana vocantur ochl^ id est > sciil italico ore prolatum ; conficiuntur ex lanis capraruai T^betif et vcflttmeuot in Indiae urbe Cashimir* moliitfes, moderatior Shanti 9 h. clemens> moderatus. Shanan > blitor, palmaium cul- tor . Shapa , maiedictio » ^ Sharita) vox canentis. Shasana, providentias auxilium \ deciretum s doctrina i minae i correctio • Shasta > corrector, qui providee, et castigati hinc shdstamuni Mercurius , censor , corre* ctor, virga instructus • Shastra , shastram , sciencia • Shastri , vir litteratus, litteris excultus • Shauca , species baldachini^ pe- ripetasma quadrilaterum a* pertum • Shauriyam > vis , robur » gene-^ rositaS) strenuitas • Sh^szam^ quod superest j unde sheszdrtham , micae , reli^ quiae , reculae • Shly praepositio indicat multum . Shita , gryllus • Shicara , pinaculum • Shiksha , emendatio , correctio > castigatio i it^m concinnitas» perfectio • Shiccha, cirrus \ nodus capillo- rum; antia. Shicchamani, gemma,lapis pre- tiosus in capite , in crinibus t Shilaca, vulgo fiium ferreum> aereum • Shilpam> venustasj itiem opus artificis \ item perfectio » con' cinnitas • Shilpapurusza , vir perfecti cor« poris, et optimae staturae. Shiipashastra , ars mechanica • Shiipi , qui mechanicam exercet# Shilpacyam , quaedam species carminis • Shincari, h. fuco iliitus • Re« ctius shrangdri • Shira , shirassa , caput • Shiva , id est , Bonus , tertiu^ in^icae_Trinitat|s deus i Hii- dra , mahcshvara , ishvara > idem • Shivam , bonitas • Shivadilcsha , secta philosophica , Shiva deum super omnia exaltans . Shiv^eyam > templum Shivae . Siiivara, repetitio nominis Shl^ va , cui annexa est peccato- rum remissio^ Shisbna > membrum virile ^ Shishu > pupus , pupa ; res par«- va ) animal pusiilum • Shishtam, superfluum, reliquum, reUquiae • Shiszta , h. excellens • Shisztaparipiia , remunerator • Shiszya, discipuius. Shitam , res frigida, gelida,hu« mida ; item frigus.; shitaiam ^ idem. Shitaci^ h. frjgidus, iners, bebes. Shitosznam ^ calor humidiis • Shicara , gutta , stilla • Shicram> aavs cit6# ShUam» conditio;indofes;lui« Shil , fOYOQatio ^ntici • Shk3t , ensis i subucula.; armil* la militaris . Shival^ panni , .v«l lintei laxitas in textura. Shobh^ , shobhanam y splendor ; radiatio lucis • Sh6bhana) h. splendens, luci- dusi illuscris^ Shodhana , tentatio i item nitor^ mundities « Shodhi» lux, splendor^ quae- dam stella • Sh6dhanamayam ^ res splendens. Shodhyam > res purificanda^ e^ mutidandas hinc tscharama shodhyamy judicium univer** sale y in quo peccatorum dis« quisitio • Shotarava » vul^o divinatio^ Shdcam y tristitia # Shoca , facies tristis > pallida^^ tumida ex morbo. Sh6ca > sh6ki » simius y simia • Sholamj milium* Sh6szam , macies corporis • Shrama > diligentia i conatus i labor • Shravana > anditio > obedientia • Shravana y shravani » h. diligens> mnlier laboriosa^ • Shravana^ idolum quoddam« Shrava^ origiaale, prima scri* ptura y quae deinde descri* beada esc. Archetypum^ »9r Shre^a^ shrey^, exjeellenda» magnitudo ^ Shr^sztam^ ^res eminentior* Shreszta, h» eminentiori supe« ,perior.j tribunns, -&€• Shrlmiin > h. celebris» fortunatus« Shranga , cornu • Shrlpida, pes« Shd^fama^ fortunas item dec Lekshmi . Hinc Shrsrdma .> fg^ mosus 5 vei fortunatus Jlim^ • Shr^ta» auditusi aures* Shrancaram , ornatus > fucus seii color quo quis faciem imburt; item' bell^, ornat6^ Shruta , shruti ^ fama ; rumor ; sonus ) hinc manishrutt soniis campanae , genashruti rumor ptOpUli y &c» Shrszti) creatio.) rectius ir/xf/, creatio ex nihiio « Shv^a y shvisam , respirium , re« spiratio , hinc shvdsarudham^ impedimentum re^pirationis^ xespiratio impedita • Aashva^ sata y respirium > consolacio • Shvi) caniS) vulgo shvava^ Shj^ma, shjimala , nigredo^ hinc SAji^v^/i > Mercurius seu Bu« dha niger, fuscus^ facie fu- liginosus, vide Malt . Sh^amalam) res nigra^ atra, fusca^ Shjamavarnam , color higer • Shudha y shudhi y nitor , puri« tas> mandities^ Shudhamanam , res pura y niti* da , sancta • 19^ Stuidhabhodjaha > cibt mundi», abstineatia a carne et pisci-^ bus , victus ex herbis, et la- ctfciniis < Shudha^ shudhic^r , h. mundusj». puru$x nitidus«. Shudhicarani y purificatbrium ,, purificatio •. Shudhicarasthalam^purgatoriumy locus. putificationis ^ Uttara. sthalam , purgatorium) seu- locus X in quo. quis pro cul*^ pa cespondetjiculpae satisfacit.- Shu4h6ctao.h-mundus,purus •. Shuclam » cataracta \ item albe-^ do i, itenii semea virile .. Shuclapaksha >, tempus. medium^ intec lunam^nov^m etplenam#. Shujk2tya>. vulgo. clavus, navis. gubernaculum vrectius. tschu*- Sbucra j, shukrea, stell» Venc-^ ris ,. nempe Lucifet , Phospho* rus y Vesperus 5, vulgo ven^ min y piscis albus i veL perth mtn ^ piscis. magnus .. Shttkriva , vel sukriva > simiu& quidam Ramat dei famalus ^ Shuni , canis. femina . ShI6.ca) shloga , versus^poema> sententia sapientis > asro^diy^ fia i fama • Shronitam , semen femineum ^ Shuishrtisza:,. famulatusvobedien^ tia i servitus v blanditiae • Di^ cjtur: praecipuf de attentaet accurata servitute Dei , Re«- gis ) praeceUientis viri .. Shhla, shtilam» tridenss hinc. shull cridentifer i, trishuH tri- dentifec deus. Shtva .. Shul^ y paIumbu&coLorJs.viridis •, Shunja) shunjam, malitias in*^ vidia «. Parashubhadveshl y h.. mvidus.. Shunyam^ dies. nifaustus. ob ali« quod maLuDLauguritam s^ iteot dies.Onusex:ir^x//> inmense.. Shtiiram >.. robur^ strenuitas • Shriira,. h.. strenuus. v sHrUrl^^ viraga^. fcm-. fortiisv strenua • Shurnam > meluK tsckismami^nl- vis medicus ^ puivis ^ tt& cqq^ tcitav trita ^ 39f rs 3 nj SfSui Nankrtha vargga • Sunt in liugua Samscrta frequentia ivocabula > <}ttae ancipi« f item et multiplicem significatjonem habent • Latini ea aequivo^ xa appellant , Indi Ndndrtham . :Horum classim z^ti Amarasinhay quam inchoat in voce Naca , ^t »ierminat in dictione JParibarha • Versus incipiunt: Ndcah : dcdshi tridivi ndci locastu T)huvani geni • Shlocaz^adjc Jashasi tscha shlocashari khedhgui tscha sdjaca. id est: Sictio Ndca sunrmitur pro aere et caelo ; ■■ Loca (L6ga) pro mundo et iiicjolis mundi • Dictio Shloca ( Shloga ) pro ver- su y et fama , gloria > celebritate. Sdjaca pro sagitta et gla- "Multiplicem et ambiguam signi- ficationem plurium dictionum ego jam ^siipra in Dictionario attuli } quare his nominibus aequivocis recehsendis heic supersedeo • Speciminis ^ratia cantum hlc pauca sulDJungam ^ Guru ) maglster > item res praecipua) magna. Mitra y Sol ^ item amicus. Mitrdmitram^ amicitia^ et inimicitia • Ekpja ) argentum ; xrele- : venustas« Dlctio Mantra y ^erbum ; ora«« tio ) locutio secreta ; legis di£ferentia • Jirtjd 5 actio ; cerimonia ; ritus • Satjam y veritas ; jusju« randum. Vanam , silva ; aqua • yidhi ) judicium ; prae- ceptum; fatum» ^ita^ mundities; albedo. Rdma^ niger ; formosus ; albus ; caeruleo-viridis* Dherma , sanctitas ; vir* tus; indoles ; honor, Teverentia ; justitia. €dma ^ desiderium ; vo« luntas; intentum • Ndbhi y rex; umbilicus. Garbhd , foetus > venter, quidquid concipitur • Sthdnam y\oc\xs\ officium; statio • Abhinita , acumen ; res Pp a perfecta; argatiae: D^ctio Vrttam > carmen 3 versus ; gesta i historia vitae^ seu biographiA . Varnam , color ; Tribus ; laus i radii Solis • Saram , vis , valor ; ju-> stitia ; esse nua » sub« stantia« Hari 3 deus Visknu i c- qiius ; Luna ; Sol ; leo • Matran parva mensura;: definitio ; forma mace.*- riae. 9atram\ \x i^ dignitas ^ capacitas • Shdstra^ liber ^ codex ;: scientia;mandatum seu decretum. (^) tsghacra , circulus ; rota % regnum • Antaram , baereditas ;. va« riatio ; terminus ; mus tatio. MeU 3 firmitas r robur y^ vis; exercitus. Hamsa ^ Sol ; dulcedo ; deus ; avis quaedam . J^iga , meditatio , contenv platio ; occasio ; zcvk^ men, argutia. ^^ZZ^> naturaj cectitu-^ do ; creatio ; coputa « Dictio Bhaga , desiderium tur-» pe ; £ima s energia; m^ guanimitas $ laus« V^ Jnfra. Kimitam » causa; augu^ rium ) piikhritudo • GrimW> Brahman;^ prin« ceps^ primas territorii • Varam^ excellentia; be« nevolentia , donum di« vinum » gratia 5 socs^ Tantrs^ somnus y pigritia a Tantra y artificium > ver- sutiae, dolus > dece- ptio ; facetiae 9 joci fe- stivi • "tantram , exceltentia ; fn« temums judicium > de« finitio ; versutia . (**]^ ianSri^ h. callidus, ver«^ stttus,ilIusor; item choi^ da citharae. ^tra^ avis; vehiculum> folium ; ala avis • Shastram^ ferrum actttum;^ . sagitta • Gaur 3 SqI ; res alba ; re& flava. Shivd 3 dea Pdrvatii bo^ na mulier ; alba mulier« Vurusza^ animaj vir ; deus # O Hoe ha exprimit Amarasinba r A/iAiiha granthajbr shissram ; shastram^judha Idhajl. t« e» yra praecepto , miaQdato , libro ( sum^Ditur ) shistra ; shastra ( cum pri^ ma a vocali brevi) pro sagitta^ et ferro (acuto) • (**) Tamram^ fradh&e udhissti sittra fifi faritfchit^ ^ Bramha j persona . Dictio Arka , Sol ; crystallum • J^g^ > )ugum ; unum par i duo. Hasta^ manus; stella quae* dam. ?radjd , filius ; familia; plebs • Suta^ filius; rex • l^f^ga > genus ; signum \ sexus; phallus. Sugueta, Mercuriusi item celer viator ; item pul« ^ chr^ incedens • Vrnddraca , apex , cul- men ; mctapk. h. prae- cipuus , superior ; ut Munivrnddracay apex» caput ) superior poent- tentium ; item pulchri* I tudinis apex. Shoszpadam , cultus per servitutem et honorem;, unde Skoszpaday h. cul- tu^obsequio^honore in« signisi item moderatus. Yldku y uxor filii ; mulier aisolutc . (*) Madhu , madji , puszpa^ tcsc > kskaudri , i.e. ma* dhu summitur pro sura dulci liquore palmeo ; (*) In codice mx. P« Hanxleden legitar v/i/iisr cum u brevi, sed debet esse vidbii outi^ a longa , ut habct Qodex ckart. F. Texeirae , et Jadkiskiiravidjjia • Vtdhu est Luna , allas tschandramasi dicta • (**) DtxA^ aadavishhzi-bdhaa Sittiku y i*e« Siisdhu summitar pra fegiofie ( India) ; pro llamiQe peculian et proprio; pro abdki scu mari • joi succoflormn} mele. Atmd 3 diligentia ; intel- lectus ; mens , anima ; natura seu indoles, in« genium; deasBrakma • Brahmam vidastatvantat- bo Brakmay Brakmd vi^ pra praddpati. L e. Brakmam summitur pro scientia legis V^da^ pro Ente vero Supremo» l^atva nuncupato ; pro poenitentia et contem- platione s Brakmd au- tem cum ultimavoca^ li a longa, pro viro Brahmane i pro deo Brakmd generationum praeside • Prcta 9 mortuus } Manes « Dr/z//)faciess oculi, scien- tia } aspectus s visio • Dkdtu y verbum } semen humanum , matrix • Gana ^ computus s nume» rus^ principalitas « Dkcrmarddja^ Mercurius^ item deus mortis /iiM^* JUurti 3 corpus s idolum s durities • Sindku ^lndia s amnis In^ dusi mare* (**) \ •^ Dictio Samsertam^ lingtta sapien* cumsres perfecta > con<* cinna • Calatram^ ttxorj semen femineum • Vrshvica , scorpio s sco« ria,recrementum* Sum« mitur pro recremento nucis areca > ' vel Ipso gummi Lacca , ex quo Indi conficiunt cerara jigillatoriam ^ vulgo di- ctam Hispankam .. Bhaga ) fama > celebritas ; magnanimitas *, poten* tia \ diligentia 3 effica* cia i splendor j libido^ item pennis muli.Hitic dimanat Bhagavan san- ctus > celebxis , pote n^ et per Anxonomasiam Budhamuni ^ u e. //irr- mes Mercurius s Shiva deuss et Vishnu Deus; qui omnes attributo Bhagavdn gloriantur» Hinc etiam procedit Bhaga^att , i.e. sancta > potens, ec per ant^n. dea Pdrvatiy uxotShi^ ^^r^quam Europaei itt tptc Pagadi appellanc^ Praedtcti vocabuli bha» ga multiplicem signifi* cationem Amarjuinha * exprioiic hoc versu : JBhaga shri cdma mahdt^ mja virjajatn^rka kir-^ tiszu : quae divisa so-' nant , Bhaga , shri > C4« ma , mahdtmja , virja^ jatna , iirti ^ quac vi^ de suis locis^ Dherma : punjajama njd^ ja svabhdvdtschdra so^ mapd^ i. e« Dhermd summitur pro sanctitatesjustitiai na* turali indole seu natu- ras pro more, reve« rentia s pro viro > qui bibit sacrum herbarum succum in sacriflcio So^ • \ jnajaga . Septingenta triginta Srla vocabiila ^tfert in s^uo Dictioiiario Ama^ rasinhay^qaM binam , cernam y auc quaternam significationem sibi afiixam habent. Ne tempus, nec vires :suppetunt > ut ea lucubratione noscra iUustremus « A D J B C T 1 V A Omnia nomina adjectiva in nominativo numeri singularrs in genere neutro comparent, quod quidem genus cum semper deanac in iiteram m^ uc fere apud Jatinoss necesse tst^ uc haec litera m i tionftne xesecta abficiatur ^ dum aliqal^ mascufifio ^ vel feminrno genere in nominibus ad;ectivis uti desiderat; v« g^ shdshvatam^ perpes^ pefpetuom , res perpetua) abjice literam m^ eric shdsh^i/ata perpetuus». shdshvata durggati perpctuus^ infernus; iirccham longum^ dirccha jdtand longum tormentum. Ad;ecti- va^ particifMa praeteriti> et geruindia quamplurima egpsuprain Dictionario descripsi > et semper in genere neutro coUocavi di- cendo: v,g; sdndram^ res crassa, pinguis, o\tosz\ sthdtavjamy res erigenda y quae stare debet ^ sthitam res stans > res coUoca^ ta . Haec ergo nomina omnia ex genere neutro in masculinum , vel femininum transibunt, st ex^ eis literam /;i ffnalem abjeceris^ v» g. sdndra vardha^ pinguis aper silvestris; sthdtavja sthuna^ columna > quae stare debet ^ columna erigei)da s. sthita furusza. persona stans , &c. Adiectivay ParticipTay et Getundta^ AblatuS) a> m - v6sztrtam> valajtiam^ sanvitam - Altus> a ). m • utscham , pramshu , unadam >udagram> utschitam » Altet) a, m.^ anjataram^ anjam^ itaram^ Haec in mascultno desinunt in a breve s. in feminino in d longum^in neutro in m^ Vide supra pag. 24-» er pag^ 6^. AmmotU9> subla tus^ 3 a>m. nuttam>^ nunam >. astam > nisztj&tam >. vidham > kshijptam ,. iritam - Absumptus ). nempe esu consumptus>. Zyxa^ bhakshitam^ tschar-^ vatam^. liptam^ Aequalfs , e «. tuljam «. inaequalfs^ atuljam^ anupamam «. Asper, vide rtgtdur^ Auctus y 2[ y m^^ pravrdham y pr^dham y ddhitam ^ ComestibiIis> e. ubadansham) bhakshanam» Connexus^3 a^ m.. drdham >. samjuctam> sanhatam^ safihrtam> samgamam «^ Conjunctus , a 3, m « jjictam > sanjuctam » sam)6grtam > ubahitam •* Cansequibilis , e ^ prapjam > gamjam «. samasibdbjam ^ Consecratus^, a ^ m «. arrschitam • Curvu^) inffexusy a^m • arilam » praginam > gipmam» cuntschi- ttm X aatam > ^vidham > cudilam , bhughnam > vallicain \ Ger« / / manis^ iofteclsre est hitgen.^ tinhi^gen » unde inflexvf , gehogen ; et inflexio hug i quae non longe distant a samscrdamico hhu^ gand inflexio > hhugana inflexus y curvus • Bhugana dhanu , ar« cus inflexus V curvus , Germanis Bogen^ jaculandi instrumen« tum, arcus. Confer annot. p. 179* , etp. 246« in grammatica* Damno> corruptioni, perniciei proximus, a, m. vinishomuc*» cham, pakvam. Dexter, a» m • oppositum sinistro ; ahavasjam^ dakshinam ^ id est , ad latus dexterum , ad dextram • Dictus , a , m. uctam , bhaszitam > udttam > djalpitam • Diversus, a, m. bhedam, utschavalam> nejcam • Durus , a 3 m • carcasham > criiram , cadoram , cadinam . Extensus , a , m • vistratam , vistrdam , tatam , stirnam • Fortis , e • id est , firmut , sthasnu , sthirataram , sth^yam , sthd* varam • Fortis, robustus, a, m. dheiram , subelam , vtryatamam , cadi^ nam , cadoram , drdham • Firmus, videfortis supra« Ferox , niszturam , carcasbam , crhram , ugramam , vikramam # Hilaris , e • pramuditam , pritam , hrsztam , muttam , trptam • Indivisibilis , e, spasztam , asphiidam, pravjactam , akhandham , ulbanam •. Individuus, a,m. acchandham, asphildam# Invisibilis , e , atindriam, adershyam , apratj^ksham # Intellectu, mente perceptus, a,m. budham, budhitam, rnani* nitam , viditam , pratipanam , avasitam • Inconstans , lolam , tschalanam , tschantschalam , taralam , gencam # Infirmus , debilis , e • abelam , asthirataram • Vide in Dictlonario # ImmutabiUs, e# saditanam , shashvatam*, cdlavjdpi^ cudasta in solo genere masculino usnrpantur# Longus, a, m# dirccham, ^jatam« Liberatus , a , m • redemptus , tranam , tr jltam , rekshitam , avi* tam ^ guptam • Laudatus , a , m • shastam , prashastam , idhitam , vanajitam , vanitam • Malus, a,m# tanjam, duszcrtam. V. in Dictionario. ^ Mobilisi e. tschaknam , gengamamtscbaram, gengam, 161am> 3«y tscharktscharam y tschatitschalam » «atnt>anam ; taralam • Mansuetus, mrdu , sucumaram» inrdulam) Shancam* Mitts y comalam , mrdu , sMba > shantam . Modestus > a , m • dantam , shamit^ ^ vinitam • Multus, a > m • prabhutam , behulam , j^natschuram , prjidjam ^ behu ) adabhram > pttradjam> bhuja ) bhuri, spharam y.bhujisztam# Mundus ) nitidus , a , m • piitam , pavitram > shudham y mMjam • Nimius> a> m « atirictam) samadhicam. Novas, a, m • navam> navinam, pratjam^ abhinavam ^nutaQam. Numeratus, a, m. gannitam, sancchate* Obliteratus , a > m • ) j . . j. ^. |. ' ( quodememoriaexcidit^antargatam^vismrtam. Omnis, e • sarvam > samam » vishvam, samastam , nicchilaQi^ ash^szam • Occultus, abscondhus> a, m* gudham , guptam. Obcentus, a, m. praptam , pranihitam • Obtenibilis , impetrabilis • W. supra consequibUis . Parvus , a , m • statura , v^manam , njacr , nitscha > gharva , hrsvam. Parvus quantitatesmodicuS) exiguusi alpam , atpisztam, alpijam, atjalpam , stocam, kshulacam, shlacshnam, matr^ , sukshmam ^ lavam , lesham • Paucus , a , m • idem • Plenus, a, ra« piirRam, phritam, samphrnam^ Positus, coUocatus, a> m • njastam, nisrstam • Primus , a , m • quod antecedit , quad incifit , adi , phrvam , prac« hamam ,' adyam , paurastjam • ^ - Primus, i.e. praecipuus , pradhanam, pramuccham , prav^cam, uttamam , mucchjam , agrijam , parjam , parenjam , prabar ha , paradjam • Pristinus, a, m. pnranam , piirvam. Perpetuus, a, m. sh^shvatam , nitjam , sadkanam, dhruvami Profundus , imus ^ a , m • ^na^m , namratn , bandhuram • Remotus, distans, davjam, davisztam, dirram, sudiiram • Rigidus, asper, a, m^ cadoram, cadinam ^ carcaszam , drdham , Sanctus, a, m.punjam, shudhamsinam • Sanctus , v^^nerabilis , venerandus, a, m • artschjam , artschitam, artschiaszisztam , vanajitam • * |o6 Sacer ^ consecratus ^ a> m • uhithy artschicam y namassitam > abat-^ schabitam • Scissus y fissus > fractus> a > m • tshinam > tschlatam » lunam , krtam » tschinitam , vrknam. Secretus, arcanus, a,i^ • gudham, guptam , rahasi , rahassjam* Sinister, laevus , a, m. vamam , sharirevasjam • Solus , a, m « ^ga, ^gaga, ^cagui • Stabilis > e • sthavaram , stheyam , sthirataram , gengametaram » Simiiis , e • samam , tuljam , sadersham , samanam , sadrksham » Unicus , a ^ m • eca ) egaga • Ulcimus , a , m • antam , tscharamam , ant|am , pashvimam , ge« khanjam • Varius, a, m • sankirnam, sanciilam , akirnam • Verecundus, a, m • hrinam, hritam, ledjitam • Vicinus , a , m • n^disztam > anticatamam , upam # Venustus , pulcher , Vid» in Dicthnario . Visibilis , e , eindriacam , pratjeksham , drszjam • VIRORUM QUALITATES. Virdives, puszta, samrdha, adhicardhi • . •-«^ Celebris , prasidha , pratic^- , prathita , khjata , vitta , vidjnata , vishcuta • Vir Princeps , adhiba , pati , svtoi , ishvara , ishita , adhibha , n^jaca , neta • «-• grata exhibens , ishtaprada , parada , samardhaca . — - Hberalis, behuprada, vad^nja, sthiilaleksha , ^ danashaundha • «-« doctus, sh^travil, shastradjna , antarvanani • — « modesttts , vinita , danta , nibhrta , prashrita • <-— guiosus , bhakshaca , khasmara , admara • »»-* imprudens , aviv^ghi , djanma , asamikshjacari • ^^ laboriosus , carmakshama, alamcanqina • «»* malus, durgena, vivarna, vamara, nitscha, pr^tuta# — * felix, bhaggjavdn, sucrti^ punjavan, dhan|a. — « Vilis, repa, niszcrszta, praticrszta, arv3i, avama, adhaoM^ cutsica, kheda. ^ •-» excellens, insignis, shreszta, saccama, uttama, puszca|a > ati. shobhana* }07 piger, et stiipidiis, adjni> miidhda , miiitkva , bllislMi i%» dudjka • ticitariHis , tasznioishila , ttisznica , loquax, vada, vad^vada, vacu. tardtia , lentas , inen , dirkasiitra , tschirakria . infirmus, imbeciUis, paravasha , paratandra , paiadhina, paravan • IttxuriosHS , cupidus , camasblla , camiia , ci^muk^ , aauca , camra . dolosas, v^r, dbiutca, akshad^vi, kitava. paaper , ; .^^ ^^^ darvidha , daridra , durggati . miser ) » » .» ' o» misericors , dajalu , crb^ln , carunica ^ siirata • mutus, avatschi) miika. flagro verberandus , cashja , casharhe . N. B. Haec omnia sunt masculini generis. VE R B A. S nJ /^ bkavati , existit , «st . nJ^u/% «4/4r/, degit , moratur. mJhiBrx raksfuai, ^ror^gitjset' vac,liberat« providet. fovuf^ najati, dttcit,condu- cit , adducit . iL^^fS» fatstkati , coquit, di- gerit . af^^rx nandati , laetatur , gau- det. o i^«u/9^ Vi4i«r/,perit,deper- dicur . Cn n t^ /3> nahjaii , ligat , jungit . ^zrx tttdati , puogit, vexat, affligit . ^f^rsi divjatly ludit s vin« citi loquitur; corripit, re« • prehenditi laudats it. i^C^Si/^ muntschati' i separac • «>jLjJm«(u/^ tscJiorajati y fii- ratur, surripit. nJiSeitgursi pdlajati , guber« nat, regit. '^Jo^^ iir//cAa/ gatsehatii pergitjit, ambulat, proficiscitur . ^ldofvu/^ shamsati , laudat> ce* lebrat • Smi^ hharati ^ portat , fert ^ ba- julat • rxjnj^r3> vabati ) i^ehit . ^2r/5v sndti 3 lavat , ablurt • oOTrriv/ai^ anushdstl^ castigat, emendat, knperat) corrigit> providet . [(u^^fah pratscbati ^ interra- gat ) quaerit • r^mJSy haratJ y eripit, auflfert, spoliat, de^truit. nJSrSy "vadati , dicit , loqukur . ^ g^pa*^ 5 orat 5 recitat preces • ^jra/a, dhjdnatiyConsidQtMy iDedi tatur • tahf^rsy tisztati , collocat , po- mti pratisztatiy idem. o w3nj/3> dbdvati y currit* CN ^•DrT)nJfv\>/a> anuvasatty9CC€h lit; proximcj prope habitat, cohabitat . rat ) concupiscit , infaiat ^ . . ^rujnj(vu/a> upavasatt y ac* colit^assidet^prope habitat» prope sedet. # \ •- .. On g nAS i!ju fSi tffhdjati , deside- ^ m /a> smaratt , meaunit > ie-< cordatur . o n3a(^/^ irszjati y irascitur > 335/^^ daddtiy dat». nra n^ ^ /^ asiijati ^ detrabit > invidet • An (vv./^. &KiM/^ ) ridet . rjmf^ atti y edit , com^edit» manducat • /m^Sj^ runnadhiy hnpugnafiL> aggreditur^ vi detinet^ co* git . . ^r3c9^ junactiy jungit* rr^e^rjsr^y sunoti , facit , exe- quitur certam caeremoniam * f^ sir2.3i3% tscMnoti ^ auget > accumulat • l9)ffiir3J/s^ tAnotiy facit^ ope-^ ratur^ cxtendit.. * 6^ ra 5 /3b Mror/ » fiicit , creat > perficit , operatur . \Q^^f^ &r^%/i/4 loquitUF 3^ dih cit. t^oT^s^msr^ faniscarati ^ ox^ nat y adornat . rC? J3b 6> 'U J /a> vitanoti , perficit^ facic . {^ €33r3fy CTtnnati , emi t • ^af35/^ grehnndtiy accipit, capit y arripit , prehendit ^ re« cipit • 2ca^J/9> dadhdtiy excipit. cs o on 5 /3> djubdti , vel ^/»- A^// , dat et accipit : v. g. in permutatione dam ^pecuniae , tritici * ^ to 6> fSb idhatcy auget , accu* mulat • i^ jLi c^ t3i j^atschat^ y coquit. r^siajeifh sujat^^ parit i. (^)^ s> 1* vjajatey defici^ perit* (A^^uo^/* mrijate , moritur , obit . i^6^6)/a) imiM/icJI^/^^^separat) rescindit. d^jiJ5m^6^l5b tschorajatiyfvL' ratur ^ surnpit . A-j J fij«i; 6> ;a> pdlajati , regit , gubQrnatjpasiCit. • $©9 oflfg ,^ lai » g) artschajat^ , o6- lit,veneratur>obsequium piae^ stat • « giti 03 >^ 5) 13} nahjafi, ligat» viacit . ^/5^ ffltOj gM//^ , it , pergit , ^CysitSi vrnhh^ , eligit , de* ligit . ^ ojr^ « ^) greknitei acdpit, capit, apprehendir. 5) cS^ bhuncti y vorat , edit ^ manducat^ item gubernat» ^^e> /aSb ^A^/tf , accipit > capit, prehendit . ffa6:)3J rtmdJify cogit ^ impu- gnat 5 VI detinet, aggredftur • 6iv/a«/3i> jA^/^ , jacet , cubat • &.m6^J9> manutc^ existimat^ (£bnB6)(% curute^ facit) fit. i2^ ro 6^ Sb tscbinute , auget , ac* crescit. « ^s^(S> ^utty dkit , dicitur^ loquitur . betnr . <^^5)f9» edhjste, angettif. ^5)1% p4tsfhjati,c9^wsat. (a^eiO» fUMtdjate t exultitur • ^9ajSifS> vijati y dissolvitur* tat^Siid) nahjatiy iigatur. ^^ e> /Sb tudjaf Cydolot iafertur. ^(^ e^ Ch divjate > luditur • ^ j^) si 0> mutschjate^ se paratur. C>jftJJ.^6^f5) tschorjate , sur- ripicur • aJJ^d^iab pdljate > guber* natur. «^ ji} ^ '^ arvchjatit colitno veneratio exhibetur. ^g)«B> bhudjatiy voratur. lB^6)/3) rudhjatiy cogitur, impeilitur, impugnatur) ve« xatur . •«^g^«)»3> judjati, iungitttr . fa^^ssuSi^Si tiitschijati f ac< cummulatur , augecur • 19)0 f^fh Ustjatiy vel tajati > fic, extenditur . ^^ sH9> uttchjati , dicitur . (^siajS)f9> irijati , creatur, fit. iQf^saaSi^vlcrijatii emi- tor. ^ f^ s> (9) grihjati , accipitnr . iQ^iist}Sil9i vidhijatiy ptehcni' pradhvamtjatii destruitur , perit . ft^r^^ Sif9i prasujate fparkar » {S^isusif9) mr/jjti, mors ob|« tur. af)3ssue^t3^ hdjate ^ icur, per^ mni^6^eh adjatey comeditur. ^ gitur ^f^^ M/ « /3i vrijate > eligitur . f^ fSy ^ ^ 5> /a» atishajjate^ ra- cubacur, iticumbitur. A. ^ 6> f3> manjate^ exiscimacor* aw^ «I3> ashjate > obtinetur • AOf© hanti, occidit,interficit. '^S M' , it, pergit , ^ ssti, est, 0/iQi€iIdi hanjafe , occiditur • ••ni«Qa;6)fn| u^ ou «> I3> sdhtjatet igno* fatur» non intelligitur» men- te non percipitur • ei^§Af»iS bubhuszatii vtlit es- se, amat esse. ^ilJl% jujuiuhate , vulc jungi . «^ci. «u J I (3u « /^ bobhujate , ite- rum est,multum est, inco- pia est. Aii^'^-^^)'^ vivatschjateidi' citur , redicitur, repetitur. aJI J «%j^ «u 6) f% papatsehjate , iterum , iterumque coquitur* ff) «u s ^ ^^ tf) O)' bobhudjate » iterumque voratur. S 5/>j«a;i^ bhavajati , £icit , jn« bet , ut sit , exi^at • ivJJ JL1Q9//S pdtsehajati, jubet, ut coquat } fiicit ut coquat • niSjUtau^ vdtseiiajati, ')\ihety •£Kit ttt dicat , ut loquatur • WiSrjsaj^S tdnajati , £icit , u.t fiat*, ut extendatur • «4)«o^«u/^ dhvamsajati , £i- cit , at eat , ut pergat • tLJ3ei iBu^ pdlajati y hdt , uc gttbemet, jubet gttbemare^ MD Jjk oai/S artsehajati , fiicit, ut colat, ttt veneretur . tf> «u 3 ^ jau/% jadjajati , ^acic > «t jungat • Asrsjia;/^ ffi4?xMtJ4//,£icit,ut existimet . f icit , ue 3" ludat ) jubet iodere # ^5^6^73^ djdnite , digQOSCi^ . tur> cognoscitur» ^ 5 (vu 12^ /^ djasajatt ^ occiditj interficit • ^j^^finf© nlprahanti^ occidiC^ sagitta interfecit. ftS (^ Rh piszjatiy conterit^ ob*« ruit y opprimit 3 interficit • JV- peszc interfecit) contusit) op- pressit • o /u J jiJ 55 /5) rotschate > placet , arridet , ejus gustu gaudet • /vuJ 3 6^ 0j svadate , sapit , pla- cetjsapore er gustu delectatur. ^5nei6^m> shldkatey blandi- tur, adbhnditur* Kihnute , diffidit . >/b lO 6^ jgi shapatey imprecator, maledicit > excommunicat . ^ajj/a> ^rudhjati^ Irascitur, furit . Druhjati , nocet 3 oflfendit . S^3 3^ dogtiy mulget. s^3jLj6>m^ jdtschate , rogat , petit, supplicatj postulat. S <9»s 6^ ras bhttcshate y elemosy- nam petit , mendicat . 4iOTrTJ0fb3(^ Mushdsti j> impe- rat, castigat^ corripit , prae« cipit, docet. OOT aJ iS^ 6>r33rx apatschinh ti , spoliat > privat» rescindit> detrahit • %nA.9sui^ gamajati > facit ire , mittit , jubet , cogii ire • tm r\}sne^ssur^ avagamajatl ^ uistruit, potentem , idoneum reddit , habilitat ^ facit ut ob- tineat , ut proficiat . VaU 5 A^ «/ /^ svdpajat! , j ubet dormire, facit ddrmire. /nUrO/3b svapiti , dormit . mIqJ/vJxsu/^ sthdpajati y $W $tit , coUocat ) ponit , stare £icit • wioj^e^s/be^l^ y insidet 5 incu- M bat , super incnmbic , jacet supra . <««n ^\ 4r tfi /*yj adhjaste , insi- det, sedet, insistit. /yini/aF» , harati , eripit, abripic, auffert . ft:nJm«ju/a> harajati , esc effe- ctivum verbi harati, ^i^ Si f3) tschidjate, scinditur. spoliatur, resciadieor; '^SOSi^vanihafe , accrescic^ ^ccumulaiCiir « incresclc , au- getur^ ^smjdtit pergit , ic , am- bttlac^ •wnnijfSsni/^ avatarait 3 dsscen- dit. wmrSi dharatiy accipic ^ capic , pcehenait, auffen^ desistit , discedit, xemovet se V. g. a mendacio . «eG^ « S ^ bibhhi , timct . ^SssusiXSi /r miseretur, miserescic. ^Sc^ssum^ %dsaiati ^ occidil^ ipterficit.. « S J ^«a;/^ bhodjajati, nutrit^ «lit , facit comedere . ^{i^eini shurhravje , serWt» famulatur, obsequitur. /O Cs v^ /a> pashjati , videt, cemit. Cn 3v/a/a> darshati^ aspicit , con'' spicit, videt.. V22B «^5^ shrunoti , audlt, • tj^^/^ padjatly honorat} st- xrificat} veneratur, colit, ra S «) (vu drabhase , incipit , inchoat « J^«u/a> /<>/4/(i//,honorat, blanditar, assentatar. £^(^<^jr3^ prapidhatiy dolet, tristatur . x/b 5 fA) /a shdsati , castigat , cor- • • ripit . Dhrijate, accipicur , prehendi- tur , capitur , suscipitur . SrtfS/ab bhaszati, loquitur, di* «ic, inquit, Rr ' ' / ^ 3*4 S 3 turoda , ^cvit • ^3^/3i pradcrshjati y. moiv strat • . ^ ^ ^ / «-eusoj/s^ hodhati^ intelligit> fLJi^Jb paspersha y tetigit, percipit • Terminationes verboriim in tertia pcrsona numeri singula^ ris, a qua reliquae ducuntur, et quae Brahmanibus /^r/W dici- tur, indicantqualitatem verbi^ct conjagatronem ^ftt quam inflecti debet : v. g. terminatio verbi actmi in praedicta persona et nu- mero in prima conjugatione desinit in ati ^ ut ^A^nv^/Zi ergo ver- bum "vasatiy habitat^ eSt verbum activum^ ct inflecti debet per primani acti^vorum conjugationem ^ quae est bhavatl^ E contra verba communia et deponentia exeunt in prima sua conjugatione in ate\ ergo verbum patschate ^ coquit ^ est commune^et inflecti debet per primam conjugationem communium et deponentium > quae est edhate . Iterum, terminatio verbi passivi est jate\ er- go verbum crijate^ fit , est passivum^ et consequenter inflecti debet per passiva . Terminatio activorum in prima Brzhmmica persona, nobis tertia ^ inprima conjugatione est in — ati^ Secundae conjugationis in — — — . atti^ adhl ^ eti. Tertiae conjugationis activorum in — noti , rbti ^ vtti., Quartae conjugationis activorum in ■ ■ ■ ati. Quintae conjugationis activorum in — ati^ bti ., Deponentium et Communium Primae conjugationis in ^ atc y jate* Secundae con;ugationis in ' ite* Tertiae conjugationis in — — ctc , tte , te > dhe - Quartae conjugationis in ute* Passivorum Unius etsolius conjugationis in jate # Anomala terminatianis activae Conjugationis primae in ■ nti • Conjugationis secundae in -—-—-——— —r——— ti . Conjugationis tertiae in ■ ■ ■ sti i 31? 'Anomala terminathnis passivae exennt m ate ^ $tei Volitiva exeunt in szati^ icshatlxsati^tsati. Verba eopiae et quantitatis exeuntin ■ ■ jate. Verba effecdva exeunt in ^ jati. Confer verborum conjugasiones in hac grammatica a f^^«74«> usque ad pag. 125« ORATIO DOMINICA. COQ ^ asma Paramandhale ^ sthitah > «c>ixi« , . In caeio , //^w (existens) nojter , 3. 4. fQ»3iJ pitah Fater Tava namadhejam> artschitam » bhavatu Tuum nomeni^ sanctificaium sit tava radjam TCuum regnum agatschatu adveniat 6. rabnJ ^^&Si^o r^/%!Q'6^eJ56^dOb ^tD? f^Q^6^f3> Tava tschittam Tua voluntas arthaloke in caelo tatapi bhuloke crijatam ^V^etiam in Terra fiat jatha sicut crijate 10. anudinam- asinatUL bhodjanam asmacam adja dehi quotidianum nostrum cibum nobis hodie da Rr 2 asma dattamirunam vajam j.ath^ kshaminahat nostri dati dcbitum nos sicut dimitimm asmatudharampi tatha ta^ kshantavjam. - nostra etiam dcbitor ita a Te dimitcndoi • ■ asman» shodhanaja avesham. m3l. khatasvai nos in tcntationem ingredi ni facitA 6)l65) jiQ5)/%2. 3shtd>3ja^ fi0a^3n^ roiS^ tathatscheto durggatal asmin rakshar^ sed ab iniquitate nox. Ubera^ {^ssufd^3^ crijatami Jlat^ I Taramandhal^ ^ in caeloj esr casus septimus Brahmanicur.. z. Asmdy nosterj est contractio pronominis asmacam in 6^^ casu ) quod significat nobis ^ nostrum » nostrotum > item nof- ster .Recte substitui potest ra%, na^ quod idem denotae • } Artschitam ^ Ks cultu, honore, sacra veneratione insignis •. Substitui potest piidjam venerandum) namantam . zdotm^ dum» pranamanlam valde adorandum». 4 Bha^atUy sits ^^t Imperativus verbi bhan/ati. 5 Agatschatu , adveniat j est Imperativus verbi gatseRati seife agatschatl advenit » < Mtham^ materia) gloria caelestis^ negotium , excellentia in^ lingua Samscrta ^ ac proinde arthalogam est ca^um seu.ma»» 4f«x gloriae caelestis .. 7 Crij»te^ fitj «st passivuin verbi caroti:, &cit ; S Bhuy terra, tagam inundus, bhulakt m mundo teirestri ; . 9 Crifatdm > fiat i est Imperati vus verbi crijate . I o JD^Ai ) da i est Imperativus verbi dadati dat } potest substitui dattal^ et melius absoluce in 2^^ persana dattamd^L^ des^ nam ^^A/ est in tertia persona> et proprl^ sanat ^r/ i qaod Indi honoris caus^ apponunt» X I Runam , vel udhdram debitum , dattam res data 3^ uude daS^ tamirunam dati debitum • 13 Udhdram^ debitum> idem quod runam. 14 Kjhantavjamy res dimitenda, remitenda, toleranda. Est Ge< rundium in dum apud Latinos , ut mama ^ vel m^ cartavjam^ mihi faciendum ^ res mihi peragenda • In sermone Sanisccda- mico elegancer construitur» 15 Avcfhamy ingressus, introitus m accusativos shodhandja ta^ wsham ingressum ia tentationem > asmdn nos > md vei na khatasva ne facito. ^l^^ji^// ingredicur > iwxxzt ^dvlshajatl inducit 3 ingredi factt , avishjasva ns induca^ j sed euiir simplici nomine avesham elegantius construitur • Ka pra^ veshja non ingredi€ndum> quod in oratione Dominica ser« mone Devanagartco et Samscrutamico a Benjamino Schultzio anno 1748. typis edita, legitur , S^Scripcurae sensum non , exprimit y quin immo eidem obest : nam latine redditum sonat ) nos in tentattonenr non ingrediendum , asmanu shod* hana;am na pravesia • Vide pag. 8 ; • m libr o insccipto : Orientalisch und Occidentalisher Sprachm^ister yLetpzig 1748. Similibus erroribus etiani aliae ejus versiones ibi adductae scatent» ^ 16 Durggatal a peccata, ab» rniqurtate) a mala via. Praepfacer haec versio illis , quae ia Schulczio reperiuntur , ashubha enim quod ia nonnuTlis versionibus lejgitur > est privatio boni , shubhant bonum ^ felicitas , ashubham non bonum y infelicitas j quod non satis orationis sensum explicat • Durg^ gati ia&rnus , miseria , pariter parum idoneum esst vide- tur: nam antecedenter de tentantiane est quaestiO) quae Boa infelicitads ) miseriae, veL inferni malum appcehendit> «ed malum peccau ^ quod etiam- ex Indorum sententia ia* 318 fdicitatis» tnlseriae, et inferni principium et causa est^ 17 Raksha^ libera, praeserva , imperativus est verbi rakshatili-' berat , servat , protegit . Rdkshatu liberet, raksha^ vel rakshatal libera^ prae$erva« ^/3>N mloSriJfD3^ (vx)caaJ Regi saeculorum immortali , invisibili , soli Deo honor et glo- ria in saecula saeculorum. Amen« LT^him. cap. i. v« 17« Nitja sthavaradcrshja sacala cdla Rddjnica Sarvishvardja mdnjantscha pranavantscha nirantaram bhavatu^ ^A tf)nj3o ^m i&.A r^/% i&.A iQ6)i;s;54/^o fS^nJ A5rj 6;w rvuo^^rin5«J A.A /i-i(f3> Mama vedam smara mama suta, mama nijogam tava manase sangrahana mama putra. Fili mi^ ne ohliviscaris legis meae^et praecepta mea cortuum custodiat fili mi. Prov. c. 3. v. i. o o ^n^srars^ ^^>6j ft-jii3r^ ram jL^^^s^v^^^^r^ Tschittetu sukhite sarvam hhavelt su khamajam djeguel updnal giddha pddasja nanu tschermdstrteivam bhu . Tschite in animo s tu est litera seusyllaba completofia ; sukhitem homine de se ipso contento, seu secum ipso contentoi sarvam totus, nempe djeguel Mundus -^ bhavel sukha majam exi- stit coloris quieti , placidi 3 tranquilli 9 id est , totus Mundus apparet placidus et gaudens j sukhamajam , res habens colorem seu apparentiam quietis et voluptatis • 1/^4114/ calceis , gudha homini calceato s pi^^/;^ gradienti, ambulanti , nanu certe , tscharmd pelle j strta evam cooperta ita, bhu terni) solum. Id est : sicut homini cakreos gerenti et ambulanti t^rra videtur tsx pelle contecta. Sensus itaque totius hujus shloga^stM sententiae gymnoso* phisticae , est : Quemadmodum homini calceos induto gradienti terra^ quam terit ^ pelte contecta ( mollis et blanda) ase M^' detur : ita homini secum ipso pacem et. bonam conscientiam hahen- ti Jorus Mundus apparet placidus , et honus . "Tschitte est noster abiativus quietis ^ et casus septimus Brah^ manicus i sukita homo animo quietus > animi quiete gaudens^ sukhite in tali homine secam ipso contento s sarvam djeguel to« tus Mundus s bhawl y Imperativi IL persona tertia ex verbo bha^ vati ^ estj existit . Complectitur hrc Imperacivus causam^bene- dictionem » augurium \ quare bhavei sit , heic indicat potius bo* num augurium et non imperium j augurium nempe quod totus Mundus placidus> et hilaris sit> quemadmodum ille vir ^ qui animi quiete gaudets pddasja ^st dativus nominis pddam pes^ qui heic pro homine gradience ponitur , nempe pars pro toto » Tischarma pelle > ultimum a coalescit cum sequenti initiali h*tera a in astrta^ et ex duabus brevibus fit una longa, nempe tscher^ mdstrta . "tscherma seu tscherman declinatur per neutra desinen^ tia in n . Vpdnal calceus seu updnad in casu recto , declina ut anadhvan taurus \ evam ita > simili modo , quod ob concursum vocalis a finalis in astrta^ et e vocalis initialis in ^vam ^vckViizvxt in ei ^ unde fit eivam ^ astrteivam , bhu terra • « jjja^ tschelu, ivit, perexit. H^^^^^^^pradiiatdm^^^vax^ ' j j t -j-. donetur, 33\/d dadarsha , vidit . nm y/b 5 p3^ ashdpi^ maledictus (Qe>rxJ\fbZ vivhha 9 inttz.wlt » r,* ^^^^ .^ ' iuit y excommanicatus est • ssu3(§^ jdntiy pergunt • ^e^o shaptam^ res maledicta. i^xa/jQ djdti, venii. ^ wDO^Aj^t naagamaly non obtinuit 3 non aquisivit . nAs:}^A;^nm%TS{> prddurahhul ^ ., . , -=^ o ^ r > ^3o ^ofa tdam crti ^ hoc exivit, apparuit , manifesta- vit se . ^"^ fieret. ^^ ^ 6> «u 9 prajajauy discessit. fmndcf\jrsh avasal ^ habitavit . ora /^3/34} apadal^XoQwwxs est. A 5 j^ o o^ d |a3l fi S3 tf) j^ 3*0 e^rjam v/kshja iktscheii ne- gotio , re cogaica dixit . IftaJ «vogj ^ Sava satja gut, tuum verutn verbum. '^rjsisuexfftgcftajantei gene- rant, faciunt^ pm /^sQ atjagi , derelictt», abjectus . fo^fu^^AA^ paripidhja , post- ^uam doluisset > triscatus fuis- set . f\xm5 Av/d;9(> "vara mrshat > tetigit, attigie. aJ/3>yvJJ^ psadipadpt, resci- tuto , dato , donato . i*\3 <^ ^^ sasardja i usus est, utebatur^ (^ o tal fava aia najogjam > ideo tibi hoc non convenit ^ non est te dignum • narj^cam atschiral nija infer- no dignuS) damnandus. ^SiSnnsfu^uddhdri dictum est (abiHo). ^ on ^ Matjay occiso iUo • ^i^«u/3i)5a dhrijatam y accjpe> recipe * r^ nJ-AJr^o dK ir^ivf acarnja » verbis auditis • iL f3xJ J matvd , perpen^s , cx- pensis , censideratis • jrxjrxJd^S^^ fravakshjdmi ^ «loquar, dicam. ruJjL) khjdta Rdmam samit^ ja uvdtscha , cum celebri HJ- ^^ occursu facto dixit s i. e* postquam Rdmam cursu suo , passibussuis assecutus fuis* set > dixit • ' ^^nSiSo utschjantdm , xU-- cantur • rf\j8 /1) /niJjQsuo £i.(/^o mq S^ «/d ;?(> /^ /11 svajam man^ tram adishal , iile ipse , ipse« met orationem docuit. 03/iio Stf^^fS) Bcvam bha- djha ^ Deum colat , adoret , veneretur . Z^bhadja^ adorax cole, ve- nerare.* nfiTDfSi) j^5J3b /33nnilo3 atajdta tasthau , inde discedens stetit. /*OT i^ jU ;34» amutschal , sparsi^ fudit , V. g^ lucem , splendo- reu 3 aquam > sudofetn ex te 6) >/d dadars^ , «isi)S est . 0«(fgj rtoradJ ^/^® s^Sc^^^ iha helc> judha^ rangui in pugnae solo , in campo pugnae , tvam te, astrci sagittis> hatva interfe- cto , trptim satietatem , jdsja- M/ assequar s nemj)e vindictae satietatem te interfecto con* sequar . In Judhishtiravigea . 09 njAnu^ non resplendue- runt) ma prasidu-. l5bo i^r^3 rm^-r3JBh t am musztjd ahhtnal ^ ipsum ma- nu sua trajecit, interfecit • r^o krshna tscharitam cali ru xanmaszakhnam ) krshna^ del gesta>vita ( lectio gestorum.) perturbationis ^ infirmitatis et peccati destructlo« In libro Bhagavata stropha 14«' J^dj§ 3 nj tusztdva , laudavit « i^S^'f%A03S 6)A oZexF^ mu- dita manab m^ dchi , hilari , corde, voluntate , mihi det« ^5lo Ai% r3 aS h^/Zi^ tc na^ 3" #9ii 9 Doffiine tibi aidoratio . Mo^ 03 njr^S adjanavan-^ dhja 3 nunc non inutile > non incongruum^ raUia? a^(vtom ri«I(^ /wi^ prasana asmi > ia te hilaris .ego sum# tf> ^ J dK o ^ £T sthtra tschit^ td hhava^sarva shocam tjadja^ fitiTia voiuntate» animo forti £$to, omnem tristitiam abji« ce^ relinque. aji mama bdla na divja ^ tieus tu y o mi puer ne lude . ada kim iti jasha rakshjam , hoc ideo , quia hoc inodo > quia sic fama liberanda , sal« vanda ^st« isut^AuJ jatasva > diligentiam adhibe, conatum exere . Con« struitur cum dativo cui rci . Plures construendi formas> et exempla granthamicis literis descripta vide in mea gram* matica Samscrdamica Romae typis edita 1790. apag«x6Qo usque ad pag. 167« Ss / 322 (g)j^S A-SUSu^lSbS f^mJLi /i.^A5^ FTiJA^ 03^3 Traji> b6dhita> parama, pumati) tvamasi, nanu* * Tres (leges), intellfgens > excellens, vir, tu es , certe^ vel. Tres leges intelligens excellens vir tu numquid es? In Ju^ dhisztird^vidjea • Vadhiizu > ' artschita > deva mata,) mama > rakshastu • In mulieribus , maxime culta > Dei Mater > mea , protectio sit » VadhiiszM casus septimus In plurali > proveniens a vadh^y .mulier) in nominativo num» singularis • Artschitd cvdUy honora- ta, venerata^ est particip* verbi artsckatr y coUt ^ veneratur. Ma^ ma meus , vel mihi • Rakshd conservatio , protectio • Astu sit » at> asti est« Quia vero concurrunt ultimum ^ in rakshd^et prim^m a iti astu > Ideo eliduntur duo a iu unum a longum y et fitqua* si una dictio rakschdstu • ludhisztira scct. iv. vtrsu 85» (vV)r3Scfc5>/bo (n>8 (vu8 nJ5ffX0ru8 5^/3)^3 OVaO fl|gBc»S^o ftJ/3i>«riJ6D3 Uma patita praptavaram amum niniszu surendra yanti apatita , Sanacasham sa sa Pdndhava tena saha agasham prativede ^ Vmd patitay a Deae Pdrvadi marito : prdptavaram , ob^ tento favore (conspicuus) : amum istum ( nempe Deum Shiva Parvadi deae maritum ) > niniszu ut veheret : Surendra yantd , Solis auriga : ^/^^^/V^ potestatem obtinuit: Sandcdshamsa ^ coeli cupidus : Sa Pdndhava ^ ille Pdndhava ( rex) : tcnasaha , cum ipso ipso cum : dgdsham coelum , prativcdi obtinuit (Pandhava)^ Prddivcdc est Praeterit. perfectum 11. , ea^ 4» /// nempe verbi Pad- lu gatauy intentum assequt^ obtinere • Loquitur versus de assumptione in coelum regis Pandhu la societat e cum solis auriga # 3*3 Verstt 88« Gih^ annam pitaram sn^hal naHama. Gche in domo 9 ^stnam sedentem ^ pitaram patrem , snthil ex amore 9 prae amore ^ nanama adoravit % nempe Arginna celebris dux • Nandma , adoravit , /// > seu Praet* per£ IL ex verbo na* matiy adoratn. Divdhhya ddja tava tlarshanena samasta durita kshayam pradjan • Divdhhya ddya inter deos (in diis ) primus: tava darsha-' nenay tuo aspectu ^ tuis oculis : Samasta durita kshayam ^ om-« tiium peccatorum ( malorum ) exstinctioaena > destruaionem : pra^ jdjan faciens ^ gignens « AraS 035^r:J 3A«^At ^wO/SbJ* rjJtDo «aJ3 i&.tt;o Mana deve damayan ^ gegatam natham , vedamayam va- vande • Mana devi damayan^ voluntarem in Deo £rman5 » Deo subjiciens, mundi dominum (gegatdm ndtham) ^ legis formani adoravit ( vedamayam vavand^ )* Mama guru mdm md tddhajd . Mi magister me ne verbera • Devam smara , dgdmi gotschara syd • Deum recogita , Dei memeiito^ futura, ventura prospiciens sis^ Hatra , tamasi , yugaval ^ yuyudhdte « ^atra y tam ^ kstscha^ cam y pramamdtha s Ragghu ndtha » dashdnanam ) yatha • Ibi , in tenebriS) semel , pugnaruiit • Ibi , ilium , KUschacamy occiditi Ragg^u dominus (Rdma ex stirpe Jl^^/i« ) 1 decem vul- tuum gigantem Rdvanam , sicut • In Judhisztlra . Anavadhdya^ dtmavadhdya y nishi y gheham ^ dpa . incautus> animaeneci, noctu^ domum, ingressus est) vel domum obtinuit, He Hari , Hari , satatam , namostu > /? . O Hari ( Vishnu ) , semper , adoratio sit , tibi # Oratio est gentilica • Hum y Gannapatdya ^ namd • Hum^ coetuum domino ( nempe deo Gannesha) 9 adoratio • Particula Om , vel Hum eminenter deum Brahma , Vishhu et Shiva indicat > et hi tres dii per eam in compendio exprimunturs quod S s 2 J*4 , patet ex eju» etymologia in sect. avyl nanartha vargga m tilti* IDO versu allata • Haec est rado , quod ea omnibus scriptucis pcaeponatur • (vu8 (^J^i r3rD6)A o^6vf%«Sa dhhrtta narak^shete. Ille deceptor in inferno jacet • Vvadasha sama ^ dtiodecim^ annis } vfatitja finitis > naghesh^^ ndm vasatim coeUcolarum babitaculum > m prdval^ ille adeptus est> obtinuit. Tvayd ka siidhi dhrfyati^ a^ te quae £ima suscipiturl nayam na dadhati ^ xegjuim jvt^ stitiam non recipit. ISxlo AQ^^ml^ tvam yudHyo' sva^ tabellaS) pugnas« fimsisjo €)f% 6^ £LS nnot^am tk moham ^ hoc tibi desiderium •. r*J«J^ A^wriiS r«i|^ tvay prasana asmt y in te hilari& ego sutn «. ^ Jo^ct smdryam > memoran»^ da> recogitanda • ^(^^ fM^r^Ay^> acccpt»^. percepto •, A5.i^o fminjy/bo karyam a^ vasham ^ facrendi impotenditt. (j^ ^iab J # kriyatdm , fiat ». yjhsff^^o shdsitum^ ad casti- gandum , castigscum •. eas^ssof^ Idlayanti , bfaa^- diuntur> honoranta 3a?^ ^^A/, det, donet. incipit. peJS/nU , khadasva > fac «. « fiin^S^r^f^ haniszyanti yOcc> dunt.. ^oo/aS dhatay verberatus*. ei5^5 labdhvdy obtcnto , a- quisito • ig)/^ ^ vy/at)tya > finito ^fr nitis. ^ rtj 4^^ , obti nui t • JM ItfS^ mt Zn2 sfhira bhava^ y for- \j^)f^ pashpita , vMete •. tis esto « operamur . /xJ ^ 5 £^ stsuS^^ pashydmtyadi^ video si\ ]^/%no/3> pratihata , fractus> disruptus .. 6) /D tf>^ r^ij^) splenduit, luxit .. nj^8 vadhya^y occidendus*^ 0£s^r^3M 'Uivyddha^ verbera* vitr* nescrvic. dgati pratikshdmds^ » adven* tus expectattts est » Q)fLj^jaii nyapatal y cecidit ^^ l%0> rvu3J 03 a8 tamasdm ^f%n3& grabdna , acdpe ,. prehende ^ fa^JTi Jbi^^sr.33 taikarma^ djagdda^ iUam actionem nar- ravit .. £U^jLJ5%^ vitschdrya^ coasU deratis rebns .^ **«>raa3 i^w?^^ j flevit* astamaydya te sadd namd » Ignoranciarum^ignorantiae te« nebrarum destructori tibi sem* per adoratio • uthita scans , /4v^/^ dormiens» abhavat exsticic^ i# e.. ^ scans dormivit » ^o^o i^^Jz^/nOT^ad videndum» visum» 3 »5 splenduit . rudhtram samprdshfa anandi , r2 2^5c^S^na prdsdri , noii *^°S«'°^ P°'^*^ ^^»^«^« • circuibant. ^*^^ ^«^^/b<, 65*a ju^ M dvesham khf tschakru , ille ^j^^ASaJ tschuc^0ha , iratus introitum , aditum ia coelo ' est* fecit. Litterae completoriae aliquibus nominibus affixae ad coint- plendum carmen > aut syllabam , sunt haec (^ tu ^ 'nDf hi^ jU tscba^ f^ sma , nn h ^ 6^6^r^ vey » NUMERALIA unuffl) duo> 3 4 5 6 Bcam > dvayam ^ trayam , tschatvar > pantschamam , szasztam , 7 89 XO II 12 saptamam y asztamam > navamam > dashamam , ecadasham , dva« 13 14 15 16 dasham i tr^yodasham 3 tschaturdasham , pantschadasham , szodha-' 17 iS 19 20 sham 9 saptadasham » asztadasham » econavimshal > vimshatit 30 40 50 60 70 80 trimshad , tschatvarimshal > pantschashal , szaszti , saptati > aszt ^L* 90 too 1000 shiri ) navati > shatam ^ sahasram • c: Prathama ptsmus , dvitia /^- fundusy trida tertius ^ tschaturthi quartus , pantschami quintus^ szaszti sextus^ saptami seftimus ^ asztami octavus , nayami n^sh nus , dashami decimus , ^cadashi undecimus , dvadashi duodeci- musy tr^yodashi decimustertius Scc. v. g. ecanasa iirxr^x ^i^jn/ , pantscha radana 5 • ^r^frr / , dashama purusza decimus vir ^ sapta* ma stri septima femina Scc. 4 ^fe 'v DE INDICA BIBLIOGRAPHIA ET PALEOGRAPHIA C R L L A R I U M. S Cribunt Orientales Indi in alis seu palmarum foliis ^ quae Samscrdamic^ fi^iQ^ pafra vel r^6^eJ<5^o alHhjam nuncu* pantur« 'dlae seu folia ex palmi n^ras pana vel cB/5^aii^5 carimpana dicta desummuntur , cultello attemperantur 5 perpoliun^ tur, et in medio finduntur > nam semper bina folia in uno caudice coalescunt > ita ut findi debeant > si ea complicare > at- que litterarum apices iis iniicere velis. Fissa quatuor dorsa ex« hibent > quae graphio seu stylo ferreo aut cbalybeo exarantur, remanente in medio exiguo spacio , quod parvo foramini locum dat , ut per illud funiculus traiici , et folia invicem adstricta ct ligata continere valeat • Haec folia palmae , Carrmpana di- ctae^ compactae et consistentis texturae sunt, atque nervorum vi aliis quibuscumque palmarum foliis praestant . Dum scriptura per plura secula conservari) et ola incer patria aut domestica monumenta collocari debet , ola stagnanti et pingui aquae per mensem immergitur > cx qua extracta lento fumo exponitur> nt indurescat • Vidi alas , quae ccc* annos numerabant • Haec scribendi ratio > et monumenta asservandi modus perantiquus est apud Indos , nieminit illius Q. Curtius de rebus Alexandri M. in India gestis scribens, qui lib. 8. , cap. 17* de Indis ait : "Terra Uni ( rectius bambacis ) ferax : inde plerisque sunt vf- stes . Libri arborum teneri , haud secus quam Cerae litterarufH notas capiunt • Et Plinius lib* 13» » c» !!• Palmarum foliis , in- quitj ( non malvarum , ut dementer legunt aliqui) primo scri^ ptitatum : deinde quarumdam arborum libris : postea publica mo^- numenta plumbeis voluminibus , mox etprivata tinteis confici cae^ pta 5 aut ceris • His Plinii verbis fere tota Indica bibliagraphia absolvitur , quod statim lucidius patebit • II. Altera scripturas asservandi ratio erat usus sindonum bambacinarum , quarum meminit Nearckus , Alexandri M. ia India navium Praefectus > qui de Indis disserens apud Strab^ 3^3 iibt 15« ak t Indos ephtoUs tn slndcntbui serliero pereU^ gantes y eum alli negent ullis eos uti litteris « Hoc negft- vit Megasthene^s » Seleuci Nicatoris ad Indicum regem San^ dracottum ( i. e« Tschandracotta ) Legatus « Sed hic regem in castris convenit , ubi Indici milites non scripto y sed viva voce et memoriter omnta administrabant , templa autem Indi^ ca> in quibus Gentis monumenta asservantur» noa adivit. Sa- ne exquisitorum Indiae colorum jam meminit )ob Patriarcha i neque video cur Indi non scriberent y qui jam tunc eleganter pingebant • Major semper fuit necessitas animi sui sensa ab- sentibus prodendi et annunciaudi 3 quam sive se y ^ive alios pjcta tabula aut linteo ostendendi • Parfhi , Indis proximi > teste Plinio hist^ nat. lib. l^oCap. 1 y« Vestibus littfras intexebant i et numqufd beic barbatulus quispiam censpr assurget , qui In- dos litteras colore et penicillo exprimere novisse neget ? IIL Sindonibus successere vela serica s et tale esc diplo» ma Bza^ha^rar^bhoba M. Tibetani Lamae ^ quod ille PP. Cap- puccinis in Tibeto verbi Dei praeconibus anno Christi 1724. tradiderat> et quod ego anno 1797. 10 bibliotheca S.Congr. de Propaganda Fide nieis oculis conspexeram . Tale etiam est diploma Sinico-Tataricum ^ quod anno 1798. in bibliotheca Cae- sarea Vindobonensi) annuence praeclaro viro Michaele Denis> bi- bliothecae Praefecto, vidi# Huc pertinec linteum Sacrum Tibetanum Musei Borgiani Uteris Tibetanis insigne ^ quod cyclum humanarum transmigra- tionum) et cruciatus ac poenas peccatorum exhibet^ et quod nos produximus in Systemate Brahmanico ad pag.i77. tab.xxiii , a Pictore Tibetano Jon-de-la-hu-ri ex archetypo sacro in Lha^ pranga Lhassensi asservato coloribus expressum (^) • Quinimo asservatur in eodem Museo in velo serico flavi coloris Regis Mi" Vang diploma,quo confirmat privilegia PP. Cappuccinis jam con- cessa > ratumque habet diploma Lhamae Maximi » a nobis supra laudatum . Taceo heic de libris Indicis a Samtan-Poutrd , reli* (*) Alterum lioteura Tibetanum 9 sed litteris destitutiim , ex Mu- seo Borgiano exhibetur (ig, i* in Dissertatione Academica^ de Paradho tndiano ^ Praeside viro doctissimo D. Matth* Norberg y et Respondea- te Joli* Sam* Hofverberg Londini Qothorum a* 1797« io lacem edita • 3*9 gionis Tibetanae institutorfe esr Slndhustan seu Indfa ia l^ibetl tegna perlatis circa annum Christi Lx^ , quo India non esugua librorum copia afftuebat) cum teste S. Epiphanio lib. 3. contra haereses , tom. 2. pag. 485. edit» Bas», Septuaginta duae injucun^ dae phiUsophiae species in Indorum sodatttio haberentur . Adde his astronomos , astrologos > grammaticos , et poetas , qui ttdque non arenae , sed Uis seu paimaram foliis suos versus^c carmina inscribebant . IV. Chartae bambacrnae \n scribendo usus apud Iiidos 3e« ram Christianam superat *, quod vario argumentorum genere pstenr di potest. Nam in inscriptione Monguirensi ^ tom» i. pag. i^j» in libro Asiatick Researches mscripto, reiata, pag. i2/' dicitur: quod Botti -Bishuavarata Misra Brahman adeptus fuerit omnem librorum intelligentiam . lam vero hi iibri aut ex dlis , aut t% charta hambacina confecti fuerint est necesse^ quomodo enim li- bri dici potuissent , nisi in materia quadam Literarum apices ostendissent 9 Refertur inscriptio Monguirensis ad annum xxm# ante Chr. natum , et haec eadem in lamina cuprea exarata est^ quam. ex semione samscrdamico interpretatus est praeclarus vif Caroius Wilkins » Exstabat ergo jam illo aevo apud Indos et kminarum cuprearum usus , et certa ratio libros conficiendi ^ et mos lingua samscrdamica publica monumenta describendi • Aiiud argumemum subminisirat Dictionariam Amarasinha , nam hoc anno Lvlu ante aeram nostram vulgarem sub rege Vikramdditja ab Amarasinhay bufus regis amanuensi compositum fuit* Jara autem hoc ipsum vel in Uis ^ vel m charta bambacina exaratum et asservatum fuerit est necesse ^ nam opus tantae molis , et quod multorum manibus teridebuit^ in alias et alias cupreas laminas et tabulas referri et transcribi vix potuit • Idem dicendum de dulcissimis versibus CdJJddsae , Poetae et Philosophi Indici ce« leberrimi > qui Amarasinham aetate praecessit, et cujiis operuni aliqua fragmeata affert D. Jones tom. i. §• vi. in libro Asiatick Rescarcbes (^j « Charta bambacina Indis est Bambu y Persis (*) Cfrcomfertur Tiodredum poema epfcum/n India Cumara^Sam^ bhava inscriptum,, i* e, Genesis dei Cumhra^ cujus auctor una omniunl Indorum voc.; esse perRibetur Calidasa • Vide cod* ms. num» ir. in ca* talogo angltcaoo iuscripto : A Catalogue of Saitscrita Manuscripts pre^ T t Bambah^ Craecis i&iA^^l^ KomznU Bomby^ci et ex hac ipsano* Qienclatura arguitur , eam else originis Indicae • Cooficitur ex recrenientis sindonvm » quae dum contusa et glutioe oryzae co^ ctae adstrkta et perpoHta sunt , efficiunt nittdam illam » stabilem et rigidam chartam y quae magoam fert vetustatem ec nostram europaelsim papyrum longe superat • Lc paphr de f In- de at faU de Unge de cetfffty et enduit de colle de ris , ait Anque- tii du Perron . De hac erudite disserit hayerus in Museo Sini- co , eom. I. pag. 76. et seq. edit# Betropol. ^ atqixe ex ibi dictis^ et a nobis heic reUtis erroris Kwincitnr Momefalconiusy et Mar« chio Maffeusy qui contendunt^ chartam hambacinam non nisise* culo IX. in extremo Oriente primitiis confici coepisse» atque se- cuIoX. Constantinopolim advectam^et inde in Italiara perlatam fuisse . Utique origo ejus aut Indica , aut Sinica est ^ neque ejus vetustaS) et antiquus usus apud Orientales impugnari po* test ex eO) quodapud nos tardius.innotuerit • Quaenamenim inter iios et Indos ab Augusti Octaviani aevo usque ad seculum x. tam pacifica communicatio intercessit, quisnam certus hinc inde transitus fuit , ut artes Orientales , et praecipue chartae bam- bacinae usus ad nos perferretur 9 Vide de hoc argumento opu-' sculum inscriptum : Notice sur Jules-Fran^ois^Paul tauris Saint^ Vincensy d Aix > An. viii. pag. 22-^23— 24— «25., ubi de ustt Sacchari^ ah'arumque rerum ex Oriente ad nos advectarum do» cte disseritur, sed advectarum aevo jam senescente^ id est^post belia vulgo dicta Cruciata^ et aperto inter Massilhenses nautas ct Orientis mercatores pacifico commercio . Confer Trombelli > La Diplomaticay Napoli 1780. pag. 56—57. In genere chartae bambacinae praecipuum locum obtinet crassiof tlla Peguana charta coloris atri miro textu et compage tam insigniS) ut maximatti vetustatem ferat. Ex ea iibri piicatf- les conficiuntur> et folia plumbeo haematite exarantur . Exstat hujus chartae specimen in Museo Borgiano in codice Peguano Prabaik inscripto > qui iv. arga hujus chartae folia numerat. Huc pertinent permulti codices chartacei bambacini bibliothecae re- se$fted to the Royal Society hy Sir William and Lady Jones , 6y Ch ar- les Wilkins , Esq. F* R* S« ««- From the Philosophical Transactioiis • 53« giae Parisiensis > qualis t$t , ni fallor , inter Indicos codJ. mss. num. 79. Givdtma Paramdtma Sanvedamy una cwm .Gtvaprabo^ dica^ et inter Anglicanos , qui regiae Societati oblati fuere a D. Jones, cod. chart. num. 41. Sidhdnta Caumudi inscriptus » IntcT codd. mss. Musei Borgiani num. iiu Compendium Legis Barmanorum a Philosopho Peguano Mahatabassi Dhermardgia Guru compositum codicibus bambacinis accensetur . Sed splen- dore et majestafe omnes a nobis recensitos codices vincit liber Peguanus Kammuva inscriptus , qui regulas cont(net Talapoino* rum ad institutum suum spectantes • Scriptus est in olis inaura- tis charactere quadrato Peguano nigro ex tenacissima vernice con* fecto, quo omnes eorum sacri codices exarantur. £x hoc codi« ce ego multa excerpsi num» vi. pag. 85. in meo opusculo in- scripto: Musei Borgiani Velitris Codices Manuscripti Avensesy Feguani ^ Siamiciy Malabarici ^ Indostani y Romae 1793» V» Laminarum usus in scribendo apud Indos non infre* quens neque novus • Laminam cupream Monguirensem inscriptio* ne Samscrdamica insignem jam snpra indicavimus . Ez exarata fuit sub rege Divapdla y qui in Monguirl ad Gangem regnavit anno xxnu ante Christ. Nat. , quod luculenter liquet ex Catalo» go Kegum Bengalae ab academicis Anglis Calcutteniibus pro-* ducco • Eadem lamina secumfert aeram regis Vicramdditja 9 qui obiit anno 57* ante Christ. Natum s quod pariter patet ex Ca^ talogo re^um Indiae a Tedzkerat Assalatin prolato • Ab obitu hujus regis Vikramdditja nova Indorum aera incoepir^ quae fere in omnibus Brahmanicis monumentis reperitur • De ea Nibuhr, D. Jones > Tedzkerat Assalatin » P. Marcus a Tumba » Anquetil du Peron , et alii omnes^ qui Indicas res attigerunt, agunt* Nequit ergo haec aera in dubidm vocari , nam ita certa est , ut certa et indubia est Augusti Octaviani Caesaris mors et na- tivitas* Ante aeram Vicramdditjae^ R^gis Udjen y Indi aera regis vcs^co^nl^m Judhishtira ptebantur, quae in obitu regis Vikra^ maditjae 3044» annorum circulo definiebatur • Evzt Judhishtira praecipuus Pandavarum dux , qui iterata pugna Durjodhanam vicit et compressit . De quo bello exstat elegantissimum poema Epicum Samscrdamicum , quod ego saepe in hac Grammatica Tt 2 y 53» - citavi • Porro ut Lectof etiatn characfierum specimeti cognoscat » qai in India anno aj. ante Christ- Natutn sub rege D^dpdU in pubiicis monumentis locum obtinebant , promo hic ipsius inscriptionis initium^ Aliam laminam argenteam inscriptione in lingua Maga in- signem producunt iideni Academici Angli Calcuttenses in libro jam citato » quae inscriptio refertur ad annum 904. regis Vikr^ madifjae^ Christi 848* Laminas cupreas K^is^Pcrumparapil ^ vulgo regis Coccinensisy inscriptionibus in lingua Malajam-Ta^ musze ^ seu Malabarico-Tamulica praeclaras^» quae Regis Chiro- grapha continent y ipse ego plures vidi > sed praecipue illam » qua palmetum Tattdraceri PP. Carmelitis Discalceatis in oppido Varapule in perpetuum addicitur «t venditur . (a) More veterum In- diae regum habuit rex Travancoridis Rdma Varmer scribam vi- rum nobilem> qui nativitates suae gentis et famiHae) ac praeci- puos regni eventus in laminis cupreis exarabat • Sunt ergo Indi scientia bibhographica instructissimi » et qui nuUi alteri genti hac in re palmam cedant . Teste Mandelsloe viginti quatuor millia codicum mss. in sua bibliotheca numerabat^^^A-i^i Akbar Imperator Mugoiitanus , tot nempe , quot nuUa alia sive vetus sive nova Orbis bibliotheca^ >^ )am vero aequis critices reguiis opus est in tot €t tantis codicibus examinandis , secernendis , et dijudicandis • Regulas ahquas ego jam attuii in meo opusculo inscripto : Examen Hi^ storico-Criticum Ctfdicum Indicorum Bibliothecae S. Congregationis de Propaganda Fide^ Romae 1792; §. iii. pag, 23, et seqq. Pri- ma bona veteris , genuini , sinceri Jndici Codicis nota est y si totus quantus sit iingua iiterali Samscrdamica conscriptus • (a) Exstant duae llae in Museo Borgiano charactere et lingua Ma^ ia]am-Tamaize descriptae* «i. » . r i3i IL Si nnUam in textu habeat admixtionem aliciijus dialecti . IIL Si ejus doctrina statuis» templis, moribus et ritibus Indicis est conformis • IV. Si ex aliqno templo aut ab aliquo Brahma-^ ne fuit abstractas aut receptus • V. Si in exordio salutatione ia deum Ganesba^ Rdma^ aut Vishnu utatur* VL Si versibus, eC non prosa est compositus « VIL Si aera regis fudhishtirae aut regis Vikramadisjae uiztiir^ VIIL Si per Cdndhas seu sectiones» ct Shlbgas seu versus est divisus • IX. Si nihil in ^o de Tataris,. I Turcis, aut Mussulmanris occurit • X. Si bella Indica per cuN rus, elephanceS) pedites et equites describit) nuHa pulveris py« rii facta mentrone • XL Si elementis utitur inscriptioni Aiongui^ rcnsi similibus» vel modice tantuni abludentibus. XIL Si res christianaS) aut Mussulmanicas ignorat. XIIL Si auctoris xiomeii ad calcem operis exhibet^ XIV. Si ejus dictio est conformisvo* cabulis ab Amarasinha reiatis , «t non nova , aut ex dialectis et Samscrdamico seninone commixta • Haec et alia expendenda sunt in secernendis et dijudicandis codicibus Indicis^ quibus huic corollario coronidem imponimus, et acrioris ingenii virjs pro- ponimus, ut defectui nostro consulant, et si quae minus re« cjfa «int^ corrigant, castigent» et emendent^ F I N I S. ^>» -* J. IMPRIMATUR. Si aridebltur Rmo P. Mag» S» Palat» Apostolici * . Benedictas Tenaja Archiep. Philip^ Vicesg^ IMPRIMATUR- Fn Thomas Vincentius Pani Ord* Praed» Sac.Palatu Apostolici Magister • f * '..t *. p ♦ ■*^ •J